Voorlopig programma Islamofobie symposium 23 september

***UPDATE: Programma en lokatie: http://religionresearch.org/act/events/event/islamofobie/ 

Op 21 september is het de Europese Actie dag tegen islamofobie en tegen xenofobie tegen vluchtelingen. Islamofobie is een oud begrip: het wordt zeker sinds 1910 gebruikt in onder meer academisch werk. Ondanks de wirwar aan definities gaat het eigenlijk altijd om enerzijds het reguleren van de bevolking door overheden die een stereotype onderscheid opleggen tussen religies (in samenhang met ideeën over cultuur, ‘ras’ en geslacht) en anderzijds om historische gegroeide vooroordelen en stereotyperingen over moslims op basis van het idee dat de islam een vijand is van de vooruitgang, christenen en het Westen.

Er is alle reden voor een actiedag tegen islamofobie. Niet alleen zijn er al verschillende gewelddadige aanvallen geweest op individuele moslims, op moskeeën in Europa en tegen (mogelijke) asielzoekerscentra, ook in de publieke debatten zijn islamofobe stellingnames allesbehalve taboe. Ook zelden zonder tegengeluid overigens. Recente ontwikkelingen in wetgeving en jurisprudentie baren eveneens zorgen. We zien dat diverse landen een verbod op de gezichtssluier voorbereiden of al in werking hebben. Een recente uitspraak van het Europese Hof van Justitie kan het bedrijven makkelijker maken om mensen die politieke, filosofische of religieuze symbolen dragen te weigeren.

Tegelijkertijd zien we vanuit het maatschappelijke middenveld en vanuit instituties pogingen tot meer inclusiviteit, zoals recent de suggestie vanuit de politieorganisatie dat ook vrouwen met een hoofddoek in een politieuniform zouden moeten kunnen werken. Volgens tegenstanders zou dit echter in strijd zijn met het idee dat de politie neutraal moet zijn. Wat is in dat geval de samenhang met islamofobie en wat betekent dat voor islamkritiek? We kunnen ons daarbij afvragen hoe die inclusiviteit er precies uitziet wanneer het gaat om instituties die ook aan ethnic profiling doen of wanneer discriminatie op de arbeidsmarkt nog steeds zo’n groot probleem is.

Op zaterdag 23 september zullen Emcemo, het Collectief Tegen Islamofobie en Discriminatie (CTID) en het onderzoeksprogramma Forces that bind and/or divide van de afdeling antropologie van de Universiteit van Amsterdam, een symposium organiseren over islamofobie in Nederland. We zullen met politici, beleidsmakers, wetenschappers, activisten en anderen ingaan op diverse dimensies van islamofobie, de overlap en interactie met bijvoorbeeld secularisme. We gaan ook op in op de overlap van islamofobie met andere vormen van racisme, met seksisme en homofobie.

(Voorlopig) programma

10.30 uur Inloop

11.00 – 11.30 Openingslezing door Martijn de Koning (UvA)

11.30 – 11.45 Korte pauze

11.45 – 12.15 Lezing Abdou Menehbi (Emcemo / CTID)

12.15 – 12.30 Korte pauze

12.30 – 13.00 Lezing

13.00 – 14.00 Lunch

14.00 – 15.00 Parallelsessies 1 en 2

15.15 – 16.15 Parallelsessies 3 en 4

16.30 – 17.00 Slotpanel

Vooraf aanmelden is noodzakelijk: http://religionresearch.org/act/contact/

 

In de middag zijn er 2 x 2 themasessies en de dag wordt afgesloten met een plenaire sessie. De volgende themasessies zijn voorzien:

Thema 1 Veiligheid

Met oproepen op social media om moskeeën in brand te steken en de aanval met een molotovcocktail op een moskee in Enschede waar kinderen aanwezig waren (en waarvoor de daders bestraft voor brandstichting met een terroristisch oogmerk), diverse moorden op individuele moslims die vervolgd zijn als hatecrime (in onder meer Engeland), en de golf van geweld tegen vluchtelingen en opvangcentra in Europa, is het thema van veiligheid erg belangrijk geworden. Het gaat dan om veiligheid voor moslims en hun organisaties en gebouwen. Maar moslims zijn natuurlijk niet alleen het object van haat van racistische individuen en organisaties; zij kunnen net als alle andere burgers ook het slachtoffer worden van gewelddadige aanvallen door IS en soortgelijke organisaties. Hoe verhouden deze verschillende aspecten van veiligheid zich tot elkaar? Hoe worden radicalisering van moslims en het fenomeen islamofobie in debat en beleid aan elkaar gekoppeld en wat zegt dat over islamofobie en de aanpak ervan?

Thema 2 Vrouwen als doelwit

Uit vrijwel alle wetenschappelijke onderzoeken, rapporten van activisten (en combinaties daarvan) blijkt dat vooral vrouwen het slachtoffer zijn van anti-moslim geweld gepleegd door mannen. Islamofobie blijkt in grote mate ook een kwestie te zijn van afkeer van en geweld tegen vrouwen, in het bijzonder vrouwen die zichtbaar moslim zijn. In beleid en debat zien we daarbij een bijzondere stereotypering als het gaat om de positie van moslimvrouwen: enerzijds zouden zij het slachtoffer zijn van moslimmannen die hen zouden onderdrukken en anderzijds worden zij vaak gepresenteerd als hippe, vrije types die zich juist hebben losgemaakt van allerlei tradities en mannen die hen zouden beknotten in hun vrijheid. Wat betekent deze specifieke focus op vrouwen voor de aanpak van islamofobie in beleid en door activisten?

Thema 3 Geloof in/en de seculiere samenleving

Veel opiniemakers en politici benadrukken vaak dat Europa seculier is of dat Nederland een seculiere samenleving is. Maar wat bedoelt men daarmee? Welke plaats neemt religie daarbij in en in het bijzonder de islam? Of nu gaat om een hoofddoek in combinatie met het politie-uniform, het vieren van kerst op school, gemeentelijke iftars tijdens de vastenmaand Ramadan, het idee van een seculiere samenleving krijgt de laatste jaren vooral vorm door discussies over de islam waarbij een zekere herwaardering van het christendom plaatsvindt: deels als cultureel erfgoed en deels als een identiteitsvraagstuk. Hoe verhouden dergelijke debatten zich tot islamofobie en tot de zo vaak beleden noodzaak voor islamkritiek? Hoe verhouden secularisme en racisme zich tot elkaar?

Thema 4 Intersectionaliteit

Moslims hebben niet alleen te maken met islamofobie. Ook zaken als anti-zwart racisme, seksisme en homofobie kunnen zich, op verschillende manieren, tegen moslims keren. Soms vanuit de verschillende moslimgemeenschappen en soms vanuit groepen uit de rest van de samenleving. Hoe verhouden ideeën over ‘ras’, gender en religie zich tot elkaar? Wat betekent dit voor de aanpak van islamofobie? Welke posities nemen zwarte moslims hier in? We zien dat in beleid er vaak wordt aangedrongen op een koppeling tussen het bestrijden van anti-semitisme en van islamofobie: soms in de vorm van praktische samenwerking, soms met het idee dat moslims in eigen kring anti-semitisme moeten bestrijden. En het kan natuurlijk ook gaan om thema’s als discriminatie door moslims waarbij de aandacht in het publieke debat vooral uitgaat naar homofobie binnen AZC’s. Wat betekent dit alles voor moslims die homo zijn? Liggen hier mogelijkheden tot onderlinge solidariteit in activisme of is dat juist onverstandig?

 

Het onderzoeksprogramma Forces that bind and/or divide, van de afdeling antropologie van de Universiteit van Amsterdam wordt gesubsidieerd door NWO.

 

7 thoughts on “Voorlopig programma Islamofobie symposium 23 september”

  1. Ik mis bij thema 4 de problemen van de bekeerlingen. Zowel binnen de Nederlandse maatschappij als binnen de moslimgemeenschap. Of valt dit toch buiten het aandachtsgebied?

    1. Ik verwacht dat dit wel aan bod komt in het panel zelf. Maar voel je ook vrij om het zelf aan de orde te stellen. Ik zal het in de besprekingen meenemen in ieder geval.

  2. “een stereotype onderscheid opleggen tussen religies” is de basis van de islam. Iedereen die tegen “onderscheid opleggen tussen religies” moet zich ernstig afvragen waarom je de islam aanhangt. Als je dan nog islamiet wilt zijn, heb je kennelijk geen moeite met “een stereotype onderscheid tussen religies” en hoef je niet naar deze babbels. Succes met overdenken.

  3. Het hier gepresenteerde programma is zo krankzinnig eenzijdig dat het helemaal niets meer met objectieve wetenschap heeft te maken. Het is politiek activisme vermomd als wetenschap. Dit is precies waar Pieter Duisenberg zich tegen verzet. Martijn doet zijn bekende bijnaam helaas weer alle eer aan.

    In onderstaand filmpje leggen islamkenners David Wood en Robert Spencer uit dat Allah zelf de bron is van islamofobie.

    http://www.answeringmuslims.com/2017/09/allah-author-of-islamophobia.html

Leave a Reply