Een wekelijks portie burgerschap 13 – De Hambaken Gym
Uit de burgerschapskalender:
In de wijk De Hambaken in ’s-Hertogenbosch helpen jongeren ouderen en mindervaliden bij het onderhoud van hun tuinen: snoeien, grasmaaien, bollen planten, onkruid wieden. In ruil daarvoor krijgen de jongeren boksspullen en kunnen ze meedoen aan bokslessen in de Hambaken Gym.
Er zijn goede redenen om dat soort activiteiten in De Hambaken te doen. Noem die wijk in Den Bosch, vertel dat je er woont en mensen zullen je meewarig aankijken en je bent tevens direct diverse treden naar beneden geduikeld op de maatschappelijke ladder. Er zijn weinig lelijkere wijken in Den Bosch dan De Hambaken; het gezegde je wilt er nog niet dood gevonden worden geldt hier zeker al is het maar om de meeste kerkhoven vrolijker zijn dan deze wijk. Dat gezegd hebbende, vind je opmerkelijk genoeg in dat soort wijken ook verrassende broedplaatsen van sociale activiteit en creativiteit. Sportscholen en in het bijzonder boksscholen zijn vanouds zulke broedplaatsen. En één van de weinige waar aandacht is voor de man als man. Niet dat boksen per definitie een mannelijke activiteit is, maar het wordt toch wel vaak zo gezien. Het gaat om kracht, snelheid, uithoudingsvermogen. Daarbij heeft boksen een zekere ‘street credibility’: opklimmen in de samenleving via een bokscarrière kan, zonder dat je street credibility eraan gaat. Sommigen slagen er zelfs in deze met boksen nog eens te vergroten. Zo was er een Marokkaans-Belgische bokser die een tijd geleden een gevecht moest doen waarbij hij zijn enkelband nog om had. En met enkelband bedoel ik geen zweetband; nee zo’n enkelband waarmee je in (huis-)arrest gehouden wordt. Natuurlijk hij had die enkelband kunnen verbergen door er iets overheen te dragen, maar waarom zou je? Nee de enkelband was goed zichtbaar en daarmee kreeg de match op zich een beetje een bizarre lading en was het voor omstanders duidelijk, deze man zit nog steeds in het straatcircuit en gedraagt zich niet als een Belg die zijn roots vergeten is of, zoals in Nederland, een ‘verkaaste Marokkaan’.
Enigszins problematisch is deze relatie tussen mannelijkheid, lichamelijk en sport natuurlijk wel. Dat zien we vooral helder als we naar Engeland kijken en dan ook nog eens racisme aan dat rijtje toevoegen. Zwarte mannen in Engeland doen het behoorlijk goed in sport en is ook voor hen echt een middel tot sociale mobiliteit. Tegelijkertijd lijkt het in de discussies soms alsof hun mannelijkheid gereduceerd wordt tot sport alsof dat het enige is waar zwarte mannen goed in zijn of de enige geoorloofde (want ingekaderde) vorm van mannelijkheid. Verder dienen we niet te vergeten dat ook meiden betrokken zijn bij vechtsporten. Mijn collega Jasmijn van de Universiteit Amsterdam en Imagine IC doet onderzoek naar de betekenis van vechtsporten voor Marokkaans-Nederlandse meiden.