Een wekelijks portie burgerschap 18 – Superieure vrijheid?
Uit de burgerschapskalender:
Nationale Bevrijdingsdag. Het is één van de weinige herdenkingsdagen waarvan vrijwel iedereen in Nederland weet wat we vieren: de bevrijding van de Duitse bezetting. Ofwel: de vrijheid. In deze tijd weten we ook maar al te goed wat een voorrecht het is om in vrijheid te leven. Via de media komen ons vaak genoeg andere verhalen ter ore. Bevrijdingsdag wordt dan ook steeds meer: Dag van de Vrijheid.
Na gisteren de doden te hebben herdacht, vandaag Bevrijdingsdag. Een dag die steeds tot een Dag van de Vrijheid wordt. Tegenwoordig lijkt die vrijheid uitgedaagd te worden door alleen al de (publieke) aanwezigheid van een bepaalde religie:
D66.nl – De vrijheid van godsdienst
Deze maatschappelijke ordening verandert in de laatste decennia van de vorige eeuw in rap tempo, mede op aandringen van D66, in een vrijere, geseculariseerde samenleving waar burgers niet meer automatisch binnen hun eigen zuil studeren, sporten, dansen en trouwen. En net op de valreep van dat proces van ontzuiling meldt zich een nieuwe speler in de vorm van de Islam. Deze voor Nederland tot dan vreemde religieuze gemeenschap begint, met een beroep op de vrijheid van godsdienst zoals die in Nederland inmiddels wordt ingevuld maar geheel tegen de trend in, met eigen scholen, eigen voetbalverenigingen en ventileert tamelijk dwingende opvattingen over seksualiteit, voortplanting, leven en dood. Daarmee geeft ze ons een uitgelezen kans om te bewijzen hoe vrijzinnig we eigenlijk zijn_..
De islam als uitdaging of in sommige gevallen bedreiging voor de vrijheid.MeerVrijheid – Vrijheid, Ayaan Hirsi Ali en de islam-kwestie
Wat moeten we aan met de moslims in ons midden die een dogmatische religie aanhangen die haaks staat op ons “westerse” idee van individuele vrijheid – een religie die vrouwen als minderwaardig beschouwt aan mannen en geen scheiding erkent tussen kerk en Staat? Vormt de Islam een bedreiging voor de vrijheid die we hier genieten – en zo ja, hoe moeten we daar mee om gaan?
‘Onze’ vrijheid wel te verstaan:
Islamkritiek: liefde is de motivatie – AmsterdamPost
We zijn voor ons land, onze waarden en onze cultuur. Voor onze liefde tot de democratie, waarvoor veel moedige mensen hebben gevochten – door de hele historie heen – tegen brutale tirannen, inhumane geloofsbekentenissen en corrupte politieke systemen. Onze liefde voor vrouwen en onze hoop, dat hun recht op vrijheid beschermd blijft, om ons allemaal en onze wereld met de prachtige eigenschappen, die alleen vrouwen zo perfect kunnen uitdrukken, te verrijken. Wij zijn voor de liefde, voor de soort van vrijheid, die alleen in culturen kan bestaan waarin zelfverantwoordelijkheid en filantropie heersen.
Het probleem zit ‘m in de islam zelf volgens sommigen:
Nederlands.nl: citaat: De islam is onverenigbaar met de principes van vrijheid die de kern van het Verlichtingsdenken vormen. Toch komen er steeds meer mensen naar het Westen vanuit landen waar het leven volgens tribale tradities is georganiseerd; zij komen steeds meer in de greep van de radicale islam, die tradities en dogmata introduceert die stammen uit de periode van voor de Verlichting en sterk tegen de Verlichtingsidealen gekant zijn.
De islam is onverenigbaar met de principes van vrijheid die de kern van het Verlichtingsdenken vormen. Toch komen er steeds meer mensen naar het Westen vanuit landen waar het leven volgens tribale tradities is georganiseerd; zij komen steeds meer in de greep van de radicale islam, die tradities en dogmata introduceert die stammen uit de periode van voor de Verlichting en sterk tegen de Verlichtingsidealen gekant zijn.
En als resultaat daarvan ook in de gedragingen van bepaalde moslims die hun gebruiken importeren:
Amnesty buigt mee ::Weblog VVD Paul de Krom
het argument van Amnesty dat het dragen van een boerka moet worden verdedigd in het kader van de godsdienstvrijheid lijkt op zijn minst aanvechtbaar. In landen waar de boerka wordt gedragen, is van godsdienstvrijheid absoluut geen sprake. Het lijkt er eerder op dat religie wordt misbruikt om vrouwen structureel achter te stellen, uit te sluiten en te discrimineren. Onder andere door middel van een boerka of nikaab. Ik ben ervan overtuigd dat vele Nederlandse moslima’s gruwen van de gedachte een boerka te moeten dragen.
Dat leidt anderen dan weer tot de conclusie:
Lux et Libertas: Moslims verstoren lezing islam-criticus Benno Barnard
Het moge duidelijk zijn dat de islam en academische vrijheid niet samen gaan. Eerdere affaires (waarbij onder meer de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Leeds en Yale University Press betrokken waren) toonden dat al aan. Bij die affaires speelde echter (zelf-)censuur van en door niet-moslims een belangrijke rol. Daarvan is in dit geval echter geen sprake. Dit “incident” lijkt veel meer op wat in februari van dit jaar gebeurde op de Universiteit van Californië in Irvine. Destijds maakten moslimstudenten het de Israëlische ambassadeur Michael Oren onmogelijk een toespraak te houden. Uiteindelijk kon Orens toespraak toch door gaan, maar pas nadat twaalf moslimstudenten door de politie waren gearresteerd. De politie in Antwerpen arresteerde gisteren echter niemand en de lezing van Benno Barnard kon ook niet na vertraging worden hervat. Zou het een met het ander te maken hebben? Dat zou best wel eens zo kunnen zijn.
Onder groepen moslims valt deze dagen, nu er volop gesproken wordt over niqaab-verboden, het volgende te beluisteren:
Angst voor het onbekende… « Islaamparel’s Blog
Het verbod op de niqaab, het sluiten van Islamitische basisscholen en nog vele andere zaken. Stel dat jij toch besluit om de niqaab te gaan dragen dat dien je een boete te betalen. Vreemd hoor dat een vrouw geen boete krijgt als ze halfnaakt de straat op loopt. We leven toch in een vrij land roepen de meeste mensen! Waarom geldt die vrijheid dan niet voor ons?
Misschien is het wat overtrokken, maar wat hier gebeurt zien we zelden terug in publieke discussies. In plaats van de bewijslast bij moslims neer te leggen voor wat betreft hun loyaliteit en vrijheidslievendheid, wordt de bewijslast nu omgedraaid: de spanningen en tegenstrijdigheden binnen en tussen allerlei liberale principes worden blootgelegd en ter discussie gesteld en de vraag wordt, min of meer, gesteld of die liberale principes hun belofte van vrijheid wel waarmaken. Onder moslims is er inmiddels een groeiende groep denkers die zich bezighoudt met het verkennen en interpreteren van principes en waarden van de politieke en juridische tradities binnen islam (bijvoorbeeld in de sharia) die in overeenstemming zijn (of kunnen worden gemaakt) met de liberale ideeen over vrijheid en democratie: Khaled Abdou El Fadl, Tariq al-Bishri, Rashid al-Ghannouchi, Abdolkarim Soroush, Said Ashmawi, Aziza al-Hibri, Tariq Ramadan en in het verleden ook Nurcholish Madjid. Dergelijke pogingen worden kritisch en soms met het nodige wantrouwen (of regelrechte afwijzing) gevolgd door zowel moslims als niet-moslims.
Niettemin worden, zoals Saba Mahmood terecht stelt, de liberale principes zelf zelden ter discussie gesteld. Zij stelt bijvoorbeeld dat een historische verkenning van het begrip tolerantie laat zien dat in de totstandkoming ervan de nodige strijd geleverd moest worden door groepen die niet als deel van de morele gemeenschap werden beschouwd. En ook nu zijn er nog de nodige discussies over wat tolerantie nu precies is, waar de grenzen van tolerantie liggen en wie wie tolereert en wat dat betekent. Zij verwijst onder meer naar de Ottomaanse tradities (zonder deze overigens al te zeer te idealiseren) die kunnen dienen als bron voor een kritische reflectie op bijvoorbeeld de sterk individualistische insteek van liberale rechten en vrijheden. Daarbij hoort dan tevens de vraag of het huidige systeem van liberale rechten en vrijheden inderdaad de beste (om niet te zeggen superieure) vorm zijn waarin minderheden en oppositie een volwaardige plaats krijgen en die mensen het recht geeft er verschillende en soms tegenstrijdige en botsende levensbeschouwingen op na te houden. Immers, in naam van de vrijheid worden mensen elders afgeslacht, worden zeer ondemocratische regimes zoals Saudi Arabië en China gesteund of op z’n minst getolereerd en worden mensen die niet tot onze morele gemeenschap behoren uitgesloten. En hoe vrij zijn wij eigenlijk binnen een kapitalistisch systeem waarin medemenselijkheid nou eenmaal niet de hoogste waarde is? Is ons Westerse begrip van vrijheid dat danig beïnvloed is door commercialisering en secularisme wel zo ideaal en wat kunnen we in andere tradities vinden ter inspiratie? En in hoeverre wordt de invulling van het begrip vrijheid beïnvloed door een uniformering van de publieke ruimte waarin alles wat ‘ons’ in naam van vrijheid en secularisme onwelgevallig is wordt uitgeband en waarmee een specifieke blanke, mannelijke seculiere etniciteit wordt gepromoot? En zijn wij met de bescherming van ‘onze’ vrijheid niet mede verantwoordelijk voor de onvrijheid van een ander als dat leidt tot het de-humaniseren van die ander?
[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=WNb2D_Ewfy0]
Vertaling tekst:
(english Translation)
Alone I go with my sorrow
Alone goes my sentence
To run is my destiny
To escape the law
Lost in the heart of the great Babylon
They call me
clandestine
For not having any papersTo a city of the north
I went to work
I left my life
Between Ceuta and
Gibraltar
I’m a line in the sea
A ghost in the city
My life is forbidden
So says the authorityAlone I go with my sorrow
Alone goes my sentence
To run is my destiny
For having no papers
Lost in the heart
Of the great Babylon
They call me clandestine
I’m the lawbreakerBlack Hand clandestine
Peruvian clandestine
African clandestine
Marihuana illegalAlone I go with my sorrow
Alone goes my sentence
To run is my destiny
To escape the law
Lost in the heart of the great Babylon
They call me
clandestine
For not having any papersAlgerian, Clandestine
Nigerian, Clandestine
Bolivian, Clandestine
Black Hand, Illegal
Ik kan niet zo goed begrijpen wat het onderstaande betekent. “Vertaling” mogelijk?
In plaats van de bewijslast bij moslims neer te leggen voor wat betreft hun loyaliteit en vrijheidslievendheid, wordt de bewijslast nu omgedraaid: de spanningen en tegenstrijdigheden binnen en tussen allerlei liberale principes worden blootgelegd en ter discussie gesteld en de vraag wordt, min of meer, gesteld of die liberale principes hun belofte van vrijheid wel waarmaken.
Terechte vraag, had duidelijker geformuleerd mogen worden. Wat ik bedoel is dat moslims over het algemeen gevraagd wordt zich te conformeren aan waarden als tolerantie, vrijheid e.d. zonder dat die waarden (of hoe ze in de praktijk worden gebracht) zelf ter discussie staan. Die blijven dus vanzelfsprekend en onbetwist. In het aangehaalde citaat wordt die situatie juist om gedraaid; het wordt aan niet-moslims gevraagd enige zelfreflectie toe te passen op hun eigen waarden en de wijze waarop men die in praktijk brengt.