Islamoloog Joas Wagemakers krijgt Erasmus studieprijs
Stichting Praemium Erasmianum kent een studieprijs toe aan het proefschrift van Joas Wagemakers, onderzoeker en docent Islam & Arabisch aan de Radboud Universiteit. Wagemakers promoveerde in november 2010 cum laude op zijn dissertatie over de Jordaanse radicaal-islamitische ideoloog Abu Muhammad al-Maqdisi.
De Stichting Praemium Erasmianum kent jaarlijks maximaal vijf Studieprijzen toe voor bijzondere dissertaties op het gebied van geesteswetenschappen en maatschappij- en gedragswetenschappen. De Studieprijs bestaat uit een geldbedrag van € 3.000 en een oorkonde.
Gematigd-extreme ideoloog
Joas Wagemakers ontvangt de prijs voor zijn proefschrift A Quietist Jihadi-Salafi.The Ideology and Influence of Abu Muhammad al-Maqdisi. Het onderzoek gaat over de ideologie van de Jordaanse radicaal-islamitische Abu Muhammad al-Maqdisi in de context van het salafisme, een stroming binnen de islam. Salafisme wordt doorgaans in drie categorieën verdeeld: het quiëtisme, dat zich op missionaire activiteiten en onderwijs richt en politiek veelal mijdt; het politiek salafisme, dat juist zeer politiek geëngageerd is; en het jihadi-salafisme, dat zich, soms met geweld, tegen de bestaande regimes in de moslimwereld keert omdat deze niet-islamitisch zouden zijn vanwege het feit dat ze de islamitische wetgeving (sharia) niet of niet volledig invoeren. Wagemakers laat zien dat al-Maqdisi zowel in de quiëtistische (gematigde) als de jihadistische (extremistische) categorie thuishoort. Dit verklaart waarom deze ‘gematigde extremist’ in sommige contexten wel en in andere juist niet invloedrijk is geweest.
Breder belang
Belangrijk criterium voor de bekroning van een proefschrift met de Praemium Erasmianum is ‘de casusoverstijgende behandeling van het onderwerp en het bredere belang van het boek voor andere disciplines’, aldus het persbericht. Daarmee wordt, denkt Wagemakers, bedoeld dat zijn proefschrift niet alleen relevant is voor het leven en denken van al-Maqdisi, maar ook voor andere processen van radicalisering. ‘Mijn studie beschrijft hoe radicalisering in z’n werk gaat, hoe tekst en context, Koran en omgeving, elkaar beïnvloeden. Op zich is het geen spectaculaire ontdekking dát dat zo gaat, maar ik heb het wel voor het eerst heel systematisch aangetoond. Mijn proefschrift geeft bovendien een tot dan toe niet verschenen inkijk in de ideologische achtergrond van het salafisme. En het laat zien hoe ideologie – en dat stuk is zeker casusoverstijgend – evolueert.’
Veni
Wagemakers ontving in september een Veni-subsidie van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) waarmee hij onderzoek gaat doen naar islamitische activisten (sociaal en/of politiek) in Jordanië. Wagemakers is als onderzoeker ook verbonden aan het instituut voor internationale betrekkingen Clingendael.
Uitreiking
De Studieprijzen Praemium Erasmianum worden op donderdag 15 december uitgereikt in Amsterdam.
(Tekst:Anja van Kessel, RU)
Mijn collega en (nog even) kamergenoot aan de Radboud Universiteit heeft eerder een stuk geschreven voor dit blog naar aanleiding van zijn proefschrift over Mohammed al Maqdisi:
The Ideology and Influence of Muhammad al Maqdisi
En hij heeft bijgedragen aan de volgende post over Al Maqdisi:
Het glazen huis – Al Maqdisi Jihadi Controverse en nieuwe publicatie
Joas maakt in zijn visie op al Maqdisie en het begrip van al Walaa en al Baraa wel wat fouten in de uitwerking daarvan.
Het is in deze tijd, helaas zo, dat vele onderzoekers bepaalde terminologieën en ideologieën niet afbakenen en zich niet diepgaand inlezen betreffende deze zaken. Al Maqdisie is eerder een Qutbist dan een Salafist en hij is ook op ideologisch vlak meerdere malen bekritiseerd.
Dat dit niet wordt meegenomen is een gebrek in het behandelen van de ideologie van Al Maqdisie want deze bewering van Joas is gebrekkig:
‘Mijn studie beschrijft hoe radicalisering in z’n werk gaat, hoe tekst en context, Koran en omgeving, elkaar beïnvloeden. Op zich is het geen spectaculaire ontdekking dát dat zo gaat, maar ik heb het wel voor het eerst heel systematisch aangetoond. Mijn proefschrift geeft bovendien een tot dan toe niet verschenen inkijk in de ideologische achtergrond van het salafisme. En het laat zien hoe ideologie – en dat stuk is zeker casusoverstijgend – evolueert.’
Dit is niet waar want Joas maakt Salafisme een container begrip zonder afbakening van het verschil tussen het terug gaan naar de Salaaf om van hieruit de ideologie te bouwen en het selectief teruggaan naar de Salaf om hierbij de ideologie te ondersteunen.
@ Ridouan: Wagenmakers is geen selafie van de sekte en school van al-Madkhalie. Dat betekent dus dat hij andere definities erop na zal houden.
Het is dus ten zotte dat jij hem gaat corrigeren mbt definities terwijl dat jij zou moeten weten dat er buiten de neo-salafisten nog veel meer andere zich toeschrijven aan deze ‘school’.
Ook de doelen en het idee achter dit proefschrift zal zeker niet zijn dat hij de verschillende salafisten zal opsommen en verklaren!