Moslims & Verkiezingen 2012: Laat je stem horen, of niet

Verkiezingen 2012: Neo-liberalisme & nationalisme

affiche 2010

Deze verkiezingen draaien vooral om Europa en de economie. Het moge lijken dat islam, immigratie en integratie naar de achtergrond verdwenen zijn, maar dat is slechts ten dele. Het PVV programma maakt een directe link tussen de EU en de immigratie van moslims en vrijwel alle partijen hebben in hun programma’s opmerkingen over religie die (als het al niet specifiek vermeld wordt) in het algemeen gaan over islam en moslims. Slechts een enkele partij weet daarbij een positieve opmerking te maken maar meestal toch snel gevolgd door zoiets als ‘…maar er zijn ook veel problemen.’ Onder moslims leefden deze verkiezingen aardig volgens mij en draaiden ook om de thema’s EU en economie én om hun positie als moslim in de samenleving. Hier een overzicht.

Debat in de moskee
Op de site van Amsterdam-West stond het volgende te lezen:
Groot verkiezingsdebat in de Badr Moskee – Stadsdeel West

Laat uw stem horen tijdens het grote verkiezingsdebat op 6 september in de Badr Moskee in Amsterdam West.

Laat uw stem horen tijdens het verkiezingsdebat in moskee Badr? Dat zullen de mannen van sharia4belgium en sharia4holland ook hebben gedacht:
[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=R4y7H6u8XnU]
Op youtube vinden we hun impressie van ‘De slag van Badr’ met uitleg voor hun actie:
[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=FPAu8spL7XA]

Ik heb veel afwijzende reacties gezien op twitter en facebook van moslims tegen deze actie. Anderen (niet S4B of S4H) probeerden hun afwijzing van de democratie op een andere wijze uit te leggen:
[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=L9pL2EkCvAs]
Onder andere moslims die de democratie afwijzen kon de actie van S4H/S4B ook op afwijzing rekenen. De kritiek in zijn algemeenheid luidde dat dit niet de manier was om dawah (missie) te verrichten. Waarbij ik me overigens afvraag of S4H/S4B dit wel als dawah ziet. Ik denk dat zij dit beschouwen als deel van een religieuze plicht om ‘het goede te bevorderen en te waarschuwen voor het kwade’. Dat kan samenvallen met dawah volgens mij maar dat hoeft niet. In dit geval was dat denk ik niet zo omdat de kritiek van van S4H/S4B en enkele anderen ook tegen de moskee gericht was die een dergelijke bijeenkomst organiseerde. De kritiek en ook het weerwoord van S4H/S4B symphatisanten was veel specifieker en gedetailleerder soms, maar dit is niet de plek om daarop in te gaan. Wel kon ik vaststellen dat zowel het debat als de actie van S4H/S4B leidde tot discussies over democratie van een dusdanig niveau dat ik nog niet vaak gezien heb.

Andere organisaties waren zeer stellig in hun afwijzing van de verstoring, zie bijvoorbeeld de volgende verklaring:
‘Sharia4belgium, genoeg is genoeg’

“Deze groepen spelen op die manier ook andere extremisten uit bijvoorbeeld extreem rechts in de kaart door een hetze te ontketenen en door negatieve beeldvorming over de islam en de moslimgemeenschap aan te wakkeren. De actie van Sharia4Belgium vormt een bedreiging voor onze democratie en onze rechtsstaat.”

De organisaties van de Turkse en Marokkaanse gemeenschap verklaren te staan voor tolerantie, respect en democratie. Zij roepen daarom een ieder op zich niet te laten intimideren door de acties van deze extremistische groepen en op 12 september massaal naar de stembus te gaan.

Ze geven daarbij een stemadvies door te adviseren om te stemmen voor:

“- Een volwaardig burgerschap, voor sociale cohesie en solidariteit
– Tegen segregatie, sociale uitsluiting, racisme en alle vormen van discriminatie
– Een verloren stem is een stem op intolerantie, sociale uitsluiting en polarisatie”

De verklaring is ondertekend door:

de Unie van Marokkaanse Moslim Organisaties (UMMON)
Turkse Arbeidersvereniging in Nederland HTIB
Stichting Aknarij
Inspraakorgaan Marokkanen Amsterdam (IOMA)
Euro Mediterraan Centrum voor Migratie en Ontwikkeling (EMCEMO)
Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie (CTID)
Raad van Marokkaanse Moskeeën Noord Holland (RVM)

Opvallend was dat in de media de aandacht vooral uitgaat naar het incident met sharia4belgium. Dat doet mij denken aan een demonstratie waar journalisten in grote getalen op af kwamen (ongeveer even veel als demonstranten) en waar onder meer de heren van Novum nieuws en Powned vertrokken toen het wat langdradig werd onder het mom van ‘er gebeurt toch niets meer’. Dat de media erover berichten is logisch, dat we in de verslagen nauwelijks iets teruglezen over de inhoud van het debat is zonder meer kwalijk. ‘Media moeten zich niet laten gijzelen door een piepkleine groep boze islamitische mannen’ – Lars Anderson – VK

na de korte chaos volgde een interessante discussie tussen politici die wilden vertellen waarom zij een stem verdienen, en een publiek dat wilde weten aan wie het zijn stem moet geven. De islam was daarin geen leidende factor. Ze wilden weten hoe ze het beter kunnen krijgen in de wijk, hoe het onderwijs kan worden vernieuwd of wat de plannen zijn van de partijen om de economie weer uit het slop te trekken.

De schrijver van bovenstaand citaat, Lars Anderson (debatleider in Badr) wijt het optreden van sharia4belgium aan slachtoffergedrag; dat is mij wat al te simpel maar waar hij hier op wijst wordt telkens door vrijwel al het onderzoek gestaafd. Moslims zoeken naar pragmatische manieren om moslim te zijn en de moslims in Nederland vooruit te helpen op sociaal, economisch, cultureel en religieus gebied. Ook Carel Brendel besteedt aandacht aan de inhoud ‘Wat doen jullie voor moslims?’ was de vraag van het debat. Daarbij ging het om discriminatie, banen voor mannen met baarden en vrouwen met hoofddoeken, enz; ook hier het sociaal-pragmatisme al waren er (ook na het rumoer) mensen met een andere opstelling zoals u boven in het tweede filmpje al kon zien. Dichtbij.nl geeft ook een aardige impressie:

Mediagepruts
Met name Het Parool heeft er afgelopen weken een potje van gemaakt met de berichtgeving van moslims en verkiezingen. Eerst was er het stuk met ‘moslimprominenten‘ die teleurgesteld zouden zijn in de politiek. De Telegraaf maakte er meteen dat moslims waarschuwen voor rellen. Volgens Carel Brendel (die erg negatief is over de mogelijke link tussen de PvdA en allochtonen/moslims als dat leidt tot het aantasten van de seculiere uitgangspunten): PvdA maakt zich los uit de greep van de ‘moslimprominenten’ « CarelBrendel.nl

Het letterlijke citaat was niet op internet te vinden, maar alleen in het papieren Parool. In het groepsgesprek met Badr-bezoekers kwam de 31-jarige Tarik (zonder achternaam) aan het woord. “Het gebrek aan politieke vertegenwoordiging komt bovenop de uitwerking van slechte scholing en de hoge werkloosheid bij jongeren uit eigen gemeenschap en dat leidt tot een explosieve situatie. Zo krijg je over een paar jaar Franse toestanden in Amsterdam.” De andere mannen knikten instemmend bij deze uitspraak, aldus de Parool-reportage.

Bij het gesprek zat ‘islamoloog, docent en voorganger’ Said Amrani. “We hadden net zo goed op Wilders kunnen stemmen,” aldus de imam. “De PvdA ging mee in het voorstel van de PVV om halal slachten te verbieden.” Gemor is er ook over de sluiting van het Islamitisch College Amsterdam (wegens gebrek aan kwaliteit, CB), waarvoor de Badr-jongeren de PvdA-politici Sharon Dijksma en wethouder Lodewijk Asscher verantwoordelijk stellen. Moslimpolitici zouden in de praktijk te weinig zichtbaar zijn en alleen rond verkiezingstijd aandacht hebben voor moslims. Amrani: “Bij de vorige verkiezingen deed ik bij het vrijdaggebed een oproep aan tweeduizend bezoekers om vooral te gaan stemmen om tegenwicht te bieden aan de PVV. Dat ga ik dit jaar niet meer doen.”

Niet bij het groepsgesprek aanwezig maar wel om commentaar gevraagd werd Yahia Bouyafa, voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland. “We proberen alles te doen om mensen naar de stembus te krijgen, maar vooral oudere moslims zijn in de war,” aldus Bouyafa. “Ze hebben altijd PvdA gestemd maar sinds die voor het verbod op ritueel slachten heeft gestemd, willen ze dat niet meer.”

Brendel ziet een positieve ontwikkeling, weg van ‘religieus clientelisme’; meer over ‘de moslimlobby’ bij de PvdA: zie HIER. Zijn bezwaar gaat vooral over wat hij ziet als een mogelijke aantasting van de seculiere uitgangspunten van de PvdA; niet tegen allochtone / moslim politici an sich. Hij stelt terecht vraagtekens bij de term ‘moslimprominenten’; dat suggereert dat de personen in de reportage heel vooraanstaande posities innemen in het Nederlandse moslimlandschap. Dat wordt in de reportage op geen enkele manier waar gemaakt en is ook niet. Wat overigens niets afdoet aan hun overwegingen, Amrani ligt nog eens toe:
[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=XSXuwAdk8D8]
Vervolgens prutst Het Parool verder met een fatwa die stemmen tot een religieuze plicht maakt. Nourdeen Wildeman maakt op Wijblijvenhier waarom er geen sprake is van religieuze plicht (in de zin zoals vasten of bidden dat wel zou zijn) of fatwa. De religieuze overwegingen daargelaten het stuk van de Nederlandse Moslim Raad dat Wildeman aanhaalt is voldoende om te zien waarom Het Parool onzin uitkraamt.

Pragmatische overwegingen

Een veelgehoorde overweging is dat velen niet goed weten op wie ze moeten stemmen en weinig zin hebben om te stemmen op een partij die islam en moslims toch niet ziet zitten. Daarmee bedoelen zij geen PVV, maar alle andere politieke partijen. Waarom stemmen op een partij die ons haat? Daar voegt men soms aan toe dat het wel eens ‘haram’ zou kunnen zijn, er direct bij vermeldend dat er geleerden zijn die het wel toestaan. Twee van de filmpjes die laatste inzichtelijk maken vind je hieronder:
[youtube:https://www.youtube.com/watch?v=writHndwA7k]
&
[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=rG_XaPXF0vQ]
Tegenstanders daarentegen stelden dat democratie zelf een religie is. Stemmen is volgens hen dan ook tegen de islam. Naast een principieel standpunt zit hier ook enige pragmatiek tussen en men wijst bijvoorbeeld op de ‘vijandige citaten van politici‘. Tegenover de twijfelaars en de afkerigen van stemmen staan degenen die wel overtuigd zijn van de noodzaak te stemmen. Ik heb veel oproepen om te stemmen langs zien komen zoals deze van Hasib Moukaddim. Zie ook dit filmpje van SMN die een speciale verkiezingssite maakte:
[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=mtlLtt5WhW8#t=0s]

Daarnaast waren er opiniestukken in kranten zoals deze van Mustafa Amhaouch. De laatste is CDA-er en zijn stuk was gericht tegen de PvdA. Daar werd behoorlijk negatief op gereageerd; niet zozeer omdat het tegen de PvdA was maar omdat vele moslims in mijn FB en twitter een stemadvies niet zien zitten: do not tell us what to do. Andere sites zoals Moslimjongeren Coach met Jouw mening telt en Wij Blijven Hier hebben eveneens een positieve houding ten opzichte van stemmen. WBH heeft diverse discussies aangaande verkiezingen en islam (1, 2, 3) en twee stemwijzers: Palestina en Israel-stemwijzer en de moslimstemwijzer.

Tot slot
De controverse tijdens en na het Badr debat daargelaten, de meeste moslims die ik mijn netwerk (online en offline) voorbij heb zien komen, benaderen de zaak pragmatisch; zowel degenen die zijn gaan stemmen (de meesten) als degenen die niet gaan stemmen. Sommigen die zijn gaan stemmen doen dat vanuit een islamitische inspiratie, anderen stellen dat het eigenlijk niet kan in islam maar hebben andere overwegingen (economie, EU, positie van moslims) en hetzelfde zie je bij degenen die niet stemmen. Een enkeling stelt bij het wel of niet stemmen puur en alleen vanuit de islam te redeneren. Dit is niet om te zeggen dat de één meer of minder praktiserend of religieus is, maar om aan te geven dat er meerdere wijzen van praktiseren zijn voor de betrokkenen zelf. De uitslag met PvdA en VVD is met instemming begroet als in ieder geval een nederlaag van de PVV. Wat overigens bij enkelen wel de opmerking ontlokt dat de ‘heisa’ die sommigen maakten van de dreiging van de PVV ‘dus’ onterecht was. Iets waar ik overigens nog wel kanttekeningen bij heb. Inderdaad de extreem-nativistische anti-islam partij PVV heeft flink verloren, maar is allesbehalve dood. Haar islamofobe gedachtegoed is volgens mij op verschillende manieren geincorporeerd door alle(!) politieke partijen zie bijvoorbeeld het VVD programma over religie en (apart!) religieuze kleding (beide gerangschikt onder ‘immigratie en integratie’…). We zullen zien waartoe het leidt.

Ow ja, Wij Blijven Hier heeft een onderzoek gedaan naar mogelijk stemgedrag bij moslims. Resultaten vind je hier (overigens is het gebaseerd op slechts 200 personen).