Ons Brabant – Hoe iedereen z’n kop in het Brabantse zand steekt over het racisme van Forum
Ons Brabant – onze kop in het Brabantse zand
Samen, slagvaardig en slim: Ons Brabant, dat is de slogan van het nieuwe bestuursakkoord in Brabant. Een geslaagde boerencoup kunnen we stellen. En dus komt er in Noord-Brabant een college van Gedeputeerden bestaande uit Lokaal Brabant, VVD, CDA en FvD. Afgelopen week was de voorstelling van het nieuwe bestuursakkoord en de nieuwe gedeputeerden. Mijn commentaar hierop, waarbij ik Lokaal Brabant even buiten beschouwing laat.
Verantwoordelijkheid nemen
Er is het nodige te doen geweest over de samenwerking tussen deze partijen, maar laten we eerlijk wezen ook weer niet al te veel. Bijna alle kritiek werd gesmoord door te stellen dat ‘we’ verantwoordelijkheid moeten nemen.
Er waren wel wat kritische geluiden hoor. Kan het wel door de beugel dat gerespecteerde (in veel kringen dan toch) partijen als VVD en CDA samenwerken met een partij waarvan leden zich, zo bleek recent, antisemitisch uitlaten in app-groepen en de aanslagen van 2011 in Noorwegen en meer recent in Nieuw-Zeeland prijzen. Het racistische karakter wat daar uit spreekt is geen geïsoleerd incident meer en beperkt zich ook niet tot enkele ‘gewone’ leden, maar heeft een sterke basis in het gedachtegoed van de partij en haar kopstukken. Zo verklaarde Baudet openlijk dat Europa ‘dominant blank en cultureel moet blijven zoals het is.’ En Baudet verklaarde dat migratie één van de factoren is waarmee ‘cultuurmarxistische partijen’ Nederland willen vernietigen. Met dergelijke uitspraken voegt Baudet zich expliciet in een wit raciaal vertoog waarbij Europa wordt gekenschetst op basis van een ideaalbeeld van huidskleur en cultuur. Daartegenover staat dan de radicaal-rechtse mythe van ‘omvolking’. Een vrij klassieke mengeling van fenotypisch racisme en cultuurracisme temeer omdat hij hier uitgaat van dominantie en niet van gelijkwaardigheid tussen witte mensen en groepen die niet aan dat ideaalbeeld voldoen zoals islamitische Europeanen en zwarte Europeanen (en die categorieën kunnen elkaar overlappen natuurlijk). Ook Baudet’s eigen verwijzingen naar antisemitische complottheorieën en de antisemitische grappen van de Amsterdamse leider Nanninga (weiliswaar in haar Geenstijlperiode), laten zien hoezeer racisme deel is van de partij.
Racisme is geen obstakel
Dat VVD en CDA nu in zee gaan met deze partij wil niet zeggen dat ze dergelijke opvattingen ondersteunen (en daar kom ik zo meteen nog even op terug). Het laat wel zien dat CDA en VVD racistische uitlatingen waardoor mensen beoordeeld en veroordeeld worden op basis van de groep waartoe ze zouden behoren, en waarbij geweld wordt verheerlijkt, in ieder geval niet problematisch genoeg vinden om samenwerking te blokkeren. Dat de FvD mensen adresseert op basis van haar eigen interpretatie over hun uiterlijk, cultuur en religie en afkomst en dat dat vaak gepaard gaat met pleidooien voor uitsluiting of voorwaardelijk burgerschap of kleinering, lijkt geen beletsel te vormen voor samenwerking. Dat wijst op een normalisering van racisme: een proces waarbij racistische uitlatingen, voorstellen en grappen niet langer buiten de maatschappelijke orde worden geplaatst, maar op gelijk niveau worden gesteld met, zeg, discussies over meer of minder bezuinigingen of dat mensen in vitale beroepen er meer geld moeten bij krijgen. Als ze nog wel buiten de orde staan, volstaat het vaak met te stellen dat het gaat om kroegpraat, privégesprekken of grappen of simpelweg een wat scherpe pen. En als men het echt niet meer weet: ‘vrijheid van meningsuiting!’ Daarmee worden ze onschuldig gemaakt, gebagatelliseerd, althans vanuit het oogpunt van de dominante witte meerderheid voor wie dergelijke opvattingen geen persoonlijke bedreiging vormen.
Ook VVD en CDA maken gebruik van racistische retoriek
Maar die normalisering zit ook nog ergens anders en daarvoor moet ik terugkomen op mijn bovenstaande punt dat CDA en VVD nog niet per se het racistische programma van een partij als de FvD ondersteunen. We kunnen ons, gezien de uitlatingen van allerlei kopstukken in die partijen, afvragen hoever de opvattingen van het CDA en de VVD daadwerkelijk verwijderd zijn van die van de FvD. Immers, het was CDA leider Balkenende die openlijk verklaarde dat de multiculturele samenleving was mislukt en het betreurde als experiment en juist de VOC-mentaliteit vierde. In het ene geval problematiseerde hij het bestaan van mensen die hij niet tot onze cultuur rekende en in het andere geval negeerde hij het geweld en de uitbuiting die gepaard ging met de bezetting van overzeese gebieden. En wat te denken van die andere voormalige CDA leider, Buma? Hij toverde ons het spookbeeld voor van de ‘Gewone Nederlanders’ tegenover migranten. En hij stelde “de hoop dat er uit de hierheen gebrachte stromingen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika een soort Europese verlichte islam zou ontstaan, ijdel is gebleken.’’. Dat verschilt ook weer niet zoveel van Baudet’s stelling over dominante witheid en cultuur, zit dicht aan tegen het idee van omvolking en herhaalt het islamofobe stereotype van een islam en volkeren buiten Europa die (nog) geen verlichting hebben doorgemaakt.
Kijken we naar de VVD dan zien we dat Rutte eerder door de bestuursrechter is veroordeeld tot het aanzetten tot discriminatie toen hij aan gemeenten vroeg om burgers van Somalische afkomst extra te controleren op fraude. In Buitenhof zei hij in 2010 ‘… en dan krijgt de Marokkaan een cursus kickboksen zodat hij je nog beter in elkaar kan trappen.’, als reactie op sport projecten in migrantenwijken. Ook zijn eerdere ‘pleur op’ uitspraken laten zien hoe hij een onderscheid maakt op basis van zijn ideeën over de herkomst van sommige burgers. En van beide partijen hebben we gezien dat vooraanstaande politici meer dan eens de superioriteit van ‘de eigen cultuur’ belijden. Wellicht draagt het spreken in termen van cultuur bij aan het onherkenbaar maken van racisme waar hier toch echt sprake van is. Het is een opvatting die getuigt van hiërarchisch denken over groepen op basis van een doembeeld van de cultuur van de ander en een wel heel idealistische voorstelling van ‘de eigen cultuur’. Met andere woorden, het is niet zo vreemd dat de FvD denkt dat ze zaken kan doen met deze partijen: die partijen vinden de racistische uitspraken van de FvD geen onoverkomelijk probleem en de opvattingen van de FvD liggen ook weer niet zover af van die van het CDA en de VVD.
Het anti-racisme van VVD en CDA als probleem
Natuurlijk zijn er ook verschillen tussen de VVD en CDA enerzijds en de FvD anderzijds. Zo hebben de eerste partijen een vertoog dat migranten minder sterk uitsluit en deels gericht is op insluiting waarbij geprobeerd wordt migranten te laten voldoen aan het ideaalbeeld van de zelfverantwoordelijke werkzame burger. Natuurlijk, VVD en CDA presenteren zich ook als partijen die sterk gekant zijn tegen racisme, zeker in deze meidagen. Politici buitelen over elkaar heen om racistische uitspraken van radicaal-rechts zoals FvD en PVV te veroordelen evenals de acties van extreemrechtse groepen. En gaan dan al snel over tot de orde van de dag: ‘we moeten niet alles racisme noemen, want dan betekent het woord niks meer’, ‘het was maar een grapje, geen racisme’, ‘moslims zijn geen ras’ (een zin die alleen zinnig is wanneer je een bepaalde rassenleer volgt), ‘maar we moeten de problemen met islam benoemen’, ‘nee, niet alle moslims…’, ‘zwarte piet is geen racisme, het is een kinderfeest’, ‘maar moslims plegen wel aanslagen’, ‘maar islamisering, teveel migratie uit het Midden-Oosten en Afrika, omvolking is wel een probleem en dat moeten we kunnen benoemen’, ‘vrijheid van meningsuiting!’, ‘ja ja discriminatie is ook een probleem ja, maar ze moeten zich ook gewoon invechten’, ‘nee het is echt niet zo dat zwarte mensen twee keer zo hard moeten werken als witte mensen om dezelfde kansen te krijgen’, ‘de islam onderdrukt vrouwen, allemaal’, ‘die vrouwen kiezen zelf voor de hoofddoek, dan kunnen ze hem ook afdoen op de werkvloer’.
Maar ook voor CDA en VVD is het problematiseren van minderheden om wie ze zijn of waar ze vandaan komen, een beproefd recept in verkiezingstijd. Het is sowieso opmerkelijk hoeveel speerpunten van radicaal-rechts inmiddels gebruikelijke agendapunten zijn geworden voor andere partijen. En het is eveneens opmerkelijk hoezeer het verwoorden van zorgen over migratie en sociale cohesie door de mainstreampartijen in termen als cultuur of de vermeende tegenstelling tussen islam en het Westen, gemeengoed zijn geworden bij radicaal-rechts en onderdeel zijn gaan uitmaken van het racistische gedachtegoed. En we hebben al eerder gezien dat VVD en CDA, met veel moeite weliswaar, in zee gingen met een racistische partij: de PVV. En opvallend toen, net als nu, gingen de interne discussies vooral over de schade die een dergelijke samenwerking met zich mee zou brengen voor de partijen zelf. Wat daarmee bedoeld wordt is onduidelijk; het ging in ieder geval niet om schade voor de politici uit minderheidsgroepen in die partijen. Het gaat in ieder geval nog minder om de positie van minderheden in Noord-Brabant.
Ons Brabant
Lachwekkend, in tragische zin als een boer met kiespijn, waren dan de kritische vragen en makkelijke antwoorden bij de presentatie van het bestuursakkoord. En hoe ongelooflijk makkelijk de vertegenwoordigers daarmee wegkwamen. De uitspraken over vernietigen van de natie-staat? Landelijk politiek, wij zijn Brabant. Geen enkele vraag over de positie van de minderheden, over hoe het college een dominant blank Brabant voor zicht ziet. De minderheden zijn geen onderdeel in de presentatie, niet in de afwegingen, niet in de ‘kritische vragen’ van het journaille. De vraag werd gesteld wat boeren met dit bestuursakkoord winnen (uitstel), maar niet wat zwarte, joodse en islamitische Brabanders hiermee verliezen. Vertrouwen in het provinciebestuur zou wel eens het antwoord kunnen zijn. Wat kunnen deze burgers verwachten dan een college dat ‘een dominant blank Europa’ een goed idee vindt of in ieder geval geen onoverkomelijk struikelblok voor samenwerking? En wat zegt het dat hun positie nauwelijks onderdeel blijkt van de overwegingen van zowel voorstanders als tegenstanders binnen de VVD en het CDA van samenwerking met de FvD? Ze zijn er niet en ze doen er niet toe. Dat zegt genoeg over wie ‘ons Brabant’ is.
Een goed betoog. informerend, beschouwend en kritisch over een zorgwekkende ontwikkeling, namelijk normalisering van racisme, xenophobie en uitsluiting.
Dank voor je analyse.
sinds kort heb ik kennisgemaakt met je website. in het vervolg zal ik hem met interesse en plezier volgen.
met vriendelijke groet,
Hasan
Fijn om te horen Hasan, dank!