Nederlands Jeugdinstituut – Onderzoek naar de risico's van de media bij seksualisering jeugd

Nederlands Jeugdinstituut

Onderzoek naar de risico’s van de media bij seksualisering jeugd

Meisjes die vaker naar videoclips kijken in tv-programma’s van MTV en TMF vinden uitzonderlijk seksueel gedrag, zoals direct gaan vrijen met een vreemde jongen, normaler dan meisjes die minder vaak kijken naar die clips. Jongens die de vrouw graag als lustobject zien, nemen de grenzen voor seksueel gedrag ook minder nauw. Bovendien fantaseren die jongens vaker over seks met mediabeelden als voorbeeld. Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands Jeugdinstituut onder 600 jongeren in het vmbo-, havo- en vwo-onderwijs.

Uit het onderzoek blijkt ook dat de mogelijke risico’s van de media niet overdreven moeten worden. Veruit de meeste jongens en meisjes van 12 tot 17 jaar hebben niet meer seksuele ervaring dan verkering en wat zoenen. De meeste jongeren denken bovendien tamelijk conservatief over wat op hun leeftijd ‘normaal’ seksueel gedrag is. Vooral meisjes zijn behoudender in hun opvattingen en hebben nog weinig seksuele ervaringen.

Jongens
Jongens lopen vooral onder invloed van leeftijdgenoten het risico een vertekend mediabeeld te krijgen van ‘gewoon’ seksueel gedrag. Een meer geseksualiseerde houding ten opzichte van erotiek en relaties komt vooral voor bij jongens die door hun vrienden overgehaald worden om discutabele mediaproducten, zoals 16+-films, te bekijken. Binnen de groep kunnen de negatieve voorbeelden in die media een belangrijke rol spelen. Daarnaast doen ouders van vrij denkende jongens ook weinig aan mediaopvoeding. Meer geseksualiseerde jongens bepalen vooral zelf of met hun vrienden wat ze willen zien op televisie of op internet en krijgen daar weinig uitleg over van hun ouders.

Meisjes
Bij meisjes speelt het ontbreken van mediaopvoeding thuis eveneens een rol bij hun vrijere ideeën over seks. Meisjes die het gewoner vinden om bijvoorbeeld hun borsten via een webcam te laten zien, krijgen minder vaak commentaar van hun ouders over hun kijkgedrag. Meisjes die meer ervaring hebben met vrijen of seks, hebben ook vaker een eigen tv-toestel en komen eveneens uit gezinnen waar de ouders minder aan mediaopvoeding doen. Voor die meer ervaren meisjes speelt de vriendenkring overigens juist een positieve rol. Meisjes met meer romantische of seksuele ervaringen ondervinden minder druk van hun leeftijdgenoten om ‘spannende’ sites of 16+-films te bekijken en kennen een positieve waarde toe aan hun vriendschappen.

Ervaring met seks
Negatieve ervaringen met seks (gedwongen seks, ongeplande zwangerschappen en soa’s) komen slechts bij een heel klein deel van de jongeren voor. Jongeren met een Surinaamse achtergrond blijken de meeste ervaring te hebben met vrijen en seks én met negatieve ervaringen met seks. Marokkaanse en Turkse jongeren zijn het minst seksueel actief en hebben duidelijk minder liberale opvattingen over wat ‘gewoon’ seksueel gedrag van jongeren is.

Meer onderzoek noodzakelijk
Het onderzoek is in juni 2006 uitgevoerd op middelbare scholen in de Randstad en geeft een representatief beeld van jongeren van 12 tot 17 jaar in Nederland. Het onderzoek geeft aan dat er verbanden bestaan tussen de seksuele opvattingen en gedragingen van jongeren en hun mediagedrag, en tussen de seksuele opvattingen en gedragingen en de rol van ouders en leeftijdgenoten. Zowel meisjes als jongens lopen het risico op een geseksualiseerde houding. Aangeraden wordt om meer onderzoek te verrichten waarbij jongeren over een langere periode worden gevolgd. Alleen zo is vast te stellen of de geseksualiseerde houding daadwerkelijk gestimuleerd wordt door wat de jongens en meisjes in de media zien. Daarbij moet dan ook verder gekeken worden naar de rol van ouders en vrienden. Het Nederlands Jeugdinstituut heeft onlangs samen met de Rutgers Nisso Groep en het Kenniscentrum Movisie gepleit voor zo’n onderzoeksprogramma.

Meer informatie
U kunt het onderzoeksrapport van Peter Nikken, Jongeren, media en seksualiteit. Hoe media-interesses en –gebruik samenhangen met fantasieën, opvattingen en gedrag, downloaden als pdf-bestand pdf (pdf, uitleg).