Ritueel, Commercie & Belangenbehartiging: moslims en het offerfeest
Moslimorganisaties in Helmond willen volgende maand geen schapen slachten voor het offerfeest. In een persbericht lezen we:
Via dit officiële bericht willen de moskeeën Al fadjr en de Grote Moskee kenbaar maken dat hun leden dit jaar (2013) geen schapen zullen slachten met het offerfeest. De reden hiervoor is dat er door de schapenboeren en slachthuizen al jaren geprofiteerd wordt van de moslims in Nederland, door de prijs van het schaap en de kosten van het slachthuis ieder jaar te verhogen. Men verwacht dat de kosten die gepaard gaan met het slachten van een schaap tijdens het offerfeest 2013 bijna dubbel zo hoog liggen als normaliter door het jaar heen. De moslims van de bovengenoemde moskeeën willen doormiddel van deze boycot actievoeren en vragen U (moslims, moskeeën en moslimorganisaties) om mee te doen en dit jaar ook geen schapen te slachten.
Het Eindhovens Dagblad heeft verder navraag gedaan:
Moslims Helmond boycotten dure schapenhandel
„De prijzen rijzen de pan uit”, zegt woordvoerder Moustafa van de Al Fadjr Moskee. „Het kopen en laten slachten van een schaap loopt tegen de 300 euro. Voorheen was dat 120 tot 140 euro.”
Zo zijn de slachtkosten alleen al gestegen van 25 naar 50 euro. „En de verwachting is dat die naar de 65 euro gaan. Voor tien minuten werk.” Het maakt volgens hem niet uit welk slachthuis je kiest. „De prijzen liggen overal op dit niveau. Voor de aanschaf van een schaap betaal je nu zo’n 3,75 euro per kilo.
In dat artikel kunnen we verder lezen dat men een halt wil toeroepen aan het stijgen van de prijzen en dat men in de toekomst wellicht collectief gaat inkopen om zo de prijs te drukken. Vooralsnog is dit een Helmonds initiatief, maar men hoopt navolging te krijgen. Volgens een islamitische slager in dat artikel ligt de prijs van een schaap hoger rond het Offerfeest (“een paar tientjes”), maar die legt de schuld daarvoor bij de transporteurs en boeren.
Volgens tijdschrift Boerderij is het onduidelijk waar bovenstaande bedragen precies vandaan komen:
Boerderij.nl – Moslims boycotten te dure schapen
De totaalprijs na het slachten (zonder uitbenen) ligt al snel tussen de 250 en 300 euro.
Uit historische prijsgegevens van Boerderij blijkt dat de prijs van slachtschapen in de periode rondom het offerfeest wel wat stijgen. De prijsstijging is echter niet zo groot dat prijzen rond de 300 euro uit komen. Een ramlam van boven de 25 kilo kost momenteel rond de 130 euro. Vorig jaar lag de prijs in dezelfde week op 140 euro en steeg met 5 euro in de laatste weken voor het offerfeest.
Ook in 2010 en 2011 steeg de prijs van ramlammeren voor het offerfeest, maar nooit meer dan 12 euro per dier.
Waar het enorme verschil in prijs vandaan komt, rond het offerfeest, is niet duidelijk. Een zwaar ramlam kost immers maximaal 130 euro, slachten rond de 50 euro, waar de overige 120 euro blijft is niet duidelijk.
[youtube:https://www.youtube.com/watch?v=nw6ASWRy3js]
Een en ander doet een beetje denken aan een boycot in het Belgische Mechelen, maar de aanleiding voor de boycot daar is dat het stadsbestuur moslims een belasting oplegt van 15 euro om bij te dragen in de kosten van het offerfeest. Het stadsbestuur zou geld kwijt zijn aan het afvoeren van slachtafval en het inzetten van stadwachten voor de openbare orde.
Inmiddels heb ik de nodige positieve reacties gezien op FB over dit Helmondse initiatief. Enkelen vinden dat er wel geslacht moet worden, maar dat men dat in een ander land moet doen en vervolgens het vlees onder de armen moet verdelen. Er zijn verschillende uitspraken van schriftgeleerden hierover die er op wijzen dat men het offeren wel verplicht vindt, hoewel er volgens mij wel verschil van mening is. Of het voldoende is om dit in een ander land te doen, is mij niet helemaal duidelijk. Anderen zijn echter negatiever en wijzen erop dat moslims nu hun eigen ritueel en symbool ondermijnen op een moment dat die toch al onder vuur liggen. Weer anderen bestrijden dat de prijzen echt veel hoger liggen, terwijl sommigen vinden dat dat wel zo is. Er zijn ook mensen die vinden dat dit ritueel niet gelaten moet worden omwille van het geld tenzij men het echt niet heeft natuurlijk. Voor velen lijkt een Offerfeest zonder een geslacht schaap sowieso onvoorstelbaar.
Uit het initiatief en uit de positieve en negatieve commentaren erop kun je eigenlijk drie zaken afleiden die lijken te spelen voor veel moslims en moslimorganisaties:
- Een vrees voor een verlies aan of verarming van islamitische rituelen in Nederland. Zeker degenen die tegen initiatief zijn lijken te vrezen dat steeds meer moslims steeds minder aan islamitische rituelen gaan doen. De vrees dat toekomstige generaties dan helemaal niet meer aan het ritueel doen wordt groter als moslims nu zelf hun eigen ritueel boycotten.
- Het gebrek aan krachtige moslimorganisaties. Enerzijds wordt de stap van de Helmondse organisaties gewaardeerd, maar anderzijds wordt ook gewezen op het gegeven dat dit wel een laatste moment actie is. Men heeft een heel jaar de tijd gehad om geld in te zamelen of iets te ondernemen.
- Commercialisering islam: Islam is handel. Sommige bedrijven of dat nu met de slacht of met hajj-reizen is, hebben dat goed begrepen. Dat is een ontwikkeling die niet alleen in Nederland te zien is, maar in heel Europa (en waarschijnlijk ook erbuiten). Deze commercialisering zeker als die de vorm krijgt van woekerprijzen wordt gezien als een aantasting van de rituelen, maar ook als tegen de islam.
Interessant om te volgen hoe dit verder loopt.