Namens alle Nederlandse jongeren die Marokkanen worden genoemd
Gastauteurs: Jennet Ahbouk & Omar Ahbouk
Marokkanen! Marokkanen! Marokkanen! Je gaat er vanzelf een hekel aan krijgen. Of wacht: ik heb een Marokkaanse achtergrond. De meeste van onze jongeren die we binnen Omar Gym en Praktijk HSN begeleiden, hebben een Marokkaanse achtergrond. Mijn kinderen hebben een Marokkaanse achtergrond… Gaat dit nu over ons?
Er is veel geschreven en gezegd over de Marokkanen uitspraak van Johan Derksen. Verontwaardiging riep het op maar ook kreeg Derksen bijval van veel Nederlanders. De meest opvallende en tegelijkertijd meest schrikbarende, is de bijval van Minister Schippers. Zij vond dat het ging om ‘een reëel probleem’ om vervolgens dit reëel probleem niet te onderbouwen met objectieve gegevens. Al zou er inderdaad sprake zijn van een probleem dan nog huiver ik bij de gedachte dat dit probleem ge-etnicieert wordt – als je maar lang genoeg blootgesteld wordt aan de problematisering van je etniciteit dan ga je er vanzelf een woord voor bedenken- . Het doet namelijk teniet, in één moment van faam, waar wij en vele andere professionals met ons, dag in dag uit hard voor werken. We benaderen deze jongeren als Nederlanders (soms tegen hun eigen vooroordelen in), we maken ze verantwoordelijk als Nederlanders en hun probleemgedrag koppelen we aan hun individuele verantwoordelijkheid, als Nederlanders.
De verwijten van deze jongeren over discriminatie, stigmatisering, vooroordelen en meer, koppelen we aan verantwoordelijkheid. We maken inzichtelijk dat zíj alleen controle hebben over hun eigen leven, dat ze hun zelfbeeld en eigenwaarde in eigen beheer moeten houden en dat ze, ongeacht wat de rest van Nederland over hun roept, ze alleen verantwoordelijk zijn voor hun eigen woorden en daden.
Het is hard werken. Tegen de stroming in deze jongeren te laten opboksen (soms letterlijk tijdens de boks coaching) tegen demonen die niet louter bestaan in hun hoofden. Opgroeien is voor iedereen een klus geweest. Onzekerheid over je uiterlijk, emoties die heen en weer gieren, vragen over wie je bent, wat je wilt en waar je voor staat, passeren bewust of onbewust de revue. Je moet keuzes maken over vervolgopleidingen, krijgt te maken met vrienden voor wie je je denkt te moeten bewijzen. Je krijgt te maken met verleidingen als sigaretten, drugs, alcohol, het uitgaansleven. Distantieer je je ervan of ga je erin mee? Eén keer kan toch geen kwaad of toch wel? Thuis sluit niet altijd aan bij school en school sluit niet altijd aan bij je vrienden op straat. Waar kies je voor en waar kies je niet voor? Ga je uren maken in de supermarkt op de hoek of ga je toch in op de deal die je buurjongen je heeft gedaan om snel geld te kunnen verdienen? Laat je je frustratie van de klappen die je als kind kreeg, nu naar boven komen tijdens een conflict met je medeleerling of wees je verstandig en stap je uit de situatie?
Wat als je ook nog eens een Marokkaanse achtergrond hebt? Wat als je ook nog eens moslim bent en je eigenlijk wel heel erg overtuigd bent van dit moslim zijn? Wat als je ouders weliswaar Nederlands spreken maar niet hoogopgeleid zijn, net de touwtjes aan elkaar weten te rijgen en er thuis veel spanning is door de zorg voor een gehandicapt broertje? Kwetsbare jongeren noemen wij deze. Niet door hun etniciteit, wél door hun situatie en problematiek. Laten we dit gedachte-experiment verder uitdiepen. Stel je voor dat je je redelijk staande houdt in deze pubertijd. Je maakt de juiste keuzes, gaat hier en daar de fout in maar weet jezelf goed te herstellen. De ‘minder Marokkanen’ uitspraak van Wilders heb je van je af kunnen laten glijden. Het debat over jihadisten en de grappen over je baardje die je zo nu en dan uit luiheid laat staan, is weliswaar geen pretje maar kun je toch wegschuiven. De zoektocht naar een stageplek die 6 maanden heeft geduurd terwijl autochtone klasgenoten binnen 2 maanden een plaats kregen, was frustrerend maar ook dat heb je achter je gelaten. Eén van de plekken waar je helemaal jezelf kunt zijn en je alle stress uit het dagelijks leven kunt vergeten is op het voetbalveld of in de Gym. Daar ben je gewoon wie je bent en kun je met andere sportliefhebbers je ding doen. En dan gebeurt het. Dan komt die dag.
De dag dat je tv aan het kijken bent en Derksen hoort praten over Marokkanen en over deftige clubs die worden verpest door die Marokkanen. Je besluit dat dit niet anders is dan al die andere keren dat het raak was. Toch is dit keer anders. Dit keer voel je het. Je voelt dat je getolereerd wordt en je plekje in dit land altijd ter discussie komt. Ga je hierin mee of pak je de regie terug door zelf te besluiten dat je geen Nederlander bent maar inderdaad die Marokkaan die vanaf nu besluit met andere Marokkanen op te trekken, de verantwoordelijkheid aan zijn laars te lappen en te doen wat hem goeddunkt…?
Jongeren krijgen dagelijks te maken met verleidingen. Dagelijks worden ze blootgesteld aan keuzes en is het iedere keer de vraag of ze de juiste keuze maken. Opgroeien is al lastig genoeg zonder alle extra beproevingen die het dragen van een Arabische naam of het hebben van een Marokkaanse uiterlijk met zich meebrengt. De laatste vraag die voorbijkomt tijdens het gedachte experiment van boven is een vraag die we ons als samenleving niet kunnen permitteren. We kunnen het ons niet permitteren dat deze vraag in de hoofd van een enkele jongere spookt. Gebeurt dat wel dan is de kans groot dat we deze jongere verliezen aan een kwaad dat niet alleen van invloed zal zijn op diens leven maar ons allen als maatschappij kan raken. We pleiten niet voor slachtofferrol schap maar wel voor een eerlijk verhaal. Dat er incidenten zijn op voetbalvelden of waar dan ook met de jeugd is evident maar laten we vooral de focus leggen op de problematiek die daar zichtbaar wordt en niet op etniciteit. Er is geen enkel onderzoek die een causaal verband aantoont tussen etniciteit en bijvoorbeeld criminaliteit. Dat jongeren met een Marokkaanse achtergrond in grote getale vertegenwoordigt zijn in de criminaliteit is evident. Als je echter corrigeert voor bijvoorbeeld sociale economische status dan zijn deze verschillen veel kleiner, al dan niet verwaarloosbaar. Het is dwaas te verwachtten dat jongeren met een Marokkaanse achtergrond volledig bijdragen aan dit land, zich inzetten als volwaardig Nederlander maar ze tegelijkertijd selectief weg te zetten als zijnde Marokkaan als het ‘effe’ uitkomt. Volwaardig Nederlanderschap betekent ook dat problematiek moet gaan om problematiek en dat er geen privilege kan ontstaan om het te hebben over etniciteit als het Nederlanders betreft met een Marokkaanse achtergrond. Genoeg is genoeg.
Namens alle Nederlanders die Marokkanen worden genoemd, namens alle Mohammeds, Fatima’s, Zakaria’s, Zeinebs en alle andere jongeren die niet zelf deze boodschap de wereld in kunnen sturen, het volgende. Wij, Nederlandse jongeren die Marokkanen worden genoemd, zijn Nederlanders. Het is al moeilijk genoeg om op te groeien en te ontdekken wie ik ben en waar ik voor sta. Spreek mij aan op mijn gedrag, op mijn functioneren en op mijn woorden. Kom je me tegen op school, op straat, op mijn werk, in de supermarkt of op het voetbalveld? Spreek me gerust aan en je zult zien dat we niet veel verschillen. Besluit je over mij te praten in de media zonder mij te kennen? Laat dat a.u.b.! Genoeg is genoeg.
Jennet Ahbouk studeerde forensische orthopedagogiek aan de Universiteit van Amsterdam en deed onderzoek op het gebied van hulpverlening onder Marokkaans-Nederlandse jeugd. Ze is momenteel verbonden aan Praktijk HSN. Omar Ahbouk runt een sportschool in Arnhem: Omars Gym. Dit stuk verscheen eerder op het blog van Praktijk HSN en is met toestemming over genomen.