Spektakel en humor als wapen bij Sharia4Belgium: ‘Als ik iemand beledigd heb, dan was dat mijn bedoeling’
Ze schreven het boek ‘Als ik iemand beledigd heb, dan was dat mijn bedoeling’. Roex, antropoloog aan de Universiteit van Amsterdam: “Ze hebben erg gelachen met elkaar. En zo wist de groep, hoewel klein in omvang, jongeren te mobiliseren. Ze wisten zelfs tot in Nederland groepen jongeren te inspireren tot actie.”
Veel van deze jongeren vertrokken uiteindelijk naar Syrië. Oprichter Fouad Belkacem zit intussen een straf uit voor leiderschap aan een terroristische organisatie. “Humor en haat gaan hand in hand”, zegt Ineke Roex: “Je kunt humor inzetten als wapen, als een middel om te kwetsen.”
Aldus Ineke Roex in Trouw.
In ‘Als ik iemand beledigd heb, dan was dat mijn bedoeling’: Sharia4Belgiums ideologie en humorgebruik worden de ideologie en het humorgebruik van de Belgische jihadistisch-salafistische groepering Sharia4Belgium beschreven en geanalyseerd aan de hand van een groot aantal videoproducties. De auteurs laten zien hoe de groep, die ook in Nederland radicale moslimactivisten inspireerde, zijn ideologie vormgeeft in de lokale en actuele context en humor inzet als politiek middel om zijn radicale opvattingen te verkondigen en te versterken. Hierdoor wist de groep, hoewel klein in omvang, bekritiseerd en niet serieus genomen door andere moslims, enkele honderden jongeren te mobiliseren voor zijn acties en aandacht te genereren van politici en media.
Sharia4Belgium zette hiermee een nieuw soort activisme op de kaart. Ook is een groot aantal voormalig leden en volgelingen van Sharia4Belgium de afgelopen jaren naar Syrië en Irak afgereisd. Sharia4Belgium was onderwerp van het grootste terrorismeproces in België ooit. De veelgebruikte stelling dat moslims – en met name jihadisten – geen humor hebben, wordt onderuit gehaald. Sharia4Belgium zet humor juist gericht in als mobilisatie-, bind- en wrijvingsmiddel, en als grensbepaler van wie wel en wie niet bij de groep hoort. Humor verwart, ontregelt en biedt ruimte om radicale opvattingen zoals de legitimering van politiek geweld op relatief veilige wijze te kunnen verkondigen. Daar heeft de groep dankbaar gebruik van gemaakt.
Pim Aarns
Pim Aarns, MA doet onderzoek naar (online) islamitisch activisme in Nederland en België. Hij schreef zijn masterscriptie over het spektakelactivisme en de da’wa van Sharia4Belgium. Hij is eindredacteur van het tijdschrift ZemZem en medeauteur van het rapport Eilanden in een zee van ongeloof: het verzet van activistische da’wa-netwerken in België, Nederland en Duitsland.
Ineke Roex
Dr. Ineke Roex is zelfstandig antropoloog en doet onderzoek naar salafisme, islamitisch activisme en anti-radicaliseringsbeleid. Ze is als gastonderzoeker en -docent verbonden aan de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam. Ze is auteur van het boek Leven als de profeet in Nederland: over de salafi-beweging en democratie.
Het boek is verkrijgbaar bij Amsterdam University Press.