Het Offerfeest als publiek spektakel
Er is eigenlijk altijd wel behoorlijk wat aandacht voor het islamitische Offerfeest in de Nederlandse media. Dit jaar nog wel wat meer, want corona. Alles was anders, want corona. Nou niet alles was anders natuurlijk, want het Offerfeest gaat gewoon door, corona of geen corona. Wat ook niet anders was, waren de vele steunbetuigingen aan de dieren en de veroordelingen van van het rituele offeren. Daar zit zeker een component van oprechte betrokkenheid met het lot van de dieren bij, maar ook een zeker opportunisme en ook een zekere islamofobie. Of zoals Fati Benkaddour stelde:
Het constant maar aansnijden van ‘Islamitische wandaden’ in de vleesindustrie is namelijk moralistisch beperkt en heeft uiteindelijk een heel ander motief: Moslim- of Jodenhaat. Het heeft niets met dieren te maken, hun zware leed, hun wrede leven of lugubere dood. Maar met de eigen onstilbare honger naar dominantie en zelfverrijking.
Opvallend is dat bij al die veroordelingen is dat enige informatie over allerlei islamitische regelgeving met betrekking tot dierenwelzijn en verantwoord slachten ontbreekt. Alsof moslims barbaren zijn die omwille van hun God allerlei barbaarse wreedheden begaan en de rest van de Nederlanders altijd zeer betrokken is bij het dierenleed. En alsof er onder moslims geen mensen zijn geen vlees eten. Alsof er geen andere zaken zijn die er ook toe doen:
Waar het filmpje hierboven inzoomt op Eid en consumentisme, gaat het nadrukkelijk ook over hulp aan en solidariteit met de behoeftige medemens. Zoals in dit project:
Gebed
Maar afijn, daar ga ik het hier verder niet over hebben, maar wel over het publieke karakter van het Offerfeest. Natuurlijk is er de bijna traditionele vraag, moet Eid een vrije dag worden?
Nu is bijna alles wat met islam te maken heeft per definitie een zaak van publiek debat en spektakel, maar daar gaat het even niet om. Moskeeorganisaties moesten hun gebedsbijeenkomsten aanpassen. En deden dat ook. Sommige, grotere, moskeeën binnen zoals in in Rotterdam:
En in Nunspeet:
Voorbereidingen op Eid in Corona tijd
Er was van tevoren enige nervositeit blijkbaar bij de overheid vanwege het offerfeest (niet alleen vanwege het gebed overigens, ook over het slachten). De rijksoverheid publiceerde een heuse factsheet en de dag ervoor kwamen tal van instanties met deze flyer:
Voor de goede orde: religieuze bijeenkomsten mogen, van alle gezindten. De overheid in Nederland kan en zal deze niet lichtzinnig beperken want deze bijeenkomsten genieten een grondwettelijke bescherming die vergelijkbaar is met die van demonstraties. Beperkingen opleggen kan wel: dus een beperkt aantal bezoekers en 1,5 meter afstand. Dat leverde in enkele gevallen een probleem op wanneer besloten werd dat vrouwen daarom geen toegang hadden. Sommige vrouwen berusten daarin, maar anderen stelden dat dat geen pas gaf, dat er geen islamitische grond voor was om vrouwen de toegang tot het Eid gebed te ontzeggen en dat vrouwen ook deel uitmaken van de gemeenschap. In een enkel geval organiseerden vrouwen hun eigen Eid gebed.
Gastvrijheid en openbare Eid gebeden
Maar het meest spraakmakend waren toch wel de openbare Eid gebeden. In diverse plaatsen in Nederland werden deze georganiseerd. Een stuk of 1000 moslims hebben zo in heel Nederland gebeden, zei iemand tegen mij. Ik denk dat die schatting aan de lage kant is, aangezien in Tiel alleen al zo’n 1000 mensen bij elkaar kwamen. Soms vonden ze plaats op het terrein van de moskee zelf, zoals bij mij in de buurt. In andere plaatsen in een nabijgelegen park en op diverse plaatsen ook bij enkele gastvrije sportclubs en bijna altijd en overal (zoals gebruikelijk) in goed overleg met de gemeente. Mensen moeten hun eigen gebedskleed meenemen en vaak ook wordt het gebed met mondkapje verricht en zijn er plaatsen aangewezen. In tegenstelling tot andere jaren is er veel minder ruimte en veel meer afstand voor sociale contacten, begroetingen, felicitaties, napraten, enzovoorts. In Almere koos de Abou Bakr-moskee voor een plein vlakbij:
Net als de Ahmet Yesevi moskee in Cuijk, koos de Aya Sofia moskee in Dordrecht ervoor om buiten de moskee te bidden, maar wel op eigen terrein:
Vantevoren werden deze bijeenkomsten aangekondigd zoals bijvoorbeeld via deze flyers in Eindhoven voor het Eid gebed georganiseerd door Al Fourqaanmoskee, Arrahmaanmoskee en islamitische studentenvereniging Salaam:
en Al-Amal in Hilversum:
en Moskee Zeist in, u raadt het al, Zeist
Het gebed zag er dan als volgt uit in Woensel-Noord (voor de kenners: daar lag vroeger Vlokhoven waar een deel van mijn familieroots liggen):
Ook in Alphen aan den Rijn kwam men bij elkaar op het voetbalveld, van Alphia:
Net als in Venray, bij SV Venray:
En net als in Hilversum, bij sportvereniging Wasmeer
In Amsterdam kwam men bij elkaar bij Sportpark Riekerhaven in Nieuw-West en in het Olympisch Stadion (ik zeg volgend jaar Amsterdam Arena en De Kuip):
In Heerenveen kon men elkaar en God opzoeken bij de atletiekclub:
Maar voor velen is het Offerfeest ook een feest in huiselijke kring. Voor sommigen een heel bijzondere ervaring om het Eid gebed thuis te verrichten met de eigen familie, maar voor anderen juist ook eenzaam in deze tijd. Bij de (ik vermoed) Vlaamse blogger ziet het Offerfeest in familiekring er zo uit:
Anderen doen het ook binnen de familie, maar dan toch vooral met hard werken zoals dit alleraardigste filmpje van het Jeugdjournaal laat zien over Yigit die zijn broer helpt: