Wat islamkritiek en racisme met elkaar te maken hebben – En Segers, Wilders en een bekeerde christen in Egypte

Enige tijd geleden schreef Emine Uğur een column over hoe extreemrechts de journalistiek in haar greep houdt. Dit naar aanleiding van een tweet van journalist Dominique van der Heyde waarin ze protesteerde tegen het verwijderen van een tweet van Wilders.

Twitter, dit kan echt niet. Geert Wilders mag niet geschorst worden op twitter. https://t.co/tWLDOUMBjZ

— D⭕️minique v.d. Heyde (@DominiqueHeyde) April 24, 2022

Opvallend is de algemeenheid waarmee Van der Heyde dit stelt: Wilders mag niet geschorst worden. Punt uit. De onderbouwing is eveneens nogal grenzeloos: want zo heeft iedereen recht op een absolute en onaantastbare vrijheid om maar wat te roepen. Je zou deze argumenten net zo goed kunnen gebruiken om te beargumenteren dat juist politici aan een veel sterkere inperking van hun vrijheid van expressie moeten voldoen dan andere burgers:

Geert Wilders speelt al ruim 18 jr een rol in onze democratie. Of je zijn mening nu wel of niet op prijs stelt, hij vertegenwoordigt veel Nederlandse kiezers. Bovendien wordt hij al jaren ernstig bedreigd, ook via sociale media. https://t.co/HsctpdywpQ

— D⭕️minique v.d. Heyde (@DominiqueHeyde) April 24, 2022

“Haatspuwen”
Emine Uğur, in haar column “Haatspuwen” zag dat als weerspiegeling van hoezeer de journalistiek gegijzeld wordt (ik betwijfel dat overigens) door de retoriek van Wilders en dat mensen zoals Van der Heyde het klaarblijkelijk pas doorhebben hoe schadelijk, haatdragend en dehumaniserend de retoriek van Wilders is als we daarin de woorden islam, moslims en migranten vervangen door joden. Gert-Jan Segers reageerde daarop dat islamkritiek van een andere orde is dan racisme. Kritiek mag hoe pijnlijk ook. “‘Voor haat om wie je bent mag er nul ruimte zijn, voor kritiek op een vrijwillig aanvaarde levensovertuiging moet in een vrije samenleving heel veel ruimte zijn.”

Kritiek op islam is van een andere orde dan antisemitisme.

Voor haat om wie je bent – ras, geaardheid, sexe – mag er nul ruimte zijn.

Voor kritiek op een vrijwillig aanvaarde levensovertuiging – islam, christendom, atheïsme – moet in een vrije samenleving heel veel ruimte zijn. https://t.co/fQAalBtxmQ

— Gert-Jan Segers (@gertjansegers) May 1, 2022

Even afgezien van het gegeven dat een dergelijke opvatting over religie nogal sterk een protestants-christelijke invulling van dat begrip verraadt (dat is natuurlijk niet verwonderlijk), slaat Segers de plank flink mis. Dat wordt nog duidelijker in zijn column in het Nederlands Dagblad waarin hij stelt:

‘Ik verlang naar Jezus. Kostbaar Lam, dat stierf voor mij. Aan het kruis droeg Hij mijn schuld. Met Zijn bloed kocht Hij mij vrij. Heer, U bent eindeloos mooi.’ Tijdens een bijeenkomst van de buurtkring van onze kerk luisterden we hoe Kinga Bán dit lied zong, terwijl ze al wist dat ze zou sterven. Haar geloof, haar stem, de tekst. Het ontroerde me. En het is precies dit geloof waarvan de islam zegt dat het niet waar is. Jezus is niet de zoon van God, niet aan het kruis gestorven en niet opgestaan. En als iemand als Morcos dit in Caïro zingt, moet hij vrezen voor zijn leven. Zo mooi als ik het lied vind, zo kwaad maakt dit onrecht me. Zeker als ik bedenk dat miljoenen andere afvallige moslims er het slachtoffer van zijn. Sommigen zitten zelfs jarenlang in een dodencel in Iran of Pakistan en velen worden daadwerkelijk gedood. Omdat er in deze contreien geen ruimte voor islamkritiek is.

Let wel, dit is dus een reactie op een column over het haatzaaien tegen moslims en migranten in Nederland. Hier gooit Segers even miljoenen moslims op één hoop in een reactie op Emine Uğur. Wat hebben moslims in Egypte en Pakistan te maken met haar opvatting over het haatzaaien van Wilders en de rol van de journalistiek? Context doet ertoe. Vervolgens komt Segers op de proppen met de Organisatie van Islamitische Landen (OIC) die inderdaad onder andere strijdt tegen islamofobie (Segers zet de term tussen aanhalingstekens).

Ook hier zien we weer een bijzondere vertekening: alsof de OIC de enige is die die strijdt voert. Alsof niet wereldwijd serieuze academische onderzoekers, mensenrechtenorganisaties en antiracismeorganisaties ook deze strijd voeren. Organisaties en onderzoekers waar Segers ook terecht kan als hij schouder aan schouder wil staan met zijn makker in Egypte. Het is een vreemde redenering van Segers. Het zou hetzelfde zijn als we in de strijd tegen haatzaaien tegen joden in Nederland gaan stellen dat kritiek op het jodendom mag omdat de Israëlische overheid de term antisemitisme gebruikt om kritiek op haar beleid af te weren. Of, in een reactie op de jodenhaat onder leiders van Forum voor Democratie te stellen: “…maar jodendomkritiek” moet kunnen. Zonder daarbij ook maar één woord vuil te maken aan de haatzaaierij zelf. Maar het is wel veelzeggend. Door in een discussie over haatzaaien tegen moslims te stellen “…maar islamkritiek moet kunnen…” verschuiven we de discussie van een probleem met haatzaaien naar een probleem met moslims omwille van islam. En dat is precies de bedoeling.

Islamofoob racisme treft ook christenen
Segers gaat daarbij ook nog eens voorbij aan het gegeven dat zowel hij als Wilders zogeheten islamkritiek gebruikt om de rechten van moslims te ontnemen: geen Koran, geen moskeeën, geen recht op asiel, het opleggen van kledingeisen [Edit MdK: Hiermee is niet gesteld dat Segers zelf daadwerkelijk “geen Koran, geen moskeeën, geen recht op asiel” wil. Dat zijn de punten van Wilders – waar Segers makkelijk aan voorbijgaat. Wel is Segers voor het opleggen van kledingeisen.]. Dat meneer Segers, maakt helder waarom we te maken hebben met islamofoob racisme: het gaat erom dat moslims worden geviseerd, apart worden gezet, specifieke kwaliteiten worden toebedeeld op basis waarvan ze anders behandeld moeten worden dan andere mensen. Onderdeel daarvan is het bij elkaar vegen van grote groepen moslims van over de hele wereld, zoals Wilders dat doet. En zoals Segers dat doet. Want schijnbaar doet context er voor Segers niet toe als het om moslims gaat en is de benarde positie van een christen in Egypte nuttig om een pleidooi te houden voor islamkritiek hier. Maar misschien kan Segers beter even de politiek van Wilders goed bekijken. Die zogeheten islamkritiek waar Segers het zo graag voor opneemt, wordt door Wilders zelfs gebruikt om de rechten van Arabische christenen te ontnemen. Diezelfde Morcos zou, als het aan Wilders ligt, Nederland niet binnenkomen want hij is afkomstig uit een islamitisch land.

Zie ook de reactie van Enis Odaci in Nederlands Dagblad: “Waarom ik als moslim Segers gevaarlijker vind dan Wilders.”