C L O S E R

Op Patrouille: De Grenzen In De Publieke Ruimte

Posted on January 21st, 2013 by martijn.
Categories: Activism, Notes from the Field, Public Islam, Religious and Political Radicalization.

Afgelopen week was er rumoer over moslims die in de straten van Londen zouden ‘patrouilleren’. Zoveel rumoer dat de PVV het nodig vond om er vragen over te stellen. Aangezien ik nu toch in Londen ben, dacht ik hier maar eens even in te duiken en zelf te gaan kijken in Whitechapel.

Wat is er aan de hand?

Het gaat hier om een groepje dat zich ‘Muslim Patrol’ noemt en dat in Whitechapel zou rondlopen. Als die zogenaamde ‘Muslim Patrol’ het zou laten bij mensen te vragen niet op straat te drinken, was dat wellicht nog één ding aangezien Whitechapel deels een door de plaatselijke autoriteiten vastgestelde alcoholvrije zone is. Maar men benaderde ook vrouwen die volgens hen niet passend gekleed waren en mensen die bij een moskee liepen.

Muslim Patrol had een eigen videokanaal op Youtube dat inmiddels echter is verwijderd. De videos zijn nog wel op Liveleak te zien.

En:

In de videos hoort u mensen zeggen ‘This is a Muslim area. Muslim patrol the area‘. Een jonge vrouw die wordt aangesproken zegt dat ze geschokt is: ‘this is Great Britain‘, waarop één van de mannen antwoord ‘We don’t care. It’s not so Great Britain‘. (Met de nadruk op ‘Great’). Dat blanke vrouwen ‘naked animals with no self respect‘ worden genoemd, ben ik niet tegen gekomen hoewel dat wel in de berichtgeving vermeld wordt. Wat je wel kunt horen in het filmpje over de posters is:

From women walking the street dressed like complete naked animals with no self respect, to drunk people carrying alcohol, to drunks being killed in the middle of the road, we try our best to capture and forbid it all

Een subtiel verschil met de verwijzing in de berichtgeving, maar toch. Het is vergelijkbaar met de term ‘kopvoddentax’ van de PVV maar dan gericht aan vrouwen die niet kuis genoeg gekleed gaan volgen de normen van de Muslim Patrol. De video over de poster laat zien dat H&M posters met schaarsgekleede vrouwen worden afgedekt. Volgens de mannen is dat gedaan door moslims, maar daar is geen bewijs voor.

Verklaring van de East-London moskee

De East-London Mosque (de grote moskee in deze buurt) heeft in een officiële verklaring direct afstand genomen van deze praktijken:

Unwelcome ‘patrols’ – 17 Jan 2013

Individuals claiming to be self-styled ‘Muslim patrols’ have been harassing members of the public on the streets of east London late at night, including outside our mosque after it has closed. They have anonymously uploaded their exploits to the internet.

These actions are utterly unacceptable and clearly designed to stoke tensions and sow discord. We wholly condemn them. The East London Mosque is committed to building co-operation and harmony between all communities in this borough. The actions of this tiny minority have no place in our faith nor on our streets.

Earlier this week we contacted the Police and the local authorities to alert them to the presence of these individuals and video. We advise anyone who has been harassed by these individuals to contact the Police.

We will monitor the situation closely and our Imams will be speaking out against such actions.

Ook tijdens de vrijdagpreek werd hier aandacht aan besteed door de imam Shams ad Duha:

Kortgezegd zou de imam volgens anderen het volgende gezegd hebben:

Shaykh Shams Ad Duha is basically saying that in sharia it is impermissible for a Muslim to stop a non-Muslim drinking alcohol or eating pig meat in an Islamic country, not only that but the state has the obligation to protect the rights of non-Muslims of carrying out these things because to them they are allowed. Therefore Muslims have no right imposing their views here.

De reacties zo her en der, ook in Nederland, laten zien dat alles wat moslims doen behoorlijk onder het vergrootglas ligt. Niet alleen de intimiderende technieken spelen hier een rol, maar dat moslims überhaupt de straat op gaan om (een bepaalde) orde te bewaren is genoeg om de wenkbrauwen te doen fronsen en te spreken over sharia-politie. Er zijn meerdere plekken in Engeland waar zoiets gaande is en waar soms gesproken wordt over een ‘sharia-zone’. Het is echter niet altijd duidelijk wat nu de status is. Op sommige van die plekken is er duidelijk sprake van verloedering en overlast door mensen op straat die dronken zijn. Dat geldt ook voor Whitechapel. Een gebied dat niet alleen bekend is omdat Jack the Ripper hier vroeger de straten onveilig maakte, maar ook omdat (althans delen ervan) behoorlijk verloederd zijn en waar veel migranten wonen. Door die verloedering is zo’n buurtwacht vaak niet meer dan een poging tot het terug brengen van een orde. Is het zoiets als ‘Attentie: Buurtpreventie’? Een teken dat aangeeft dat het in de wijk juist niet helemaal goed zit, in plaats van dat het een paradijsje is. Het geeft dan eerder een wens aan dan een feit of daadwerkelijke handeling.

Update 1: Carel Brendel wijst mij er niet geheel onterecht op dat de op staat aanwezige burgerwachten die we in Nederland kennen een beter voorbeeld hier zou zijn geweest dan het ‘passieve’ buurtpreventie. Verder stelt hij: “Het recht van de rechtsstaat moet gelden in een buurt. Niet het recht van (al of niet doorgeschoten) gelovigen.” 

Het ‘goede’ en het ‘kwade’?

In dit geval was er duidelijk meer aan de hand. Mensen spraken anderen aan en niet al te fijnzinnig. Voor deze mannen is dat onderdeel van het principe ‘het verbieden van het kwade en het gebieden van het goede’. Dat kan op drie manieren: in gedachte, woord en fysieke handeling. Zij kiezen juist voor het laatste. Of ze ook te maken hebben met het bedekken van de posters is mij onduidelijk; in het filmpje wordt gezegd dat de daders moslims zijn. Betekent dat dat de makers van de film dat niet zelf gedaan hebben? Er is geen bewijs voor wie het dan wel gedaan heeft. Het verbranden van de posters lijkt me overigens wel hun werk.

De mannen hebben waarschijnlijk geen banden met de East London Mosque (in formele zin, dat wil niet zeggen dat ze nooit die moskee bezoeken). De boodschap van de moskee zal dan ook op hen niet veel indruk maken (of zelfs bevestigen wat ze al dachten). Toen ik er was, zaterdag, was er niettemin geen sprake van ‘Muslim patrol’ in het aangegeven van gebied van Whitechapel.

Vastleggen en bewaken van morele grenzen

Een dergelijke buurtwacht omstreden zoals eerder ook al bleek in Den Haag toen de As Soennah moskee, enigszins triomfalistisch, aankondigde mee te doen met de buurtwacht tijdens oud en nieuw. Daarbij werd, net als nu, van shariapolitie gesproken. Waar dus enerzijds een buurtwacht in Whitechapel probeert het gedrag van mensen in de openbare ruimte te surveilleren en te reguleren door een soort eigenstandige moslim straatpatrouille, proberen politieke partijen, in dit geval de PVV, eveneens het gedrag van mensen in de openbare ruimte te surveilleren en te reguleren door een secularistische (en in dit geval van anti-islamitische) patrouille in het parlement en in de media. Daartussen zitten in in ieder geval het bestuur van het stadsdeel en de East-London moskee die ieder op hun manier proberen de grenzen van het publieke domein te bewaren met iets minder nadruk op ‘identity politics’ en iets meer op de kunst van het samenleven.

Update 2:
Er is een nieuwe video opgedoken van deze mannen, waarin te zien is hoe ze een man benaderen en roepen: ‘dirty, bloody fag’. Zie Secular Europe.

Update 3:

Inmiddels heb ik hier in Londen met iemand gesproken die enkele dagen per week werkt in die buurt waar de filmpjes zich afspelen; ook op die bewuste dagen. Hij zegt zelf er nooit iets van gemerkt te hebben van een dergelijke patrouille. Niettemin is het wel duidelijk dat er in die buurt gefilmd is waar deze persoon ook werkt iets wat hij ook niet heeft gemerkt. Deze persoon houdt zelf rekening met een een actie van losgeslagen jongeren die wellicht serieus zijn, maar misschien ook wel een grap willen uithalen. Als ze serieus zijn, zo stelt mijn gesprekspartner, dan is het wel vreemd. Op deze manier scheppen ze immers vooral afkeur en een slecht imago, terwijl het er ook te amateuristisch uit zou zien voor een doelbewuste publicitaire actie. Wat het ook moge zijn, is mijn stelling, we dienen niet zomaar klakkeloos aan te nemen wat we op die filmpjes denken te zien. Er blijven teveel vragen over.

Update 4:

Zondag 20 januari is één van de mannen gearresteerd in Acton; zo’n veertig minuten van Whitechapel (met de metr0) . Na de arrestatie van deze 22-jarige man, heeft maandag 21 januari een 19-jarige man zich gemeld bij een politie-bureau in Oost-Londen. Ze zijn ge-arresteerd vanwege verstoring van de openbare orde en, hangende het onderzoek, vrijgelaten. Intussen heeft Anjem Choudary, leider van het radicale Islam4Uk de voorbeeld organisatie voor o.a. Sharia4Belgium, zijn steun uitgesproken voor de twee mannen.

4 comments.

Moslims & Onderzoek: Van Survey naar Surveillance?

Posted on January 17th, 2013 by martijn.
Categories: anthropology, ISIM/RU Research, Islam in the Netherlands, Method, Notes from the Field, Public Islam, State of Science.

In november kwam het SCP rapport Moslim in Nederland uit. Ik had het voorrecht om in dit rapport een reflectie-hoofdstuk te mogen schrijven en heb die kans aangegrepen om enerzijds kritisch te reflecteren op het onderzoek en de onderzoeksresultaten en anderzijds een kritisch licht te laten schijnen over de stand van zaken over onderzoek naar moslims in Nederland. Daarbij had ik volledig de vrije hand en dat siert de makers van dit rapport, Mieke Maliepaard en Merove Gijsberts. Het rapport geeft een grillig en soms tegenstrijdig beeld van moslims in Nederland en doet dat op een veel verfijndere manier dan gebruikelijk is in veel Europese surveys.

De laatste jaren is er heel wat onderzoek verschenen, onder meer van mijn hand, maar ook van anderen. Over het algemeen heel degelijk onderzoek. Maar dat onderzoek en de daarbij behorende media-aandacht brengt wel enkele zaken aan het licht die voor zowel media als voor onderzoekers de moeite waard zijn om eens nader te bekijken. Ik ga niet uit van het rapport zelf, maar van de reacties uit mijn onderzoeksgroep (en anderen) over dat rapport.

Vraagtekens bij de intenties

Er verschijnt nogal wat statistisch en kwalitatief onderzoek naar moslims en/of migranten in Nederland. Na het rapport Moslim in Nederland kwam eind 2012 ook nog het Jaarrapport Integratie (CBS) uit en een rapport over de sociaal-culturele integratie (SCP). Hiervoor was minder aandacht aangezien het ‘Marokkanenprobleem’ alles naar de achtergrond verdreef. Toen het SCP onderzoek Moslim in Nederland uit kwam verzuchtte één van mijn ‘volgsters’ op Twitter:

Steeds meer moslims van de tweede geneartie gaan naar de moskee. Dat is één van de conclusies uit een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. […] En wat wil dat zeggen? Jammer genoeg krijg je vaak negatief gevoel bij dit soort berichten. Wat is de intentie van dit onderzoek?

Op mijn vraag aan haar waarom ze er een negatief gevoel bij krijgt, antwoordt ze:

Na de vele negatieve berichten over de Islam etc zal dit geen welgemeend initiatief zijn. Bijhouden van de islam groei in Nderland? Ik verwees haar naar het rapport zelf en naar mijn eigen hoofdstuk daarin en ze stelde Waarom nou weer de islam? Wat zijn de bedoelingen van dit onderzoek? Bang voor potentiële terroristen? En dat soort vragen draaien er door mijn hoofd bij het lezen of horen hiervan. Gezien de negativiteit van de afgelopen jaren zie ik niet meteen het positieve hiervan in. Vandaar mijn uitspraak….

Deze reacties staan niet op zichzelf. In mijn onderzoekskring van meer religieus-politiek activistische moslims (waar de desbetreffende dame op Twitter geen onderdeel van uitmaakt) worden voortdurend dit soort opmerkingen gemaakt en vraagt men zich soms ook af of onderzoekers niet van de AIVD zijn. Anderen reageren onverschillig maar zetten toch ook zo hun vraagtekens bij de politieke motieven achter al het onderzoek.
En dat is ook niet zo vreemd.

Zoals ik al schreef in mijn hoofdstuk in het SCP rapport lijkt de categorie ‘moslims’ te zijn verworden tot een politieke categorie waarmee ‘iets’ moet gebeuren. Vooral na 2001 en 2004 is er een enorme hausse gekomen aan onderzoek over mogelijke radicalisering en staat de discussie over islam steeds meer in het teken van geweld en mogelijke dreigingen. De relatie tussen onderzoek en probleemcategorieën in de samenleving is een aloude, die ook niet alleen betrekking heeft op moslims. In het bijzonder statistisch onderzoek heeft haar wortels in de behoefte van natie-staten om haar bevolking in kaart te brengen, te analyseren en vervolgens te reguleren. Maar natuurlijk is niet alleen de overheid belanghebbende bij onderzoek. Ook zelforganisaties, media, politici maken er gebruik van. Dat doen ze soms op manieren die voorbij gaan aan de intenties van de onderzoekers en hun onderzoeksresultaten.

Moslims tellen: integratie, religie en veiligheid

Door middel van onderzoek kan de complexiteit van het dagelijks leven worden vertaald in concrete, telbare variabelen die informatie opleveren over bepaalde verschijnselen, ontwikkelingen en (causale) verbanden. Maar dit gebeurt natuurlijk niet buiten een politieke context om. Het is niet voor niets dat veel onderzoek in Europa gaat over de wisselwerking tussen integratie, religie en veiligheid. Binnen dit onderzoek staan dan vaak ook nog eens  de problemen centraal die de Nederlandse staat heeft met moslims en migranten; vaak vertaald als ‘problemen van de Nederlandse samenleving met moslims’. En als dat niet centraal staat (er is immers nog wel meer te onderzoeken dan dat) dan is dat wel wat er in de pers uitgehaald wordt waarbij allerlei nuanceringen verdwijnen en journalisten vaak problemen hebben met het onderscheid tussen correlatie, kans en causaliteit. Zo werkt nieuws natuurlijk ook; een bericht moet nieuwswaardig zijn en wat dat wel of niet is, wordt mede bepaald door de politieke context.

Daarbij is de journalistiek vaak op zoek naar extremen. Ter verduidelijking een voorbeeld dat niet betrekking heeft op dit onderwerp. In mei vorig jaar vroeg een journalist van de Volkskrant naar leerlingen die met de voorbereiding op hun eindexamen bezig waren: ‘Liefst lui of juist zeer geordend’. Dit is zo ongeveer hetzelfde als aan een moslim prediker vragen: bent nu nog steeds radicaal of juist gematigd geworden? Men zoekt naar extremen waarbij het erop lijkt dat lui / geordend of gematigd / radicaal de opposities zijn die er daadwerkelijk toe doen. Iets dergelijks zien we ook terug in de discussie over integratie naar aanleiding van de recente rapporten van het SCP en het CBS. We willen graag weten hoe religieus die moslims nou eigenlijk zijn. Dat willen we overigens ook weten van christenen, maar de politieke context daarvan is toch een andere.

Het panopticon

Het samenspel tussen politiek, beleid, media en onderzoek lijkt te leiden tot een soort panopticon. Dit is een koepelgevangenis waarbij gevangenen de gevangenisbewaarder niet kunnen zien, maar wel voortdurend het vermoeden hebben dat een onzichtbare bewaker hen in de gaten houdt. Of die bewaker er nu is of niet, door het gevoel voortdurend gesurveilleerd te worden passen de gevangenen hun gedrag aan zodat het in overeenstemming is met de reglementen van de gevangenis.

De wisselwerking en de nauwe relatie tussen politiek, beleid, media en onderzoek zorgt ook voor een panopticon. Het gaat er niet om dat het slecht onderzoek zou zijn (dat is het niet) of dat de media alleen negatief berichten over moslims (dat is niet het geval) of dat beleid wel of niet stigmatiserend zou zijn. Het gaat erom, en dat blijkt ook de eerder genoemde reacties, dat moslims in ieder geval het gevoel hebben dat er continue op hen wordt gelet, dat ze gespreksonderwerp zijn en dat er definities en tegenstellingen worden opgelegd. En dat hen direct of indirect gevraagd wordt daden van anderen die ook als moslim worden aangemerkt te verklaren, er verantwoording voor te nemen en er afstand van te nemen.

Dat laatste is ook precies wat er gebeurt. Zo wordt ook in veel islamitische gezinnen verwezen naar salafisme als radicaal. Een ander voorbeeld is de recente discussie tussen Said el Hajji en Mohammed Cheppih naar aanleiding van een preek van de laatste. (Preek Cheppih, Open Brief El Hajji, Reactie Cheppih, Reactie El Hajji). Waar Said el Hajji in een open brief aan Mohammed Cheppih de gesloten van de ‘Marokkaanse’ opvoeding en het gebrek aan experimenteerruimte ter discussie stelde en pleitte voor vrijheid én verantwoordelijkheid, reageerde de laatste met een pleidooi voor meer tolerantie en insluiting. Beiden hanteren hier een seculier-liberaal perspectief met opmerkelijk weinig aandacht voor uitsluiting. Beiden lijken te denken en te reageren vanuit een homogeen cultuurbegrip waarbij de Islam staat tegenover de Marokkaanse cultuur en beide ook tegenover de Nederlandse samenleving worden gezet. Waarbij Cheppih wel de islam wil behouden en bevorderen, ook in de opvoeding, wil Said El Hajj juist een ‘democratische opvoeding’ en valt hij Cheppih aan op zijn klaarblijkelijk behoudend geachte opvattingen.

Het idee echter dat men zich moet aanpassen en dat er ergens binnen ‘eigen groep’ een probleem zit, lijkt niet ter discussie te staan. Evenmin dat ‘de’ Marokkaanse gemeenschap of ‘de’ moslimgemeenschap hier dus iets mee moet doen. Maar het begint er natuurlijk mee dat beide heren überhaupt reageren op een debat dat wordt gekenmerkt door de term ‘Marokkanenprobleem’. Men voelt zich aangesproken om te reageren en dat is precies zoals een panopticon werkt. Dat Cheppih zich voortdurend aangesproken voelt als ‘enge moslim’ of ‘radicaal’ (en inderdaad ook als zodanig aangesproken wordt) laat ook de surveillance van moslims zien de problemen die men heeft om er aan te ontsnappen. Ik besef dat ik dat schrijf vanuit een geprivilieerde positie: niemand die mij iets doet als ik niet reageer op het debat. Als Marokkaanse Nederlander of moslim zou dat veel moeilijker zijn en zou het consequenties hebben (nemen ze geen afstand?).

Onderzoek naar moslims

Dit alles is zeker niet bedoeld als inhoudelijke kritiek op de verschillende integratie en islamsurveys in Nederland. Temeer omdat de genoemde punten net zo goed gelden voor kwalitatief onderzoek zoals, ja inderdaad, dat van mij. Het roept wel wat vragen op over onderzoek naar moslims. Draagt het onderzoek bij aan bestendiging van bestaande ongelijkheden of juist niet? Is het beeld dat wetenschappers over een verschijnsel produceren eenzijdig? En zeker in een situatie waarin het onderzoeksveld per definitie gepolitiseerd is zoals bij moslims en islam:  wat is de relatie tussen de kennis die we als wetenschappers produceren en ontwikkelingen als politisering van moslims als onderwerp van publiek debat en object van beleid? De hoge identificatie met islam die het SCP vindt, hoeft niet te maken hebben met ervaren negatieve reacties; het is geen reactie daarop. Maar men ervaart dus wel dat men voortdurend onder de loep ligt en dat anderen weer wat van hen moeten. Wanneer we dus aan mensen de vraag stellen ‘Bent u moslim?’ is dat een andere type vraag dan ‘Bent u christelijk’ simpelweg omdat de politieke context ervan anders is en wellicht ook omdat de ervaringen van de respondent anders zijn. Als dat zo is, weten we dan eigenlijk nog wel wat we onderzoeken?

0 comments.

Moslims & Onderzoek: Van Survey naar Surveillance?

Posted on January 17th, 2013 by martijn.
Categories: anthropology, ISIM/RU Research, Islam in the Netherlands, Method, Notes from the Field, Public Islam, State of Science.

In november kwam het SCP rapport Moslim in Nederland uit. Ik had het voorrecht om in dit rapport een reflectie-hoofdstuk te mogen schrijven en heb die kans aangegrepen om enerzijds kritisch te reflecteren op het onderzoek en de onderzoeksresultaten en anderzijds een kritisch licht te laten schijnen over de stand van zaken over onderzoek naar moslims in Nederland. Daarbij had ik volledig de vrije hand en dat siert de makers van dit rapport, Mieke Maliepaard en Merove Gijsberts. Het rapport geeft een grillig en soms tegenstrijdig beeld van moslims in Nederland en doet dat op een veel verfijndere manier dan gebruikelijk is in veel Europese surveys.

De laatste jaren is er heel wat onderzoek verschenen, onder meer van mijn hand, maar ook van anderen. Over het algemeen heel degelijk onderzoek. Maar dat onderzoek en de daarbij behorende media-aandacht brengt wel enkele zaken aan het licht die voor zowel media als voor onderzoekers de moeite waard zijn om eens nader te bekijken. Ik ga niet uit van het rapport zelf, maar van de reacties uit mijn onderzoeksgroep (en anderen) over dat rapport.

Vraagtekens bij de intenties

Er verschijnt nogal wat statistisch en kwalitatief onderzoek naar moslims en/of migranten in Nederland. Na het rapport Moslim in Nederland kwam eind 2012 ook nog het Jaarrapport Integratie (CBS) uit en een rapport over de sociaal-culturele integratie (SCP). Hiervoor was minder aandacht aangezien het ‘Marokkanenprobleem’ alles naar de achtergrond verdreef. Toen het SCP onderzoek Moslim in Nederland uit kwam verzuchtte één van mijn ‘volgsters’ op Twitter:

Steeds meer moslims van de tweede geneartie gaan naar de moskee. Dat is één van de conclusies uit een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. […] En wat wil dat zeggen? Jammer genoeg krijg je vaak negatief gevoel bij dit soort berichten. Wat is de intentie van dit onderzoek?

Op mijn vraag aan haar waarom ze er een negatief gevoel bij krijgt, antwoordt ze:

Na de vele negatieve berichten over de Islam etc zal dit geen welgemeend initiatief zijn. Bijhouden van de islam groei in Nderland? Ik verwees haar naar het rapport zelf en naar mijn eigen hoofdstuk daarin en ze stelde Waarom nou weer de islam? Wat zijn de bedoelingen van dit onderzoek? Bang voor potentiële terroristen? En dat soort vragen draaien er door mijn hoofd bij het lezen of horen hiervan. Gezien de negativiteit van de afgelopen jaren zie ik niet meteen het positieve hiervan in. Vandaar mijn uitspraak….

Deze reacties staan niet op zichzelf. In mijn onderzoekskring van meer religieus-politiek activistische moslims (waar de desbetreffende dame op Twitter geen onderdeel van uitmaakt) worden voortdurend dit soort opmerkingen gemaakt en vraagt men zich soms ook af of onderzoekers niet van de AIVD zijn. Anderen reageren onverschillig maar zetten toch ook zo hun vraagtekens bij de politieke motieven achter al het onderzoek.
En dat is ook niet zo vreemd.

Zoals ik al schreef in mijn hoofdstuk in het SCP rapport lijkt de categorie ‘moslims’ te zijn verworden tot een politieke categorie waarmee ‘iets’ moet gebeuren. Vooral na 2001 en 2004 is er een enorme hausse gekomen aan onderzoek over mogelijke radicalisering en staat de discussie over islam steeds meer in het teken van geweld en mogelijke dreigingen. De relatie tussen onderzoek en probleemcategorieën in de samenleving is een aloude, die ook niet alleen betrekking heeft op moslims. In het bijzonder statistisch onderzoek heeft haar wortels in de behoefte van natie-staten om haar bevolking in kaart te brengen, te analyseren en vervolgens te reguleren. Maar natuurlijk is niet alleen de overheid belanghebbende bij onderzoek. Ook zelforganisaties, media, politici maken er gebruik van. Dat doen ze soms op manieren die voorbij gaan aan de intenties van de onderzoekers en hun onderzoeksresultaten.

Moslims tellen: integratie, religie en veiligheid

Door middel van onderzoek kan de complexiteit van het dagelijks leven worden vertaald in concrete, telbare variabelen die informatie opleveren over bepaalde verschijnselen, ontwikkelingen en (causale) verbanden. Maar dit gebeurt natuurlijk niet buiten een politieke context om. Het is niet voor niets dat veel onderzoek in Europa gaat over de wisselwerking tussen integratie, religie en veiligheid. Binnen dit onderzoek staan dan vaak ook nog eens  de problemen centraal die de Nederlandse staat heeft met moslims en migranten; vaak vertaald als ‘problemen van de Nederlandse samenleving met moslims’. En als dat niet centraal staat (er is immers nog wel meer te onderzoeken dan dat) dan is dat wel wat er in de pers uitgehaald wordt waarbij allerlei nuanceringen verdwijnen en journalisten vaak problemen hebben met het onderscheid tussen correlatie, kans en causaliteit. Zo werkt nieuws natuurlijk ook; een bericht moet nieuwswaardig zijn en wat dat wel of niet is, wordt mede bepaald door de politieke context.

Daarbij is de journalistiek vaak op zoek naar extremen. Ter verduidelijking een voorbeeld dat niet betrekking heeft op dit onderwerp. In mei vorig jaar vroeg een journalist van de Volkskrant naar leerlingen die met de voorbereiding op hun eindexamen bezig waren: ‘Liefst lui of juist zeer geordend’. Dit is zo ongeveer hetzelfde als aan een moslim prediker vragen: bent nu nog steeds radicaal of juist gematigd geworden? Men zoekt naar extremen waarbij het erop lijkt dat lui / geordend of gematigd / radicaal de opposities zijn die er daadwerkelijk toe doen. Iets dergelijks zien we ook terug in de discussie over integratie naar aanleiding van de recente rapporten van het SCP en het CBS. We willen graag weten hoe religieus die moslims nou eigenlijk zijn. Dat willen we overigens ook weten van christenen, maar de politieke context daarvan is toch een andere.

Het panopticon

Het samenspel tussen politiek, beleid, media en onderzoek lijkt te leiden tot een soort panopticon. Dit is een koepelgevangenis waarbij gevangenen de gevangenisbewaarder niet kunnen zien, maar wel voortdurend het vermoeden hebben dat een onzichtbare bewaker hen in de gaten houdt. Of die bewaker er nu is of niet, door het gevoel voortdurend gesurveilleerd te worden passen de gevangenen hun gedrag aan zodat het in overeenstemming is met de reglementen van de gevangenis.

De wisselwerking en de nauwe relatie tussen politiek, beleid, media en onderzoek zorgt ook voor een panopticon. Het gaat er niet om dat het slecht onderzoek zou zijn (dat is het niet) of dat de media alleen negatief berichten over moslims (dat is niet het geval) of dat beleid wel of niet stigmatiserend zou zijn. Het gaat erom, en dat blijkt ook de eerder genoemde reacties, dat moslims in ieder geval het gevoel hebben dat er continue op hen wordt gelet, dat ze gespreksonderwerp zijn en dat er definities en tegenstellingen worden opgelegd. En dat hen direct of indirect gevraagd wordt daden van anderen die ook als moslim worden aangemerkt te verklaren, er verantwoording voor te nemen en er afstand van te nemen.

Dat laatste is ook precies wat er gebeurt. Zo wordt ook in veel islamitische gezinnen verwezen naar salafisme als radicaal. Een ander voorbeeld is de recente discussie tussen Said el Hajji en Mohammed Cheppih naar aanleiding van een preek van de laatste. (Preek Cheppih, Open Brief El Hajji, Reactie Cheppih, Reactie El Hajji). Waar Said el Hajji in een open brief aan Mohammed Cheppih de gesloten van de ‘Marokkaanse’ opvoeding en het gebrek aan experimenteerruimte ter discussie stelde en pleitte voor vrijheid én verantwoordelijkheid, reageerde de laatste met een pleidooi voor meer tolerantie en insluiting. Beiden hanteren hier een seculier-liberaal perspectief met opmerkelijk weinig aandacht voor uitsluiting. Beiden lijken te denken en te reageren vanuit een homogeen cultuurbegrip waarbij de Islam staat tegenover de Marokkaanse cultuur en beide ook tegenover de Nederlandse samenleving worden gezet. Waarbij Cheppih wel de islam wil behouden en bevorderen, ook in de opvoeding, wil Said El Hajj juist een ‘democratische opvoeding’ en valt hij Cheppih aan op zijn klaarblijkelijk behoudend geachte opvattingen.

Het idee echter dat men zich moet aanpassen en dat er ergens binnen ‘eigen groep’ een probleem zit, lijkt niet ter discussie te staan. Evenmin dat ‘de’ Marokkaanse gemeenschap of ‘de’ moslimgemeenschap hier dus iets mee moet doen. Maar het begint er natuurlijk mee dat beide heren überhaupt reageren op een debat dat wordt gekenmerkt door de term ‘Marokkanenprobleem’. Men voelt zich aangesproken om te reageren en dat is precies zoals een panopticon werkt. Dat Cheppih zich voortdurend aangesproken voelt als ‘enge moslim’ of ‘radicaal’ (en inderdaad ook als zodanig aangesproken wordt) laat ook de surveillance van moslims zien de problemen die men heeft om er aan te ontsnappen. Ik besef dat ik dat schrijf vanuit een geprivilieerde positie: niemand die mij iets doet als ik niet reageer op het debat. Als Marokkaanse Nederlander of moslim zou dat veel moeilijker zijn en zou het consequenties hebben (nemen ze geen afstand?).

Onderzoek naar moslims

Dit alles is zeker niet bedoeld als inhoudelijke kritiek op de verschillende integratie en islamsurveys in Nederland. Temeer omdat de genoemde punten net zo goed gelden voor kwalitatief onderzoek zoals, ja inderdaad, dat van mij. Het roept wel wat vragen op over onderzoek naar moslims. Draagt het onderzoek bij aan bestendiging van bestaande ongelijkheden of juist niet? Is het beeld dat wetenschappers over een verschijnsel produceren eenzijdig? En zeker in een situatie waarin het onderzoeksveld per definitie gepolitiseerd is zoals bij moslims en islam:  wat is de relatie tussen de kennis die we als wetenschappers produceren en ontwikkelingen als politisering van moslims als onderwerp van publiek debat en object van beleid? De hoge identificatie met islam die het SCP vindt, hoeft niet te maken hebben met ervaren negatieve reacties; het is geen reactie daarop. Maar men ervaart dus wel dat men voortdurend onder de loep ligt en dat anderen weer wat van hen moeten. Wanneer we dus aan mensen de vraag stellen ‘Bent u moslim?’ is dat een andere type vraag dan ‘Bent u christelijk’ simpelweg omdat de politieke context ervan anders is en wellicht ook omdat de ervaringen van de respondent anders zijn. Als dat zo is, weten we dan eigenlijk nog wel wat we onderzoeken?

0 comments.

The Jihad Struggle: #MyJihad Campaign

Posted on December 17th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, anthropology, Notes from the Field, Public Islam.

A recent anti-Muslim ad campaign by the American Freedom Defense Initiative (ADFI) in New York called Muslims “savages” and proclaimed “defeat Jihad.” The ads appeared in New York underground stations and where quickly defaced. For many Muslims however Jihad is an Islamic spiritual concept that is simply means “struggle”:

a struggle against odds, difficulty, and barriers — a struggle to a better place.

This video is the making of the first photo shoot for the newly minted MyJihad ad campaign, a national public educational campaign, starting in Chicago, in which American Muslims showcase how everyday Muslims define, practice, and live Jihad.

MyJihad is an American campaign sponsored by the Council on American-Islamic Relations (CAIR). ‘MyJihad’ ads will appear on public buses featuring Muslims’ interpretations of the term ‘jihad’ often erroneously defined as ‘holy war’. This of course does not mean that no Muslim understand jihad as a violent struggle against oppression, imperialism and humiliation (as they probably see it). But what this campaign shows are the multitude of meanings connected to jihad. The campaign has its own website MyJihad and released two Youtube videos (above you already saw the first):

According to Ahmed Rehab of CAIR (on OnIslam):

The MyJihad campaign is about reclaiming Jihad from the Muslim and anti-Muslim extremists who, ironically but not surprisingly, see eye to eye on Jihad. Jihad is a term that has unfortunately been widely misrepresented by the actions of Muslim extremists first and foremost, and by attempts at public indoctrination coming from Islamophobes who claim that the minority extremists are right and the majority of Muslims are wrong.
It is also about pushing for an intelligent and informed understanding of Islam and its concepts and practices in the media, the educational circles, and the public,

According to campaign volunteer Angie Emara:

We have been overwhelmed with the participation of people of other faiths tweeting their struggles. People of different backgrounds are finding a common language, they’re learning to see themselves in one another as they share similar expressions of their daily Jihad.

The ads on the buses range from personal struggles to religious interpretations to wanting to share a positive image on Islam and the world and fighting Islamophobia in positive novel ways.
American Muslims launch campaign to reclaim ‘jihad’ | The Raw Story

“#MyJihad is to build friendships across the aisle,” says one ad showing an African American man leaning on the shoulder of a Jewish friend.

“#MyJihad is to march on despite losing my son,” says another ad, featuring a portrait of a mother with her three remaining children.

“#MyJihad is to not judge people by their cover,” says a third, framed by two women in headscarves.

Although there are some sceptical voices among Muslims as well and also a few denouncing the use of women’s portraits in the campaign, most seem positive. The strongest criticism on the part of Muslims comes from some Salafi networks and organizations like Hizb ut Tahrir who criticize the outlook of the campaign as well as the content. As they see it the people from MyJihad want to make jihad compatible to American national identity by stripping it from its warrior content and de-politicizing it. Pamela Geller who co-founded ADFI called the MyJihad campaign a ‘contemptuous propaganda campaign‘. The ADFI will launch a new campaign in January 2013.

Besides the bus ads MyJihad makes extensive use of social media through a Facebook page and a Twitter stream:

All of this shows an interesting struggle (pun intended)of identity politics over the meaning of the word jihad with Muslims indeed trying to make it more compatible with secular notions of individual struggle and the common good and with both anti-islam activists and so-called radical Muslim groups trying to oppose such an attempt. But perhaps the secular-religious binary is a little to easy or even misleading here. It is not that the MyJihad campaign is fully detached from Muslim traditions; Jihad as a personal struggle has always existed but so does Jihad as an armed struggle (albeit with different definitions than for example the one of HuT). The whole issue here goes beyond Islam as a religion; it is also about trying to gain acceptance and recognition of Muslims as Americans and making a strong statement against anti-Islam campaigners and the definitions of Islam they try to impose on Muslims and wider society. Furthermore such a strong display of ‘Muslimness’ does that fit into American definitions of the secular? Maybe, I don’t know to be honest, but I expect it would be more problematic in some European countries such as France. There are also many non-Muslims supportive of this campaign equally dismayed by the anti-Islam rhetoric of Geller cs. The secular here is as much diversified as the religious when it comes to the question of Islam in American society.

I think we need to analyse the whole spectacle of the campaign, its supporters and opponents by going beyond the binary religious-secular; showing how they are blurred but perhaps also look for the a-secular/a-religious aspects of it. How do we that? Do we have meta-secular tools available for such an analysis? Or are we inevitably reproducing the binary and thereby perhaps privileging one perspective in the controversy over the other?

1 comment.

‘A Stinking Open Wound’: Unauthorized Migrants in Amsterdam

Posted on December 5th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Multiculti Issues, Notes from the Field, Religion Other.

Several months ago a group of unauthorized migrants protested against the Dutch state’s refusal to grant them asylum although they had no possibility to go anywhere else. They set up a camp outside the asylum centre as a political protest. Unless they agree to work towards their return, which is impossible, these stateless people get no help from the Dutch state for housing. The idea is that by making life as miserable as possible these people will go away by themselves. The Dutch state responded to the protest by evicting the occupants and making it impossible to protest their again by building a fence surrounding the terrain.

The camp then split in two; one tent camp in Amsterdam (mainly Somalis) and one in The Hague (mainly Iraqis). Others originate from Ethiopia, Eritrea, Iran, Afghanistan and Azerbajjan. The camp in Amsterdam is supported by churches and mosques and several volunteers from those circles work there in order provide safety, food, shelter and so on. The camps was more than a temporarily housing, it was a means through which they could protest the Dutch aylum policy. In their protests they often emphasized the shared humanity and communitarianism.

Last week, Dutchnews.nl reports:
DutchNews.nl – Amsterdam refugee camp to be cleared by Friday

Some 130 failed asylum seekers who have set up camp in Amsterdam’s Osdorp have been told to clear their tents by Friday.

Judges have ruled the camp must go because of safety fears and Amsterdam’s mayor Eberhard van der Laan has given them until Friday morning to comply.

Judges said there are serious hygiene issues at the site because there is no running water and rubbish is not cleared. In addition, the camp is proving a nuisance to people living in the area.

What the judge also mentioned is that a Dutch far right group, Voorpost, locked the camp recently by using an ‘unbreakable chain’ stating that these ‘illegals where in the right place then: locked and behind bars’. They referred to the camp as a ‘stinking open wound’. There also have been demonstrations supporting the residents of the camp. The judge feared more disturbances also because of an apparent growing hostility of neighbourhood residents (in particular youth).

Dutch media reports and politicians mostly focus on the issue of nuisance for the neighbourhood; not about the fact that we have about 140 people who have nowhere to go and endure terrible conditions of the cold and wet Dutch weather in tents. Apparently these people do not deserve our compassion and concern; it is the outsider’s concerns that dominate here. Ben Langer in a blogpost on refugees in Canada refers to an article by S. Willen Migration, “illegality,” and health: Mapping embodies vulnerability and debating health-related deservingness. Willen writes about unauthorized migrants:Narrowing Our Moral Community of Concern: A Critique of Canada’s New Refugee Policies – Ben Langer « ACCESS DENIED

“they are excluded not only from the political community, but also from the moral community of people whose lives, bodies, illnesses, and injuries are deemed worthy of attention, investment, or concern” (2012: 806). Only by portraying these extremely vulnerable people as “undeserving” (Willen 2012) can Canada deny them care while at the same time maintaining an air of generosity.

Now the judge clearly does not deny these people’s rights for health and safety; his (justified) concerns however result in the camp being evicted last Friday while the people have no notion of where to go to. There is an offer by about 10 municipalities who want to provide a ‘sober shelter’ until 2 January (it can’t really be any more sober than what they I have now I think). A similar use of real or imagined concerns of safety is to be found among people objecting to the camp stating that, for example, bulldozers should clean up the mess. Also, referring to the whole camp, people are talking about ‘cleaning up’ when they mean it should be evicted and cleared. This reminds me of the anti-occupy rhetoric from the authorities and press often denouncing them as dirty, unhealthy and unhygienic. For more on dirt and the occupy movement see the article by Max Liboiron Tactics of Waste, Dirt and Discard in the Occupy Movement and his photo-essay. (H/T Material World)

Such rhetoric divides the world into a neat dichotomy: the us (clean, healthy) and them (dangerous, dirty and unhealthy). It renders us to be normal, citizens and the dominant order while them are trash that has to be cleaned up. As Mary Douglas taught us, labelling something as dirt (matter out of place) has to do with distinguishing and maintaining social values and social order by making clear what is acceptable, normal and expected or how society should be. Immigrants are already seen as a threat to social order and it is not difficult to imagine that unauthorized immigrants who cannot be banned, then are a great problem for a society that is pre-occupied with order, cleanliness and purity anyway. Such dichotomy renders invisible the painful questions we would like to avoid. As Markha Valenta argues on Open Democracy:
The moral sadism of the Dutch State | openDemocracy

The state is afraid, because the strangers are raising issues it does not dare to face: should asylum seekers have the right to influence the policies by which they are judged? Are refugees “human” from the moment they enter Europe? Or are they to be “nothing” unless and until they have the good luck to become residents and citizens?

This tells the story in Amsterdam. But right now all over Europe – in Vienna, in Hungary, in Berlin – there are the same protest camps, the same refugees, the same overbearing states and clusters of local protest. Small, scattered and disparate as they are, they raise a fundamental question that Europe does not know how to face any better than the economic crisis: do we dare to be humane, even at the cost of being just a little less rich, a little less a fortress, and a little more just?

To conclude a note on the protestors and the type of eviction. Well the different groups of protestors actually on Friday when the camp was evicted. There were the unauthorized migrants themselves who protested against the Dutch government putting them on the streets without any help and with nowhere to go. Second there, as they call themselves, the sympathizers. Those who, as they see it, did the real work of supporting the migrants by providing food, shelter, warm clothes and so on. Third, there are the protestors of the third day who came to protest against the eviction by the police. A common name for all three groups, but in particular the last one, is ‘silly leftists’ or ‘demo-silies.’ In particular the latter group is accused of having no real connection with the migrants and instead only promote their, sometimes seen as strange or peculiar, leftist political demands and as such using the migrants for their own political cause. Whatever you might think of the activists outside the camp, it is quite clear that the camp received quite some support from lawyers, neighbours, churches, mosques and some of the media. Quite some means not a lot; the support demonstrations was small and there was no political support at all.

As we all know, the Dutch state is a civilized state. We did not see outright violence; not on the part of the migrants nor on the part of the Dutch state. The whole handling of the protest and the eviction of the camp was the work of bureaucracy. The status of the migrants is ‘just a technical issue’ and there is, according to the state, nothing wrong with its policy. It is just that the migrants refuse to cooperate (how?) and that the countries of origin also refuse to cooperate. No word about for example why we actually have migrants from Iraq? Could it be that there is a relation with an illegal and unjustified war in Iraq and its current instability? Do we really think we have a tough but humane policy when we deny stateless people any possibility of living a life in this country? We have a duty to protect people who cannot safely return home but when their countries become really unsafe we tighten our migration restrictions (see also the case of France). Also the eviction was a technical issue that treats the migrants as criminals and sending them off to nowhere or to a few temporary (of course) alternative housings. It took very long and they booked every individual migrant, one by one. After that the terrain of the camp was cleaned by men in white suits; as such covering up the real stinking wound: the inhumane and irresponsible Dutch asylum policy.

0 comments.

'A Stinking Open Wound': Unauthorized Migrants in Amsterdam

Posted on December 5th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Multiculti Issues, Notes from the Field, Religion Other.

Several months ago a group of unauthorized migrants protested against the Dutch state’s refusal to grant them asylum although they had no possibility to go anywhere else. They set up a camp outside the asylum centre as a political protest. Unless they agree to work towards their return, which is impossible, these stateless people get no help from the Dutch state for housing. The idea is that by making life as miserable as possible these people will go away by themselves. The Dutch state responded to the protest by evicting the occupants and making it impossible to protest their again by building a fence surrounding the terrain.

The camp then split in two; one tent camp in Amsterdam (mainly Somalis) and one in The Hague (mainly Iraqis). Others originate from Ethiopia, Eritrea, Iran, Afghanistan and Azerbajjan. The camp in Amsterdam is supported by churches and mosques and several volunteers from those circles work there in order provide safety, food, shelter and so on. The camps was more than a temporarily housing, it was a means through which they could protest the Dutch aylum policy. In their protests they often emphasized the shared humanity and communitarianism.

Last week, Dutchnews.nl reports:
DutchNews.nl – Amsterdam refugee camp to be cleared by Friday

Some 130 failed asylum seekers who have set up camp in Amsterdam’s Osdorp have been told to clear their tents by Friday.

Judges have ruled the camp must go because of safety fears and Amsterdam’s mayor Eberhard van der Laan has given them until Friday morning to comply.

Judges said there are serious hygiene issues at the site because there is no running water and rubbish is not cleared. In addition, the camp is proving a nuisance to people living in the area.

What the judge also mentioned is that a Dutch far right group, Voorpost, locked the camp recently by using an ‘unbreakable chain’ stating that these ‘illegals where in the right place then: locked and behind bars’. They referred to the camp as a ‘stinking open wound’. There also have been demonstrations supporting the residents of the camp. The judge feared more disturbances also because of an apparent growing hostility of neighbourhood residents (in particular youth).

Dutch media reports and politicians mostly focus on the issue of nuisance for the neighbourhood; not about the fact that we have about 140 people who have nowhere to go and endure terrible conditions of the cold and wet Dutch weather in tents. Apparently these people do not deserve our compassion and concern; it is the outsider’s concerns that dominate here. Ben Langer in a blogpost on refugees in Canada refers to an article by S. Willen Migration, “illegality,” and health: Mapping embodies vulnerability and debating health-related deservingness. Willen writes about unauthorized migrants:Narrowing Our Moral Community of Concern: A Critique of Canada’s New Refugee Policies – Ben Langer « ACCESS DENIED

“they are excluded not only from the political community, but also from the moral community of people whose lives, bodies, illnesses, and injuries are deemed worthy of attention, investment, or concern” (2012: 806). Only by portraying these extremely vulnerable people as “undeserving” (Willen 2012) can Canada deny them care while at the same time maintaining an air of generosity.

Now the judge clearly does not deny these people’s rights for health and safety; his (justified) concerns however result in the camp being evicted last Friday while the people have no notion of where to go to. There is an offer by about 10 municipalities who want to provide a ‘sober shelter’ until 2 January (it can’t really be any more sober than what they I have now I think). A similar use of real or imagined concerns of safety is to be found among people objecting to the camp stating that, for example, bulldozers should clean up the mess. Also, referring to the whole camp, people are talking about ‘cleaning up’ when they mean it should be evicted and cleared. This reminds me of the anti-occupy rhetoric from the authorities and press often denouncing them as dirty, unhealthy and unhygienic. For more on dirt and the occupy movement see the article by Max Liboiron Tactics of Waste, Dirt and Discard in the Occupy Movement and his photo-essay. (H/T Material World)

Such rhetoric divides the world into a neat dichotomy: the us (clean, healthy) and them (dangerous, dirty and unhealthy). It renders us to be normal, citizens and the dominant order while them are trash that has to be cleaned up. As Mary Douglas taught us, labelling something as dirt (matter out of place) has to do with distinguishing and maintaining social values and social order by making clear what is acceptable, normal and expected or how society should be. Immigrants are already seen as a threat to social order and it is not difficult to imagine that unauthorized immigrants who cannot be banned, then are a great problem for a society that is pre-occupied with order, cleanliness and purity anyway. Such dichotomy renders invisible the painful questions we would like to avoid. As Markha Valenta argues on Open Democracy:
The moral sadism of the Dutch State | openDemocracy

The state is afraid, because the strangers are raising issues it does not dare to face: should asylum seekers have the right to influence the policies by which they are judged? Are refugees “human” from the moment they enter Europe? Or are they to be “nothing” unless and until they have the good luck to become residents and citizens?

This tells the story in Amsterdam. But right now all over Europe – in Vienna, in Hungary, in Berlin – there are the same protest camps, the same refugees, the same overbearing states and clusters of local protest. Small, scattered and disparate as they are, they raise a fundamental question that Europe does not know how to face any better than the economic crisis: do we dare to be humane, even at the cost of being just a little less rich, a little less a fortress, and a little more just?

To conclude a note on the protestors and the type of eviction. Well the different groups of protestors actually on Friday when the camp was evicted. There were the unauthorized migrants themselves who protested against the Dutch government putting them on the streets without any help and with nowhere to go. Second there, as they call themselves, the sympathizers. Those who, as they see it, did the real work of supporting the migrants by providing food, shelter, warm clothes and so on. Third, there are the protestors of the third day who came to protest against the eviction by the police. A common name for all three groups, but in particular the last one, is ‘silly leftists’ or ‘demo-silies.’ In particular the latter group is accused of having no real connection with the migrants and instead only promote their, sometimes seen as strange or peculiar, leftist political demands and as such using the migrants for their own political cause. Whatever you might think of the activists outside the camp, it is quite clear that the camp received quite some support from lawyers, neighbours, churches, mosques and some of the media. Quite some means not a lot; the support demonstrations was small and there was no political support at all.

As we all know, the Dutch state is a civilized state. We did not see outright violence; not on the part of the migrants nor on the part of the Dutch state. The whole handling of the protest and the eviction of the camp was the work of bureaucracy. The status of the migrants is ‘just a technical issue’ and there is, according to the state, nothing wrong with its policy. It is just that the migrants refuse to cooperate (how?) and that the countries of origin also refuse to cooperate. No word about for example why we actually have migrants from Iraq? Could it be that there is a relation with an illegal and unjustified war in Iraq and its current instability? Do we really think we have a tough but humane policy when we deny stateless people any possibility of living a life in this country? We have a duty to protect people who cannot safely return home but when their countries become really unsafe we tighten our migration restrictions (see also the case of France). Also the eviction was a technical issue that treats the migrants as criminals and sending them off to nowhere or to a few temporary (of course) alternative housings. It took very long and they booked every individual migrant, one by one. After that the terrain of the camp was cleaned by men in white suits; as such covering up the real stinking wound: the inhumane and irresponsible Dutch asylum policy.

0 comments.

Ervaren & Ervaren worden: Boekpresentatie en Seminar Emoties in Veldonderzoek

Posted on December 2nd, 2012 by martijn.
Categories: anthropology, Important Publications, ISIM/RU Research, Method, Notes from the Field, Religion Other, Ritual and Religious Experience.

Op 13 december organiseren Uitgeverij Eburon en het departement Religiewetenschap en Theologie van de Universiteit Utrecht het symposium ‘Emoties in het veld’, ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Ervaren en ervaren worden. Opstellen over langdurig sociaalwetenschappelijk veld­on­der­zoek (Jansma, Hak en De Koning (red.)).

In het boek worden strategische en – ethische problemen uit de praktijk van het sociaal wetenschappelijk veldonderzoek onder de loep genomen. Het merendeel van het onderzoek werd in Nederland verricht, een tweetal (ook) in Vlaanderen. Ervaren en ervaren worden’ is een bijzondere publicatie. Nog niet eerder verscheen een boek met opstellen waarin gereflecteerd wordt op langdurig veldonderzoek. Aandacht wordt geschonken aan methodologische vraagstukken, gevoelige en ethische vraagstukken worden geanalyseerd en beschreven. Onderzoekers, gesprekspartners en lezers zijn in het geding (geweest) en dat wordt duidelijk in keuzes die je als onderzoeker maakt en in de receptie van de resultaten bij uitgave van het onderzoeksverslag. Het is precies daarom dat we in dit seminar ter gelegenheid van de presentatie van het boek stil zullen staan bij ‘emoties in het veld’.

Het seminar beoogt niet alleen de aandacht te vestigen op de realisatie van het boek, het biedt (toekomstige) onderzoekers op het terrein van sociaal-, cultureel-, en religiewetenschappelijk onderzoek de mogelijkheid elkaar te ontmoeten, ervaringen en expertise uit te wisselen. Daarnaast wil het enthousiasme wekken voor de bijzondere leerervaring die de onderzoeker tijdens het veldwerk opdoet.

Een van de auteurs is dr. Nicolette Hijweege-Smeets (Religiewetenschap en Theologie), die ook een presentatie zal geven tijdens het symposium. Ook communicatiewetenschapper dr. Linda Duits (Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur) schreef een opstel. Daarnaast zijn er bijdragen in het boek van onder meer Carmen Becker (Radboud Universiteit Nijmegen) over onderzoek naar internetpraktijken onder salafistische moslims, Joanne Wojtkowiak (RU Nijmegen) over onderzoek naar rituelen bij de dood.

Datum: 13 december 2012
Tijdstip: 14:30 t/m 17:00
Locatie: Universiteitsbibliotheek Uithof
Kamer: Boothzaal

Ervaren en ervaren worden is een bijzondere publicatie: nog niet eerder verscheen een boek met opstellen waarin gereflecteerd wordt op langdurig veldonderzoek. Aandacht wordt geschonken aan methodologische vraagstukken, gevoelige en ethische vraagstukken worden geanalyseerd en beschreven. Onderzoekers, gesprekspartners en lezers zijn in het geding (geweest) en dat wordt duidelijk in keuzes die je als onderzoeker maakt en in de receptie van de resultaten bij uitgave van het onderzoeksverslag. Het is precies daarom dat dit seminar stil zal staan bij ‘emoties in het veld’.

Programma
14.30–15.00 Ontvangst met koffie en thee
15.00–15.10 Welkom en inleiding – dr. Lammert Gosse Jansma
15.10–15.25 ‘De dood en de antropoloog. Emoties door veldwerk’ – dr. Martijn de Koning
15.30–15.45 ‘Een markt voor vrouwen – lief en leed van cross-gender interviewen’ – drs. Norah Korrouche
15.55–16.10 ‘Te gast rond Cerridwens ketel, analyse van emoties binnen het neo-paganistische veld’ – drs. Hanneke MinkJan
16.15–16.30 ‘Schroom het heilige te naderen’ – dr. Nicolette Hijweege
16.30–16.50 Ruimte voor gesprek/forum
16.55–17.00 Dr Lammert Gosse Jansma presenteert het boek Ervaren en ervaren worden. Opstellen over langdurig sociaalwetenschappelijk veldonderzoek (Eburon, ISBN 9789059727083)
17.00 Sluiting

Boek met korting: Tijdens het symposium is het boek te koop voor de speciale prijs van € 20.00 euro (normaal € 29.90).

Aanmelden

Vanwege beperkte zaalruimte is aanmelding vooraf noodzakelijk, bij Jeannette Boere, a.c.m.boere@uu.nl.

Kosten

Vrijwillige bijdrage voor koffie en thee (gewenst: € 5 ,-).

Informatie over het boek
Of het nu gaat om de interactie tussen een arts en bewoners van een verpleeghuis, de relatie tussen religieuze gezagdragers en ‘gewone’ gelovigen, de omgang van gelovige en niet-gelovige mensen met de dood, één van de beste manieren voor een wetenschapper om inzicht te krijgen in dergelijke fenomenen is langdurig veldonderzoek. Hierbij probeert de onderzoeker zoveel mogelijk deel uit te maken van het dagelijks leven van de mensen naar wie hij of zij onderzoek doet. Maar dit is minder eenvoudig dan op het eerste gezicht lijkt. Hoe krijg je toegang tot de onderzoeksgroep en hoe behoud je die? Hoe balanceer je tussen betrokkenheid en distantie? Met welke belangen krijg je te maken? Hoe ga je om met conflicterende partijen? En hoe met vormen van agressiviteit?

In dit boek geven 12 onderzoekers op basis van hun eigen concrete ervaringen inzicht in de mogelijkheden en beperkingen van langdurig veldwerk. Deze ervaringen zijn relevant voor studenten en onderzoekers, maar informeren ook een breder publiek over deze vorm van materiaal verzamelen. De onderzoekers sparen zichzelf niet; een kritische reflectie op de gebruikte methoden, de waarde van het onderzoeksmateriaal en het eigen optreden in het onderzoeksveld staat voorop. Ook ethische problemen komen aan de orde. Hoe garandeer je anonimiteit van de informanten? Waar liggen de grenzen met betrekking tot het deelnemen aan activiteiten samen met je informanten? Hoe ga je om met vertrouwelijke informatie? Hoe weersta je de druk van belangengroepen bij de publicatie van de onderzoeksresultaten? Moet je bij het publiceren terughoudend berichten over mogelijk gevoelige zaken of die zelfs soms weglaten om sensationele berichtgeving in de media te voorkomen? Langdurig veldonderzoek vraagt een bepaalde houding van de onderzoeker: hij/zij moet geduld hebben, bestand zijn tegen publicatiedruk en zich niet laten beïnvloeden door de waan van de dag. Deze bundel is dan ook een pleidooi voor ‘slow research’: tijdsinvestering, diepgang en gedegenheid.

0 comments.

Ervaren & Ervaren worden: Boekpresentatie en Seminar Emoties in Veldonderzoek

Posted on December 2nd, 2012 by martijn.
Categories: anthropology, Important Publications, ISIM/RU Research, Method, Notes from the Field, Religion Other, Ritual and Religious Experience.

Op 13 december organiseren Uitgeverij Eburon en het departement Religiewetenschap en Theologie van de Universiteit Utrecht het symposium ‘Emoties in het veld’, ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Ervaren en ervaren worden. Opstellen over langdurig sociaalwetenschappelijk veld­on­der­zoek (Jansma, Hak en De Koning (red.)).

In het boek worden strategische en – ethische problemen uit de praktijk van het sociaal wetenschappelijk veldonderzoek onder de loep genomen. Het merendeel van het onderzoek werd in Nederland verricht, een tweetal (ook) in Vlaanderen. Ervaren en ervaren worden’ is een bijzondere publicatie. Nog niet eerder verscheen een boek met opstellen waarin gereflecteerd wordt op langdurig veldonderzoek. Aandacht wordt geschonken aan methodologische vraagstukken, gevoelige en ethische vraagstukken worden geanalyseerd en beschreven. Onderzoekers, gesprekspartners en lezers zijn in het geding (geweest) en dat wordt duidelijk in keuzes die je als onderzoeker maakt en in de receptie van de resultaten bij uitgave van het onderzoeksverslag. Het is precies daarom dat we in dit seminar ter gelegenheid van de presentatie van het boek stil zullen staan bij ‘emoties in het veld’.

Het seminar beoogt niet alleen de aandacht te vestigen op de realisatie van het boek, het biedt (toekomstige) onderzoekers op het terrein van sociaal-, cultureel-, en religiewetenschappelijk onderzoek de mogelijkheid elkaar te ontmoeten, ervaringen en expertise uit te wisselen. Daarnaast wil het enthousiasme wekken voor de bijzondere leerervaring die de onderzoeker tijdens het veldwerk opdoet.

Een van de auteurs is dr. Nicolette Hijweege-Smeets (Religiewetenschap en Theologie), die ook een presentatie zal geven tijdens het symposium. Ook communicatiewetenschapper dr. Linda Duits (Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur) schreef een opstel. Daarnaast zijn er bijdragen in het boek van onder meer Carmen Becker (Radboud Universiteit Nijmegen) over onderzoek naar internetpraktijken onder salafistische moslims, Joanne Wojtkowiak (RU Nijmegen) over onderzoek naar rituelen bij de dood.

Datum: 13 december 2012
Tijdstip: 14:30 t/m 17:00
Locatie: Universiteitsbibliotheek Uithof
Kamer: Boothzaal

Ervaren en ervaren worden is een bijzondere publicatie: nog niet eerder verscheen een boek met opstellen waarin gereflecteerd wordt op langdurig veldonderzoek. Aandacht wordt geschonken aan methodologische vraagstukken, gevoelige en ethische vraagstukken worden geanalyseerd en beschreven. Onderzoekers, gesprekspartners en lezers zijn in het geding (geweest) en dat wordt duidelijk in keuzes die je als onderzoeker maakt en in de receptie van de resultaten bij uitgave van het onderzoeksverslag. Het is precies daarom dat dit seminar stil zal staan bij ‘emoties in het veld’.

Programma
14.30–15.00 Ontvangst met koffie en thee
15.00–15.10 Welkom en inleiding – dr. Lammert Gosse Jansma
15.10–15.25 ‘De dood en de antropoloog. Emoties door veldwerk’ – dr. Martijn de Koning
15.30–15.45 ‘Een markt voor vrouwen – lief en leed van cross-gender interviewen’ – drs. Norah Korrouche
15.55–16.10 ‘Te gast rond Cerridwens ketel, analyse van emoties binnen het neo-paganistische veld’ – drs. Hanneke MinkJan
16.15–16.30 ‘Schroom het heilige te naderen’ – dr. Nicolette Hijweege
16.30–16.50 Ruimte voor gesprek/forum
16.55–17.00 Dr Lammert Gosse Jansma presenteert het boek Ervaren en ervaren worden. Opstellen over langdurig sociaalwetenschappelijk veldonderzoek (Eburon, ISBN 9789059727083)
17.00 Sluiting

Boek met korting: Tijdens het symposium is het boek te koop voor de speciale prijs van € 20.00 euro (normaal € 29.90).

Aanmelden

Vanwege beperkte zaalruimte is aanmelding vooraf noodzakelijk, bij Jeannette Boere, a.c.m.boere@uu.nl.

Kosten

Vrijwillige bijdrage voor koffie en thee (gewenst: € 5 ,-).

Informatie over het boek
Of het nu gaat om de interactie tussen een arts en bewoners van een verpleeghuis, de relatie tussen religieuze gezagdragers en ‘gewone’ gelovigen, de omgang van gelovige en niet-gelovige mensen met de dood, één van de beste manieren voor een wetenschapper om inzicht te krijgen in dergelijke fenomenen is langdurig veldonderzoek. Hierbij probeert de onderzoeker zoveel mogelijk deel uit te maken van het dagelijks leven van de mensen naar wie hij of zij onderzoek doet. Maar dit is minder eenvoudig dan op het eerste gezicht lijkt. Hoe krijg je toegang tot de onderzoeksgroep en hoe behoud je die? Hoe balanceer je tussen betrokkenheid en distantie? Met welke belangen krijg je te maken? Hoe ga je om met conflicterende partijen? En hoe met vormen van agressiviteit?

In dit boek geven 12 onderzoekers op basis van hun eigen concrete ervaringen inzicht in de mogelijkheden en beperkingen van langdurig veldwerk. Deze ervaringen zijn relevant voor studenten en onderzoekers, maar informeren ook een breder publiek over deze vorm van materiaal verzamelen. De onderzoekers sparen zichzelf niet; een kritische reflectie op de gebruikte methoden, de waarde van het onderzoeksmateriaal en het eigen optreden in het onderzoeksveld staat voorop. Ook ethische problemen komen aan de orde. Hoe garandeer je anonimiteit van de informanten? Waar liggen de grenzen met betrekking tot het deelnemen aan activiteiten samen met je informanten? Hoe ga je om met vertrouwelijke informatie? Hoe weersta je de druk van belangengroepen bij de publicatie van de onderzoeksresultaten? Moet je bij het publiceren terughoudend berichten over mogelijk gevoelige zaken of die zelfs soms weglaten om sensationele berichtgeving in de media te voorkomen? Langdurig veldonderzoek vraagt een bepaalde houding van de onderzoeker: hij/zij moet geduld hebben, bestand zijn tegen publicatiedruk en zich niet laten beïnvloeden door de waan van de dag. Deze bundel is dan ook een pleidooi voor ‘slow research’: tijdsinvestering, diepgang en gedegenheid.

0 comments.

‘Laughing Killer’: Bouyeri and the Murder of Theo van Gogh

Posted on November 2nd, 2012 by martijn.
Categories: International Terrorism, Murder on theo Van Gogh and related issues, Notes from the Field, Religious and Political Radicalization.

On 2 November 2004 Mohammed Bouyeri killed Dutch writer and film director Theo van Gogh. He shot him, slit his throat and planted a knife in his chest with a letter to Ayaan Hirsi Ali attached to it. In Bouyeri’s view, violence against the infidels was not only allowed by Islam, or necessary to free Muslims from oppression by the ‘infidels’, but a direct command from Allah. According to him this order is clear and prescribed in the text ‘The Obligation’ referring to the obligation to kill ‘those who insult the Prophet’. This text is based upon the writings of Ibn Taymiyyah, an Islamic scholar who lived at the height of the Mongol threat and whose work was translated by Mohammed Bouyeri. Bouyeri’s reading of that text convinced him that comments such as uttered by Hirsi Ali, Wilders and Van Gogh about Islam and the prophet Muhammad, were insults such as Ibn Taymiyyah had referred to, and that consequentially the only proper response was to kill them. Such a punishment is thus not inspired by the insult of Muslims as such. If that were the case, the Muslim doing the executions would be following his own impulses. Instead, what he should be doing is obeying Allah’s will. After all, it was Allah Himself who had ordained this punishment. Any ‘good’ Muslim would have to act upon this order, or end up being an infidel. His reading of this text was heavily disputed by Salafi Muslims but at that time he and his group were already outside the circles of the Salafi in the Netherlands to a large extent.

Bouyeri clearly saw himself as an instrument of Allah and in his open letter to Hirsi Ali pinned upon Van Gogh’s body he claimed following the footsteps of the Prophet Muhammad. One of the most remarkable references in his letter (and again strongly contested by other Muslims) was to the Prophet as the ‘laughing killer’: Peace and Blessings on the Amir of the Mujahidin, the Laughing Killer Mohammed the Prophet of God (God’s Peace be Upon him) [Vrede en zegeningen op de Emir van de Mujahideen, de lachende doder Mohammed Rasoeloe Allah (Sala Allaho alaihie wa Sallam)]. This is a very unusual epithet, so unusual that it is worthwhile to have a look where it might have come from since it apparently does not appear in any of the accepted hadith books.

A similar reference is found after Bouyeri’s act in the letter claiming responsibility for the London bombings: ‘In the name of God, the Merciful, the Compassionate, may peace be upon the cheerful one and undaunted fighter, Prophet Muhammad, God’s peace be upon him.’ The phrase in Arabic (ad-Dahûk al-Qattâl), can be translated as ‘the cheerful one and undaunted fighter’, meaning constantly laughing and lethal and ‘murderous, deadly, lethal’. An interesting reference to this text comes from Iraqi suicide bombers since a similar text can be found among them: ‘May peace be upon the cheerful one and undaunted fighter, Prophet Muhammad, God’s peace be upon him.’ Furthermore, Bouyeri’s reference may also be based upon a statement by Omar Bakri, former leader of the radical Al Muhajiroun in the UK. In an interview with Jamestown Foundation he was asked about the 9/11 attacks and whether they were Islamic or not. Omar Bakri Mohammed responded:
The Jamestown Foundation: Al-Muhajiroun in the UK: An Interview with Sheikh Omar Bakri Mohammed

A: The Prophet Muhammad once said to the enemy: I have come to terrorize you; he said: “O, people of Qureish I have come to slaughter you’; in another quote he said: ‘I am the Prophet who kills while laughing’.

Q: Are you sure these traits are attributable to the Prophet Muhammad?

A: I can quote to you the authentic references. Anyway for me “terrorism” is not necessarily a bad word; it depends on the context and whether it is based on the commands of Allah.

and on Living Islam I found this:
Various Shorter Texts by Shaykh Gibril Haddad

he [referring to Omar Bakri, MdK) states:

“ana al-dhahUk al-qattAl”

which i have seen translated as “i am the cheerful one, the dauntless fighter and would this be the most accurate rendering into english?

Ana al-dahuk al-qattal: “I am the oft-smiling one and I am the fierce warrior.”

Yes, this is related with its chain from Ibn `Abbas by the Shafi`i and Maliki philologist and litterateur Ahmad ibn Faris (d. 395) in his brief _Asma’u Rasulillah (salla Allahu `alayhi wa-Sallam) wa- Ma`aniha_ (Kuwait: Markaz al-Makhtutat, 1989). Al-Suyuti adduces the latter’s chain in his _Riyad al-Aniqa_ and al-Dhahabi mentions the report in the volume on Sira of his massive _Tarikh al-Islam_.

Note: “Dahuk” is germane to “qattal” in the sense that “al-dahhak,” which also means “the oft-smiling one,” is synonymous with “he of scathing courage in battle” as mentioned by al-Qastallani according to al-Nabhani in _al-Asma fima li-Sayyidina Muhammadin min al-Asma_.

Blessings and peace on the Prophet, his Family, and his Companions.

gibril
[SP 2006-05-12]

As said this was heavily disputed by other Muslims (including Salafis) and I haven’t found a reference anywhere in the major sources. It also doesn’t really matter. What matters here is what Bouyeri meant to do, meant to perform with this statement. By the term ‘laughing killer’ Bouyeri probably meant to be a ‘cheerful and undaunted fighter’, a person who goes to battle cheerfully and undaunted because he ‘knows’ God supports him. He does not fight because of feelings of rage against his enemies but because God wants him to. With this Bouyeri at the same time demonstrates his attempt to emulate his personal idea of the prophet and to build on the tradition of (what he saw as) contemporary true Muslims: the freedom fighters in Iraq. For him it was of crucial importance not to fight out of anger or frustration but solely because God asked him; he re-defined himself as an instrument of God.

This explanation of the Van Gogh’s murder can be sustained by an analysis of the particular form of the deed, performed as a ritual killing, and by the expectations of the perpetrator to be killed afterwards by policemen. The ritual killing of Van Gogh can be seen as a sacrifice for Allah and the expectations to be killed can be seen as a way to look for the status of martyr by Bouyeri. The West often refers to Islamic ‘suicide bombers’. According to Bouyeari and others fighters and victims of the occupation by the United States and Israel, people who kill themselves are ‘martyrs’ and not suicide bombers. A sacrifice gives a life that can not be reinstated but it is given to request new or alternative forms of live, health, birth of a child etc. Muslims have gone astray according the Bouyeri and the likes and reciprocity in the sacrifice makes it possible to restore the relation with Allah. From the point of view that a sacrifice as a ritual reasserts the norms, the murder can be seen as a peace offering, a gift with which a return can be claimed. Moreover, the intention of Bouyeri was offering his life for the cause of defending Islam in such a way as to achieve the most favourable return. The martyr has the assurance of paradise, the act alone automatically gives entrance to heaven.

For Bouyeri and his fellow members of the Hofstad network, their ideology as displayed in their texts, shows a fusion between global and local contexts and a mixture of all kinds of influences and re-interpretations of text of Hizb ut Tahrir, Salafiyya and American Christian Fundamentalists. They are clearly inspired by identification with the global ummah and the concomitant transnational religious movements, but also with a global public platform, perceived to be hostile towards Islam. This combination echoes in their assessment of the significance of the expressions of specific Dutch protagonists of which Hirsi Ali was, in this analysis, the principal actor. The group’s interpretation of Islam can be seen as a reversal of the main message in the Dutch Islam debates we addressed above. In particular, it is a turnaround of the views of Hirsi Ali; the negative image of Muslims is transferred into a strong and assertive one, providing, for Bouyeri and his companions, for a positive identification. Bouyeri’s radicalized version of Islamic activism based upon transnational and local influences is therefore a way to give meaning to the social realities surrounding him and can be seen as a cross-fertilization between an idealized Islamic past and a dark present.

A large part of this text is based upon, and taken from:
New Book: Local Battles- Global Stakes

Edien Bartels and Martijn de Koning, abstract
Submission and a Ritual Murder; The transnational aspects of a local conflict and protest
On 2 November 2004, Theo van Gogh, a Dutch columnist, filmmaker and producer of the film Submission was murdered in Amsterdam by a Moroccan-Dutch Muslim. However in order to understand the significance of the film Submission and the murder of its producer, Theo van Gogh, we should look beyond these local and national frames, and beyond the local significance of this conflict. In this chapter we will show how a transnational take on both topics, the film Submission and the murder of Theo van Gogh, can contribute to a better understanding of how and why these local events occurred.

2 comments.

'Laughing Killer': Bouyeri and the Murder of Theo van Gogh

Posted on November 2nd, 2012 by martijn.
Categories: International Terrorism, Murder on theo Van Gogh and related issues, Notes from the Field, Religious and Political Radicalization.

On 2 November 2004 Mohammed Bouyeri killed Dutch writer and film director Theo van Gogh. He shot him, slit his throat and planted a knife in his chest with a letter to Ayaan Hirsi Ali attached to it. In Bouyeri’s view, violence against the infidels was not only allowed by Islam, or necessary to free Muslims from oppression by the ‘infidels’, but a direct command from Allah. According to him this order is clear and prescribed in the text ‘The Obligation’ referring to the obligation to kill ‘those who insult the Prophet’. This text is based upon the writings of Ibn Taymiyyah, an Islamic scholar who lived at the height of the Mongol threat and whose work was translated by Mohammed Bouyeri. Bouyeri’s reading of that text convinced him that comments such as uttered by Hirsi Ali, Wilders and Van Gogh about Islam and the prophet Muhammad, were insults such as Ibn Taymiyyah had referred to, and that consequentially the only proper response was to kill them. Such a punishment is thus not inspired by the insult of Muslims as such. If that were the case, the Muslim doing the executions would be following his own impulses. Instead, what he should be doing is obeying Allah’s will. After all, it was Allah Himself who had ordained this punishment. Any ‘good’ Muslim would have to act upon this order, or end up being an infidel. His reading of this text was heavily disputed by Salafi Muslims but at that time he and his group were already outside the circles of the Salafi in the Netherlands to a large extent.

Bouyeri clearly saw himself as an instrument of Allah and in his open letter to Hirsi Ali pinned upon Van Gogh’s body he claimed following the footsteps of the Prophet Muhammad. One of the most remarkable references in his letter (and again strongly contested by other Muslims) was to the Prophet as the ‘laughing killer’: Peace and Blessings on the Amir of the Mujahidin, the Laughing Killer Mohammed the Prophet of God (God’s Peace be Upon him) [Vrede en zegeningen op de Emir van de Mujahideen, de lachende doder Mohammed Rasoeloe Allah (Sala Allaho alaihie wa Sallam)]. This is a very unusual epithet, so unusual that it is worthwhile to have a look where it might have come from since it apparently does not appear in any of the accepted hadith books.

A similar reference is found after Bouyeri’s act in the letter claiming responsibility for the London bombings: ‘In the name of God, the Merciful, the Compassionate, may peace be upon the cheerful one and undaunted fighter, Prophet Muhammad, God’s peace be upon him.’ The phrase in Arabic (ad-Dahûk al-Qattâl), can be translated as ‘the cheerful one and undaunted fighter’, meaning constantly laughing and lethal and ‘murderous, deadly, lethal’. An interesting reference to this text comes from Iraqi suicide bombers since a similar text can be found among them: ‘May peace be upon the cheerful one and undaunted fighter, Prophet Muhammad, God’s peace be upon him.’ Furthermore, Bouyeri’s reference may also be based upon a statement by Omar Bakri, former leader of the radical Al Muhajiroun in the UK. In an interview with Jamestown Foundation he was asked about the 9/11 attacks and whether they were Islamic or not. Omar Bakri Mohammed responded:
The Jamestown Foundation: Al-Muhajiroun in the UK: An Interview with Sheikh Omar Bakri Mohammed

A: The Prophet Muhammad once said to the enemy: I have come to terrorize you; he said: “O, people of Qureish I have come to slaughter you’; in another quote he said: ‘I am the Prophet who kills while laughing’.

Q: Are you sure these traits are attributable to the Prophet Muhammad?

A: I can quote to you the authentic references. Anyway for me “terrorism” is not necessarily a bad word; it depends on the context and whether it is based on the commands of Allah.

and on Living Islam I found this:
Various Shorter Texts by Shaykh Gibril Haddad

he [referring to Omar Bakri, MdK) states:

“ana al-dhahUk al-qattAl”

which i have seen translated as “i am the cheerful one, the dauntless fighter and would this be the most accurate rendering into english?

Ana al-dahuk al-qattal: “I am the oft-smiling one and I am the fierce warrior.”

Yes, this is related with its chain from Ibn `Abbas by the Shafi`i and Maliki philologist and litterateur Ahmad ibn Faris (d. 395) in his brief _Asma’u Rasulillah (salla Allahu `alayhi wa-Sallam) wa- Ma`aniha_ (Kuwait: Markaz al-Makhtutat, 1989). Al-Suyuti adduces the latter’s chain in his _Riyad al-Aniqa_ and al-Dhahabi mentions the report in the volume on Sira of his massive _Tarikh al-Islam_.

Note: “Dahuk” is germane to “qattal” in the sense that “al-dahhak,” which also means “the oft-smiling one,” is synonymous with “he of scathing courage in battle” as mentioned by al-Qastallani according to al-Nabhani in _al-Asma fima li-Sayyidina Muhammadin min al-Asma_.

Blessings and peace on the Prophet, his Family, and his Companions.

gibril
[SP 2006-05-12]

As said this was heavily disputed by other Muslims (including Salafis) and I haven’t found a reference anywhere in the major sources. It also doesn’t really matter. What matters here is what Bouyeri meant to do, meant to perform with this statement. By the term ‘laughing killer’ Bouyeri probably meant to be a ‘cheerful and undaunted fighter’, a person who goes to battle cheerfully and undaunted because he ‘knows’ God supports him. He does not fight because of feelings of rage against his enemies but because God wants him to. With this Bouyeri at the same time demonstrates his attempt to emulate his personal idea of the prophet and to build on the tradition of (what he saw as) contemporary true Muslims: the freedom fighters in Iraq. For him it was of crucial importance not to fight out of anger or frustration but solely because God asked him; he re-defined himself as an instrument of God.

This explanation of the Van Gogh’s murder can be sustained by an analysis of the particular form of the deed, performed as a ritual killing, and by the expectations of the perpetrator to be killed afterwards by policemen. The ritual killing of Van Gogh can be seen as a sacrifice for Allah and the expectations to be killed can be seen as a way to look for the status of martyr by Bouyeri. The West often refers to Islamic ‘suicide bombers’. According to Bouyeari and others fighters and victims of the occupation by the United States and Israel, people who kill themselves are ‘martyrs’ and not suicide bombers. A sacrifice gives a life that can not be reinstated but it is given to request new or alternative forms of live, health, birth of a child etc. Muslims have gone astray according the Bouyeri and the likes and reciprocity in the sacrifice makes it possible to restore the relation with Allah. From the point of view that a sacrifice as a ritual reasserts the norms, the murder can be seen as a peace offering, a gift with which a return can be claimed. Moreover, the intention of Bouyeri was offering his life for the cause of defending Islam in such a way as to achieve the most favourable return. The martyr has the assurance of paradise, the act alone automatically gives entrance to heaven.

For Bouyeri and his fellow members of the Hofstad network, their ideology as displayed in their texts, shows a fusion between global and local contexts and a mixture of all kinds of influences and re-interpretations of text of Hizb ut Tahrir, Salafiyya and American Christian Fundamentalists. They are clearly inspired by identification with the global ummah and the concomitant transnational religious movements, but also with a global public platform, perceived to be hostile towards Islam. This combination echoes in their assessment of the significance of the expressions of specific Dutch protagonists of which Hirsi Ali was, in this analysis, the principal actor. The group’s interpretation of Islam can be seen as a reversal of the main message in the Dutch Islam debates we addressed above. In particular, it is a turnaround of the views of Hirsi Ali; the negative image of Muslims is transferred into a strong and assertive one, providing, for Bouyeri and his companions, for a positive identification. Bouyeri’s radicalized version of Islamic activism based upon transnational and local influences is therefore a way to give meaning to the social realities surrounding him and can be seen as a cross-fertilization between an idealized Islamic past and a dark present.

A large part of this text is based upon, and taken from:
New Book: Local Battles- Global Stakes

Edien Bartels and Martijn de Koning, abstract
Submission and a Ritual Murder; The transnational aspects of a local conflict and protest
On 2 November 2004, Theo van Gogh, a Dutch columnist, filmmaker and producer of the film Submission was murdered in Amsterdam by a Moroccan-Dutch Muslim. However in order to understand the significance of the film Submission and the murder of its producer, Theo van Gogh, we should look beyond these local and national frames, and beyond the local significance of this conflict. In this chapter we will show how a transnational take on both topics, the film Submission and the murder of Theo van Gogh, can contribute to a better understanding of how and why these local events occurred.

2 comments.

Straf van God: Stormen van Verontwaardiging

Posted on November 1st, 2012 by martijn.
Categories: Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Religion Other, Ritual and Religious Experience.

Een ‘act of God’ is een juridische term die verwijst naar gebeurtenissen zoals orkanen, aardbevingen, enzovoorts. Datgene waar mensen geen invloed op kunnen uitoefenen en waarvoor dus ook niemand verantwoordelijk is. Met de recente orkaan Sandy in de VS zien we mensen die verwijzen naar deze orkaan als straf van God. Hetzij een straf omdat de VS homohuwelijken zou toestaan, hetzij vanwege de buitenlandpolitiek van de VS die dood en verderf brengt onder moslims, enzovoorts. Sarah Posner van Religion Dispatches bespreekt de verwijzingen naar de orkaan als straf van God met religiestudies onderzoekster Sarah Sentilles.

Goddelijke verontwaardiging

Sentilles maakt twee interessante opmerkingen hier. Allereerst het aspect van politiek opportunisme. Inderaad mensen die verwijzen naar de orkaan als straf van God lijken ervan uit te gaan dat God het met hen eens is. Anders gezegd, het feit dat de VS nog steeds de enige supermacht is zal door hen niet gezien worden als teken van God dat hij het eens is met de buitenlandpolitiek of het homo-huwelijk. Maar er is meer. Sentilles stelt dat een dergelijke opvatting iets zegt over het beeld van God dat men heeft. Volgens Sentilles is die verwijzing naar orkanen als straf van god een teken van een gebrek aan compassie en een verwijzing naar een God zonder compassie.

De reactie van Posner en Sentilles is zowel verbaal als non-verbaal niet positief. Het lijkt erop alsof het beeld van een God die naast barmhartig en goed ook hard maar ‘rechtvaardig’ is en die straft met mededogen uit ons beeld van een acceptabele religie is geschrapt. En als het wel naar voren gebracht, dan worden seculiere gevoeligheden geraakt.

In vrijwel alle religies kennen we tradities die laten zien dat God verschillende kanten heeft: vreedzaam en bereid tot geweld, mededogen en hard straffend, scheppend en vernietigend: de Heer neemt en geeft. Zo straft God wanneer mensen zondigen. En God kan hard straffen omdat zondigen niet simpelweg het overtreden van regels is, maar het aantasten (of zelfs verbreken) van de relatie met God. God is dan hard, krachtig en doortastend. Velen benadrukken echter liever dat God genadevol is, barmhartig, vergevingsgezind en vreedzaam.

Seculiere en gelovige verontwaardiging

Dat soort argumenten als ‘straf van God’ worden vaak fel afgekeurd door andere gelovigen en ook door seculiere mensen. In beide gevallen omdat het politieke opportunisme over de rug van slachtoffers heen vaak als misselijkmakend wordt beschouwd. In het geval van gelovige mensen ook omdat het tegen hun beeld van God als vredelievend, weldadig en goed indruist. In het geval van seculiere mensen ook omdat het voor hen vaak een voorbeeld is van irrationele religie die dan ook nog eens politiek gebruikt wordt.

Degenen die vanuit religieus oogpunt het idee van de orkaan als straf van God afwijzen, wijzen daarmee niet noodzakelijkerwijze het idee af dat de hand van God hier wel een rol speelt. Zelfs niet als men erkent dat er wetenschappelijke verklaringen zijn voor fenomenen als dit, zoals de uitspraken op OnIslam leert (Dank aan CB voor de link). Weer anderen zien de aanwezigheid van God op een andere manier. Zoals hier in een filmpje waarin we een compleet vernietigd gebied in Indonesië zien waar alleen de moskee nog overeind staat.

En bijvoorbeeld de volgende foto die op Twitter is rondgestuurd na het passeren van de orkaan Sandy en waarop een engel van God te zien zou zijn in de wolken:

De foto is volgens mij overigens niet genomen ten tijde van de orkaan Sandy, maar dat doet aan de betekenis niets af; de aanwezigheid van God’s macht die zich laat voelen en zien.

Religieuze en seculiere gevoeligheden

Voor de goede orde, waar sommige gelovigen dus discussiëren over de aard van God’s teken en de vraag of je er blij over mag zien (zie hier MEMRI, dank aan CB), houden andere gelovigen zich bezig met hulpverlening. Onder niet-gelovige / seculiere mensen is de weerzin tegen de opvatting ‘straf van God’ vrij groot en het woord ‘reli-gekkie’ valt dan al snel. Zie bijvoorbeeld de reacties op de uitspraken over de dramatische gebeurtenissen op Pukkelpop van een paar jaar terug als straf van God op de NRC site waarbij mensen aangeven er ‘kotsmisselijk’ van te worden. Om Pukkelpop te zien als straf van God moet je wel extreem zijn zo lijkt het idee en dus zijn de mensen die dat doen ook extreme, radicale of fundamentalistische gelovigen (gelijksoortige argumenten zie je overigens ook bij gelovigen die zich tegen dit specifieke idee van de straf van God keren).

Schijnbaar overtreden gelovigen die verwijzen naar natuurrampen als straf van God toch bepaalde ongeschreven normen. Het is in ieder geval een assertief politiek gebruik van religie wat in een seculiere samenleving gevoelig ligt en dan ook nog eens over de ruggen van slachtoffers (althans zo wordt dat beleefd). Religie moet in het publieke vooral onschuldig, niet prikkelend en niet opvallend zijn en vooral zich conformeren aan wat we tegenwoordig rationeel en beschaafd vinden. Gebeurt dat niet en worden seculiere gevoeligheden geraakt, zoals klaarblijkelijk met het idee van ‘straf van God’, dan kunnen mensen hun afkeer zelfs lichamelijk (misselijk) duiden.

Waarschijnlijk is de afkeer voor dit soort argumenten niet alleen te wijten aan het idee dat religie zich niet moet opdringen, maar kunnen we het ook terug herleiden naar de holocaust. Die holocaust zo vonden velen destijds kon en mocht niet de wil van God geweest zijn; want hoe moet je zoiets verschrikkelijks nu rijmen met God? Wat zegt dat over God? Het adagium, God’s wegen zijn ondoorgrondelijk, was duidelijk niet afdoende. Ik denk dat de afkeer van een straffende God dus ook iets met de holocaust te maken heeft en dat het als ongepast wordt gevonden om te wijzen op God’s straffende hand en het idee dat hij het leven geeft en wegneemt.

Ook het vermanende aspect van de verwijzingen van de straf van God wordt waarschijnlijk niet op prijs gesteld en gezien als een uiting van een religie die op opdringerige manier haar moraal aan de samenleving wil opleggen. Daarbij krijgt het vermanen in dit geval ook het karakter van aanklagen en verleiden; het aanklagen van de mensen vanwege hun ‘zondige’ gedrag (of dat van hun leiders) en het verleiden van mensen om zich toch maar neer te leggen bij de almacht van God; dat laatste zal ongetwijfeld bij veel gelovigen en niet-gelovigen nogal triomfalistisch zal overkomen.

Seculiere verzoekingen en beproevingen

Dat wil overigens niet zeggen dat er geen seculiere (of areligieuze) varianten op dit thema zijn. Zo stelde Oliver Stone dat de orkaan een straf was omdat we ‘Moeder Natuur‘ negeren. Zo zou Theo van Gogh ‘de hoogste prijs‘ betaald hebben voor de vrijheid die werd aangetast door onze vermeende welwillendheid ten opzichte van islamitische gevoeligheden. En zo was de oorlog in Irak noodzakelijk omdat het land niet democratisch was en een bedreiging voor de wereldvrede (nou ja zo werd het verkocht he). In alle gevallen gaat het erom dat de politieke elite of een andere kleine groep iets fout doet, zondigt tegen een sacrale waarde, dat de bevolking ervoor wordt bestraft en dat deze beproeving iets goeds oplevert zodra men zich maar overlevert aan specifieke transcendente waarden of entiteiten: Moeder Aarde, Vrijheid en Democratie. (Of Obama, Israel, Aliens) Niet voor niets staat bij herdenkingen van natuurrampen, aanslagen en oorlogen altijd voorop, wat hebben we ervan geleerd? Met andere woorden we deden eerst iets fout, daardoor kwamen we in de problemen, vervolgens werd dat rechtgebreid en nu hebben we ervan geleerd; we zijn dus betere mensen geworden.

0 comments.

In actie: 'Humanitair drama tentenkamp Nieuw-West'

Posted on October 5th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam.

Diverse islamitische organisaties in Amsterdam Nieuw-West slaan de handen ineen om zich in te zetten voor betere humanitaire omstandigheden in het tentenkamp in de wijk. In dit tentenkamp bivakkeren enkele tientallen uitgeprocedeerde asielzoekers onder schrijnende omstandigheden. De groep bestaat uit volwassen mannen, maar ook kinderen en (zwangere) vrouwen. De samenwerkende islamitische organisaties hopen te voorzien in warme maaltijden, betere kleding en betere beschutting om de asielzoekers een meer menswaardig verblijf te kunnen geven.

“We zien in de media dat diverse politieke partijen hun handen aftrekken van deze groep mensen en hen letterlijk in de kou laten staan. De discussie gaat dan vooral over de reden van het protest,” zo stelt Nourdeen Wildeman van Stichting OntdekIslam. “Wij vinden dat wij als medemensen een verantwoordelijkheid dragen voor de minimale humanitaire voorzieningen, ongeacht ons standpunt over de inhoud van het protest. Wij zien kinderen, zwangere vrouwen en anderen in omstandigheden die een groot risico vormen voor de gezondheid.”

Onderdeel van de actie is een inzamelingsactie. Mensen worden opgeroepen een donatie te doen naar Stichting OntdekIslam via rekeningnummer 27.13.967 onder vermelding van ‘tentenkamp’. Via de website ontdekislam.nl zullen foto’s worden verspreid van de geleverde hulp.

De islamitische organisaties die zich inzetten voor het welzijn van de asielzoekers zijn onder andere de Blauwe Moskee uit Slotervaart, de Suleymaniye Moskee in Osdorp, Stichting OntdekIslam, het Landelijk Platform Nieuwe Moslims en diverse betrokken individuen. “Wij nodigen iedere andere (religieuze) organisatie uit om zich bij ons aan te sluiten – islamitisch of niet – zodat we ons kunnen inzetten voor onze medemens,” benadrukt Wildeman. “Wij bieden ook hulp aan alle bewoners van het kamp, ongeacht verblijfstatus, nationaliteit of religieuze achtergrond. Wij nemen als burgers onze verantwoordelijkheden en doen wat we kunnen. We hopen dat burgemeester van der Laan dat tijdens de beraadslaging vanavond ook zal doen.”

Deze informatie is afkomstig van een persbericht

0 comments.

In actie: ‘Humanitair drama tentenkamp Nieuw-West’

Posted on October 5th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam.

Diverse islamitische organisaties in Amsterdam Nieuw-West slaan de handen ineen om zich in te zetten voor betere humanitaire omstandigheden in het tentenkamp in de wijk. In dit tentenkamp bivakkeren enkele tientallen uitgeprocedeerde asielzoekers onder schrijnende omstandigheden. De groep bestaat uit volwassen mannen, maar ook kinderen en (zwangere) vrouwen. De samenwerkende islamitische organisaties hopen te voorzien in warme maaltijden, betere kleding en betere beschutting om de asielzoekers een meer menswaardig verblijf te kunnen geven.

“We zien in de media dat diverse politieke partijen hun handen aftrekken van deze groep mensen en hen letterlijk in de kou laten staan. De discussie gaat dan vooral over de reden van het protest,” zo stelt Nourdeen Wildeman van Stichting OntdekIslam. “Wij vinden dat wij als medemensen een verantwoordelijkheid dragen voor de minimale humanitaire voorzieningen, ongeacht ons standpunt over de inhoud van het protest. Wij zien kinderen, zwangere vrouwen en anderen in omstandigheden die een groot risico vormen voor de gezondheid.”

Onderdeel van de actie is een inzamelingsactie. Mensen worden opgeroepen een donatie te doen naar Stichting OntdekIslam via rekeningnummer 27.13.967 onder vermelding van ‘tentenkamp’. Via de website ontdekislam.nl zullen foto’s worden verspreid van de geleverde hulp.

De islamitische organisaties die zich inzetten voor het welzijn van de asielzoekers zijn onder andere de Blauwe Moskee uit Slotervaart, de Suleymaniye Moskee in Osdorp, Stichting OntdekIslam, het Landelijk Platform Nieuwe Moslims en diverse betrokken individuen. “Wij nodigen iedere andere (religieuze) organisatie uit om zich bij ons aan te sluiten – islamitisch of niet – zodat we ons kunnen inzetten voor onze medemens,” benadrukt Wildeman. “Wij bieden ook hulp aan alle bewoners van het kamp, ongeacht verblijfstatus, nationaliteit of religieuze achtergrond. Wij nemen als burgers onze verantwoordelijkheden en doen wat we kunnen. We hopen dat burgemeester van der Laan dat tijdens de beraadslaging vanavond ook zal doen.”

Deze informatie is afkomstig van een persbericht

0 comments.

Mannen met een Missie: Fadel Soliman & Ben Kok

Posted on October 2nd, 2012 by martijn.
Categories: Activism, islamophobia, Notes from the Field, Public Islam.

Afgelopen weekend organiseerde OntdekIslam samen met het Landelijk Platform Nieuwe Moslims (LPNM) een zogenaamd dawah weekend in Brabant. Spreker tijdens dit driedaagse kamp was Fadel Soliman, voorzitter van Bridges Foundation (recent interview met hem: Deel1 en deel 2). Nee, u krijgt van mij hier geen verslag ook al had ik het voorrecht er twee dagen bij te zijn. Ik beschouw het niet als ‘public event’ en daarmee is het niet geschikt voor een verslag op dit blog. Een verslag in op Al Jazeera Arabisch vindt u HIER.

flyer dawa training

Wat inmiddels wel publiek is, en daarom ook hier, is het slotgesprek van Fadel Soliman met ‘joods-christelijk’ pastor Ben Kok. Deze pastor publiceerde een tijdje terug zijn DVD Islam en Waarheid. U ziet hier de trailer en let even op bij 4.50min:

Ben Kok interviewde Fadel Soliman al eerder in juni 2010:

In het interview tijdens het dawah-weekend confronteerde Soliman Ben Kok met een fragment uit zijn DVD dat u in de trailer op 4.50 min kunt zien: het gaat om een hond die dichtbij de Qur’an komt. Soliman vroeg hem of hij het was die de hond aan de Qur’an likte waarop Ben Kok stelde dat de hond alleen dichtbij de Qur’an was (en het boek niet likte) en dat het doel was om te laten zien dat de Qur’an ook maar een gewoon boek was net als de Bijbel. Hieronder ziet u het interview zoals geplaatst op het youtube kanaal van Bridges Foundation:

En hier ziet u het gebeuren zoals in beeld gebracht door twee mensen die met Ben Kok meekwamen:

Interessant verschil in cameravoering overigens
Hier leest u het verslag van Ben Kok: HIER.

U ziet dat de aanwezigen met de heer Soliman vertrekken (nou ja na eerst keurig opgeruimd te hebben). Veel reacties die ik hierop gehoord en gezien heb zijn positief voor Soliman hoewel er ook mensen zijn die zich afvragen waarom Ben Kok überhaupt was uitgenodigd. Al met al kun je stellen dat Soliman niet alleen vertelt over hoe je dawah moet doen, maar het ook heeft voorgedaan en heeft voorgedaan waar, althans voor hem, de grens ligt. Op zijn manier geldt dit ook voor Ben Kok. Hij wil vertellen dat de islam de wereld overneemt en met dit gesprek probeert hij dit ook te laten zien.

UPDATE

Zie ook het blog van Carel Brendel: Harde woorden in Brabant, mooi-weer-praatjes in Brussel

En van Peter Frans Koops (met wie ik na afloop van het gesprek tussen Soliman en Kok nog een kort interessant gesprek had): De ware aard van de islam.

Zorgwekkend is het blog EJBron waar één zelfs oproept tot geweld in een reactie op een stuk Martien Pennings: Ben Kok werd uitgenodigd voor een typische islamdialoog

29 comments.

Mannen met een Missie: Fadel Soliman & Ben Kok

Posted on October 2nd, 2012 by martijn.
Categories: Activism, islamophobia, Notes from the Field, Public Islam.

Afgelopen weekend organiseerde OntdekIslam samen met het Landelijk Platform Nieuwe Moslims (LPNM) een zogenaamd dawah weekend in Brabant. Spreker tijdens dit driedaagse kamp was Fadel Soliman, voorzitter van Bridges Foundation (recent interview met hem: Deel1 en deel 2). Nee, u krijgt van mij hier geen verslag ook al had ik het voorrecht er twee dagen bij te zijn. Ik beschouw het niet als ‘public event’ en daarmee is het niet geschikt voor een verslag op dit blog. Een verslag in op Al Jazeera Arabisch vindt u HIER.

flyer dawa training

Wat inmiddels wel publiek is, en daarom ook hier, is het slotgesprek van Fadel Soliman met ‘joods-christelijk’ pastor Ben Kok. Deze pastor publiceerde een tijdje terug zijn DVD Islam en Waarheid. U ziet hier de trailer en let even op bij 4.50min:

Ben Kok interviewde Fadel Soliman al eerder in juni 2010:

In het interview tijdens het dawah-weekend confronteerde Soliman Ben Kok met een fragment uit zijn DVD dat u in de trailer op 4.50 min kunt zien: het gaat om een hond die dichtbij de Qur’an komt. Soliman vroeg hem of hij het was die de hond aan de Qur’an likte waarop Ben Kok stelde dat de hond alleen dichtbij de Qur’an was (en het boek niet likte) en dat het doel was om te laten zien dat de Qur’an ook maar een gewoon boek was net als de Bijbel. Hieronder ziet u het interview zoals geplaatst op het youtube kanaal van Bridges Foundation:

En hier ziet u het gebeuren zoals in beeld gebracht door twee mensen die met Ben Kok meekwamen:

Interessant verschil in cameravoering overigens
Hier leest u het verslag van Ben Kok: HIER.

U ziet dat de aanwezigen met de heer Soliman vertrekken (nou ja na eerst keurig opgeruimd te hebben). Veel reacties die ik hierop gehoord en gezien heb zijn positief voor Soliman hoewel er ook mensen zijn die zich afvragen waarom Ben Kok überhaupt was uitgenodigd. Al met al kun je stellen dat Soliman niet alleen vertelt over hoe je dawah moet doen, maar het ook heeft voorgedaan en heeft voorgedaan waar, althans voor hem, de grens ligt. Op zijn manier geldt dit ook voor Ben Kok. Hij wil vertellen dat de islam de wereld overneemt en met dit gesprek probeert hij dit ook te laten zien.

UPDATE

Zie ook het blog van Carel Brendel: Harde woorden in Brabant, mooi-weer-praatjes in Brussel

En van Peter Frans Koops (met wie ik na afloop van het gesprek tussen Soliman en Kok nog een kort interessant gesprek had): De ware aard van de islam.

Zorgwekkend is het blog EJBron waar één zelfs oproept tot geweld in een reactie op een stuk Martien Pennings: Ben Kok werd uitgenodigd voor een typische islamdialoog

29 comments.

The Innocence Of Muslims – Three Not So Random Thoughts

Posted on October 1st, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Arts & culture, islamophobia, Notes from the Field, Public Islam, Society & Politics in the Middle East.

1. Anti-semitism: As far as I know, when the Innocence of Muslims was shown on Egyptian television, the host of the program mentioned that it was a production by a Copt living in Egypt. When I learned about the film however sometime later most of the news outlets were talking about a Jewish, Zionist, Israeli-American. Or variants thereof. And with lots of money. Where did this story came from? And why was it so easily believed at first? Because it fits nice with some ancient stereotypes on Jews? Now it appears that the makers deliberately presented themselves as Jewish, Zionist, Israeli-Americans with lots of money. This isn’t an innocent way of drawing attention to the wrong people in order to protect yourself, it is a deliberate choice to put the blame on the Jews. I think that merits some attention and discussion.
2. Politics of Aesthetics: Why does the idea that the film is of really poor quality matter in the discussion? One very often hears ‘Why are Muslims protesting over such a stupid movie?’ or ‘I don’t like the movie, it is poorly made, but Muslims should not use violence’. On what grounds is such an evaluation of the quality based? And if this was an Oscar winning movie (to mention just one contested standard of quality) would it then make sense to protest? Or if they won the Golden Calf (the Dutch film awards) violence is ok? What does an argument like that actually produce? It appears to allow people to distance themselves from both the filmmakers and Muslims. The former are provocateurs and amateurs with bad motives who don’t understand how to make a nice movie while the latter are irrational rioters who cannot distinguish between poor art and good art nor appreciate freedom of expression. What does that mean with regard to the type of art and protest that is expected, appreciated and allowed in particular societies (or circles within)? And what does that say about the people who use the argument; and yes I did as well in the beginning, but now it has started to bother me. It is like saying there are two aggressive irrational players fighting each other: the islamophobes vs. the Muslims and ‘we’ are the last refuge of the civilized world. Both groups are seen as to threaten modernity, peace and tolerance and just don’t have to qualities to appreciate the good life and share it with others? And instead of those Muslims and Islamophobes are we claiming to have the moral and aesthetic authority to be the Voice of ‘our’ moral community? And what is the role of the press in this?
3. On Seeing: Ok, if Muslims don’t want to be offended, then don’t watch the film! How many times did we hear that? But also, ‘Really, you are protesting, but you haven’t even seen the film?!’ So, if people do see the film, it is their own fault they feel offended (so don’t protest it is your own fault). If they do not watch it, they should not protest. Well, apparently people can share particular feelings and ideas without actually seeing them first hand. Apparently, there is another mechanism at work here, but more important is that both arguments only work to convince Muslims they should not protest at all and, again, make them look irrational. And the combination of the two is a trap; damned if you do, damned if you don’t.

0 comments.

'Maar niet de Profeet': protest, vrijheid en een experiment

Posted on September 28th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, islamophobia, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Society & Politics in the Middle East.

Introductie
Er is veel te doen geweest en nog steeds over de film The Innocence of Muslims, vooral door de dood van de Amerikaanse ambassadeur in Libië. De woede, afkeer en walging van de film lijken breed gedragen onder moslims, maar zoals altijd verklaart dat niet de demonstraties. Daar is meer voor nodig; er zijn altijd meerdere groepen met ieder zo hun eigen belangen en motieven. Dat bleek bijvoorbeeld bij de protesten in Libanon, waar Hezbollah de toespraak van de paus bijwoonde en het protest uitstelde tot hij weg was en opriep tot religieuze tolerantie.

Een paar weken geleden vond op het Museumplein een demonstratie plaats tegen de Mohammed-film, het beledigen van de islam, ic. de profeet en tegen de Verenigde Staten en haar ‘war on terror’. Waarom ik zo laat ben met mijn verslag? Omdat ik nu eenmaal ook andere dingen te doen heb; ik word immers niet betaald voor dit blog. Een andere reden is dat we tegenwoordig gebaat zijn bij ‘slow research’; gedegen, diepgaand en niet meegaan met de waan van de dag. Dus neem ik rustig de tijd om goed na te denken over wat ik wel en niet publiceer in dit blog (of elders in andere professionele of meer wetenschappelijke publicaties).

De organisatie was in handen van Behind Bars / Straatdawah (over wie al eerder bericht HIER, HIER en HIER). Op de dag zelf werd bekend dat Sharia4Belgium/Sharia4Holland (s4b/s4h) ook aanwezig zou zijn; hetgeen gelijk verwachtingen schiep voor wat er ging gebeuren: geweld. Niet dat die verwachtingen er anders niet waren; de meest gestelde vraag van buitenstaanders aan mij tijdens de demo en erna was: ‘En? Rustig gebleven?’ of varianten daarop. Dat was ook de teneur van de berichtgeving later. Dat s4b eerder in Antwerpen een demo hield die uit de hand liep versterkte die indruk alleen maar. Het leidde ertoe dat één van de kandidaten voor het burgemeesterschap van Antwerpen (ja er zijn verkiezingen) stelde dat Antwerpen niet langer van iedereen kon zijn. Ook uit moslimhoek, imam Nordin Taouil, kwam kritiek op deze demo (waar geen vergunning voor was) en de rellen. S4b heeft een andere kijk op het hele gebeuren, zie het volgende filmpje:

De demo

Ik kom rond half vier aan bij het Museumplein. De vlaggen zijn van verre te zien waaronder de vlag met de zegel van de profeet. Dit is een vlag die door meerdere groepen wordt gebruikt, waaronder ook Al Qaeda vandaar dat de vlag in de volksmond ook wel de Al Qaeda vlag genoemd wordt. Er is veel pers aanwezig, ik schat zeker zo’n 40 journalisten. Daarnaast zijn er zichtbaar zeker 25 agenten aanwezig, maar waarschijnlijk meer aan de hoeveelheid mannen met oortjes te zien. Het aantal demonstranten bedraagt zo’n 120, over de hele dag schat ik zo’n 150.

De demonstratie vindt plaats veraf van het Amerikaanse consulaat; zo’n 200 meter omdat Behind Bars geen toestemming kreeg om dichterbij te demonstreren. Nu stonden ze eigenlijk midden op het Museumplein bij de doorgaande weg hetgeen als podium nog niet zo slecht was ook al was de organisatie aanvankelijk verontwaardigd over die afstand.

Aan de periferie van de demonstratie staan veel mensen te kijken en een enkeling voert discussie met sommige deelnemers. Dat gaat over het algemeen in een goede sfeer. Er zijn mensen die bepleiten dat ‘we niets hebben aan radicalisme’ en dat we vroeg of laat toch ergens in het midden moeten uitkomen; waarop een van de demonstranten stelt dat het midden niet meer bestaat sinds de laatste verkiezingen. Andere moslims wijzen omstanders erop dat de groep die hier demonstreert niet alle moslims vertegenwoordigt. Ze lijken het wel eens te zijn met de kritiek van de demonstranten, maar vinden deze demonstratie, de slogans en het vlagvertoon maar niets. ‘Je moet deze lui niet serieus nemen’ zegt iemand. Zie ook het filmpje bij AT5.

De demonstratie bestaat uit diverse toespraken en het roepen van slogans zoals takbier!, la illah illa Allah en ook ‘obama obama, wij zijn allemaal osama’. Volgens de woordvoerder hebben ze van tevoren nagedacht over wat ze zouden roepen. ‘Jullie zoeken de grens op, dan wij ook.’ Met grens verwijst hij naar de profeet Mohammed. Volgens hem hebben ‘jullie’ (het westen, amerika) onze grondstoffen al, onze landen, onze vrouwen (Aafia Siddiqui), maar van onze profeet blijf je af. Dit hoorde ik ook tijdens de toespraken waarin voortdurend verwezen naar het onrecht in de moslimlanden, de aanvallen van Amerika: ‘Maar niet onze profeet!’ (Afgelopen weekend had ook de As Soennah moskee in Den Haag een bijeenkomst, met als titel ‘Allesbehalve onze Profeet‘ waar ik helaas niet bij kon zijn vanwege verplichtingen in Duitsland; met andere woorden een gevoel/grens die breder wordt gedeeld in activistische kringen). In de toespraken werd ook voortdurend een beroep gedaan op moslims als ‘broeders’ om op te komen voor elkaar in de ‘oorlog tegen moslims’ en in de strijd van de moslims tegen de tawagheet (afgoden / tirannen). Met name de verwijzingen naar Jemen, waar Amerika voortdurend aanvallen uitvoert met drones, waren legio . Af en toe waren er verwijzingen naar de Nederlandse politiek, in het bijzonder Wilders. Opvallende andere slogans op borden waren ‘We are all…’ en dan volgde bijvoorbeeld Anwar Al Awlaki (gedood door de VS samen met zijn 16-jarige zoon Abdulrahman) en Mohammed Bouyeri.

Aan het einde van de demonstratie wordt er gebeden. Daarvoor wijst de organisatie erop dat mensen rustig en vreedzaam moeten vertrekken zoals de demonstratie ook begonnen is. Dit betekent niet massaal door de straten gaan, spullen inleveren bij de organisatie. De politie wijst later enkele individuen erop dat ze niet gemaskerd door de straat mogen. Tijdens de demonstratie bedekten velen hun gezicht. ‘We gaan terug naar huis, vreedzaam zoals we de demonstratie begonnen zijn, terug naar onze site’. De laatste is een verwijzing naar de website Dewaarheid.nl.

Het gebed wordt uitgevoerd door ongeveer 110 mensen. En zeer nauw gadegeslagen door de pers die de fotocamera bijna op de biddende mannen drukt. Het visuele aspect is klaarblijkelijk erg aantrekkelijk voor de journalisten. Na afloop van het gebed volgt er nog een oproep om geld in te zamelen voor ‘broeders in Syrië’. Ik praat nog wat na met de woordvoerder van Behind Bars en, (helaas maar heel kort, maar ik was al te laat voor een afspraak en moest dus weg) ook even met nog wat andere jonge jongens.

Video-impressies

Er was veel aandacht voor de demonstratie vanuit reguliere media. Zie Novum:

Maar ook door anderen zijn er verslagen gemaakt. Zie de filmpjes van Milatu Ibrahim.nl/Salafimedia.nl:

Hier een impressie van de organisatie zelf:

Controverse

Natuurlijk was er ook de nodige controverse over de demo. Ik laat de opinies van de gebruikelijke columnisten e.d. even buiten beschouwing; die zijn er teveel en voegen eigenlijk niks toe. Interessanter zijn de commentaren vanuit de hoek van moslims. Zo stelde Abdelkarimo op Joop.nl dat types als Sharia4Belgium (‘onkruid’) de stem van de moslims kapen en dat moslims daar zelf stelling tegen moeten blijven nemen. Een soortgelijk argument kwam van Samira Bouchibti die stelde af te willen van ‘wilde mannen’ die vrouwen de wet proberen voor te schrijven en het ‘aanzien’ van het geloof bepalen. Mohamed Azahaf vond dat moslims zich niet zo moeten laten provoceren door dit soort films en meer kennis op moeten doen over de islam zodat men met wijsheid kan reageren. Jongerencentrum Argan tenslotte riep op tot bezinning.

Abou Moussa, woordvoerder van Behind Bars, diende Abdelkarimo van repliek en vond diens stuk slordig, denigrerend en getuigen van weinig respect voor pluralisme onder moslims. Zie verder ook de discussie op dit blog waar Abou Moussa reageert: HIER en HIER. In de reactie op mijn stukken stelt Abou Moussa dat de demonstratie niet bedoeld was om de wij-zij tegenstelling te scheppen of te versterken. De indruk zou inderdaad gewekt kunnen worden dat ik dat stel, aangezien ik eerder beschrijf dat demonstraties in het algemeen dienen om de wij-zij tegenstelling aan te scherpen. De situatie ligt wat complexer dan ik hier kan uitleggen. Men was inderdaad tijdens de demonstratie erg voorzichtig om de tegenstelling tussen wij (als in Nederlanders) en zij (als in moslims) niet teveel de boventoon te laten voeren; men richtte zich vooral tegen de VS. Of dat ook echt lukte is natuurlijk de vraag gezien de slogans en de protestborden en ook gezien het feit dat de demo nu eenmaal geïnterpreteerd wordt binnen het kader van het islamdebat dat bol staat van de wij-zij tegenstellingen. Dus ook al is het niet de bedoeling dan nog kan dat wel gebeuren door de wijze waarop anderen er betekenis aan geven.

Niet onze profeet

Het belang van het idee ‘onze profeet’ kan het best duidelijk gemaakt worden aan de hand van een experiment dat W.J.T. Mitchell, de pionier van het vakgebied van Visual Studies, eens uitvoerde met zijn studenten. Ik heb er even over nagedacht omdat met enkele van mijn Twitter followers te doen, maar daar heb ik toch maar van afgezien. Het experiment verloopt ongeveer als volgt:

Haal een foto tevoorschijn van iemand die je zeer nabij staat, die je lieft hebt, maar die niet meer leeft. Stel nu dat ik je opdraag te spuwen op de foto, de ogen van de persoon op de foto door te prikken en het in brand te steken of in stukken te scheuren.

Zou je dat doen? Zeer waarschijnlijk geldt voor de meeste mensen dat ze dat niet zouden doen. En als ik de foto uit jouw handen zou grissen en het vervolgens zou bespuwen, de ogen doorprikken en in brand steken of in stukken scheuren? Zou je dat toelaten? En als ik het gedaan had, zou je me ermee weg laten komen? Ook hier geld; in de meeste gevallen waarschijnlijk niet.

En waarom eigenlijk niet? De foto is geen levende persoon. Het is maar een foto waarop iemand afgebeeld staat. Meer niet. Het is niet alsof we de persoon zelf bespuwen, de ogen uitsteken, verbranden of verscheuren. Toch? Of juist wel? De meeste mensen zullen een foto van een overleden dierbare (vriend, vriendin, partner, kind, vader of moeder) niet snel beschadigen of vernietigen. We behandelen de foto wel degelijk als een persoon ook al is het ‘slechts’ de afbeelding van die persoon; maar die afbeelding is natuurlijk wel verbonden met herinneringen, een gevoel van ergens bij te horen, het gemis van een bepaald persoon, de pijn die gevoeld wordt nu een persoon er niet meer is, het verlangen naar iemand, enzovoorts. Sommige afbeeldingen raken mensen dus, roepen bepaalde gevoelens en herinneringen op waar mensen op een bepaalde manier op reageren.

In het geval van de profeet Mohammed is dat voor sommige, en ik schat in veel, moslims min of meer gelijk (er zijn mensen voor wie de profeet Mohammed nog dierbaarder is dan hun ouders). In het volgende Youtube filmpje met een Amerikaanse woordkunstenaar wordt dat heel aardig verwoord:

Maar wat nu als iemand je moeder als oneindig slecht ziet en haar nakomelingen ook? En vervolgens doelbewust de foto besmeurt en vernietigt om een reactie uit te lokken. En dat niet één keer, ook niet twee keer, ook niet drie keer, ook niet vier keer, maar toch al zeker voor de vijfde keer? Hoe zou je dan reageren? En als je ‘verkeerd’ reageert zegt de dader ‘zie je wel’ en ‘wat doe je moeilijk, het is toch maar een plaatje’. En als je niet reageert, heeft de dader dan waar hij je wil hebben: murw, moegebeukt en uiteindelijk onderworpen? Of betekent geen reactie dat je uit het spel van actie-reactie stapt en niet meer mee doet met het spel? En is het inderdaad zo vreemd dat in deze omstandigheden iemand over gaat tot het gebruik van geweld, zoals ook Nuweira Youskine al begrijpelijk probeerde te maken in relatie tot de Mohammed film (tot ongenoegen van sommigen). En al is het gebruik van geweld voor degene die de foto ontheiligt wellicht een teken van irrationaliteit die met religie samenvalt, voor de gelovige kan het ontheiligen van de foto een daad van geweld zijn. Immers, de liefdevolle herinnering van moeders zoon of dochter moet op plotselinge, onverwachte en drastische wijze wijken voor de nare herinnering van de dader zonder dat de eerste daar enige zeggenschap of controle over heeft.

Slotoverwegingen

En dan mijn aanvankelijke idee om dit experiment uit te voeren met enkele volgers op Twitter. De reden waarom ik besloot het niet te doen, was om dat dit te diep in zou grijpen in de levens en gevoelens van mensen en ik hen niet wilde kwetsen maar alleen ‘gebruiken’ om een punt te maken. Ik besloot echter (na enkele tweets en een mail) dat dat het niet waard was en niet ethisch verantwoord voor mij als persoon en als onderzoeker. Is deze terughoudendheid nu zelfcensuur en heb ik de vrijheid van meningsuiting geweld aangedaan? Immers ‘gekwetst’ zijn is een subjectief begrip en dat kan iedereen wel roepen en buigen voor geweld is natuurlijk helemaal uit den boze. Verliest de vrijheid van meningsuiting daarmee niet een heel belangrijke dimensie, namelijk die van de vrijheid? De vrijheid namelijk om niks te zeggen, of je woorden anders in te kleden? Is de vrijheid niet geworden tot een dwangbevel om het liefst zo direct mogelijk te zijn en betekent direct zijn grof zijn en geen rekening houden met de gevoelens van anderen? Is dat een gevolg van het feit dat we zo nodig oprecht en authentiek moeten zijn en het idee dat je dat alleen bent als je niet beperkt wordt door wat anderen van jou en je opvattingen vinden? En de manier omdat te laten zien is door uitermate grof te zijn?

Laat het voorbeeld van die foto’s ook niet zien dat het waanidee van de absolute vrijheid van meningsuiting helemaal niets te maken heeft met een vrije uitwisseling van ideeen en democratisch debat? Dat, als je het idee van absolute vrijheid van meningsuiting aanhangt, er geen enkele reden meer is om doodsbedreigingen te verbieden? Of haatzaaien? Sterker nog dat het volkomen onlogisch is om dat te doen, Immers, dat is allemaal in ‘the eye of the beholder’ en daarmee niet objectief vast te stellen? En meer nog, als ik oproep tot geweld en iemand anders voert het uit, waarom zou dat dan mijn schuld zijn? Iemand is toch zeker verantwoordelijk voor zijn eigen daden? Of worden moeten doodsbedreigingen toch afgewezen worden omdat deze woorden misschien wel degelijk een daad van geweld inhouden. Immers, het beperkt anderen in hun autonomie; net zoals het opzettelijk ontheiligen van de foto van een dierbare dat ook doet?

Naast het aantasten van die autonomie, is er nog een ander punt dat uit bovenstaand voorbeeld komt: namelijk de relatie tussen mensen. Je zou kunnen stellen dat in het geval van mensen die je tot je eigen kring rekent, terughoudend bent om hen te kwetsen en dat je hen zeker niet doelbewust kwetst. De waarde die je dus aan bepaalde relatie hecht, bepaalt de waarde die je hecht aan bepaalde uitingsvormen. Daar zitten natuurlijk altijd gradaties in; je familie betekent over het algemeen meer dan je collega’s en je buren meer dan iemand ‘down under’. Vandaar ook dat iedereen wel eens een leugentje om bestwil vertelt of dat je bepaalde onderwerpen in bepaalde kringen niet aanroert. In alle situaties zeggen wat je denkt is dan ook niet het feest van de vrijheid van meningsuiting of heldendom, maar vooral moreel autisme. Soms is dat handig, als je vindt dat bepaalde dingen echt gezegd moeten worden, als taboes doorbroken moeten worden, enzovoorts.

De makers van deze film maken hun punt over de ruggen van joden en doelbewust ten koste van moslims tegen wie men eigenlijk zegt, we zien je niet als medemens. En in die zin valt de film zeker onder het kopje haatzaaien. Dat is kwalijk in een samenleving waarbij het belangrijk is om in tijden van globalisering en individualisering de sociale cohesie en sociale veiligheid te bewaren.

4 comments.

‘Maar niet de Profeet’: protest, vrijheid en een experiment

Posted on September 28th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, islamophobia, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Society & Politics in the Middle East.

Introductie
Er is veel te doen geweest en nog steeds over de film The Innocence of Muslims, vooral door de dood van de Amerikaanse ambassadeur in Libië. De woede, afkeer en walging van de film lijken breed gedragen onder moslims, maar zoals altijd verklaart dat niet de demonstraties. Daar is meer voor nodig; er zijn altijd meerdere groepen met ieder zo hun eigen belangen en motieven. Dat bleek bijvoorbeeld bij de protesten in Libanon, waar Hezbollah de toespraak van de paus bijwoonde en het protest uitstelde tot hij weg was en opriep tot religieuze tolerantie.

Een paar weken geleden vond op het Museumplein een demonstratie plaats tegen de Mohammed-film, het beledigen van de islam, ic. de profeet en tegen de Verenigde Staten en haar ‘war on terror’. Waarom ik zo laat ben met mijn verslag? Omdat ik nu eenmaal ook andere dingen te doen heb; ik word immers niet betaald voor dit blog. Een andere reden is dat we tegenwoordig gebaat zijn bij ‘slow research’; gedegen, diepgaand en niet meegaan met de waan van de dag. Dus neem ik rustig de tijd om goed na te denken over wat ik wel en niet publiceer in dit blog (of elders in andere professionele of meer wetenschappelijke publicaties).

De organisatie was in handen van Behind Bars / Straatdawah (over wie al eerder bericht HIER, HIER en HIER). Op de dag zelf werd bekend dat Sharia4Belgium/Sharia4Holland (s4b/s4h) ook aanwezig zou zijn; hetgeen gelijk verwachtingen schiep voor wat er ging gebeuren: geweld. Niet dat die verwachtingen er anders niet waren; de meest gestelde vraag van buitenstaanders aan mij tijdens de demo en erna was: ‘En? Rustig gebleven?’ of varianten daarop. Dat was ook de teneur van de berichtgeving later. Dat s4b eerder in Antwerpen een demo hield die uit de hand liep versterkte die indruk alleen maar. Het leidde ertoe dat één van de kandidaten voor het burgemeesterschap van Antwerpen (ja er zijn verkiezingen) stelde dat Antwerpen niet langer van iedereen kon zijn. Ook uit moslimhoek, imam Nordin Taouil, kwam kritiek op deze demo (waar geen vergunning voor was) en de rellen. S4b heeft een andere kijk op het hele gebeuren, zie het volgende filmpje:

De demo

Ik kom rond half vier aan bij het Museumplein. De vlaggen zijn van verre te zien waaronder de vlag met de zegel van de profeet. Dit is een vlag die door meerdere groepen wordt gebruikt, waaronder ook Al Qaeda vandaar dat de vlag in de volksmond ook wel de Al Qaeda vlag genoemd wordt. Er is veel pers aanwezig, ik schat zeker zo’n 40 journalisten. Daarnaast zijn er zichtbaar zeker 25 agenten aanwezig, maar waarschijnlijk meer aan de hoeveelheid mannen met oortjes te zien. Het aantal demonstranten bedraagt zo’n 120, over de hele dag schat ik zo’n 150.

De demonstratie vindt plaats veraf van het Amerikaanse consulaat; zo’n 200 meter omdat Behind Bars geen toestemming kreeg om dichterbij te demonstreren. Nu stonden ze eigenlijk midden op het Museumplein bij de doorgaande weg hetgeen als podium nog niet zo slecht was ook al was de organisatie aanvankelijk verontwaardigd over die afstand.

Aan de periferie van de demonstratie staan veel mensen te kijken en een enkeling voert discussie met sommige deelnemers. Dat gaat over het algemeen in een goede sfeer. Er zijn mensen die bepleiten dat ‘we niets hebben aan radicalisme’ en dat we vroeg of laat toch ergens in het midden moeten uitkomen; waarop een van de demonstranten stelt dat het midden niet meer bestaat sinds de laatste verkiezingen. Andere moslims wijzen omstanders erop dat de groep die hier demonstreert niet alle moslims vertegenwoordigt. Ze lijken het wel eens te zijn met de kritiek van de demonstranten, maar vinden deze demonstratie, de slogans en het vlagvertoon maar niets. ‘Je moet deze lui niet serieus nemen’ zegt iemand. Zie ook het filmpje bij AT5.

De demonstratie bestaat uit diverse toespraken en het roepen van slogans zoals takbier!, la illah illa Allah en ook ‘obama obama, wij zijn allemaal osama’. Volgens de woordvoerder hebben ze van tevoren nagedacht over wat ze zouden roepen. ‘Jullie zoeken de grens op, dan wij ook.’ Met grens verwijst hij naar de profeet Mohammed. Volgens hem hebben ‘jullie’ (het westen, amerika) onze grondstoffen al, onze landen, onze vrouwen (Aafia Siddiqui), maar van onze profeet blijf je af. Dit hoorde ik ook tijdens de toespraken waarin voortdurend verwezen naar het onrecht in de moslimlanden, de aanvallen van Amerika: ‘Maar niet onze profeet!’ (Afgelopen weekend had ook de As Soennah moskee in Den Haag een bijeenkomst, met als titel ‘Allesbehalve onze Profeet‘ waar ik helaas niet bij kon zijn vanwege verplichtingen in Duitsland; met andere woorden een gevoel/grens die breder wordt gedeeld in activistische kringen). In de toespraken werd ook voortdurend een beroep gedaan op moslims als ‘broeders’ om op te komen voor elkaar in de ‘oorlog tegen moslims’ en in de strijd van de moslims tegen de tawagheet (afgoden / tirannen). Met name de verwijzingen naar Jemen, waar Amerika voortdurend aanvallen uitvoert met drones, waren legio . Af en toe waren er verwijzingen naar de Nederlandse politiek, in het bijzonder Wilders. Opvallende andere slogans op borden waren ‘We are all…’ en dan volgde bijvoorbeeld Anwar Al Awlaki (gedood door de VS samen met zijn 16-jarige zoon Abdulrahman) en Mohammed Bouyeri.

Aan het einde van de demonstratie wordt er gebeden. Daarvoor wijst de organisatie erop dat mensen rustig en vreedzaam moeten vertrekken zoals de demonstratie ook begonnen is. Dit betekent niet massaal door de straten gaan, spullen inleveren bij de organisatie. De politie wijst later enkele individuen erop dat ze niet gemaskerd door de straat mogen. Tijdens de demonstratie bedekten velen hun gezicht. ‘We gaan terug naar huis, vreedzaam zoals we de demonstratie begonnen zijn, terug naar onze site’. De laatste is een verwijzing naar de website Dewaarheid.nl.

Het gebed wordt uitgevoerd door ongeveer 110 mensen. En zeer nauw gadegeslagen door de pers die de fotocamera bijna op de biddende mannen drukt. Het visuele aspect is klaarblijkelijk erg aantrekkelijk voor de journalisten. Na afloop van het gebed volgt er nog een oproep om geld in te zamelen voor ‘broeders in Syrië’. Ik praat nog wat na met de woordvoerder van Behind Bars en, (helaas maar heel kort, maar ik was al te laat voor een afspraak en moest dus weg) ook even met nog wat andere jonge jongens.

Video-impressies

Er was veel aandacht voor de demonstratie vanuit reguliere media. Zie Novum:

Maar ook door anderen zijn er verslagen gemaakt. Zie de filmpjes van Milatu Ibrahim.nl/Salafimedia.nl:

Hier een impressie van de organisatie zelf:

Controverse

Natuurlijk was er ook de nodige controverse over de demo. Ik laat de opinies van de gebruikelijke columnisten e.d. even buiten beschouwing; die zijn er teveel en voegen eigenlijk niks toe. Interessanter zijn de commentaren vanuit de hoek van moslims. Zo stelde Abdelkarimo op Joop.nl dat types als Sharia4Belgium (‘onkruid’) de stem van de moslims kapen en dat moslims daar zelf stelling tegen moeten blijven nemen. Een soortgelijk argument kwam van Samira Bouchibti die stelde af te willen van ‘wilde mannen’ die vrouwen de wet proberen voor te schrijven en het ‘aanzien’ van het geloof bepalen. Mohamed Azahaf vond dat moslims zich niet zo moeten laten provoceren door dit soort films en meer kennis op moeten doen over de islam zodat men met wijsheid kan reageren. Jongerencentrum Argan tenslotte riep op tot bezinning.

Abou Moussa, woordvoerder van Behind Bars, diende Abdelkarimo van repliek en vond diens stuk slordig, denigrerend en getuigen van weinig respect voor pluralisme onder moslims. Zie verder ook de discussie op dit blog waar Abou Moussa reageert: HIER en HIER. In de reactie op mijn stukken stelt Abou Moussa dat de demonstratie niet bedoeld was om de wij-zij tegenstelling te scheppen of te versterken. De indruk zou inderdaad gewekt kunnen worden dat ik dat stel, aangezien ik eerder beschrijf dat demonstraties in het algemeen dienen om de wij-zij tegenstelling aan te scherpen. De situatie ligt wat complexer dan ik hier kan uitleggen. Men was inderdaad tijdens de demonstratie erg voorzichtig om de tegenstelling tussen wij (als in Nederlanders) en zij (als in moslims) niet teveel de boventoon te laten voeren; men richtte zich vooral tegen de VS. Of dat ook echt lukte is natuurlijk de vraag gezien de slogans en de protestborden en ook gezien het feit dat de demo nu eenmaal geïnterpreteerd wordt binnen het kader van het islamdebat dat bol staat van de wij-zij tegenstellingen. Dus ook al is het niet de bedoeling dan nog kan dat wel gebeuren door de wijze waarop anderen er betekenis aan geven.

Niet onze profeet

Het belang van het idee ‘onze profeet’ kan het best duidelijk gemaakt worden aan de hand van een experiment dat W.J.T. Mitchell, de pionier van het vakgebied van Visual Studies, eens uitvoerde met zijn studenten. Ik heb er even over nagedacht omdat met enkele van mijn Twitter followers te doen, maar daar heb ik toch maar van afgezien. Het experiment verloopt ongeveer als volgt:

Haal een foto tevoorschijn van iemand die je zeer nabij staat, die je lieft hebt, maar die niet meer leeft. Stel nu dat ik je opdraag te spuwen op de foto, de ogen van de persoon op de foto door te prikken en het in brand te steken of in stukken te scheuren.

Zou je dat doen? Zeer waarschijnlijk geldt voor de meeste mensen dat ze dat niet zouden doen. En als ik de foto uit jouw handen zou grissen en het vervolgens zou bespuwen, de ogen doorprikken en in brand steken of in stukken scheuren? Zou je dat toelaten? En als ik het gedaan had, zou je me ermee weg laten komen? Ook hier geld; in de meeste gevallen waarschijnlijk niet.

En waarom eigenlijk niet? De foto is geen levende persoon. Het is maar een foto waarop iemand afgebeeld staat. Meer niet. Het is niet alsof we de persoon zelf bespuwen, de ogen uitsteken, verbranden of verscheuren. Toch? Of juist wel? De meeste mensen zullen een foto van een overleden dierbare (vriend, vriendin, partner, kind, vader of moeder) niet snel beschadigen of vernietigen. We behandelen de foto wel degelijk als een persoon ook al is het ‘slechts’ de afbeelding van die persoon; maar die afbeelding is natuurlijk wel verbonden met herinneringen, een gevoel van ergens bij te horen, het gemis van een bepaald persoon, de pijn die gevoeld wordt nu een persoon er niet meer is, het verlangen naar iemand, enzovoorts. Sommige afbeeldingen raken mensen dus, roepen bepaalde gevoelens en herinneringen op waar mensen op een bepaalde manier op reageren.

In het geval van de profeet Mohammed is dat voor sommige, en ik schat in veel, moslims min of meer gelijk (er zijn mensen voor wie de profeet Mohammed nog dierbaarder is dan hun ouders). In het volgende Youtube filmpje met een Amerikaanse woordkunstenaar wordt dat heel aardig verwoord:

Maar wat nu als iemand je moeder als oneindig slecht ziet en haar nakomelingen ook? En vervolgens doelbewust de foto besmeurt en vernietigt om een reactie uit te lokken. En dat niet één keer, ook niet twee keer, ook niet drie keer, ook niet vier keer, maar toch al zeker voor de vijfde keer? Hoe zou je dan reageren? En als je ‘verkeerd’ reageert zegt de dader ‘zie je wel’ en ‘wat doe je moeilijk, het is toch maar een plaatje’. En als je niet reageert, heeft de dader dan waar hij je wil hebben: murw, moegebeukt en uiteindelijk onderworpen? Of betekent geen reactie dat je uit het spel van actie-reactie stapt en niet meer mee doet met het spel? En is het inderdaad zo vreemd dat in deze omstandigheden iemand over gaat tot het gebruik van geweld, zoals ook Nuweira Youskine al begrijpelijk probeerde te maken in relatie tot de Mohammed film (tot ongenoegen van sommigen). En al is het gebruik van geweld voor degene die de foto ontheiligt wellicht een teken van irrationaliteit die met religie samenvalt, voor de gelovige kan het ontheiligen van de foto een daad van geweld zijn. Immers, de liefdevolle herinnering van moeders zoon of dochter moet op plotselinge, onverwachte en drastische wijze wijken voor de nare herinnering van de dader zonder dat de eerste daar enige zeggenschap of controle over heeft.

Slotoverwegingen

En dan mijn aanvankelijke idee om dit experiment uit te voeren met enkele volgers op Twitter. De reden waarom ik besloot het niet te doen, was om dat dit te diep in zou grijpen in de levens en gevoelens van mensen en ik hen niet wilde kwetsen maar alleen ‘gebruiken’ om een punt te maken. Ik besloot echter (na enkele tweets en een mail) dat dat het niet waard was en niet ethisch verantwoord voor mij als persoon en als onderzoeker. Is deze terughoudendheid nu zelfcensuur en heb ik de vrijheid van meningsuiting geweld aangedaan? Immers ‘gekwetst’ zijn is een subjectief begrip en dat kan iedereen wel roepen en buigen voor geweld is natuurlijk helemaal uit den boze. Verliest de vrijheid van meningsuiting daarmee niet een heel belangrijke dimensie, namelijk die van de vrijheid? De vrijheid namelijk om niks te zeggen, of je woorden anders in te kleden? Is de vrijheid niet geworden tot een dwangbevel om het liefst zo direct mogelijk te zijn en betekent direct zijn grof zijn en geen rekening houden met de gevoelens van anderen? Is dat een gevolg van het feit dat we zo nodig oprecht en authentiek moeten zijn en het idee dat je dat alleen bent als je niet beperkt wordt door wat anderen van jou en je opvattingen vinden? En de manier omdat te laten zien is door uitermate grof te zijn?

Laat het voorbeeld van die foto’s ook niet zien dat het waanidee van de absolute vrijheid van meningsuiting helemaal niets te maken heeft met een vrije uitwisseling van ideeen en democratisch debat? Dat, als je het idee van absolute vrijheid van meningsuiting aanhangt, er geen enkele reden meer is om doodsbedreigingen te verbieden? Of haatzaaien? Sterker nog dat het volkomen onlogisch is om dat te doen, Immers, dat is allemaal in ‘the eye of the beholder’ en daarmee niet objectief vast te stellen? En meer nog, als ik oproep tot geweld en iemand anders voert het uit, waarom zou dat dan mijn schuld zijn? Iemand is toch zeker verantwoordelijk voor zijn eigen daden? Of worden moeten doodsbedreigingen toch afgewezen worden omdat deze woorden misschien wel degelijk een daad van geweld inhouden. Immers, het beperkt anderen in hun autonomie; net zoals het opzettelijk ontheiligen van de foto van een dierbare dat ook doet?

Naast het aantasten van die autonomie, is er nog een ander punt dat uit bovenstaand voorbeeld komt: namelijk de relatie tussen mensen. Je zou kunnen stellen dat in het geval van mensen die je tot je eigen kring rekent, terughoudend bent om hen te kwetsen en dat je hen zeker niet doelbewust kwetst. De waarde die je dus aan bepaalde relatie hecht, bepaalt de waarde die je hecht aan bepaalde uitingsvormen. Daar zitten natuurlijk altijd gradaties in; je familie betekent over het algemeen meer dan je collega’s en je buren meer dan iemand ‘down under’. Vandaar ook dat iedereen wel eens een leugentje om bestwil vertelt of dat je bepaalde onderwerpen in bepaalde kringen niet aanroert. In alle situaties zeggen wat je denkt is dan ook niet het feest van de vrijheid van meningsuiting of heldendom, maar vooral moreel autisme. Soms is dat handig, als je vindt dat bepaalde dingen echt gezegd moeten worden, als taboes doorbroken moeten worden, enzovoorts.

De makers van deze film maken hun punt over de ruggen van joden en doelbewust ten koste van moslims tegen wie men eigenlijk zegt, we zien je niet als medemens. En in die zin valt de film zeker onder het kopje haatzaaien. Dat is kwalijk in een samenleving waarbij het belangrijk is om in tijden van globalisering en individualisering de sociale cohesie en sociale veiligheid te bewaren.

4 comments.

Innocence of Muslims – Humiliation, Rage and Subordination

Posted on September 20th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, International Terrorism, islamophobia, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Religious and Political Radicalization, Society & Politics in the Middle East.

In the debates on the Innocence of Muslims I came across an interesting argument after learning that the French magazine Charlie Hebdo would publish cartoons about the prophet Muhammad. Several people on my Twitter told this was a great idea, ‘we should publish cartoons and films mocking Islam over and over again until the Muslims learn that they should not protest (violently) against it’. The most clear example is Pat Condell’s older video:

But also others, usually less islamophobic, people have expressed such sentiment: let’s teach them.

What do I mean by teaching them? governmentality | Tumblr

“Liberal democratic polities place limits upon direct coercive interventions into individual lives by the power of the state; government of subjectivity thus demands that authorities act upon the choices, wishes, values, and conduct of the individual in an indirect manner… The citizens of a liberal democracy are to regulate themselves… Citizens shape their lives through the choices they make about family life, work, leisure, lifestyle, and personality and its expression. Government works by ‘acting at a distance’ upon these choices, forging a symmetry between the attempts of individuals to make life worthwhile for themselves, and the political values of consumption, profitability, efficiency, and social order… The government of the soul depends upon our recognition of ourselves as ideally and potentially certain sorts of person, the unease generated by a normative judgement of what we are and could become, and the incitement offered to overcome this discrepancy by following the advice of experts in the management of the self. The irony is that we believe, in making our subjectivity the principle of our personal lives, our ethical systems, and our political evaluations, that we are, freely, choosing our freedom.”
— Nikolas Rose, Governing the Soul: The Shaping of the Private Self

It is about teaching citizens to become liberal subjects not by repression and direct power, but by making clear what normal behaviour is and what is deviant and by making them realize for themselves that it is better for them to be ‘normal’. The argument of free speech is often combined with saying something ‘Look, if you are offended by watching the film, then just don’t watch it’ (somewhat later followed by condemning those Muslims who protest but ‘didn’t even saw the film’). Now if magazines like Charlie Hebdo really were concerned with freedom of speech / freedom of the press they probably should consider running the photo’s of a naked Kate Middleton as well together with, for example, cartoons made by the Arab European League depicting Anne Frank with Hitler (they were fined for publishing these). But that is not what they or others do. It is directed at Islam and Muslims.

There seems to be this idea that it is religious people in general but in particular Muslims who feel offended (too) easily. Therefore ‘we’ make videos, cartoons and so on in order to make more thick-skinned. These videos and cartoons do not just depict Muslims or key symbols of Islam but they represent them in a way the makers know can be taken as an insult: terrorists, sexmaniacs and so on; the classic orientalist visualizations often like in the Innocence of Muslims by sexual references. In order to teach them the blame for all the reactions against the insult is put on the target of the insult:
The Innocence of White People – StumbleUpon

Innocence is simply the playground bully calling your mother a slut after already breaking your jaw, and then wondering why you can’t take a joke.

As I explained earlier in the case of the Qur’an burning by Jones:
The Ritual of Provocation I – Burn, burn the Quran – C L O S E R — C L O S E R

the insult, provocation or criticism is a ritual form of teaching a group subordination by way of humiliation (Guimarães 2003: 142). It is more or less like saying this is the way we do things here, and you better acknowledge that and act accordingly. It not only expresses and reproduces the desired social order but also reproduces and legitimizes the hierarchy between Muslims and non-Muslims and is form of including individuals Muslims in the group as long as they meet certain criteria that are determined by the dominant groups in society. At the same time the accusations by some Muslims that these films and the Quran burning constitute blasphemy is an attempt to block the transgression from the side of the secular or Christian politicians and opinion leaders.

Releasing ‘offending and provocative’ films and other performances is a means to express, legitimize and naturalize elements of the social order that are deemed fundamental in the discourses about how a society should be (non-Islamic), in times when these same elements are perceived as threatened (by Islam).

This already shows to some extent how humiliation may work. Joel Robbins, elaborating on Marshall Sahlins work on the study of cultural change in Melanesia, takes us a step further not only seeing humiliation as a psychological factor but also a cultural one. According to Robbins in Sahlins model humiliation gives an answer to the question as to why people ’embrace’ so-called Western values and development instead of maintaining cultural continuity. Humiliation instils a ‘global inferiority complex’ that results in people themselves wanting to change and to accommodate to Western dominance in multiple ways. But as Sahlins also explains this humiliation can also lead to a self-consciousness that makes people resist Western dominance. It should be clear then that humiliation is, apart from being psychological, also a social fact (as Robbins explains based upon other writers such as Rorty and Margalit) shaping experiences, expectations, motivations and social processes for example how people search for belonging and connections (and where). The emphasis on integration and becoming liberal subjects makes clear what Muslims ‘lack’ (according to some) but also gives the promise that it is possible to overcome it; much in the same way as religion, ic Islam, does. The latter can be used by militant activists as a way to mobilise people, while the former can be used by secularists to subordinate people.

An interesting way to dilute the power of humiliation is, I speculate, using humour. As their Dutch counterparts already did, Charlie Hebdo and Newsweek appear to have discovered that using particular stereotypes on Muslims sells. Newsweek came with the headline Muslim Rage featuring so-called angry Muslims on their cover (and with a piece by Ayaan Hirsi Ali). Instead of getting angry, many Muslims on Twitter turned the #muslimrage hashtag into a joke. Or does this form of resistance come about after discovering that getting angry is indeed less beneficiary? It remains to be seen what happens furthermore of course, on Monday ads will appear in the New York metro saying that civilized people should support Israel and counter jihad.

6 comments.

De Onschuld der Moslims – In Tien Vragen en Antwoorden II

Posted on September 17th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, International Terrorism, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Religious and Political Radicalization, Society & Politics in the Middle East.

6. Zijn de rellen irrationeel, zinloos en doelloos?
De meeste aandacht in relatie tot The Innocence of Muslims gaat uit naar de rellen. Termen als ‘haatbaarden’, ‘moslimgekkies’, ‘booslims’,  en ‘wilde moslimmannen’ doen veelvuldig de ronde en ook de kwalificaties voor de makers van de film zijn geen haar beter. Alsof deze mensen alleen gedreven worden door haat en collectieve gekte en een ‘achterlijke’, ‘pre-moderne’, religie of ‘domrechtse’ ideologie. Rellen zijn echter zelden volledig spontaan en hebben vaak heldere doelen en regels en zijn in die zin, zoals veel onderzoekers al hebben laten zien, te vergelijken met rituelen.

Dat geldt ook voor de film. Net als Submission I, de Mohammed cartoons, het verbranden van de Quran en Fitna is de film gebaseerd op een provocatie ritueel dat meestal drie stappen kent: een selectie wordt gemaakt van de centrale symbolen die staan voor een bepaalde groep en vervolgens wordt de manier gekozen om die symbolen te ontheiligen. Als derde stap wordt de schuld voor alle reacties op die ontheiliging geschoven op het bordje van die bepaalde groep. Het is hun schuld dat er wordt geprotesteerd en dat er rellen zijn, de provocateurs staan daar los van. Het doel van deze provocatie is om een sterke wij-zij tegenstelling te scheppen op basis van bekende stereotype beelden die het hele verhaal een zeker logisch karakter verlenen omdat ze verwijzen naar reële personen of gebeurtenissen.

Demonstraties en rellen doen iets soortgelijks. Zij dragen eveneens een specifieke identiteit uit en hebben als doel deze tegelijkertijd te creeeren door significante plekken te bezetten of aan te vallen. Soms valt dit samen met een provocatie-ritueel; denk aan de Oranjemarsen in Noord-Ierland. Iets dergelijks kan puur symbolisch machtsvertoon zijn, maar ook de ‘zuivering’ van bepaalde publieke ruimten als doel hebben door ‘vreemde’ (als in niet-behorend tot of zelfs vijandig aan de eigen groep) elementen te verwijderen. Bijvoorbeeld door het aanvallen, plunderen en in de brand steken van bepaalde gebouwen. Daarbij gaat het ook om de controle van de publieke ruimte; wie is er de baas van de publieke ruimte en wie heeft zeggenschap / beschermt bepaalde symbolen? En daarmee ook wie heeft het voor het zeggen in de wijdere samenleving? (Zie bijvoorbeeld de reactie op ongeregeldheden in Antwerpen en de reactie in de VS op de gebeurtenissen in het Midden-Oosten.). Geweld en demonstraties kunnen zich ook op de eigen groep richten wanneer er mensen zijn die weigeren om mee te doen. Veel vaker overigens zie je ook dat organisatoren er juist op hameren dat er geen geweld gebruikt mag worden. In beide gevallen dienen demonstraties en (het gebrek aan) geweld ook om de eigen mensen te disciplineren.

Kijk je naar de film en naar de slogans van de demonstranten zie je verder dat de ‘tegenstander’ gedemoniseerd wordt door deze te presenteren als een bedreiging voor de integriteit, waardigheid en culturele waarden van de eigen groep. Hoe dit gebeurt of moet gebeuren is vaak weer onderwerp van heftige interne debatten. De rituele constructie van provocaties, demonstraties en rellen heeft dus als doel de eigen identiteit te presenteren, te versterken en te vormen. Tegelijkertijd maken ze gebruik van al eerder bestaande sjablonen: moslims kunnen niet tegen kritiek en vrijheid van meningsuiting / Het Westen, de VS, is anti-islam. Dat er geweld bij komt kijken is te betreuren, maar niet zo vreemd. Het vormen van een eigen identiteit gebeurt helaas ook vaak met behulp van geweld. Cynisch gesteld, er zijn weinig dingen zo goed voor een sterke eigen identiteit als betrokken zijn bij een gewelddadig conflict. Of dit nu de War on Terror is of the Global Jihad.

Tot slot, iedereen die in discussies, analyses, media en dergelijke ingaat op een dergelijk conflict wordt onderdeel van het ritueel op het moment dat men geen afstand houdt tot het wij-zij denken. Afbeeldingen en films zijn uitstekend materiaal in de propaganda strijd. We denken te weten wat we zien, maar in feite zijn het vaak krachtige verstoringen van de realiteit van de straat. We mogen de indruk hebben dat de halve wereld in brand staat, in werkelijkheid gaat het maar om een zeer klein aantal demonstranten. Mediaberichtgeving in termen van ‘de moslims’ of ‘de koptische christenen’ zijn geen weergave van wat er aan de hand is, of een duiding en analyse van de fenomenen, maar worden onderdeel van de strategieeen van verschillende groepen om de wij-zij tegenstelling op te roepen en te bestendigen.

7. Hoeveel slachtoffers zijn er nu?
Naast de Amerikaanse ambassadeur in Libië, zijn er helaas nog zeven slachtoffers te betreuren (and counting wellicht). Zet dat overigens ook even af tegen de ongeveer 100.000 doden tijdens de opstanden. Naast deze doden zijn de belangrijkste slachtoffers de Syrische burgers. Want wie heeft het nu nog over hen?

8. Hoe zit het met de vrijheid van meningsuiting?
In zijn algemeenheid, in het Westen, goed. Elders minder. Dat mensen het recht hebben een dergelijke film te maken, lijkt bij de veel opiniemakers buiten kijf te staan (maar zie Imran Khan). Er zijn pogingen geweest om ook op wereldschaal (bij de VN) het belasteren en belachelijk maken (defamation) van religie te verbieden. Je kunt inderdaad stellen dat de internationale mensenrechten een weerspiegeling zijn van seculiere liberale en democratische waarden, in plaats van die van religieuze (hoewel ze nauw verbonden zijn met christelijk erfgoed). Wat overigens niet wil zeggen dat religieuze mensen de huidige internationale mensenrechten niet willen (daar gingen onder meer de opstanden over in het Midden-Oosten). Een bescherming van religieuze waarden onder het mom van mensenrechten zou gezien kunnen worden als een correctie ten gunste van religies, maar dit is niet gelukt. Ook de Amerikaanse wet biedt geen mogelijkheden een dergelijke film te verbieden.

Ingewikkelder wordt het als vrijheid van meningsuiting onderdeel wordt van het spel van de politieke en religieuze entrepeneurs. Dan wordt het onderdeel van de wij-zij tegenstelling waarbij ‘wij’ westerlingen natuurlijk geen lange tenen hebben en voor de vrijheid staan terwijl ‘hullie’ moslims gewoon nergens tegenkunnen. Dan wordt een vreedzame demonstratie van moslims tegen de film ook al snel een demonstratie van extremisten puur vanwege het feit dat ze tegen een film demonstreren. En dan wordt iemand die de vrijheid van meningsuiting verdedigd al snel iemand die ook de film goedkeurt. Het is ook in dit licht dat we het maken van deze film moeten zien. Degene die film maakte, wilde scoren over de hoofden van Israelische joden tegen moslims en weet zich daarbij beschermd door de vrijheid van meningsuiting en de film wordt gezien als consequentie van de vrijheid van meningsuiting. De demonstraties van moslims klaarblijkelijk niet altijd.

9. Wat zegt dit over de Arabische Lente?
De term Arabische Lente is zo fout dat ik er een aparte post aan zou moeten wijden; andere keer misschien. Laten we het nu maar even gebruiken als label voor de golf aan opstanden in de Arabische wereld. Is dit nu het resultaat van de Arabische Lente? Is dit nu het gevolg van democratie in het Midden-Oosten? Dat soort commentaren zie je geregeld voorbij komen en de spijt en treurnis druipen ervan af; spijt en treurnis over Westerse belangen overigens in het algemeen. Maar als de Arabische Lente iets wegheeft van bijvoorbeeld de Val van de Muur of de Franse Revolutie dan weten we dat dit soort opstanden nooit direct leidt naar vrijheid en democratie, maar vaak nog een terugslag krijgt die juist haaks staat op de ontwikkeling naar democratie (mijn hemel je mag toch hopen dat men niet het patroon van na de Franse Revolutie gaat volgen…). De omwentelingen, of pogingen daartoe, zijn nog een maar amper een jaar oud en heel veel zinnigs valt er dus niet over te zeggen over de toekomst. Dergelijke opvattingen verraden vooral het racistische idee dat men vindt dat de moslim of de Arabier toch echt een andere mentaliteit heeft dan de Europeaan. En ieder geval zijn die Arabieren in dat gedachtegoed erg ondankbaar, want ‘we’ hebben ‘ze’ toch zo goed geholpen en nu vermoorden ‘ze’ ‘onze’ ambassadeur; kunnen ze niet wat dankbaarder zijn?

10. Wat gebeurt er in Europa?
Ik beperk me tot Engeland en Nederland aangezien dat de landen zijn die ik volg. In beide landen zijn er inmiddels demonstraties geweest, maar in beide landen zijn er ook grote twijfels of men wel de straat op moet gaan. Sommigen vrezen voor rellen, anderen zien er het nut er niet van in, anderen vrezen vereenzelvigd te worden met radicalen (zie hiervoor) en velen zijn ook teleurgesteld over de gewelddadige reacties die volgens hen meer kwaad doen aan de islam dan de film. Anderen vragen zich af of demonstreren wel des islams is, hoewel dat nu toch maar een beperkt sentiment lijkt te zijn.

In Engeland zijn tal van groepjes de straat op gegaan met allerlei flyers, brochures en boekjes over de islam en in het bijzonder de profeet Mohammed. Daarnaast was er een demonstratie in Londen, van ongeveer 150 man, bij de Amerikaanse ambassade waarbij betogers anti-Amerikaanse leuzen riepen en de Amerikaanse vlag verbrandden. In Nederland was er vrijdag op de Dam een kleine demonstratie van enkele tientallen mensen. Aanvankelijk wilde men naar het Museumplein, waar het Amerikaanse consulaat is, maar daar zag men toch van af. De demonstratie op de Dam verliep in mijn ogen (ik was aanwezig) rustig. De manifestatie was georganiseerd door stichting Cleopatra die zich overwegend bezighoudt met multiculturele activiteiten in de vorm van kooklessen en andere cursussen. Ik ken de organisatie niet, maar op het eerste gezicht heeft de club niet een heel erg politiek karakter behalve wellicht dan dat men zich erg verbonden voelt met de situatie in Egypte in soms niet mis te verstane (of juist wel?) teksten. Dit zeggen ze zelf over hun stichting:

Belangrijker denk ik overigens zijn de debatten op social media onder moslims over de film, over de daaropvolgende reacties in het Midden-Oosten en over de mogelijkheid om in Nederland en Engeland te demonstreren. Groepen als The Arrivalists keuren zowel de film als de gewelddadige protesten af en op WijBlijvenHier kunnen we iets soortgelijks vinden. De reactie van Hizb ut Tahrir daarentegen is veel militanter. Anderen verspreiden via Twitter en Facebook bijvoorbeeld de volgende flyers:

Op zondag 16 september was er een demonstratie op het Museumplein georganiseerd door Behind Bars. Er was veel pers aanwezig, ik schat zeker zo’n 40 journalisten. Daarnaast waren er zichtbaar zeker 25 agenten aanwezig, maar waarschijnlijk meer aan de hoeveelheid mannen met oortjes te zien. Het aantal demonstranten bedroeg zo’n 120, over de hele dag schat ik zo’n 150; ongeveer het aantal dat ik verwacht had. De demonstratie bestond uit diverse toespraken en het roepen van slogans. De gebruikelijke slogans, maar ook de slogan: obama obama, wij zijn allemaal osama. De woordvoerder erkent dat dit een gevoelige slogan is, maar ‘Jullie zoeken de grens op, dan wij ook.’ Met grens verwijst hij naar de profeet Mohammed. Volgens hem hebben ‘jullie’ (het westen, amerika) onze grondstoffen al, onze landen, onze vrouwen (hij verwijst naar Aafia Siddiqui), maar van onze profeet blijf je af. Dit hoorde ik ook tijdens de toespraken waarin voortdurend verwezen werd naar het onrecht in de moslimlanden, de aanvallen van Amerika: Maar niet onze profeet!

In die zin (zie ook één van de commentaren op het stuk van gisteren) is het terecht om in de verklaringen en analyses van de protesten niet te snel gevoelens over de film naar de prullenbak te verwijzen en alleen te kijken naar de politieke context, war on terror en het werk van politieke entrepeneurs. Je hoeft in analyses niet klakkeloos de uitlatingen van respondenten over te nemen, maar ze volkomen negeren en alleen verwijzen naar de politieke context betekent dat je de uitlatingen van mensen ook niet erg serieus neemt en eigenlijk stelt dat men leidt aan een vals bewustzijn. De uitlatingen van de woordvoerder zijn in die zin dan ook zeer verhelderend doordat ze het ongenoegen over de film en het beschimpen van de profeet plaatsen in die politieke context. In de toespraken werd ook voortdurend een beroep gedaan op moslims als ‘broeders’ om op te komen voor elkaar in de ‘oorlog tegen moslims’ en in de strijd van de moslims tegen de ‘tirannen’. Met name de verwijzingen naar Jemen waren legio waar Amerika voortdurend aanvallen uitvoert met drones. Af en toe waren er verwijzingen naar de Nederlandse politiek, in het bijzonder Wilders. Hier twee korte impressies die op Youtube geplaatst zijn (als u even goed kijkt, ziet u uw favoriete antropoloog ook nog heel even):


(Later deze week volgt een uitgebreider verslag van deze demo)

Deel 1 en Deel 2 zijn gebaseerd op eigen waarnemingen en gesprekken. Daarnaast is gebruik gemaakt van de volgende uitstekende bronnen:
“Was the Arab Spring Really Worth It?”: The Fascinating Arrogance of Power
Libya Recap: Snapshots from Social Media
“The Innocence of Muslims”: Rights, Responsibilities, and Cultural (and Political) Impositions | Castan Centre for Human Rights Law
An Annotated Map of Today’s Protests and of the ‘Muslim World’ – Max Fisher – The Atlantic
Of Stupid Men and Smart Machines
Romney Jumps the Shark: Libya, Egypt and the Butterfly Effect | Informed Comment
#NoToViolence (with images, tweets) · islamoyankee · Storify
Embassy attacks in Libya and Egypt are about more than religion – latimes.com
Beyond religion: Getting to the heart of the violence – CBS News
YouTube Terrorism | Culture | Religion Dispatches
tabsir.net » The “Muslim” Problem
(1) Wall Photos
Riots and Rituals: The Construction of Violence and Public Space in Hindu Nationalism – Peter van der Veer
Blowback of the ugliest kind: The lessons no one will learn from Benghazi – Opinion – Al Jazeera English
Activism in the Coptic Diaspora: A Brief Introduction
Dreaming of the Apocalypse – Opinion – Al Jazeera English

De uiteindelijke weergave en interpretatie is natuurlijk geheel mijn verantwoording. Wellicht volgt er eind van de week nog een update en dan wel over de Onschuld der Moslims als anti-semitische film.

1 comment.

De Onschuld der Moslims – In Tien Vragen en Antwoorden I

Posted on September 16th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Blind Horses, International Terrorism, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Society & Politics in the Middle East.

1. Wat is er gebeurd?
Op 1 juli 2012 werd de film The Innocence of Muslims voor het eerst online gezet. Enkele maanden eerder draaide de film één keer in een theater in Hollywood. De film laat de profeet Mohammed zien als een vrouwengek, religieuze bedrieger en uitvreter; zeg maar de klassieke orientalistische beelden van de profeet en de Arabische man in het algemeen. De trailers van de film werden in het Arabisch vertaald en verspreid door een Egyptisch Amerikaanse blogger en koptische christen Morris Sadek. Op 8 september werd een korte versie uitgezonden op Al-Nas, een Egyptische zender. Op 11 september begonnen de protesten tegen de film in Egypte en Libië.

2. Wie zit er achter de film?
Een man uit Californië maakte deze film ongeveer 14 maanden geleden. Naar verluidt heeft mogelijkerwijze een koptische christen, Nakoula Basseley Nakoula, die zich voordeed als Israeli-Amerikaan, de film gemaakt. Andere koptische christenen zoals Morris Sadek en christelijke activisten zoals Steve Klein hebben de film gesteund. De film is gepromoot op hun Arabische sites en men heeft Terry Jones (die eerder de Quran wilde verbranden) binnengehaald voor de steun. Steve Klein is een militante christelijke activist en voormalig marinier die christelijke militia heeft getraind en protesten leidde tegen abortus klinieken, Mormon tempels en moskeeen. Intussen is het verhaal van de film er niet duidelijker op geworden bijvoorbeeld doordat de cast inmiddels afstand heeft genomen van de film omdat ze misleid zouden zijn. Het is duidelijk dat op sommige momenten in de film de acteurs iets anders zeggen dan je daadwerkelijk hoort. Opvallend is eveneens dat aanvankelijk de naam Sam Bacile de rondte deed, een joodse Israelisch-Amerikaanse makelaar die helemaal niet bestond. Een dergelijke afleiding zal niet toevallig zijn; wilde men bewust de joden in gevaar brengen? Hoewel de betrokken koptische christenen zeker niet staan voor alle koptische christenen, kan hun betrokkenheid waarschijnlijk niet los gezien worden van de jarenlange systematische onderdrukking, discriminatie en mishandeling van Egyptische koptische minderheid onder vorige (door het Westen met geld en wapens gesteunde) regimes. In het Westen lijkt het Mubarak regime nog steeds gezien te worden als beschermer van de kopten, maar niets is minder waar. Zij hebben op z’n minst toegekeken hoe militanten geweld gebruikten tegen hen of wellicht hen zelfs daartoe gestimuleerd. In deze context is het koptisch activisme buiten Egypte gegroeid inclusief militante activisten.

3. Hoe bereikte de film het Midden-Oosten?
De trailer (met twijfelachtige Arabische ondertiteling) is op youtube gezet. Het is waarschijnlijk deze versie die op een gegeven moment door een Egyptische zender, El Nas, is uitgezonden. Khader Abdullah, de presentator, is bekend om zijn opruiende commentaren over liberalen, kopten, secularisten enzovoorts. Andere radicale predikers deden dit daarna nog eens dunnetjes over en uiteindelijk was het alliantie van verschillende Salafis die opriep tot protesten. Volgens de organisator Wesam Abdel Warith was de bedoeling van de protesten om op wettige en vreedzame wijze de beledigingen tegen islam aan de kaak te stellen.

4. Wie demonstreerden er nou eigenlijk?
Het makkelijke antwoord is moslims. Of radicale moslims. Maar dat is toch wat te simpel. De eerste demonstratie in Cairo was een mix van salafis, ultra’s (voetbalhooligans; zij waren het waarschijnlijk die de Amerikaanse vlag omlaag haalden en de zogenaamde Al Qaeda vlag lieten wapperen) en kleine groepen koptische activisten. De situatie in Libië lijkt anders. Daar zouden de protesten wel eens een afleidingsmanoeuvre geweest kunnen zijn voor een geplande aanval waarbij helaas de Amerikaanse ambassadeur een tragische dood is gestorven. De groep die aanvankelijk demonstreerde werd daar vrij snel gevolgd door individuen met zware wapens en raketten. Dat is niet verbazingwekkend; niet alleen is Libië ongeveer verdronken in wapens tijdens de opstand, burgers hebben tijdens de opstand tegen Khadafi ook nog eens allerlei wapenopslagplaatsen van het leger geplunderd. De situatie waarin burgers veel zware wapens hebben is nog steeds niet veranderd en de overheid heeft geen enkele greep op de privé milities. Na Libië en Egypte volgden ook andere landen zoals Jemen, Saoedi-Arabië, Marokko, Somalië, Nigeria, Sudan, Irak, Iran, Pakistan, Bangladesh en de Golfstaten. In de Golfstaten waren de demonstraties meestal vreedzaam.

Zetten we de protesten uit op een kaart zoals The Atlantic deed dan zien we dat de generaliserende koppen zoals ‘moslims boos’, ‘protesten in de moslimwereld’enzovoorts niet helemaal hout snijden. De protesten vinden vooral plaats in het Arabische Midden-Oosten en Noord-Afrika. In India en Indonesië zijn nauwelijks protesten (een stuk of twee totnutoe). Sub-Sahara Afrika, centraal Azië, Zuidoost Azië, Turkije, Rusland, China, de VS en Europa kennen nauwelijks of geen protesten. De vraag is natuurlijk of ze in China überhaupt wel kunnen demonstreren, maar in landen als de VS, Nigeria, Turkije, Ethiopië en binnen de EU kan men dat wel. Wanneer je alle demonstranten totnutoe bij elkaar optelt en ziet dat het in de meeste landen telkens om enkele honderden demonstranten gaat, dan kom je in totaal over de gehele wereld uit op zo’n 12.000 demonstranten, van de 1,2 miljard moslims. Vergelijk dat even met de aantallen van vorig jaar op bijvoorbeeld het Tahrir-plein. Natuurlijk is het wel zo dat gewelddadige aanvallen op de Amerikaanse ambassades en de dood van de Amerikaanse ambassadeur in Libië deze demonstraties een extra zwaar gewicht geven (zie vraag 7).

Protest tegen het geweld in Libië. Foto Ahmed Sanalla

5. Waarom demonstreert men?
Ja, met 12.000 demonstranten zou je kunnen stellen, om 12.000 verschillende redenen. Iedere groep zal ook zo haar eigen redenen hebben. Laten we er vier clusters uitpikken. Allereerst de profeet Mohammed. Antropologe Saba Mahmood stelde zich ten tijde van de Mohammed Cartoons de vraag waarom sommige moslims niet alleen boos waren over de tekeningen, maar deze ook opvatten als een persoonlijke aanval. Zij stelt dat voor veel moslims de profeet Mohammed niet alleen een belangrijke profeet is en een bewonderenswaardig persoon, maar het ideaalbeeld voor een leven als goed mens. Hoe de profeet met vrouwen omging, hoe hij met vijanden omging is een voorbeeld voor het dagelijks leven van velen. Hem belachelijk maken roept dan ook zowel sterke religieuze als persoonlijke gevoelens op. Wil dat zeggen dat die 1,2 miljard – 12.000 dergelijke gevoelens niet hebben? Sommigen misschien, anderen hebben ze wel degelijk. Er is dus meer nodig dan alleen deze verklaring.

De demonstraties vinden vooral plaats in die landen die instabiel zijn vanwege de recente opstanden (Egypte, Libië en Jemen) en/of waar de VS nu en/of in het recente verleden actief was in verband met de war on terror (Libanon is the odd one out hier). Voor veel landen gold dat ten tijde van de opstanden de jihadisten eigenlijk nagenoeg irrelevant waren. Deze film is een ‘uitstekende’ gelegenheid om iets van hun verloren terrein terug te winnen; anti-Amerikaanse en pro Al Qaeda sentimenten zijn daarbij vruchtbare grond, maar het is wel de vraag of aanvallen op burgers hen verder zullen helpen. In Libië demonstreerden de dag na de dood van de ambassadeur enkele honderden vrome conservatieve moslims (ouderen en jongeren) tegen het geweld. De situatie in Egypte is nog steeds instabiel en de, voor internationale waarnemers, volkomen inadequate reactie van president Morsi is wellicht te verklaren door de interne tegenstellingen tussen verschillende facties van de moslimbroeders, salafis en counterrevolutionaire krachten waartussen hij moet schipperen en die ook een ruimte scheppen voor andere groepen. In Libië vond de aanval plaats na de dood van een hoogeplaatst Al Qaeda lid; dat lijkt geen toeval. Met name de burgers van Jemen hebben de afgelopen jaren, net als Pakistan en Afghanistan, veel te verduren gehad van Amerikaanse drone-aanvallen gebaseerd op een beleid waarin iedereen die eruit ziet als een al qaeda persoon een legitiem doelwit is. Hierbij zijn veel kinderen en andere onschuldige burgers gedood. Het anti-amerikanisme komt dus niet uit de lucht vallen. Tientallen jaren van Amerikaanse steun voor onderdrukkende regimes (en voor Israël), een invasie van Irak (tot stand gekomen doordat de VS iedereen bedroog) en daarop volgende verwoesting van het land, de drone-aanvallen, zouden wel eens veel belangrijkere verklaringen kunnen zijn voor de woede dan de film. Cynischer gesteld, wie is er eigenlijk barbaars?

Een ander cluster van opvattingen kom ik vooral in Europa tegen (Engeland, Duitsland en Nederland); het idee dat moslims moeten laten zien dat er niet met hen te sollen valt. De opvatting dat moslims zich niet zo moeten aanstellen vanwege een stomme film zien deze mensen als gevaarlijke onderdanigheid; de islam is sterk en dat moet je laten zien anders blijven mensen over je heen lopen. Men vindt dat reguliere moslimorganisaties zich verkocht hebben aan de overheid en daarmee moslims in een ondergeschikte en onwaardige positie hebben gebracht. Gezien de lage aantallen demonstranten in Europa (ook in het verleden) zou je kunnen stellen dat men niet zo succesvol is in dit opzicht, maar dit verhoogt juist het gevoel van urgentie. Een laatste cluster betreft de politiek-religieuze entrepeneurs. Ik noemde al de jihadisten die weer relevant willen worden en ook de andere bovenstaande sentimenten lenen zich uitstekend voor collectieve mobilisatie. Maar dat moet wel gebeuren. Rellen zijn zelden spontaan; ze worden geanticipeerd, kansen worden gepakt en ze worden gereguleerd. Tegenstellingen zijn nooit alleen etnisch of religieus (zie de verschillende groepen), maar de verschillende dimensies van bepaalde fenomenen worden door politieke entrepeneurs gereduceerd tot simpele wij-zij tegenstellingen; in dit geval op basis van religie. Dat gebeurde door de makers van de film en vervolgens door degenen die opriepen tot protesten of meer. De stemmen van de koptische kerk die fel afstand heeft genomen van de film of van de Amerikaanse ambassade in Cairo die voorafgaand aan de demonstraties de film veroordeelde, raken verloren in de ruis die optreedt door het werk van deze politieke entrepeneurs en de naweeën van de dood van de ambassadeur. Of sterker nog worden geïnterpreteerd als ongeloofwaardig of als onderdanigheid aan islam (dhimmi).

Ambassadeur Stevens in betere tijden

Morgen deel 2.

25 comments.

Moslims & Verkiezingen 2012: Laat je stem horen, of niet

Posted on September 13th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, islamophobia, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Religious and Political Radicalization.

Verkiezingen 2012: Neo-liberalisme & nationalisme

affiche 2010

Deze verkiezingen draaien vooral om Europa en de economie. Het moge lijken dat islam, immigratie en integratie naar de achtergrond verdwenen zijn, maar dat is slechts ten dele. Het PVV programma maakt een directe link tussen de EU en de immigratie van moslims en vrijwel alle partijen hebben in hun programma’s opmerkingen over religie die (als het al niet specifiek vermeld wordt) in het algemeen gaan over islam en moslims. Slechts een enkele partij weet daarbij een positieve opmerking te maken maar meestal toch snel gevolgd door zoiets als ‘…maar er zijn ook veel problemen.’ Onder moslims leefden deze verkiezingen aardig volgens mij en draaiden ook om de thema’s EU en economie én om hun positie als moslim in de samenleving. Hier een overzicht.

Debat in de moskee
Op de site van Amsterdam-West stond het volgende te lezen:
Groot verkiezingsdebat in de Badr Moskee – Stadsdeel West

Laat uw stem horen tijdens het grote verkiezingsdebat op 6 september in de Badr Moskee in Amsterdam West.

Laat uw stem horen tijdens het verkiezingsdebat in moskee Badr? Dat zullen de mannen van sharia4belgium en sharia4holland ook hebben gedacht:

Op youtube vinden we hun impressie van ‘De slag van Badr’ met uitleg voor hun actie:

Ik heb veel afwijzende reacties gezien op twitter en facebook van moslims tegen deze actie. Anderen (niet S4B of S4H) probeerden hun afwijzing van de democratie op een andere wijze uit te leggen:

Onder andere moslims die de democratie afwijzen kon de actie van S4H/S4B ook op afwijzing rekenen. De kritiek in zijn algemeenheid luidde dat dit niet de manier was om dawah (missie) te verrichten. Waarbij ik me overigens afvraag of S4H/S4B dit wel als dawah ziet. Ik denk dat zij dit beschouwen als deel van een religieuze plicht om ‘het goede te bevorderen en te waarschuwen voor het kwade’. Dat kan samenvallen met dawah volgens mij maar dat hoeft niet. In dit geval was dat denk ik niet zo omdat de kritiek van van S4H/S4B en enkele anderen ook tegen de moskee gericht was die een dergelijke bijeenkomst organiseerde. De kritiek en ook het weerwoord van S4H/S4B symphatisanten was veel specifieker en gedetailleerder soms, maar dit is niet de plek om daarop in te gaan. Wel kon ik vaststellen dat zowel het debat als de actie van S4H/S4B leidde tot discussies over democratie van een dusdanig niveau dat ik nog niet vaak gezien heb.

Andere organisaties waren zeer stellig in hun afwijzing van de verstoring, zie bijvoorbeeld de volgende verklaring:
‘Sharia4belgium, genoeg is genoeg’

“Deze groepen spelen op die manier ook andere extremisten uit bijvoorbeeld extreem rechts in de kaart door een hetze te ontketenen en door negatieve beeldvorming over de islam en de moslimgemeenschap aan te wakkeren. De actie van Sharia4Belgium vormt een bedreiging voor onze democratie en onze rechtsstaat.”

De organisaties van de Turkse en Marokkaanse gemeenschap verklaren te staan voor tolerantie, respect en democratie. Zij roepen daarom een ieder op zich niet te laten intimideren door de acties van deze extremistische groepen en op 12 september massaal naar de stembus te gaan.

Ze geven daarbij een stemadvies door te adviseren om te stemmen voor:

“- Een volwaardig burgerschap, voor sociale cohesie en solidariteit
– Tegen segregatie, sociale uitsluiting, racisme en alle vormen van discriminatie
– Een verloren stem is een stem op intolerantie, sociale uitsluiting en polarisatie”

De verklaring is ondertekend door:

de Unie van Marokkaanse Moslim Organisaties (UMMON)
Turkse Arbeidersvereniging in Nederland HTIB
Stichting Aknarij
Inspraakorgaan Marokkanen Amsterdam (IOMA)
Euro Mediterraan Centrum voor Migratie en Ontwikkeling (EMCEMO)
Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie (CTID)
Raad van Marokkaanse Moskeeën Noord Holland (RVM)

Opvallend was dat in de media de aandacht vooral uitgaat naar het incident met sharia4belgium. Dat doet mij denken aan een demonstratie waar journalisten in grote getalen op af kwamen (ongeveer even veel als demonstranten) en waar onder meer de heren van Novum nieuws en Powned vertrokken toen het wat langdradig werd onder het mom van ‘er gebeurt toch niets meer’. Dat de media erover berichten is logisch, dat we in de verslagen nauwelijks iets teruglezen over de inhoud van het debat is zonder meer kwalijk. ‘Media moeten zich niet laten gijzelen door een piepkleine groep boze islamitische mannen’ – Lars Anderson – VK

na de korte chaos volgde een interessante discussie tussen politici die wilden vertellen waarom zij een stem verdienen, en een publiek dat wilde weten aan wie het zijn stem moet geven. De islam was daarin geen leidende factor. Ze wilden weten hoe ze het beter kunnen krijgen in de wijk, hoe het onderwijs kan worden vernieuwd of wat de plannen zijn van de partijen om de economie weer uit het slop te trekken.

De schrijver van bovenstaand citaat, Lars Anderson (debatleider in Badr) wijt het optreden van sharia4belgium aan slachtoffergedrag; dat is mij wat al te simpel maar waar hij hier op wijst wordt telkens door vrijwel al het onderzoek gestaafd. Moslims zoeken naar pragmatische manieren om moslim te zijn en de moslims in Nederland vooruit te helpen op sociaal, economisch, cultureel en religieus gebied. Ook Carel Brendel besteedt aandacht aan de inhoud ‘Wat doen jullie voor moslims?’ was de vraag van het debat. Daarbij ging het om discriminatie, banen voor mannen met baarden en vrouwen met hoofddoeken, enz; ook hier het sociaal-pragmatisme al waren er (ook na het rumoer) mensen met een andere opstelling zoals u boven in het tweede filmpje al kon zien. Dichtbij.nl geeft ook een aardige impressie:

Mediagepruts
Met name Het Parool heeft er afgelopen weken een potje van gemaakt met de berichtgeving van moslims en verkiezingen. Eerst was er het stuk met ‘moslimprominenten‘ die teleurgesteld zouden zijn in de politiek. De Telegraaf maakte er meteen dat moslims waarschuwen voor rellen. Volgens Carel Brendel (die erg negatief is over de mogelijke link tussen de PvdA en allochtonen/moslims als dat leidt tot het aantasten van de seculiere uitgangspunten): PvdA maakt zich los uit de greep van de ‘moslimprominenten’ « CarelBrendel.nl

Het letterlijke citaat was niet op internet te vinden, maar alleen in het papieren Parool. In het groepsgesprek met Badr-bezoekers kwam de 31-jarige Tarik (zonder achternaam) aan het woord. “Het gebrek aan politieke vertegenwoordiging komt bovenop de uitwerking van slechte scholing en de hoge werkloosheid bij jongeren uit eigen gemeenschap en dat leidt tot een explosieve situatie. Zo krijg je over een paar jaar Franse toestanden in Amsterdam.” De andere mannen knikten instemmend bij deze uitspraak, aldus de Parool-reportage.

Bij het gesprek zat ‘islamoloog, docent en voorganger’ Said Amrani. “We hadden net zo goed op Wilders kunnen stemmen,” aldus de imam. “De PvdA ging mee in het voorstel van de PVV om halal slachten te verbieden.” Gemor is er ook over de sluiting van het Islamitisch College Amsterdam (wegens gebrek aan kwaliteit, CB), waarvoor de Badr-jongeren de PvdA-politici Sharon Dijksma en wethouder Lodewijk Asscher verantwoordelijk stellen. Moslimpolitici zouden in de praktijk te weinig zichtbaar zijn en alleen rond verkiezingstijd aandacht hebben voor moslims. Amrani: “Bij de vorige verkiezingen deed ik bij het vrijdaggebed een oproep aan tweeduizend bezoekers om vooral te gaan stemmen om tegenwicht te bieden aan de PVV. Dat ga ik dit jaar niet meer doen.”

Niet bij het groepsgesprek aanwezig maar wel om commentaar gevraagd werd Yahia Bouyafa, voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland. “We proberen alles te doen om mensen naar de stembus te krijgen, maar vooral oudere moslims zijn in de war,” aldus Bouyafa. “Ze hebben altijd PvdA gestemd maar sinds die voor het verbod op ritueel slachten heeft gestemd, willen ze dat niet meer.”

Brendel ziet een positieve ontwikkeling, weg van ‘religieus clientelisme’; meer over ‘de moslimlobby’ bij de PvdA: zie HIER. Zijn bezwaar gaat vooral over wat hij ziet als een mogelijke aantasting van de seculiere uitgangspunten van de PvdA; niet tegen allochtone / moslim politici an sich. Hij stelt terecht vraagtekens bij de term ‘moslimprominenten’; dat suggereert dat de personen in de reportage heel vooraanstaande posities innemen in het Nederlandse moslimlandschap. Dat wordt in de reportage op geen enkele manier waar gemaakt en is ook niet. Wat overigens niets afdoet aan hun overwegingen, Amrani ligt nog eens toe:

Vervolgens prutst Het Parool verder met een fatwa die stemmen tot een religieuze plicht maakt. Nourdeen Wildeman maakt op Wijblijvenhier waarom er geen sprake is van religieuze plicht (in de zin zoals vasten of bidden dat wel zou zijn) of fatwa. De religieuze overwegingen daargelaten het stuk van de Nederlandse Moslim Raad dat Wildeman aanhaalt is voldoende om te zien waarom Het Parool onzin uitkraamt.

Pragmatische overwegingen

Een veelgehoorde overweging is dat velen niet goed weten op wie ze moeten stemmen en weinig zin hebben om te stemmen op een partij die islam en moslims toch niet ziet zitten. Daarmee bedoelen zij geen PVV, maar alle andere politieke partijen. Waarom stemmen op een partij die ons haat? Daar voegt men soms aan toe dat het wel eens ‘haram’ zou kunnen zijn, er direct bij vermeldend dat er geleerden zijn die het wel toestaan. Twee van de filmpjes die laatste inzichtelijk maken vind je hieronder:

&

Tegenstanders daarentegen stelden dat democratie zelf een religie is. Stemmen is volgens hen dan ook tegen de islam. Naast een principieel standpunt zit hier ook enige pragmatiek tussen en men wijst bijvoorbeeld op de ‘vijandige citaten van politici‘. Tegenover de twijfelaars en de afkerigen van stemmen staan degenen die wel overtuigd zijn van de noodzaak te stemmen. Ik heb veel oproepen om te stemmen langs zien komen zoals deze van Hasib Moukaddim. Zie ook dit filmpje van SMN die een speciale verkiezingssite maakte:

Daarnaast waren er opiniestukken in kranten zoals deze van Mustafa Amhaouch. De laatste is CDA-er en zijn stuk was gericht tegen de PvdA. Daar werd behoorlijk negatief op gereageerd; niet zozeer omdat het tegen de PvdA was maar omdat vele moslims in mijn FB en twitter een stemadvies niet zien zitten: do not tell us what to do. Andere sites zoals Moslimjongeren Coach met Jouw mening telt en Wij Blijven Hier hebben eveneens een positieve houding ten opzichte van stemmen. WBH heeft diverse discussies aangaande verkiezingen en islam (1, 2, 3) en twee stemwijzers: Palestina en Israel-stemwijzer en de moslimstemwijzer.

Tot slot
De controverse tijdens en na het Badr debat daargelaten, de meeste moslims die ik mijn netwerk (online en offline) voorbij heb zien komen, benaderen de zaak pragmatisch; zowel degenen die zijn gaan stemmen (de meesten) als degenen die niet gaan stemmen. Sommigen die zijn gaan stemmen doen dat vanuit een islamitische inspiratie, anderen stellen dat het eigenlijk niet kan in islam maar hebben andere overwegingen (economie, EU, positie van moslims) en hetzelfde zie je bij degenen die niet stemmen. Een enkeling stelt bij het wel of niet stemmen puur en alleen vanuit de islam te redeneren. Dit is niet om te zeggen dat de één meer of minder praktiserend of religieus is, maar om aan te geven dat er meerdere wijzen van praktiseren zijn voor de betrokkenen zelf. De uitslag met PvdA en VVD is met instemming begroet als in ieder geval een nederlaag van de PVV. Wat overigens bij enkelen wel de opmerking ontlokt dat de ‘heisa’ die sommigen maakten van de dreiging van de PVV ‘dus’ onterecht was. Iets waar ik overigens nog wel kanttekeningen bij heb. Inderdaad de extreem-nativistische anti-islam partij PVV heeft flink verloren, maar is allesbehalve dood. Haar islamofobe gedachtegoed is volgens mij op verschillende manieren geincorporeerd door alle(!) politieke partijen zie bijvoorbeeld het VVD programma over religie en (apart!) religieuze kleding (beide gerangschikt onder ‘immigratie en integratie’…). We zullen zien waartoe het leidt.

Ow ja, Wij Blijven Hier heeft een onderzoek gedaan naar mogelijk stemgedrag bij moslims. Resultaten vind je hier (overigens is het gebaseerd op slechts 200 personen).

1 comment.

Moslims & Verkiezingen 2012: Laat je stem horen, of niet

Posted on September 13th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, islamophobia, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Religious and Political Radicalization.

Verkiezingen 2012: Neo-liberalisme & nationalisme

affiche 2010

Deze verkiezingen draaien vooral om Europa en de economie. Het moge lijken dat islam, immigratie en integratie naar de achtergrond verdwenen zijn, maar dat is slechts ten dele. Het PVV programma maakt een directe link tussen de EU en de immigratie van moslims en vrijwel alle partijen hebben in hun programma’s opmerkingen over religie die (als het al niet specifiek vermeld wordt) in het algemeen gaan over islam en moslims. Slechts een enkele partij weet daarbij een positieve opmerking te maken maar meestal toch snel gevolgd door zoiets als ‘…maar er zijn ook veel problemen.’ Onder moslims leefden deze verkiezingen aardig volgens mij en draaiden ook om de thema’s EU en economie én om hun positie als moslim in de samenleving. Hier een overzicht.

Debat in de moskee
Op de site van Amsterdam-West stond het volgende te lezen:
Groot verkiezingsdebat in de Badr Moskee – Stadsdeel West

Laat uw stem horen tijdens het grote verkiezingsdebat op 6 september in de Badr Moskee in Amsterdam West.

Laat uw stem horen tijdens het verkiezingsdebat in moskee Badr? Dat zullen de mannen van sharia4belgium en sharia4holland ook hebben gedacht:

Op youtube vinden we hun impressie van ‘De slag van Badr’ met uitleg voor hun actie:

Ik heb veel afwijzende reacties gezien op twitter en facebook van moslims tegen deze actie. Anderen (niet S4B of S4H) probeerden hun afwijzing van de democratie op een andere wijze uit te leggen:

Onder andere moslims die de democratie afwijzen kon de actie van S4H/S4B ook op afwijzing rekenen. De kritiek in zijn algemeenheid luidde dat dit niet de manier was om dawah (missie) te verrichten. Waarbij ik me overigens afvraag of S4H/S4B dit wel als dawah ziet. Ik denk dat zij dit beschouwen als deel van een religieuze plicht om ‘het goede te bevorderen en te waarschuwen voor het kwade’. Dat kan samenvallen met dawah volgens mij maar dat hoeft niet. In dit geval was dat denk ik niet zo omdat de kritiek van van S4H/S4B en enkele anderen ook tegen de moskee gericht was die een dergelijke bijeenkomst organiseerde. De kritiek en ook het weerwoord van S4H/S4B symphatisanten was veel specifieker en gedetailleerder soms, maar dit is niet de plek om daarop in te gaan. Wel kon ik vaststellen dat zowel het debat als de actie van S4H/S4B leidde tot discussies over democratie van een dusdanig niveau dat ik nog niet vaak gezien heb.

Andere organisaties waren zeer stellig in hun afwijzing van de verstoring, zie bijvoorbeeld de volgende verklaring:
‘Sharia4belgium, genoeg is genoeg’

“Deze groepen spelen op die manier ook andere extremisten uit bijvoorbeeld extreem rechts in de kaart door een hetze te ontketenen en door negatieve beeldvorming over de islam en de moslimgemeenschap aan te wakkeren. De actie van Sharia4Belgium vormt een bedreiging voor onze democratie en onze rechtsstaat.”

De organisaties van de Turkse en Marokkaanse gemeenschap verklaren te staan voor tolerantie, respect en democratie. Zij roepen daarom een ieder op zich niet te laten intimideren door de acties van deze extremistische groepen en op 12 september massaal naar de stembus te gaan.

Ze geven daarbij een stemadvies door te adviseren om te stemmen voor:

“- Een volwaardig burgerschap, voor sociale cohesie en solidariteit
– Tegen segregatie, sociale uitsluiting, racisme en alle vormen van discriminatie
– Een verloren stem is een stem op intolerantie, sociale uitsluiting en polarisatie”

De verklaring is ondertekend door:

de Unie van Marokkaanse Moslim Organisaties (UMMON)
Turkse Arbeidersvereniging in Nederland HTIB
Stichting Aknarij
Inspraakorgaan Marokkanen Amsterdam (IOMA)
Euro Mediterraan Centrum voor Migratie en Ontwikkeling (EMCEMO)
Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie (CTID)
Raad van Marokkaanse Moskeeën Noord Holland (RVM)

Opvallend was dat in de media de aandacht vooral uitgaat naar het incident met sharia4belgium. Dat doet mij denken aan een demonstratie waar journalisten in grote getalen op af kwamen (ongeveer even veel als demonstranten) en waar onder meer de heren van Novum nieuws en Powned vertrokken toen het wat langdradig werd onder het mom van ‘er gebeurt toch niets meer’. Dat de media erover berichten is logisch, dat we in de verslagen nauwelijks iets teruglezen over de inhoud van het debat is zonder meer kwalijk. ‘Media moeten zich niet laten gijzelen door een piepkleine groep boze islamitische mannen’ – Lars Anderson – VK

na de korte chaos volgde een interessante discussie tussen politici die wilden vertellen waarom zij een stem verdienen, en een publiek dat wilde weten aan wie het zijn stem moet geven. De islam was daarin geen leidende factor. Ze wilden weten hoe ze het beter kunnen krijgen in de wijk, hoe het onderwijs kan worden vernieuwd of wat de plannen zijn van de partijen om de economie weer uit het slop te trekken.

De schrijver van bovenstaand citaat, Lars Anderson (debatleider in Badr) wijt het optreden van sharia4belgium aan slachtoffergedrag; dat is mij wat al te simpel maar waar hij hier op wijst wordt telkens door vrijwel al het onderzoek gestaafd. Moslims zoeken naar pragmatische manieren om moslim te zijn en de moslims in Nederland vooruit te helpen op sociaal, economisch, cultureel en religieus gebied. Ook Carel Brendel besteedt aandacht aan de inhoud ‘Wat doen jullie voor moslims?’ was de vraag van het debat. Daarbij ging het om discriminatie, banen voor mannen met baarden en vrouwen met hoofddoeken, enz; ook hier het sociaal-pragmatisme al waren er (ook na het rumoer) mensen met een andere opstelling zoals u boven in het tweede filmpje al kon zien. Dichtbij.nl geeft ook een aardige impressie:

Mediagepruts
Met name Het Parool heeft er afgelopen weken een potje van gemaakt met de berichtgeving van moslims en verkiezingen. Eerst was er het stuk met ‘moslimprominenten‘ die teleurgesteld zouden zijn in de politiek. De Telegraaf maakte er meteen dat moslims waarschuwen voor rellen. Volgens Carel Brendel (die erg negatief is over de mogelijke link tussen de PvdA en allochtonen/moslims als dat leidt tot het aantasten van de seculiere uitgangspunten): PvdA maakt zich los uit de greep van de ‘moslimprominenten’ « CarelBrendel.nl

Het letterlijke citaat was niet op internet te vinden, maar alleen in het papieren Parool. In het groepsgesprek met Badr-bezoekers kwam de 31-jarige Tarik (zonder achternaam) aan het woord. “Het gebrek aan politieke vertegenwoordiging komt bovenop de uitwerking van slechte scholing en de hoge werkloosheid bij jongeren uit eigen gemeenschap en dat leidt tot een explosieve situatie. Zo krijg je over een paar jaar Franse toestanden in Amsterdam.” De andere mannen knikten instemmend bij deze uitspraak, aldus de Parool-reportage.

Bij het gesprek zat ‘islamoloog, docent en voorganger’ Said Amrani. “We hadden net zo goed op Wilders kunnen stemmen,” aldus de imam. “De PvdA ging mee in het voorstel van de PVV om halal slachten te verbieden.” Gemor is er ook over de sluiting van het Islamitisch College Amsterdam (wegens gebrek aan kwaliteit, CB), waarvoor de Badr-jongeren de PvdA-politici Sharon Dijksma en wethouder Lodewijk Asscher verantwoordelijk stellen. Moslimpolitici zouden in de praktijk te weinig zichtbaar zijn en alleen rond verkiezingstijd aandacht hebben voor moslims. Amrani: “Bij de vorige verkiezingen deed ik bij het vrijdaggebed een oproep aan tweeduizend bezoekers om vooral te gaan stemmen om tegenwicht te bieden aan de PVV. Dat ga ik dit jaar niet meer doen.”

Niet bij het groepsgesprek aanwezig maar wel om commentaar gevraagd werd Yahia Bouyafa, voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland. “We proberen alles te doen om mensen naar de stembus te krijgen, maar vooral oudere moslims zijn in de war,” aldus Bouyafa. “Ze hebben altijd PvdA gestemd maar sinds die voor het verbod op ritueel slachten heeft gestemd, willen ze dat niet meer.”

Brendel ziet een positieve ontwikkeling, weg van ‘religieus clientelisme’; meer over ‘de moslimlobby’ bij de PvdA: zie HIER. Zijn bezwaar gaat vooral over wat hij ziet als een mogelijke aantasting van de seculiere uitgangspunten van de PvdA; niet tegen allochtone / moslim politici an sich. Hij stelt terecht vraagtekens bij de term ‘moslimprominenten’; dat suggereert dat de personen in de reportage heel vooraanstaande posities innemen in het Nederlandse moslimlandschap. Dat wordt in de reportage op geen enkele manier waar gemaakt en is ook niet. Wat overigens niets afdoet aan hun overwegingen, Amrani ligt nog eens toe:

Vervolgens prutst Het Parool verder met een fatwa die stemmen tot een religieuze plicht maakt. Nourdeen Wildeman maakt op Wijblijvenhier waarom er geen sprake is van religieuze plicht (in de zin zoals vasten of bidden dat wel zou zijn) of fatwa. De religieuze overwegingen daargelaten het stuk van de Nederlandse Moslim Raad dat Wildeman aanhaalt is voldoende om te zien waarom Het Parool onzin uitkraamt.

Pragmatische overwegingen

Een veelgehoorde overweging is dat velen niet goed weten op wie ze moeten stemmen en weinig zin hebben om te stemmen op een partij die islam en moslims toch niet ziet zitten. Daarmee bedoelen zij geen PVV, maar alle andere politieke partijen. Waarom stemmen op een partij die ons haat? Daar voegt men soms aan toe dat het wel eens ‘haram’ zou kunnen zijn, er direct bij vermeldend dat er geleerden zijn die het wel toestaan. Twee van de filmpjes die laatste inzichtelijk maken vind je hieronder:

&

Tegenstanders daarentegen stelden dat democratie zelf een religie is. Stemmen is volgens hen dan ook tegen de islam. Naast een principieel standpunt zit hier ook enige pragmatiek tussen en men wijst bijvoorbeeld op de ‘vijandige citaten van politici‘. Tegenover de twijfelaars en de afkerigen van stemmen staan degenen die wel overtuigd zijn van de noodzaak te stemmen. Ik heb veel oproepen om te stemmen langs zien komen zoals deze van Hasib Moukaddim. Zie ook dit filmpje van SMN die een speciale verkiezingssite maakte:

Daarnaast waren er opiniestukken in kranten zoals deze van Mustafa Amhaouch. De laatste is CDA-er en zijn stuk was gericht tegen de PvdA. Daar werd behoorlijk negatief op gereageerd; niet zozeer omdat het tegen de PvdA was maar omdat vele moslims in mijn FB en twitter een stemadvies niet zien zitten: do not tell us what to do. Andere sites zoals Moslimjongeren Coach met Jouw mening telt en Wij Blijven Hier hebben eveneens een positieve houding ten opzichte van stemmen. WBH heeft diverse discussies aangaande verkiezingen en islam (1, 2, 3) en twee stemwijzers: Palestina en Israel-stemwijzer en de moslimstemwijzer.

Tot slot
De controverse tijdens en na het Badr debat daargelaten, de meeste moslims die ik mijn netwerk (online en offline) voorbij heb zien komen, benaderen de zaak pragmatisch; zowel degenen die zijn gaan stemmen (de meesten) als degenen die niet gaan stemmen. Sommigen die zijn gaan stemmen doen dat vanuit een islamitische inspiratie, anderen stellen dat het eigenlijk niet kan in islam maar hebben andere overwegingen (economie, EU, positie van moslims) en hetzelfde zie je bij degenen die niet stemmen. Een enkeling stelt bij het wel of niet stemmen puur en alleen vanuit de islam te redeneren. Dit is niet om te zeggen dat de één meer of minder praktiserend of religieus is, maar om aan te geven dat er meerdere wijzen van praktiseren zijn voor de betrokkenen zelf. De uitslag met PvdA en VVD is met instemming begroet als in ieder geval een nederlaag van de PVV. Wat overigens bij enkelen wel de opmerking ontlokt dat de ‘heisa’ die sommigen maakten van de dreiging van de PVV ‘dus’ onterecht was. Iets waar ik overigens nog wel kanttekeningen bij heb. Inderdaad de extreem-nativistische anti-islam partij PVV heeft flink verloren, maar is allesbehalve dood. Haar islamofobe gedachtegoed is volgens mij op verschillende manieren geincorporeerd door alle(!) politieke partijen zie bijvoorbeeld het VVD programma over religie en (apart!) religieuze kleding (beide gerangschikt onder ‘immigratie en integratie’…). We zullen zien waartoe het leidt.

Ow ja, Wij Blijven Hier heeft een onderzoek gedaan naar mogelijk stemgedrag bij moslims. Resultaten vind je hier (overigens is het gebaseerd op slechts 200 personen).

1 comment.

Van praktijk naar publieke actie: niet-vasten tijdens de vasten

Posted on July 19th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Notes from the Field, Ritual and Religious Experience.

In Marokko is er sinds enige jaren een campagne van mensen die zich verzetten tegen de alomtegenwoordigheid van het vasten tijdens de maand Ramadan en de sociale druk die daarmee gepaard zou gaan. Nu zijn er in Marokko al jarenlang (en waarschijnlijk eeuwenlang) mensen die niet vasten en dat soms ook publiekelijk doen. Voor enkelen (zieken bijvoorbeeld) is dat ook volgens de islamitische regels geoorloofd, anderen willen gewoon niet vasten. Het nieuwe is dat er nu sprake is van het mobiliseren van mensen voor een collectieve actie:

vertaling in het Engels onderaan

In Nederland gaan die stemmen af en toe ook op. Said el Hajji heeft een pleidooi op zijn site gezet: het recht om niet te vasten. Een kort fragment eruit:
Said El Haji

Ik heb het grootste gezag getrotseerd. Dat is, anders dan sommigen denken, niet God of de Marokkaanse koning, maar mijn eigen vader. En dan heb ik het over die keer dat ik onomwonden tegen hem zei: ‘Ik vast niet.’

Ik was in Amsterdam en de zon was net onder gegaan. De telefoon ging. Het was mijn vader, die vroeg waar ik was. Ik zei dat ik in Amsterdam was. Hij vroeg wat ik in Amsterdam deed en of ik dan niet moest eten, aangezien de zon al onder was gegaan. In een seconde tijds besloot ik te doen wat ik mij al heel lang had voorgenomen te doen, maar waar ik nooit een geschikt moment voor had weten te vinden. Wat is een geschikt moment voor zulke ontboezemingen? Het komt erop neer dat je tegen je ouders moet zeggen dat je niet in hun wereld, en daarmee ook de opvoeding waarmee ze je hebben grootgebracht, gelooft. Dat is niets minder dan een drama, een familiekroniek waard. En nu deed zich, onaangekondigd, zo’n moment voor. Ik hoefde alléén maar eerlijk te zijn.

Dat is makkelijk gezegd, maar niet zo makkelijk gedaan. Mijn vader was een autoritaire man die gezag genoot in de Marokkaanse gemeenschap van het dorp waar we woonden. Hij was ook een trots man, die de naam had ‘van het Boek’ te zijn, dus iemand die de Koran kende. Veel van zijn opvattingen kwamen uit de Koran en uit de aan Mohammed c.s. toegekende overleveringen. Zijn idee van wat gehoorzaamheid betekent, bij voorbeeld, kwam van aartsvader Abraham, u weet wel: die grijsaard uit het Oude Testament die gehoor geeft aan de idiote opdracht van zijn God om zijn zoon te offeren, wat op het allerlaatste nippertje wordt verijdeld door de tussenkomst van – o wonder! ? diezelfde God. Spannende lectuur, tikkeltje voorspelbaar, dramaturgisch uit het boekje, maar inhoudelijk niet van deze tijd. Iedere leider die absolute gehoorzaamheid eist, staat op dezelfde lijn als de meest gevreesde dictator. Nu houden orthodoxe joden, christenen en moslims graag vast aan eeuwenoude tradities en gebruiken, maar dan moet je als ouder ook eerlijk zijn en gewoon erkennen dat je eigenlijk niet wilt investeren in een vrije, democratische toekomst voor je kinderen.

Mijn vader vond dat ik als zoon dezelfde blinde volgzaamheid aan den dag moest leggen als de zoon van Abraham, zoals mijn vader op zijn beurt net zo onvoorwaardelijk loyaal aan God was als Abraham zelf. Het feit dat deze ideeën ouderwets zijn, scheen mijn vader alleen maar gezaghebbender te maken. Mensen, veelal analfabeten, zochten zijn raad. Zij kregen via mijn vader een inkijkje in een vergane wereld, en geloofden dat daar de eeuwige waarheid in zat. Oud is goed. Dat de wereld bijna drie duizend jaar verder is, en aan een complexiteit heeft gewonnen die Abraham misselijkmakende duizelingen zou bezorgen, is een inzicht dat maar niet wil postvatten. De wereld is niet complexer geworden in hun ogen, maar dolende.

En tegen deze even trotse als geliefde en religieus bevlogen man, tegen wie ik zowat mijn hele leven had opgekeken en gelogen, zou ik nu eens de waarheid vertellen?

Het antwoord is ja. Ik zei: ‘Nee, pa, ik vast niet.’ Ik liet een moment van stilte vallen om zijn reactie te horen.

Maar mijn vader hing op. En ik schrok, want ik wist: nu is er geen weg terug meer.

(ook gepubliceerd op DeJaap.nl)

De eerste reacties, voor zover ik die gezien heb op twitter zijn deels negatief (onder veel maar niet alle moslims) en deels positief (vooral onder niet-moslims). De laatste groep wijst op het recht van een vrije keuze. Dat is interessant. Die groep stelt niet dat niet-vasten moet of dat vasten moet, maar stelt beiden op een gelijk niveau: dat van de vrije keuze en individuele rechten. In een artikel uit 2009 Managing affects and sensibilities: The case of not-handshaking and not-fasting vergelijkt sociologe Nadia Fadil het niet-vasten met het niet-handenschudden. Beiden worden de omgeving vaak in sterk emotionele termen opgevat en gezien als overschrijdingen van morele normen en grenzen. Het laatste, niet-handenschudden, wordt gezien als strijdig met integratie, gelijkwaardigheid van de seksen en scheiding kerk-staat. Het eerste gaat in tegen het idee van de maand Ramadan als een belangrijk sociaal en spiritueel gebeuren dat voor veel mensen in het teken staat van toewijding aan God of familie of solidariteit met de armen (of combinaties daarvan). In beide gevallen hebben de verschillende vrouwen in kwestie diverse manieren om om aan te gaan met de problemen die hun standpunt en praktijk met zich meebrengen. Deze zijn er vaak op gericht om confrontaties te vermijden. Tevens zijn beiden ook geen automatismen voor de vrouwen; men is opgegroeid met het idee dat handenschudden of dat meedoen met de vasten ‘normaal’ is; het veranderen van een dergelijke ingebakken gewoonte vergt dan ook het nodige werk, doorzettingsvermogen en kracht.

Tegelijkertijd is het natuurlijk overduidelijk dat beide acties vanuit een liberaal perspectief verschillend gewaardeerd worden; niet-handenschudden wordt afgekeurd en (het recht om) niet-vasten wordt met instemming begroet. Ook al beroepen vrouwen die geen handen willen schudden zich ook op vrije keuze en het recht om de eigen religie vrij te belijden (net als de vrouwen die niet willen vasten), de eerste keuze wordt niet als legitiem gezien en de ander wel. Niet-handenschudden wordt daarbij als iets islamitisch gezien terwijl, zo blijkt uit het stuk van Fadil, de vrouwen wel degelijk sterk zijn beïnvloed door ‘seculiere’ noties en normen. Het recht op het niet-vasten wordt als seculier gezien, terwijl deze vrouwen in hun emoties en de oplossingen voor de problemen die zij tegenkomen wel degelijk ook sterk zijn beïnvloed door culturele en religieuze noties (zoals ook uit het stuk van El Hajji blijkt). En eveneens in beide gevallen is het voor de vrouwen heel duidelijk welke problemen zij kunnen tegenkomen in de zin van praktische zaken, gekwetste gevoelens en openlijke afkeuring. Voor beide groepen geldt dus dat zij in sterke mate zowel het seculiere als het islamitische hebben geïnternaliseerd. De oplossingen die zij zoeken zijn daarop afgestemd en veelal zeer divers en genuanceerd. In het verdedingen en/of uitoefenen van hun keuze maken de verschillende vrouwen in beide gevallen maken vrouwen onderscheid in wie zij tegenover zich hebben. Zowel voor de problemen als reacties die zij tegen kunnen komen maakt het nu eenmaal verschil of men met familie, vrienden, collega’s of onbekenden van doen heeft evenals in welke concrete situaties men zich bevindt.

Fadil’s prachtige artikel (mijn mening) laat heel goed zien hoe verschillende en soms tegenstrijdige opvattingen van wat ‘normaal’ is en ‘legitiem’ samenkomen in het leven van deze vrouwen en hoe zij daar op hun manier pragmatisch mee proberen om te gaan. De tegenstellingen tussen vrije keuze en sociale druk, religieus en seculier, normaal en abnormaal verdwijnen daarbij als sneeuw voor de zon. In publieke debatten en campagnes verdwijnen dergelijke subtiliteiten vaak echter. Zoals hierboven al gesteld het niet vasten bijvoorbeeld omdat je ziek bent of menstrueert is ge-accepteerd. Het bewust helemaal niet vasten is dus echt iets anders. Van die praktijk een publieke aangelegenheid maken in termen van vrijheden en rechten is weer iets anders. Het publiekelijk maken van een bepaald standpunt en praktijk verandert dan ook dat standpunt en die praktijk omdat andere processen een rol gaan spelen. Het betekent meestal, en de eerste reacties wijzen daar ook op, dat tegenstellingen juist zwaarder worden aangezet. Misschien meer daarover in een vervolg als ook Said El Hajji met zijn tweede stuk hierover is gekomen (rond Eid).

A call to break the fast publicly in Ramadan ???? ??????? ?????? ?? ????? – YouTube

English Sub:
A call to break the fast publicly in Ramadan

The month of Ramadan is considered as one of the most important and most sacred religious occasions for Muslims. During that month, Muslims refrain from eating, drinking, and having sex everyday from sunrise to sunset. Unfortunately, as many people know, Muslim society absolutely refuses to respect alternative voices and opinions, especially if it comes from people who were forced to be Muslim by tradition, meaning that they were unlucky enough to be born in an Islamic country, where they would either die as Muslims or have a death sentence over their head for apostasy.
In these societies with a Muslim majority, there’s a large faction, though a peaceful minority, that chose to free itself from the ties of religion, and obviously they do not observe the fast because they have no moral obligation to do so from close or afar. But all too often they are obliged to for their own safety, pushed into some sort of a compulsory hunger strike, a fact that should be considered an infringement on individual liberties, guaranteed by international conventions on human rights, which state that no person is to be forced to do something they do not wish to partake in, especially when it’s related to their freedom of belief.
There are many who consider Ramadan a catastrophe, as they are coerced to pretend to be fasting in a society that forces its religion and traditions on everyone without any regard to freedom of individuals with their different religious beliefs and world views. Some call it a “nightmare” which they have to endure for 30 days every year: a month of disputes, nutrition problems, or a month of sleeping, eating in toilets and dark places, far from the prying eyes of society, like a thief or a criminal.
It’s a psychological battle led by every individual who is forced to fast in the presence of their family, their friends, and society at large, in order not to provoke Muslims, as they say, yet they do not seem to be provoked by the sight of a woman in her menstruation period eating, or when parents prepare the food for their kids, or when a woman fasts a number of days in compensation for the period during which she had to break the fast, when everyone around her eats normally, and she may even be the one who prepares the food.
Unfortunately the price of breaking the fast publicly during Ramadan in Islamic countries is high because, despite differences due to legal variations, its common trait remains ostracization, humiliation, hatred, and verbal and physical attacks. In Morocco for example there’s a law article which considers public eating during Ramadan a crime punishable by imprisonment. In Saudi Arabia and Iran death penalty awaits those who break the fast publicly.
We are a group of non Muslim Arabs who decided to call for an event centered on the theme of public eating during Ramadan, in several countries including Morocco, Egypt, Tunisia, and Lebanon. Our objective is to break the wall of silence, to defend religious freedom, and make it a wide scale discussion in which everyone would participate.
By no means do we demand from believers in Islam not to observe their fast, or to abandon their religious practices, but it’s a humanistic call from the heart of dictatorship and suffering to respect the right of non Muslims to break the fast, and to protect that right with a legal support that would eliminate any punishment for public fast breaking and replace it with an article that would condemn any act of social segregation or attack on a citizen or a foreign resident who refuses to fast and eats publicly.
Achieving that goal would require a lot of courage and sacrifice, and the revolutions of the Arab spring may suffice to realize it provided they are protected from those who want to divert them from their path and exploit them to advocate a caliphate or a theocracy, instead of freedom and human rights.
You can support us by joining the page of the event on facebook.
http://www.facebook.com/event.php?eid=225915937435853

1 comment.

Postcard from England

Posted on June 23rd, 2012 by martijn.
Categories: anthropology, ISIM/RU Research, Multiculti Issues, Notes from the Field, Young Muslims.

This has been a very rewarding two weeks in England. After participating in a seminar on Monday 11 June I stayed for two more weeks. I wanted to do a follow up on my last visit to London, Birmingham and Leicester when I spoke with Muslims from the Netherlands who migrated to these cities. Read about that visit HERE and HERE. Short impression of this last visit follows below.

Research
The seminar in London was meant to work on a proposal for a new research project on integration (yes another one). A few people already know what this will be about but it is in such a premature stadium that I cannot say too much about it, except that it will be innovative, topical and so on…of course.

‘Living easy’
I had several meetings with Salafi Muslims from the Netherlands (from different backgrounds). These meetings were in a friendly atmosphere; with a few people it was mostly catching up where we left last time and I also met a few new informants. The stories by these persons differ strongly from the other talks I had (see below). In this case it involved people who were already above 20 years old when they left the Netherlands, they left voluntarily between 2 and 10 years ago. Some travel back and forth to the Netherlands but all of them appear to have chosen for England although the idea of migrating to an Islamic country is cherished by them. Most important difference according to them with life in the Netherlands is that they all are relatively anonymous in England. Either they are not bothered by intra-salafi politics and quarrels or they do not feel bothered by what they perceive as an intolerant climate in the Netherlands in which all kinds of negative definitions of identity and Islam are imposed upon them. Or both. Since the Salafi movement is the main target of the Dutch counter-radicalization policy and so-called ‘orthodox’ (meaning radical) religion is regarded as a security issue here, their impression might not be that strange. As such they find life easier moreover because they encounter more Muslims and better established (Salafi) Muslim communities here and they feel that their life style and outward appearances does not raise eyebrows as much as it does in the Netherlands.

‘The Netherlands is paradise’
The Salafis I have spoken to did certainly not regard England as paradise; they see too many problems for that such as crime, alcohol abuse, dirty neighbourhoods and so on. The others I have spoken to did see the Netherlands as a utopia. People are nicer, social, know each other, and so on. This rather ideal image of the Netherlands has probably something to do with the fact that they migrated to England when they were around 8-12 years old; a few even thinking they would only go for a long holiday. Their parents decided to migrate to England because they believed England would give them much more opportunities than the Netherlands. And although this group has a lot of negative things to say about England and is mostly positive about the Netherlands, also among them the discourse of opportunities is very strong as I already indicated last time. This is very remarkable at times for example when they talk about education. They are very positive about education in the Netherlands which is much better: better teachers, higher level, schools also teaching norms and values and so on; England is seen as the opposite. But still they believe that also in English education (although it is framed by some as a system of dumbing down) they have more chances. This is partly seen as a feature of the British system that appears to be more open and because they did not feel appreciated and recognized in the Netherlands. England offers much more security when it comes to be guarded againt discrimination (a point also made by the Salafis).

The educational system is appears to be a real issue in England. I spoke to one person who is teaching about youth work and we talked a little bit about education in England and problems with youth work; the latter having been severely hit by the cutbacks. This will be one of the issues I will pursue further because it gives some perspective to the stories of those who complain so much about England and offers some insight into the institutional and social challenges they face.

Living the Muslim life
Where both groups ‘meet’ each other is when they talk about religious life in England. As said above they feel protected in the England while in particular the Salafis complain about the loss of the once so tolerant country the others also signal that things have changed in the Netherlands. Although both groups do recognise a strong exclusion based upon race in daily life in England they feel very confident about being protected against anti-Islam discrimination (notwithstanding the rise of organisations such as the English Defense League (EDL). According to most of my interlocutors because there are more Muslims and better established Muslim organisations there is more of a Muslim life here whereby they are not bothered by questions of loyalty or having to account for everything. It does appear that most of them live relatively isolated from non-Muslims certainly in areas such Small Heath in Birmingham.

Setting the research agenda
I have used my visit last year and this one to establish new contacts and re-affirm old relationships. Both were meant to explore the possibilities for research and most meetings were rather unstructured; there were issues that came up and I responded to that. Now having a sort of basic list of topics and themes the third visit (probably in October or November) will have more structured meetings with a clearer involvement by me meant to go a little deeper into a few themes; this has to lead up to an article for an academic journal for which I have a clear idea now. This will be preceeded maybe by an article in a Dutch magazine on Middle East and Islam (ZemZem).

So this will be continued. For now, I would like to say thanks to everyone who was willing to talk to me, take me into their city and show me something of their lives in England. Thanks for making my stay very pleasant, useful and inspiring. iA we meet again in October / November.

2 comments.

« Previous Page — Older » « Newer — Next Page »