MarokkoNederland2005 – Lihoed Maroc
MarokkoNederland2005 – Lihoed Maroc
Dit najaar opent het Bijbels Museum de tentoonstelling Lihoed Maroc, die de bijzondere geschiedenis belicht van de joodse gemeenschap in Marokko. In de titel komen de twee werelden samen: Lihoed betekent �joden� in het Marokkaans Arabisch. Op 23 oktober geeft Dr Herman Obdeijn met zijn lezing over de rol van de Joden in de Marokkaanse geschiedenis meer inzicht in de achtergronden van de tentoonstelling.
Geschiedenis: Al ver voor de komst van de islam in de achtste eeuw woonden er joden in Noord-Afrika. De joodse gemeenschap vormt eeuwenlang de belangrijkste en grootste minderheidsgroep in Marokko. Op grond van hun geschiedenis, cultuur en tradities is deze gemeenschap in twee groepen te onderscheiden. De eerste groep zijn de autochtonen, de toshavim, die sinds eeuwen op het platteland wonen. De tweede groep zijn de �verdrevenen�, de megorashim, uit Spanje en Portugal, die vooral in de steden wonen. Deze tweedeling is in de tentoonstelling terug te vinden.
Platteland – Stad: De cultuur van de plattelandsjoden is nauw verweven met die van de berbers. Beiden leefden immers lang in Marokko voor de islam er zijn intrede deed. Tal van objecten laten die gemeenschappelijke geschiedenis zien. Voor de nu in Nederland woonachtige Marokkanen, van oorsprong grotendeels afkomstig van de Berberbevolking in het Rifgebergte, is deze cultuur zeer herkenbaar. Dat dit een gedeeld joods-islamitisch erfgoed betreft, zal voor velen een eye-opener zijn.
De voorwerpen in het stadsgedeelte van de tentoonstelling zijn afkomstig uit steden en grote centra en tonen vaak een rijker karakter qua materiaal en bewerking. Ook wordt hier aandacht besteed aan architectuur en interieur. Een aparte ruimte vormt de muziekkamer; de Marokkaans joodse muziek is bij uitstek een bindmiddel en gemeenschappelijke factor. Dit wordt duidelijk gemaakt aan de hand van instrumenten, foto�s en hoorbare muziek.
Recente ontwikkelingen: De naoorlogse ontwikkelingen en de emigratie van de joden vanaf de jaren �50 worden in beeld gebracht door grote zwart-wit foto�s. Deze vormen de overgang naar het slot van de tentoonstelling. Prachtige verstilde kleurenfoto�s geven een indruk van het nu nog in Marokko aanwezige joodse culturele erfgoed. Ook wordt een gefilmd familieportret getoond, waarin de band van eeuwen tussen de joden en Marokko nadrukkelijk aanwezig is.
De tentoonstelling: De geschiedenis wordt getoond aan de hand van een grote verscheidenheid aan objecten, waaronder gebruiksvoorwerpen, kledij, sieraden, documenten, film en foto�s. De tentoonstelling is voor het merendeel samengesteld uit de priv�-collectie van Paul Dahan uit Brussel, een van de grootste in zijn soort in Europa. Gedurende de looptijd van de expositie vinden verschillende publieksevenementen plaats, waaronder lezingen, concerten en kinderactiviteiten. Lihoed Maroc, Marokko en de joden – een gedeelde geschiedenis, is in het Bijbels Museum te zien van 22 september 2005 t/m 15 januari 2006.
