Een wekelijks portie burgerschap 3 | Iqra – Lees!
Uit de burgerschapskalender, voor deze week:
Er was eens een kind dat werd voorgelezen. Dat was goed voor zijn taalgevoel en fantasie. Later werd hij geholpen met lezen door een leeshulp van een bedrijf in de buurt. Door het hele land oefenen werknemers van bedrijven en overheden in hun lunchpauze op scholen het technisch lezen met kinderen die daarbij hulp kunnen gebruiken. En de kinderen? Die lezen nog lang en gelukkig.
Vanaf 20-1 De Nationale Voorleesdagen
www.nationalevoorleesdagen.nl
Iqra’ naar verluidt het eerste woord van de Koran en het is te zien als een gebod: Lees!
Natuurlijk lezen is mooi. Lezen opent hele nieuwe werelden voor mensen, kan mensen aan het denken zetten en nog meer van die mooie zaken. Lezen dient zeker gestimuleerd te worden. Ook voor de zelfredzaamheid van mensen. Mensen die (functioneel) analfabeet zijn in de Nederlandse taal (en vaak overigens opmerkelijk creatief zijn in het verbergen daarvan) komen vroeg of laat tegen problemen aan. De roman Der Vorleser (prachtig verfilmd als The Reader) is misschien wel één van de mooiste en aangrijpendste verbeeldingen daarvan.
Het is daarom wel jammer dat het taalonderwijs in Nederland achteruit is gegaan. Leerlingen krijgen minder uren in taal. In ieder geval in vreemde talen. En wanneer een school voorstelt om Turks en Arabisch op te nemen als moderne vreemde taal (net als Spaans, Engels, Frans, Duits en Chinees) is het land te klein. Dat zou niet goed zijn voor de integratie en ‘we’ spreken toch Nederlands met elkaar? Inderdaad, op dit kleine aanslibsel spreken we Nederlands met elkaar en lezen we in het Nederlands; moeten we vooral ook zo houden. Maar we zijn geen eiland en een kleine open economie als Nederland lijkt mij gebaat met een gedegen talenkennis. Daarbij staat ook de Turkse en Arabische literatuur op een voldoende hoog niveau om taalgevoel en fantasie te stimuleren. Lees bijvoorbeeld Sneeuw of Het Yacoubian.
En wat betekent hier de nadruk op het elkaar voorlezen? Is dat een manier om de onderlinge cohesie te bevorderen? Of om taken die voorheen bij de overheid lagen in het onderwijs af te wentelen op individuele burgers die als vrijwilliger (voor een dubbeltje op de eerste rang) moeten gaan optreden? Maar goed, lezen, samen lezen en voorlezen is natuurlijk ook wel erg leuk en het is ook geen wonder dat dat in brede lagen van de bevolking is doorgedrongen.