Islam en publiek – Een open dag in de Abi Bakr moskee Nijmegen
Islam in het publieke domein is een behoorlijk issue: om maar eens een open deur in te trappen. Het gaat om de openbare gebedsoproep, bouw van nieuwe moskeeën en financiering ervan, ongewenste predikers, de gezichtssluier, moslims die een burgerlijk huwelijk sluiten en/of een islamitisch huwelijk sluiten, moslims die douchen en you name it. Deze fenomenen worden onder gezien als vormen van ongewenste institutionalisering en/of ongewenste integratie van islam (ook wel islamisering genoemd), veiligheidskwesties, vrouwenonderdrukking en ongewenste buitenlandse invloeden.
De relatieve rust van open dagen
Eén van de weinige fenomenen die niet of slechts zeer zelden (maar ik ken eigenlijk geen voorbeelden) tot ophef leiden zijn de open dagen van de moskeeën. Afgelopen weekend hadden veel Turks-Nederlandse moskeeën een open dag en ook dit weekend zijn er weer enkelen met een open dag. Waarom is er wel ophef over bijvoorbeeld de openbare gebedsoproep, maar niet over de open dagen van moskeeën?
Begrijp me goed, van mij hoeft dat niet en er is ook weinig reden toe, maar ik vraag het me toch af. Immers, ook dan tonen moskee zich aan het brede publiek, werven ze actief mensen om te komen, is er wel degelijk (maar vaak positieve) aandacht in de media, maar zijn er nauwelijks veroordelingen, negatieve reacties of kamervragen. Natuurlijk predikers met een ongewenste boodschap die als intolerant wordt ervaren is wat anders, maar bijvoorbeeld de gebedsoproep of te bouw van een nieuwe moskee leiden voortdurend tot debatten, maar de open dag van de moskee niet terwijl het toch alledrie gaat over een islamitische organisatie die buiten de gebruikelijke door zichzelf, het publiek en de overheid opgelegde grenzen voor islam in de publieke ruimte treedt en dat op een zelfbewuste en trotse manier. Er zijn voor minder dingen kamervragen gesteld en voorpagina’s van kranten opgemaakt.
Abi Bakr moskee Nijmegen
De luwte zou te maken kunnen hebben met het gegeven dat een instelling die eigenlijk semi-publiek is, zich openstelt en transparantie betoont; iets dat voortdurend van moslims gevraagd wordt in allerlei contexten. Daarnaast is er de boodschap die de moskeeën zelf uitzenden. De Nijmeegse Abi Bakr moskee heeft zaterdag 30 mei een open dag en op hun site valt het volgende te lezen:
Op Zaterdag 30 mei houden wij een open dag, op deze dag openen wij onze deuren voor iedereen. Moslim, niet moslim jong en oud. Het doel van deze dag is om de mensen kennis te laten maken met de moskee en aan de buitenwereld te laten zien wat er zoal allemaal in de moskee gedaan wordt en wat er door de week heen valt te doen. Tevens maken wij ook gebruik van de gelegenheid om een gezellige sfeer te creëren en ruimte te bieden voor interactie en dialoog.
Bij deze nodigen wij een ieder uit zowel moslims als niet moslims, jong als oud iedereen is van harte welkom! en neem gerust u vrienden, familie, of kennissen mee want op deze dag is er genoeg te doen voor een ieder!
Ook hier zien we het idee van transparantie terug en daarnaast dat iedereen welkom is met nadruk op in het algemeen hoog aangeschreven waarden zoals ‘gezelligheid’ en ‘dialoog’. Het is een sociaal, betrokken, vriendelijk en redelijk apolitiek (redelijk, want het vindt wel degelijk plaats in een gepolitiseerd en islamofoob maatschappelijk klimaat) gezicht zoals veel moskeeën dat vaak en al heel lang doen.
Een andere kwestie die ook meespeelt in mijn inschatting is dat veel niet-moslims het voortdurende generaliserende problematiseren van islam en moslims zat zijn, maar toch ook nieuwsgierig zijn en vragen hebben (die vaak dan wel weer ontleend zijn aan de politieke en maatschappelijke discussies). Het religieuze en politieke aspect komt dan toch wel aan bod, maar dat is dan in de moskee en niet of veel minder in de publiciteit van de moskee. Iets dat we bijvoorbeeld ook terugzien in de flyer van de open dag in Nijmegen in vergelijking met de flyer van de islamitische en culturele conferentie die Abi Bakr de dag erna organiseert:
De tekst van die conferentie luidt als volgt:
Op de dag na de Open dag (zondag 31 mei) houden wij een conferentie in onze moskee. Op deze dag zullen verschillende sprekers lezingen houden over verschillende interessante en actuele onderwerpen. Het doel van deze conferentie is om de mensen antwoord te geven op complexe vragen waar zij in hun dagelijkse leven mee te kampen hebben. Onderwerpen die behandeld zullen worden zijn: “Tashadud in het geloof”, “Het juiste gedrag en karakter van een moslim in de westerse samenleving” en “Time management” dit zijn allen onderwerpen waarvan wij hebben bevonden dat de moslimgemeenschap hier moeite mee heeft en zo proberen wij op deze manier antwoorden te geven op vragen waar men mee zit.
Het programma zal er op die dag als volgt uitzien:
-13:36 Gezamenlijk gebed (Dohr).
-13:50 Koranrecitatie en opening.
-14:00 Start 1e lezing door Imam Abdelhamid Belkasmi met als onderwerp: Tashadud in het geloof. (na afloop is er de gelegenheid voor een vraag en antwoordsessie) Voertaal: Arabisch*.
-15:45 Start 2e lezing door Sheikh Taibi Almokhtar met als onderwerp: Het juiste gedrag en karakter van een moslim in de westerse samenleving Voertaal: Arabisch*.
-17:56 Gezamenlijk gebed (Assr).
-18:15 Gezamenlijk etentje.
-19:00 Start 3e en tevens laatste lezing door Broeder Alkhattab met als onderwerp: Time Management Voertaal: Nederlands.
-20:30 Gezamenlijke Dua en afsluiting.* de Arabische lezingen worden vertaald naar het Nederlands.
Bij deze nodigen wij een ieder uit die voordeel wil halen uit deze kennis, uiteraard mag je ook kennissen, familie en vrienden meenemen. Iedereen is van harte welkom! Tot het weekend van zaterdag 30 en zondag 31 mei In Shaa Allah!
Assalamo Alaykom,
Islam en het publiek
Die boodschappen zijn niet strijdig met elkaar, maar de conferentie is wel expliciet religieuzer in inhoud en in de flyer ook in de opmaak ervan door bijvoorbeeld de verwijzingen naar de Arabische taal. Bij beiden staan het functioneren van moslims in een seculiere samenleving centraal; de open dag gericht op een gemengd publiek en de conferentie vooral op geïnteresseerde moslims.
Het zou interessant zijn om het reilen en zeilen van de open dagen eens te bekijken want de relatief onproblematische status ervan is in het huidige klimaat toch opmerkelijk en bovenstaande ideeën ter verklaring zijn niet meer dan speculatie. Maar u kunt natuurlijk ook gewoon ongedwongen er een gezellige, leerzame en ‘profijtvolle’ dag van maken bij de Abi Bakr moskee in Nijmegen.
Moskee Abi Bakr,
Pastoor Zegersstraat 75
Nijmegen
website: http://www.moskeeabibakr.nl