C L O S E R – Rotterdam en haar aanpak van radicalisering

Gisteren was in Rotterdam één van de debatten in de reeks: Marokkaanse jongeren en Radicalisering.

Gedurende de maand maart organiseert het Samenwerkingsverband van Marokkanen en Tunesiërs (SMT) in samenwerking met diverse Marokkaanse (Moslim) studentenverenigingen en jongerenorganisaties een debattenreeks over religieus radicalisme en radicalisering onder Marokkaanse jongeren. De organisatoren nodigen je van harte uit om deel te nemen aan deze debatten in de steden Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen en Utrecht.

Het SMT en de samenwerkingspartners in de vier steden willen met deze debattenreeks een bijdrage leveren aan een genuanceerd debat en jongeren van verschillende etnische achtergrond prikkelen om met elkaar over actuele en gevoelige thema’s een discussie aan te gaan.

Data en locaties
Het eerste debat vindt plaats op vrijdag 10 maart, Vrije Universiteit Amsterdam, Boelelaan 1105, Hoofdgebouw VU, Zaal Kc 07, met als thema: ‘Vrijheid van meningsuiting, een vrijbrief voor alles?’.
Het tweede debat vindt plaats op vrijdag 17 maart, Erasmus Universiteit Rotterdam complex Woudestein, Burg. Oudlaan 50., met als thema ”Rotterdam en haar aanpak van radicalisering’.
Het derde debat vindt plaats op vrijdag 24 maart, Kolpinghuis, Smetiusstraat 1 te Nijmegen, met als thema: ‘Identiteit en radicalisering’.
Het vierde debat vindt plaats op vrijdag 31 maart UMC Utrecht, Blauwe collegezaal, Heidelberglaan 100 te Utrecht, met als thema: ‘Integratie en radicalisering’.De organisatoren van deze debattenreeks heten jou graag van harte welkom. Deelname is gratis!

Ideeënwedstrijd
Aan deze debattenreeks is een ideeënwedstrijd gekoppeld. Jongeren van 17 t/m 30 jaar dagen we uit een stevig onderbouwd plan te schrijven voor de aanpak van radicalisering. Dat plan mag maximaal 800 woorden tellen. Een jury zal uit de inzendingen een winnaar kiezen. Die winnaar zal op vrijdag 31 maart tijdens het debat in Utrecht bekend worden gemaakt. De hoofdprijs is een bedrag van € 500,-.
Stuur jouw plan vóór 26 maart 2006 op naar het SMT o.v.v. ‘Wedstrijd Marokkaanse jongeren & radicalisering’: postbus 14172, 3508 SG Utrecht, of e-mail het naar info@smtnet.nl.
Belangrijk: Vergeet je contactgegevens (naam, adres, e-mail, telefoon en leeftijd) niet te vermelden!

In dit project werken samen:
– Studentenvereniging Selsabiel (Amsterdam)
– Studentenvereniging IQRA (Rotterdam)
– Moslim Studentenvereniging Nijmegen (MSV)
– Stichting A Salaam (Nijmegen)
– Studentenvereniging INSAN (Utrecht).

Deze debattenreeks maakt deel uit van “Niet naast elkaar, maar met elkaar”, een reeks projecten voor maatschappelijke binding en tegen radicalisering van de Samenwerkingsverbanden van het Landelijk Overleg Minderheden (www.minderheden.org).

Gisteren waren de Rotterdammer dus aan de beurt waarbij ook de Rotterdamse praktijk onder de loep werd genomen. Het debat was aardig hoewel er wellicht wat meer ruimte had mogen zijn voor het publiek; nu kregen de panelleden (waaronder deze jongen) wel erg veel ruimte.

Vragen die ik door Radi Suudi voorgeschoteld kreeg waren (met daarbij kort mijn antwoorden):
• Wat is radicalisering.
In het vorige (Amsterdamse) debat kwam er zoiets naar voren als: het trekken van de uiterste consequentie van je denkbeelden. Dat is erg vaag, maar ook niet helemaal juist denk ik. Naar mijn mening heeft radicalisering de volgende componenten. Het heeft iets weg van een ‘revolutionair’ gedachtegoed. Men wil in korte tijd een grote maatschappelijke omwenteling bewerkstelligen (let wel niet persé de maatschappij ontwrichten).
Men hanteert een zeer strikte en zeer scherpe grens tussen wij en zij. De ‘wij’ is de kleine groep van radicalen die tegelijkertijd gezien wordt als de voorhoede van een grotere groep die niet in actie kan of wil komen. Er is tevens een activistisch kenmerk dus. Men heeft het idee dat er een grote crisis is, die alleen door grote maatregelen en door een kleine voorhoede aangepakt wordt en kan worden. Geweld is daarbij één van de middelen. Het geweldsaspect is het (denk ik) het doorslaggevende aspect, maar we moeten oppassen dat we alleen daar op focussen.
• Welke oorzaken zijn er voor (Islamitisch) radicalisme in Nederland
Maatschappelijke onvrede door sociaal-economische achterstand, gebrekkige opwaartse mobiliteit en discriminatie vormen zeker een voedingsbodem voor radicalisering. Zij verklaren echter niet alles. Er moet ook sprake zijn van een soort van organisatie die mensen probeert te mobiliseren. Religie kan daarbij een belangrijke ideologie worden voor zo’n groep om mensen tot actie te bewegen.
• wie radicaliseert en waarom?
Het gaat vooral om bekeerlingen en Marokkaanse jongeren zo lijkt het. En dan vooral om hoger opgeleide jongeren die op de een of andere manier er niet slagen om te klimmen op de maatschappelijke ladder.
• hoe groot is de groep die vatbaar is voor radicalisering
Geen idee.

De discussie verderop met Mohammed Cheppih en Lida Veringmeier (Gemeente Rotterdam) concentreerde zich op de Rotterdamse aanpak en de inventarisatie van risico-factoren die gebruikt worden op radicalisering te signaleren. Opvallend is dat deze allemaal zeer individualistisch lijken te zijn. We vergeten daarbij dat radicalisering zelden een proces lijkt te zijn dat zich op een individueel niveau afspeelt. Radicalisering is een groepsproces dat niet los te zien valt van bredere ontwikkelingen in de maatschappij (polarisatie, vrij grote onvrede onder een veel grotere groep jongeren dan alleen de radicale jongeren). Het groepsproces is nauwelijk in beeld zo lijkt het. Verder lijkt de Rotterdamse aanpak zich vooral ook te concentreren op sociaal-economische problematiek. Deels terecht, maar Brahim Bourzik wees ook op het functioneren van de Rotterdamse politiek. Wil je radicalisering aanpakken, dan zul je toch ook de politiek in je actie-plan moeten meenemen. De radicalisering en polarisatie is immers ook daar te bespeuren en vormt, in de ogen van veel jongeren, een belangrijke katalysator voor die radicalisering.

Een ander punt, waar onder andere Mohammed Cheppih op wees, is het gebrek aan initiatief en actie. Hij wees terecht op het feit dat veel jongeren zich niet thuis voelen bij de reguliere organisaties. Mijn zorg daarbij is ook dat gezien de grote woede en frustratie onder jongeren, het eerder verbazingwekkend en zorgelijk is dat er zo weinig georganiseerde actie plaatsvindt. Er zijn wel wat initiatieven (deze debattenreeks bijvoorbeeld en een project waar Cheppih ook bij betrokken is: de poldermoskee), maar de vraag is of dat voldoende is. Op de een of andere manier slaagt men (jonge moslims) er nauwelijks in om zich zodanig te organiseren dat collectieve actie mogelijk is op een manier die beklijft (nog een uitzondering: de recente gemeenteraadsverkiezingen). Een duidelijke opdracht lijkt me voor de studenten…

Tijdens de pauze heb ik nog enkele interessante mensen ontmoet (sorry heb niet in alle gevallen jullie namen onthouden) waaronder Faisal Mirza van Wijblijvenhier.nl. Toch een van de meest interessante websites en over het algemeen ook nog eens goed geschreven.