nrc.nl – Opinie – Gun moslima’s het recht op seks
nrc.nl – Opinie – Gun moslima’s het recht op seks
Door Senay Özdemir.
Moslimmeisjes worden geacht tot aan hun huwelijk maagd te blijven. Gevolg: veel frustraties. Hoog tijd om een einde te maken aan deze vorm van hypocrisie, vindt Senay Özdemir.
De opdracht aan meisjes om hun maagdelijkheid te bewaren totdat zij trouwen, mag cultureel een begrijpelijk fenomeen zijn, vanuit medisch-opvoedkundig en psychologisch perspectief is er van alles mee mis. Uit een onderzoek dat in november vorig jaar in Time werd gepubliceerd bleek dat het niet meer dan natuurlijk is wanneer adolescenten zo rond hun vijftiende of zestiende hun eerste ervaringen met seksualiteit kunnen opdoen en rond hun zeventiende voor het eerst met elkaar naar bed gaan. Kinderen die opgroeien in het besef dat seksualiteit erbij hoort en die hun behoeften aan lichamelijk contact met leeftijdgenoten kunnen uiten (hand in hand zitten, een beetje zoenen, en later echt vrijen) groeien op tot gezondere, evenwichtigere mensen dan kinderen die dat niet mogen.
Wanneer anders dan in de puberteit zouden jongeren hun eigen lichaam moeten leren kennen en dat van anderen? Wanneer anders zouden zij hun erotische gevoelens en hun seksuele behoeften moeten ontdekken? Wanneer anders zouden zij moeten leren daar op een verstandige manier mee om te gaan? Kinderen die daar niet de gelegenheid voor krijgen, lopen het risico om op te groeien tot gefrustreerde, geestelijk misvormde wezens. Dat geldt voor jongens net zo goed als voor meisjes. Zie de Arabische mannen die al het vrouwelijk schoon dat voorbijkomt als lustobject zien en als een legitieme prooi om lastig te vallen. Hun gedrag is even verwerpelijk als verklaarbaar. Ze zijn jong, ze barsten van de energie, de hormonen gieren door hun lijf – maar ze kunnen er nergens mee terecht. Niet bij hun ouders, niet bij hun leraren, niet bij hun leeftijdgenoten. Want wat zouden die er aan kunnen doen? Dat is de traditie, heet het. Niet voor niets bestaan er talloze garonnires in Marokko, kamers die per uur of per dagdeel te huur zijn, waar jonge Marokkaanse mannen terechtkunnen om met vriendjes en vriendinnetjes hun seksuele behoeften te kunnen uiten.
Ouders die hun kinderen opleggen dat zij zich tot aan hun huwelijk van seks moeten onthouden, stellen hen voor een onmogelijke opgave. Wat de leden van de eerste (en vaak zelfs nog tweede) generatie allochtonen in Nederland en in andere West-Europese landen vergeten, is dat zij zelf vaak al op heel jonge leeftijd zijn getrouwd en dus legitiem seks konden hebben. Bijna al onze vaders en moeders waren voor hun twintigste getrouwd, dat was toen normaal. Deze zelfde ouders, die zelf genoeg konden beminnen en bemind worden, verlangen nu van hun kinderen dat die zich dat genoegen nog jarenlang ontzeggen.
Want zoals dat bij autochtone vrouwen al eerder gebeurde, schuift ook bij Marokkaanse en Turkse vrouwen de leeftijd waarop zij trouwen ieder jaar iets verder op. De gemiddelde leeftijd is nu 23 jaar, terwijl hoger opgeleide vrouwen vaak pas tegen hun dertigste willen trouwen. De meeste Marokkaanse en Turkse vaders en moeders hadden al een heel seksleven achter de rug toen ze de leeftijd hadden waarop hun kinderen er aan mogen beginnen. In de christelijke en joodse gemeenschappen die het ideaal van het maagdelijke huwelijk propageren, is het trouwens niet anders. Van de vier basisbehoeften van de mens (eten, drinken, slapen, en seks) mogen hun opgroeiende tieners alleen de eerste drie vervullen. Dat kan niet gezond zijn.
Er is hier sprake van een paradox, de maagdelijkheidsparadox. Iedereen kent het voorbeeld van de psycholoog die zijn proefpersoon opdracht geeft de komende tien minuten niet aan een groene hond te denken. Wat er dan gebeurt, laat zich raden. Toch prenten we meisjes van vijftien in dat zij maagd moeten blijven tot op de dag van hun bruiloft. Toch drukken we jongens van die leeftijd op het hart dat ze geen seks met een meisje mogen hebben totdat ze met haar zijn getrouwd. Het omgekeerde is echter het geval. Hebben ouders niet door dat ze met hun gedrag alleen een averechts effect bereiken?
Wie ook maar even over de maagdelijkheidparadox nadenkt, realiseert zich onmiddellijk dat we elkaar gewoon op een vreselijke manier voor de gek aan het houden zijn. Met alle gevolgen van dien voor onze kinderen en voor de samenleving. Om de absurditeit van operaties om het maagdenvlies te herstellen en van gepatenteerde maagdelijkheidspillen valt misschien nog te lachen. Maar niet om de psychische problemen die jonge vrouwen en mannen oplopen door de tegenstrijdige boodschappen die zij krijgen uit de cultuur van hun ouders en uit de samenleving waarin zij opgroeien. Waarom wordt er steeds vaker schizofrenie geconstateerd bij Marokkaanse en Turkse jongeren? Met een beroep op ‘de traditie’ (wat dat ook moge zijn) dringen we onze kinderen beslissingen op waarvan we ons niet realiseren welke gevolgen ze voor hen hebben.
Veel meisjes en jongens conformeren zich aan de opdracht om ‘rein’ te blijven tot aan het huwelijk. Niet eens zozeer om het geloof als wel voor hun ouders. Ze willen de goede naam van de familie niet schaden, hun ouders niet kwetsen, en vooral een goede zoon of dochter zijn. Maar ze willen ook meegaan met de trend. En vooral niet achterblijven op relationeel gebied.
Veel ouders denken dat hun kinderen, omdat ze keurig naar school gaan, of omdat ze keurig een hoofddoekje dragen, niet bezig zijn met hun seksualiteit. Maar ze experimenteren wel degelijk. En veel ook. Zoals elke jongere zijn ook zij nieuwsgierig naar seks en hebben daar behoefte aan. Wat ook verontrustend is dat dit altijd buitenshuis moet gebeuren. Het is heel raar om een meisje met hoofddoek te zien vrijen op een achterafbankje op de gang van een bioscoop. Waarschijnlijk kunnen ze nergens anders terecht. Ook zoeken jongeren steeds meer (mede door de invloed van internet) de grenzen op. Uit e-mails naar de redactie van SEN Magazine blijkt dat steeds meer jonge allochtone meiden orale seks de gewoonste zaak van de wereld vinden en dat ze moeilijk nee kunnen zeggen als hun vriendjes aandringen op anale seks. „Daar gaat je maagdenvlies niet van stuk, dus dat mag.”
Ze doen het omdat ze het zelf willen, zeggen ze. Totdat ze trouwen. Dan komt het geweten om de hoek kijken. Al kunnen ze naar de gynaecoloog om zich half dicht te laten naaien en al kunnen ze – oude truc – een capsule inbrengen die ervoor zorgt dat er tijdens de huwelijksnacht bloed op de lakens komt, psychisch blijft het een enorme last om te weten dat je hebt gesjoemeld, dat je je eigenlijk niet aan je gelofte hebt gehouden. En wat als het ooit uitkomt?
Het taboe op het onderwerp en onwetendheid er omheen zijn de grootste oorzaken van het probleem van de maagdelijkheidsparadox. Alleen het bespreekbaar maken van seksualiteit bij tieners en van de plaats die maagdelijkheid daarin heeft, kan leiden tot andere keuzes. Wanneer een meisje vrijuit met haar ouders kan praten over hoe ze zich voelt, hoe ze over het leven denkt en wat ze met zichzelf wil – dus zonder dat die ervan uitgaan dat haar waarde als mens staat of valt met haar maagdelijkheid – zal ze zich serieus genomen voelen en gewaardeerd om haar andere capaciteiten die ze graag zou willen ontwikkelen.
Voor ouders moet het ook een stuk beter voelen om een kind in huis te hebben dat op een eerlijke manier met zijn problemen bij hen terechtkan, in plaats van dat zij eigenlijk wel weten dat het zich voor hen verstopt. Ouders zouden daarom moeten leren dat de beste bescherming die zij hun kinderen kunnen bieden de bescherming is van acceptatie en van openheid. Pas wanneer hun dochters het gebod tot maagdelijkheid niet meer als een gebod ervaren (veel moslimmeiden mogen niet eens aan seks denken, laat staan er over praten), hoeven zij niet meer elk moment van de dag bezig te zijn met seks. Eenvoudig zal het niet zijn om traditioneel ingestelde ouders daarvan te overtuigen. Het is al een toer om daarover met hen in gesprek te raken, laat staan om hen van mening te doen veranderen en hen te bewegen tot aanpassing van hun gedrag. Angst voor het nieuwe en het vreemde, de behoefte om vast te houden aan een (werkelijk bestaande of geconstrueerde) eigen culturele identiteit – het heeft er allemaal mee te maken.
Gaandeweg hebben ook de vertegenwoordigers van de oudere generaties nieuwe ideeën en confrontaties nodig. Ook zij zijn in staat om in beweging te komen. Was het vroeger ondenkbaar dat een Turks meisje op kamers ging wonen, nu wordt dat steeds meer als normaal gezien. Ouders durven ook meer los te laten als ze worden geïnspireerd door succesverhalen. Wanneer een meisje de gelegenheid krijgt te laten zien dat ze de zelfstandigheid aankan en dat ze daarmee wat bereikt in het leven, zullen haar ouders zich ook niet meer zo snel geroepen voelen om haar snel aan een man te koppelen. Op dezelfde manier zal ook het gearrangeerde huwelijk steeds meer een marginaal verschijnsel worden, of de gewoonte om een partner in Turkije of Marokko te zoeken.
Het stemt hoopvol dat er momenteel bijeenkomsten worden georganiseerd waarbij imams met kracht van argumenten betogen dat het nooit de wil van Allah kan zijn om een meisje tegen haar wil aan een echtgenoot te koppelen, en dat de instemming van beide partners nodig is willen zij voor hun huwelijk Zijn zegen krijgen.
We gunnen het iedereen om goed geïnformeerd en na rustig beraad zijn of haar eigen keuzes te maken, met respect voor de opvattingen en de vrijheden die anderen toekomen. Dat geldt ook als het over seksualiteit gaat. Een jonge vrouw die er bewust voor kiest om als maagd het huwelijk in te gaan, zal een natuurlijke zekerheid uitstralen waar anderen haar slechts om kunnen benijden. Zij zal ook niet snel in de verleiding komen om zich toch aan allerlei halfhartige experimenten te wagen. Maar meisjes die de lichamelijke kuisheid van hogerhand krijgen opgelegd, worden gedwongen tegen de natuur in te gaan.
Hoe tegenstrijdig het ook lijkt, worden zij er juist toe veroordeeld steeds bezig te zijn met hun eigen seksualiteit en met die van anderen. Zo’n preoccupatie kan hun ontwikkeling alleen maar verstoren. De kans dat zo’n gedwongen maagdelijkheidsmissie faalt is groter dan dat zij slaagt. Daarom is het hoog tijd om een einde te maken aan de hypocrisie en om de maagdelijkheidsparadox te doorbreken.
Senay Özdemir is hoofdredacteur van SEN Magazine en bestuurslid van Women on Top.
