Een verlate impressie van het Nationaal Islam Congres 2010
„Jullie zijn hier te gast. We hebben hier een Nederlandse cultuur en die willen we houden. We willen niet dat allerlei invloeden aan die cultuur gaan knibbelen en dat gaat ook niet gebeuren.”
Ik vrees voor de heer Brinkman. Het tweede Nationaal Islam Congres was nog groter dan de vorige keer en nog multicultureler en het werd nog meer duidelijk hoezeer de islam al lang in Nederland geworteld is. Het is groter dan de vorige keer en nog iets beter opgezet. De organisatie claimt dat dit het grootste islamitische festijn in Nederland is. Dat betwijfel ik overigens. Ik denk dat het Multifestijn groter is, behalve dan wanneer het gaat om diversiteit en aantallen lezingen; er zullen niet veel events multicultureler zijn dan het islamcongres en ook de diversiteit aan sprekers was behoorlijk groot. Vooraf was er de nodige commotie geweest naar aanleiding van een preek van imam Fawaz over het Islamcongres. Deze preek was behoorlijk hard en een iets verzachte versie (met daarin ook een verwijzing naar het FION congres) staat op de site Al Yaqeen en op Ontdekislam. Ik begrijp niet helemaal waarom Fawaz deze preek deed aangezien er vorig jaar diverse andere predikers van As Soennah/Al Yaqeen hebben meegedaan en ik had niet de indruk dat men heel ontevreden was. Op de dag van het islamcongres was er geen prediker van Al Yaqeen die meedeed waardoor het programma omgegooid werd. Dat getuigt van flexibiliteit en professionalisme in de organisatie ook al kon men de enigszins rommelige indruk die daardoor ontstond niet helemaal wegnemen.
Na de plenaire opening te hebben bijgewoond en diverse mensen te hebben begroet, ga ik als eerste naar de lezing van Haitham al Haddad en daarna naar Abdul-Jabbar van de Ven. Hij wordt aangekondigd door Nouredine Steenvoorden die de opmerking maakt over mijn bijdrage over leiderschap bij het multifestijn (er schijnt een onderzoeker te zijn die je heeft uitgeroepen tot één van de leiders van de moslims in Nederland).
De vragen die aan hem gesteld worden zijn onder meer:
1) bent u sheikh? Volgens AJ noemen de geleerden zich niet eens sheikh en introduceert hij zich niet voor niets met ‘in het land der blinden is eenoog koning’.
2) Een vrouw hoorde dat een teken voor het einde der tijden is dat er een onbekende voor de moskee staat en de ulama doodverklaart. AJ zegt dat hij dat zeker niet doet.
Ik loop wat rond en zie opmerkelijk veel dames met niqaab; veel meer dan vorig jaar. Ze vallen daardoor op,maar toch ook weer niet; de sfeer is er één alsof dat gewoon onderdeel is van het hele pakket. Heb eigenlijk alleen via twitter er een opmerking over gezien, verder niet.
Ik kom daarna bij de vragen sessie na de lezing van Bilal Phillips over sharia. Iemand vraagt wat ze moet doen als haar vader haar niet wil kennen, een ander iemand over een onduidelijke scheiding en een derde over als je iemand kwaad gedaan, kan alleen hij of zij je dan vergeven. Phillips heeft onder meer gesproken over polygamie en dat dat moet kunnen. Dan moet je wel alle vrouwen gelijk behandelen. Dat laatste is onderdeel van een gesprek van een groepje jongens die naar de uitgang lopen. Dat type vragen staat overigens in schril contrast met het hele debat over sharia dat voortdurend gaat over handen afhakken, stenigen en de al dan niet vermeende incomptabiliteit tussen sharia en Nederlands recht. Moslims op het islamcongres zijn daar helemaal niet mee bezig; het gaat hen vooral om kleinere (maar wel belangrijke) alledaagse zaken en familiezaken.
Als ik weer terugloop kom ik diverse bekenden tegen van predikers tot jongeren. Na diverse koppen koffie en thee ga ik naar de uitreiking van de Awards, onder meer één voor Remy Soekirman door een ge-emotioneerde Saoed Khadjé en aan Elkhattab, Gretta Duisenberg enzovoorts. Daarna begint het grote islamdebat. Er wordt een manifest voorgelezen over verdraagzaamheid en dat wordt ook het thema van het, nogal rommelige, debat. Het idee met twee debatleiders is niet echt handig; geen van beiden heeft echt de regie en lijkt vooral op de ander te wachten. Debatleider Erik vraagt als een meerderheid van de Nederlandse bevolking moslim is, wie is er dan voor invoering van de sharia. Een belangrijke vraag volgens hem, want het is een angstbeeld onder veel autochtone niet-moslims. Volgens joods-christelijk pastor Ben Kok zou ongeveer de helft voor zijn, terwijl 20% tegen was en de rest zich van stemming onthield. Een grote groep, onder wie nogal wat dames stemde inderdaad ja (waaronder ook mijn complete onderzoeksgroep). Een kleine groep is voor het niet-invoeren van de sharia als moslims de meerderheid hebben. Ben Kok’s observatie is volgens mij net helemaal terecht. Joris Luyendijk wijst er op dat juist het grootste deel van de zaal zich onthoudt van stemming. En volgens mij is dat correct. De hele vraag was trouwens onzinnig, zelfs al zou het een grote angst zijn onder de bevolking. De opvattingen over sharia variëren zozeer, dat je met een dergelijke vraag eigenlijk niet goed weet waar mensen nu antwoord geven: een modern sharia rechtstelsel? De wil van God? Rechtvaardigheid? Dat kan allemaal.
Eén van de jongemannen uit het publiek moet reageren en zegt islam is mijn hele leven. “Iedere keer hoor en zie ik op tv de debatten over islam en waar hebben jullie je kennis vandaan? Van de boeken van Hirsi Ali?” Een oudere man in het publiek houdt een gloedvol betoog dat ook nog eens grappig is, vooral als hij zegt (ook typerend voor de inhoud van zijn bijdrage) Wilders heeft gestudeerd van mijn geld!
Vanuit het publiek wordt duidelijk gemaakt dat het gaat om acceptatie. Niet om tolerantie, maar om acceptatie. De vertegenwoordigster van D66 zegt daarbij dat het moet gaan om acceptatie van twee kanten. Iemand uit de zaal had haar gevraagd of zij ook geaccepteerd zou worden als ze een niqaab of hoofddoek zou dragen. Volgens haar moet dat niks uitmaken of zij dat draagt (ik heb het idee dat ze het anders opvat dan de bedoeling van de vragensteller was) want het geloof zit in het hart. Dat kan op nogal wat boegeroep uit de zaal rekenen. Waarschijnlijk mede doordat het komt uit een hoek die vindt dat een hoofddoek er wel bij hoort en dat het (volgens sommigen typische christelijke) adagium van innerlijk geloof is voldoende niet klopt; het gaat ook om de juiste praktijken. Het boe-geroep kon overigens ook wel weer op afkeuring rekening mede omdat dat zo vertelde een aanwezige me, dat eigenlijk het hele idee van verdraagzaamheid ter discussie stelt.
Na het debat is er een afsluitende sessie. Saoed Khadjé verontschuldigt zich nog voor het late begin en het omgooien van het programma ook omdat er enkele afzeggingen op het laatste moment waren. De oproepen van de geleerden aan tafel varieerden van believe in god, do good and avoid evil. The purpose of islam is to gain access to paradise and to safe ourselves from hell fire. Secure ourselves, not as individuals, but as a community and push Europe to accept pluralism and that Muslims are an integral part of every community. If we don’t become part our (Muslims) blood will be shed. We cannot compromise in our Faith: Allah wil not be satisfied. And who knows, one day we may have an Islamic Republic of Europe. Bilal Phillips maakt ook nog gebruik om te wijzen op zijn online university, waar mensen (deels) gratis cursussen kunnen volgen. Remy Soekirman sluit af, met een pleidooi dat deze conferentie de boodschap van de liefde in zich draagt. Naast allerlei lezingen waren er ook standjes van Malaysia tourism t/m Wij Moslims. De vrijwilligers van Dar al Ilm waren gekleed in het zwart met een rode omslagdoek/hoofddoek. De organisatie was weer goed verzorgd ook al was het programma door de veranderingen wel onduidelijk.
De al eerder genoemde Ben Kok was ook aanwezig en wist zich niet aan de regels van de organisatie te houden: niet filmen en beschuldigde de organisatie van nogal ‘Gestapo-achtige’ werkwijze. Dat lijkt mij zowel een belediging aan de organisatie van het congres (die dringend maar vriendelijke te werk gingen) als aan de slachtoffers van de Gestapo. Dat leidde hem tot de volgende opmerking:
Islamcongressen 29 mei te Amsterdam + VIDEO – AmsterdamPost
Voor het eerst voelde ik het islamsysteem: het is onze ruimte, met veel controle en bewakers en regels, wij oefenen de macht hier uit.
Zo is het in onze moskee, in onze conferentieruimtes, in het ware moslimland.
En dat vinden sommige mensen heel fijn, die leven op in een totalitair systeem.
Sommigen krijgen mooie machtsfuncties, al was het maar bij de religieuze kledingpolitie en anderen laten zich gezeggen als makke schapen in het systeem, want denken hoeft niet meer, dat scheelt een stuk eigen verantwoordelijkheid en zo.
Waarschijnlijk is meneer nog nooit op een congres geweest en gezien zijn taalgebruik hier had de organisatie ook achteraf groot gelijk hem te verwijderen. Hij wijst niettemin wel op een punt. Het islamcongres was inderdaad een ‘islamitische’ vrijhaven. Er waren enkele niet-moslims, maar het had zeker een sfeer van ‘wij moslims onder elkaar’ waarbij men zich vrijelijk kon uitten; in woord, gedrag en uiterlijk. Het gaat hierom een sfeer van ‘broederschap’ of ‘zusterschap’ zoals je die ook bij andere evenementen ziet:
C L O S E R » Blog Archive » Een wekelijks portie burgerschap 21 – Passie
Nogal wat onderlinge gesprekken tijdens de conferenties gaan niet alleen over de inhoud, maar ook over de sfeer, het elkaar ontmoeten, het samen zijn met ‘broeders’ en ‘zusters’, de geest van ware ‘broederschap’ of ‘zusterschap’. Ideeën en gevoelens over broederschap en zusterschap zorgen ervoor dat mensen ervaren deel uit te maken van een gemeenschap van gelovigen, temeer daar zij actief zoeken naar kennis over de islam bij de ‘juiste’ predikers. Veel bezoekers komen met vrienden en familieleden, hun partners en soms ook met hun kinderen. Op discussiefora en chatrooms wordt van tevoren afgesproken om elkaar daar te ontmoeten en er ontstaan ook vriendschappen tijdens deze bijeenkomsten. In hun vriendenkring binnen de salafi-beweging vinden zij een groep van gelijkgestemden
van wie ze steun en erkenning krijgen en soms ook advies over bepaalde rituelen of het correcte gedrag. Het onder elkaar zijn, het luisteren naar lezingen
stimuleert hun geloofsbeleving en is dan ook niet alleen een uiting van hun affiliatie met de salafi-beweging, maar ook een manier om deel uit te maken van de gemeenschap van ware gelovigen en hun betrokkenheid daarbij te bestendigen en versterken.Ook het hier al eerder genoemde Multifestijn en het Nationaal Islam Congres hebben soortgelijke functies. De laatste heeft in korte tijd (het is pas de tweede keer) al behoorlijk wat status gekregen en één van de veel gehoorde vragen van de laatste week is dan ook ‘Ga jij ook naar het Islam congres’? Dergelijke vragen en statements dat men gaat (of juist niet) zijn manieren van het uitdragen van het geloof, net als de gang er naar toe. Het gaat om het uitdragen én ervaren van verbonden met islam en ‘de’ moslimgemeenschap.
Al met al kon je zeker spreken van een islamitische ruimte. Een enkele keer werden mensen verzocht ergens anders te gaan zitten om de scheiding tussen mannen en vrouwen te handhaven, maar over het algemeen ging dat vanzelf.
Bij het verlaten van de RAI stuitte ik op enkele jongeren van de Hizb ut Tahrir. Diverse mensen kregen van hen een flyer en sommigen stonden met hen te discussiëren. Ik kreeg nadat ik erom vroeg ook een flyer en daaruit werd duidelijk dat men mensen oproept niet te gaan stemmen. Het is een campagne die de HuT eigenlijk iedere keer organiseert en volgens mij niet veel navolging krijgt, maar wel veel discussie oplevert onder moslims. Zoals één tegen hen zei: “Ik heb de hele dag naar geleerden geluisterd die zeiden dat een moslim mag stemmen of nu zelfs moet stemmen en nu gaan jullie mij vertellen dat ik niet moet gaan stemmen?” Voor wie de hele discussie van HuT te lang is, kijk dan even naar de volgende site die ik recent in netwerksites mocht ontvangen (dank aan S.): Stemniet.nl een volgens mij anarchistische site die eigenlijk min of meer dezelfde punten maakt, maar zonder religieuze opsmuk en zonder een pleidooi voor een kalifaat.
Al met al was het congres in ieder geval voor mij de moeite waard. Iedereen die ik niet heb kunnen bedanken voor de aardige gesprekken, groeten, grappen en het wuiven: bij deze bedankt.
1 Response
[…] Een verlate impressie van het Nationaal Islamcongres 2010 […]