Reflectie op publieke sociaal-wetenschappelijke kennis

You may also like...

4 Responses

  1. dieanderesjaak says:

    Mmm…enige zelfreflectie zou de ‘sociale wetenschapper’ niet misstaan. Mijn ervaring is dat zij nogal aangetast zijn door het Foucault-virus: men wil objectieve wetenschap bedrijven, maar op kunstmatige wijze tegelijkertijd een kritische tegenmacht vormen. Maar daarbij vergeten men dat men zelf deel uitmaakt van een groep mensen met soms vastgeroeste denkbeelden en een subjectieve kijk op de werkelijkheid.
    Neem Putnam, god van de sociologie. Eerst bejubelt hij jarenlang de multiculturele samenleving op basis van aannames, daarna voert hij een onderzoek uit dat methodologisch zeer pover in elkaar steekt, maar wel zijn eerdere aannames weerlegd. Meteen daarop komt hij met een reeks nieuwe aanbevelingen, die kritiekloos worden opgepikt door zijn vakgenoten.
    Dat is geen paradigma-verandering, dat is slechte wetenschap. Ik zie wel vaker dat het discours van sociale wetenschappers gericht is op consensus binnen het eigen vakgebied, maar zich tegelijkertijd keert tegen ‘gangbare opvattingen’ (vaak nog zelf gedefinieerd) in de samenleving en politiek. Kritisch naar buiten, kritiekloos naar binnen.

  2. martijn says:

    hmm, volgens mij snap je het foucault-virus niet helemaal; het maakt juist duidelijk dat objectieve wetenschap niet bestaat omdat wetenschappers net zo goed mensen zijn met eigen denkbeelden en een subjectieve kijk op de werkelijkheid. vandaar deze insteek ook; lost niet alle problemen op maar maakt het wel transparant.

    wat betreft putnam, het is niet zozeer dat hij inconsequent is (dat valt nogal mee als je afgaat op zijn wetenschappelijke werk / zijn publieke werk is een iets ander verhaal) en je kunt ook niet stellen dat het kritiekloos wordt opgepikt; er is wel degelijk veel discussie over. ik zie je punt wel, maar volgens mij ben je te negatief.

  3. dieanderesjaak says:

    Je laatste punt klopt wellicht (….), maar met het Foucault-virus bedoelde ik meer zijn oproep aan wetenschappers op een kritische tegenmacht te vormen, dan zijn beschrijving van wetenschappers als “mensen”. Dat laatste klopt. De fout die volgens mij wordt gemaakt wanneer dit soort abstracte ideeën in de praktijk worden gebezigd, is dat men de buitenwereld direct als de perverse macht beschouwd en de eigen vertrouwde omgeving als de kritische tegenmacht. Want wetenschappers zijn net mensen.
    Ik lees de laatste tijd bv steeds meer over het ‘neoliberalisme’. De voorwaarde voor het gebruik van die ideologisch beladen term lijkt me dat de personen die als neoliberaal worden omschreven, zichzelf als neoliberaal beschouwden. En dat is niet het geval, verschillende van die lieden (Friedman, Rand, Hayek, Laffer, von Hayek enz.) waren op kwesties elkaars tegenstander. En geen ervan noemen zich neoliberaal. Dan kies je dus zelf de terminologie en je tegenstanders, die een door jou bepaalde agenda zouden bezitten. En de wetenschapper verzet zich daartegen…door er een artikel over te schrijven en liefst in de meest wollige termen.
    In werkelijkheid ging het bij vrijhandel, verkoop van staatsbedrijven of belastingverlagingen om complexe besluiten, die organisch en historisch zo gegroeid waren, soms ook door concrete problemen die opgelost moesten worden. Dat wordt dan gesimplificeerd en gereduceerd tot het simpel doorvoeren van een ideologische lijn. Terwijl je net zo goed Habernas op dat probleem kunt loslaten, of Marx of noem maar op. In die zin zegt de kritiek op het ‘neoliberalisme’ meer over de critici zelf, dan over de aangesproken personen.
    Als sociale wetenschappers zich beter zouden realiseren dat zijzelf ook deel uitmaken van een machtsblok (die van het eigen vakgebied), en dat de machtsblokken buiten hun vakgebied diffuus zijn en verschillende, tegenstrijdige belangen bezitten, zou men al een stap verder zijn richting kritische tegenmacht. Maar dat maakt het een stuk minder overzichtelijk en lastiger om er uitspraken over te doen.

Leave a Reply to dieanderesjaak Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *