De Handelaar

UPDATES ONDERAAN: MELDING BIJ DE POLITIE EN STATEMENT BAUDET

Afgelopen vrijdag tweette de leider van Forum voor Democratie, Thierry Baudet, het volgende:

Kritische media als we hebben, die gingen gelijk op speurtocht. En wat is de conclusie? Het verhaal van Baudet is hoogst twijfelachtig.

Factchecking: de klok horen luiden, maar geen idee waar de klepel hangt

Het is best ok als de media dit soort factchecking over politici gaan doen: er wordt al meer dan genoeg gelogen en niet alleen door Baudet. Maar tegelijkertijd doet het er ook niet toe. Er zijn enkele zaken die er wel toe doen, maar die ik in de reguliere media nog niet gezien heb. Of in het geval van De Volkskrant de zaak eigenlijk alleen maar erger maken: ‘Ze zijn van achteren gefotografeerd, dus of ze buitenlandse wortels hebben is niet goed te zien.’ Schijnbaar denkt de redactie van De Volkskrant dat je aan de hand van iemands uiterlijk aan de voorkant kunt zien welke wortels ze hebben en dat je bij de achterkant het niet zeker weet? Het is een vorm van racial profiling die we wel kennen van De Volkskrant maar eigenlijk dus Baudet’s tweet en de boodschap die daarmee uitgezonden wordt volledig in tact laat en in feite legitimeert en normaliseert.

Het is belangrijk om leugens van politici te weerleggen, maar het is ook belangrijk om te onderzoeken hoe een specifieke boodschap inspeelt op reeds bestaande sociale en politieke condities die mede bepalen hoe de ontvanger een boodschap begrijpt. Met een tweet als deze, spreekt Baudet een publiek aan. Op het moment dat we reageren, al is het maar door de inhoud ervan te weerleggen, bevestigen we de aanspraken die politici maken: we bevestigen dat we zijn/haar publiek zijn. In de literatuur over media en over interpellatie worden over het algemeen drie opties geschetst die mensen hebben bij deze boodschappen: verzet, acceptatie of bewust negeren. Dat laatste betekent dat je er niets mee doet, maar het is een bewuste beslissing en dat geeft aan dat je er toch door geraakt wordt. Acceptatie betekent dat je de inhoud en de termen waarmee je wordt aangesproken overneemt. Verzet staat daar lijnrecht tegenover. Vaak is er sprake van een mengvorm van deze drie: sommige aspecten negeer je, sommige verwerp je en sommige neem je over. Maar eigenlijk is er nog een vierde vorm van reageren naast verzet, acceptatie of bewust negeren. En dat is objectiveren: je ontleedt niet wat een politicus zegt, maar wat hij hiermee doet, beoogt en produceert.

Het ontleden van een ideologie

Het doet er niet toe of Baudet’s tweet feitelijk correct is of niet. Het gaat erom dat het een ideologische boodschap is. Het gaat erom dat je zendt, niet om of datgene wat je zendt ook klopt. Wanneer je analyseert waar Baudet’s idee vandaan komt en wat hij beoogt, dienen we de tweet in context te plaatsen van zijn eigen handelen. Baudet betoonde zich al eerder een echte handelaar in haat en angst en schroomt niet het publiek op te lichten met onjuiste berichten.  Enkele voorbeelden:

Geen idee hoe hij erbij komt en het doet er ook niet toe: zwarte christelijke vrouwen bij een bushalte in Groningen worden even verbonden met IS.

Ook nep overigens: de man op de foto is nog nooit in Texas geweest en heeft ook dergelijke uitspraken niet elders gedaan. En dan nog even een meer recente hoax:

Nu bieden in het verleden behaalde resultaten geen garantie voor de toekomst, dus niet alles wat Baudet tweet hoeft onwaar te zijn.

Politici die Nederlanders lastigvallen
Afijn, terug naar de recente tweet waarin de politicus een groep Nederlanders lastig valt. Een andere wijze van ontleden heeft betrekking op de gebruikte termen. Stel dat het echt om jongeren gaat, hier geboren en hier getogen. Waarom hen dan ‘Marokkanen’ noemen? En hoe weet men dat eigenlijk zeker? Niet, tenzij de betrokkenen hun identiteitsbewijs hebben laten zien. Vast niet. En opnieuw, het doet er niet toe. En we hoeven deze racial profiling niet over te doen.

Met een dergelijke boodschap appelleert Baudet aan ideeën en emoties die veel breder leven. Want ja Marokkaanse jongeren en overlast, dat is een bekend betekeniskader waarbij het er eigenlijk niet eens zoveel toe doet of het klopt. Herinnert u zich de buschauffeur die in de ‘Marokkanenwijk’ Oosterwei was aangevallen door een Marokkaanse jongen? Dat gebeurde niet in die wijk, de dader had geen Marokkaanse achtergrond, maar Gouda kreeg wel flink wat geld om de zogeheten problematiek met Marokkaanse jongeren aan te pakken. Het is zo bekend, dat velen het gevoel hebben, ja het zou natuurlijk best kunnen, we kennen de verhalen. Er waren onder de tweet van Baudet ook de nodige van dat soort reacties: ‘het zal weer eens niet’ of iets in de trant. En natuurlijk komt het ook voor, Marokkaanse Nederlanders die anderen lastig vallen. Of dacht u dat dit de enige groep was in Nederland die dat nooit doet? En als er niks is, verzint hij het wel zien we in bovenstaande tweets.

Het is zo makkelijk tegenwoordig om te verwijzen naar ‘Marokkanen’ dat we ons alleen nog afvragen ‘waren het echt ‘Marokkanen’? Baudet’s tweet drijft zo op en appelleert aan bestaande onderbuikgevoelens, maar vergroot ze ook uit. Want waarom is het noodzakelijk om te benoemen? En waarom in deze termen? Schijnbaar is het lastig vallen door Marokkaanse Nederlanders van een ander kaliber dan wanneer witte Nederlanders het doen? Waar diens tweet aan de ene kant dus uitgaat van het reeds genormaliseerde kader, vergroot het aan de andere kant dat kader ook. Het maakt van de handelingen van mensen die geclassificeerd worden als ‘Marokkaans’ iets bijzonders.

Aangezien de bewuste vriendinnen van Baudet de mannen heus niet om hun ID hebben gevraagd, is de classificatie alleen gebaseerd op stereotype waarneming over iemands uiterlijk en mogelijk taalgebruik. En dat dan verbonden aan afkomst en dat dan, in Baudet’s geval, appellerend aan reeds aanwezige racistische ideeën over Marokkaanse Nederlanders die witte vrouwen om niets onheus zouden bejegenen.

Baudet is daarbij natuurlijk ook nog leider van een politieke partij. Hij tweet dit als leider van Forum voor Democratie. Merk daarbij op dat Baudet de tweet tweemaal plaatste: de eerste keer zonder #fvd en daarna met #fvd. Het gaat dus ook om de partij. Op deze manier vergroot Baudet de reeds bestaande haat tegen een groep Nederlanders. Waar of niet waar, doet er niet toe: het is genoeg om te suggereren dat het had gekund en voor sommigen zelfs zeer waarschijnlijk is ook al is het wellicht niet eens voorgevallen. De ‘Marokkaan’ wordt hier gebruikt als object, als instrument om stemmen te werven. Het is niet eerste keer en het is ook niet uniek voor Baudet: over ‘Marokkanen’, ‘moslims’ of ‘migranten’ kan tegenwoordig van geroepen worden zonder repercussies, zo leerde een andere handelaar in racistische haat ons: VVD-er Zijlstra.

Het produceren van raciaal Nederlanderschap

Er zijn weinig partijen, met Baudet zelf voorop, die zich zo nadrukkelijk verlaten op racistische gedachtegoed. We zien met deze tweets opnieuw hoe Baudet’s racistische pleidooi om Europa ‘dominant blank en cultureel te houden zoals het is’ gevaarlijk uitpakt voor sommige Nederlanders op basis van hun vermeende uiterlijk en afkomst. Baudet, zo hebben we al eerder gezien, bepaalt wie Nederlander is (wij / ons) en onderdeel van een superieure Europese cultuur die volgens hem dominant blank en (cultureel) christelijk moet zijn. En die kwetsbaar is ten opzichte van anderen die hier zijn en met wij een strijd zouden voeren. Baudet is een handelaar die op de politieke markt zijn knollen voor citroenen verkoopt door luid wat dehumaniserende politieke slogans te roepen. Dat dit ten koste gaat van sommige Nederlanders is geen issue.

Het weerleggen van leugens van politici als Baudet, Wilders, Zijlstra en anderen is een goede zaak ook al betekent het dat we in feite Baudet’s aanspraak op een publiek bevestigen. Maar wanneer we daarbij niet bespreken welke racistische redenering erachter zit doen we alsof een dergelijk taalgebruik op zich normaal is en laten we dus een deel van zijn boodschap in tact. De schade was sowieso al aangericht door zijn tweet en door eerdere uitlatingen van hem en anderen, maar die schade die moet wel zichtbaar worden gemaakt en benoemd.

PS

Een andere manier om actie te ondernemen is natuurlijk aangifte doen / melding doen bij de politie. Eén persoon deed dat in ieder geval al, zie:

Inmiddels is het Baudet gelukt om te reageren op alle ophef door middel van een verklaring waarin hij alle verantwoordelijkheid voor de feitelijke onjuistheden in zijn tekst neerlegt bij zijn ‘vriendinnen’ en de racistische haatzaaierij nog eens dunnetjes over doet: