C L O S E R

Een wekelijks portie burgerschap 26 – Slavernij Keti Koti

Posted on June 30th, 2010 by martijn.
Categories: Burgerschapserie 2010.

Uit de burgerschapskalender:

Op 1 juli 1863 werd in de Nederlandse kolonies de slavernij afgeschaft. Meer dan 45.000 slaven werden vrijgelaten. Ieder jaar herdenken we dit tijdens Keti Koti. Maar heb je er wel eens bij stilgestaan dat je door je koopgedrag slavernij elders op de wereld misschien wel in stand houdt? Zoals kinderarbeid in de cacao en katoenproductie? Punt van aandacht, zo staat op www.handvestburgerschap.nl.
1 juli Keti Koti

Ja, ja wijs de individuele burger vooral op zijn/haar verantwoordelijkheid. Niks mis mee op zich, maar hier wordt gemakshalve even vergeten dat slavernij en kolonialisme deel uit maken van onze geschiedenis en onze maatschappij in het verleden en in het nu. Lees bijvoorbeeld de impressie van de slavernijherdenking (Keti Koti en zie ook het Keti Koti Festival) van 2009 door Markus Balkenhol op Standplaats Wereld maar eens:
De herdenking van de slavernij en het fileprobleem « Standplaats Wereld

Het slavernijverleden boeit de ‘gewone’ (lees: blanke) Nederlander nauwelijks. Wat wél boeit is de kwestie van het fileprobleem. De wens tijdens herdenkingsbijeenkomsten om het verkeer te blokkeren heeft dus een bredere betekenis. Het is een manier om toegang te vinden tot de publieke aandacht, en het is een manier om de gevestigde orde even te verstoren. Het is een lichamelijke interventie in de stedelijke doorstroming, en het is tegelijkertijd een symbolische handeling.

Een historicus als Piet Emmer mag graag de slavernij bagetelliseren. Zo wees hij hulp aan Haïti na de aardbeving af omdat zij hun ellende aan zichzelf te wijten hadden; hadden ze maar niet in opstand moeten komen tegen de slavernij.
Haiti heeft niets aan Piet Emmer – Opinie – de Volkskrant

Emmer somt een correcte, zij het selectieve waslijst historische ellende op die plaatsvond in het onafhankelijke Haïti. Dat hij daarbij de intensieve Amerikaanse bemoeienis met het eiland, inclusief een bezetting en decennia gedoogsteun aan de dictatuur niet noemt, is merkwaardig. Maar echt opvallend is zijn stilte over de 90 miljoen goudfranken die het onafhankelijke Haïti moest betalen aan de voormalige kolonisator Frankrijk ter compensatie van de verloren slaveneconomie. Het heeft Haïti bijna een eeuw gekost om dit bedrag te betalen. Toen het Franse parlement een aantal jaren geleden bij wet verklaarde dat de slavernij een misdaad tegen de menselijkheid is geweest, eiste Haïti zijn geld terug. Tot op heden geeft Frankrijk niet thuis. Hadden ze maar niet tegen een erkende misdaad tegen de menselijkheid in opstand moeten komen.

Geld
Je vraagt je af wat er met dat geld, nu zo’n 15 miljard euro, niet aan orkaan- en aardbevingresistente gebouwen en infrastructuur had kunnen worden neergezet, of hoeveel economische impulsen hiermee aan het eiland hadden kunnen worden gegeven.
Dat dit dan wel onder VN-paraplu had gemoeten, vanwege corruptie en gebrek aan infrastructuur, is een gevolg van diezelfde slavernijgeschiedenis en zijn nasleep. Daarmee is uitdrukkelijk niet gezegd dat eigen, Haïtiaanse misdadige elites geen schuld zouden hebben aan de (onder-)ontwikkelingen.
Overigens is Emmer ook opvallend selectief in zijn vergelijking met de ex-slavenkolonies Guadeloupe en Martinique, die niet in opstand kwamen en nog steeds Franse overzeese gebiedsdelen zijn. Zo was het begin 20ste eeuw te danken aan de Franse gouverneur van Martinique dat alle 30 duizend inwoners van de toenmalige hoofdstad St.Pierre het slachtoffer werden van een lokale vulkaanuitbarsting.

Onze rijkdom is ten dele gebouwd op de slavernij en ook al is Nederland misschien niet de allergrootste slavenhandelaar geweest en hebben ook Afrikanen en Arabieren hieraan meegedaan, het is integraal onderdeel van onze geschiedenis. Het is te simpel om alle hedendaagse problemen in Afrika of problemen van zwarte jongeren in het Westen af te schuiven op slavernij, maar het slavernij verleden zit diep geworteld in hedendaagse ervaringen van mensen waar dan ook en een simpele oproep aan burgers om geen foute chocolade te eten is toch echt wat al te simpel: het doet geen recht aan deze gedeelde geschiedenis en ervaringen van mensen. Dat besef zit er nog steeds niet al te diep in zo blijkt uit bijvoorbeeld het recente bezoek van prins Willem-Alexander aan New York bij het 400-jarig jubileum van Nieuw Amsterdam.

Een gebrek aan inzicht over slavernij in het verleden is misschien ook wel de reden dat we hedendaagse vormen van slavernij niet direct herkennen. Je kunt je afvragen of de gastarbeiders in het verleden niet simpelweg de directe opvolgers zijn van de slaven en contractarbeiders. Weliswaar kwam een groot deel van de gastarbeiders uit eigen beweging, maar gezien de grote sociaal-economische verschillen in die tijd kun je je afvragen hoe vrij men dat deed. Daarbij werd men hier redelijk dom gehouden in de bedrijven en waren de werk- en leefomstandigheden behoorlijk beroerd. Dat alles in het kader van goedkope arbeidskrachten. Nog treuriger is het lot van illegale migranten of legale seizoensarbeiders. En nog treuriger dan van de vrouwen in de sexindustrie; de positie van veel vrouwen en meisjes uit het Oostblok is aardig te vergelijken met die van sexslaven. Misschien dat we deze vorm van moderne slavernij ook nog even in de gaten kunnen houden in de discussie over kansarme migranten. Immers de groepen die het betreft zijn deels dezelfde groepen die (nu) als kansarm worden aangemerkt. Alsof de slavendrijver zijn slaaf straft voor het missen van alle kansen die deze slaaf toch heeft.

Going Dutch – korte docu over slavernij

Korte docu over slavernij in Zuid-Amerika (Suriname/Guyana)

1 comment.

Closing the week – Featuring Judith Butler, Berlin Gay Pride and complicity with racism

Posted on June 27th, 2010 by martijn.
Categories: Blogosphere.

NEW on Closer!

The official website of ISIM is closed and the repository of Leiden University works like…well it doesn’t work so well. Which is a problem if you want to read the ISIM Review articles. Therefore I’m happy to present to you: ISIM Review via Closer

Most popular on Closer this week:

1. Het pluriforme ongenoegen
2. Europe and Islam: Dutch elections – Have the Dutch become intolerant?
3. Islamizing Europe – Muslim Demographics

• If you want to stay updated and did not subscribe yet, you can do so HERE

• If you want to stay updated about the ISIM Review pages I suggest you do subscribe
  

• You can follow me on Twitter: Martijn5155

Featuring Judith Butler
Judith Butler – I must distance myself

Some of the organizers explicitly made racist statements or did not dissociate themselves from them. The host organizations refuse to understand antiracist politics as an essential part of their work. Having said this, I must distance myself from this complicity with racism, including anti-Muslim racism.

We all have noticed that gay, bisexual, lesbian, trans and queer people can be instrumentalized by those who want to wage wars, i.e. cultural wars against migrants by means of forced islamophobia and military wars against Iraq and Afghanistan. In these times and by these means, we are recruited for nationalism and militarism. Currently, many European governments claim that our gay, lesbian, queer rights must be protected and we are made to believe that the new hatred of immigrants is necessary to protect us. Therefore we must say no to such a deal. To be able to say no under these circumstances is what I call courage. But who says no? And who experiences this racism? Who are the queers who really fight against such politics?
If I were to accept an award for courage, I would have to pass this award on to those that really demonstrate courage. If I were able to, I would pass it on the following groups that are courageous, here and now:

1) GLADT: Gays and Lesbians from Turkey. This is a queer migrant self-organization. This group works very successfully within the fields of multiple discrimination, homophobia, transphobia, sexism, and racism.

2) LesMigraS: Lesbian Migrants and Black Lesbians, is an anti-violence and anti-discrimination division of Lesbenberatung Berlin. It has worked with success for ten years. They work in the fields of multiple discrimination, self-empowerment, and antiracist labor.

3) SUSPECT: A small group of queers that established an anti-violence movement. They assert that it is not possible to fight against homophobia without also fighting against racism.

4) ReachOut is a councelling center for victims of rightwing extremist, racist, anti-Semitic , homophobic, and transphobic violence in Berlin. It is critical of structural and governmental violence.

NO HOMONATIONALISM: Judith Butler refuses Berlin Pride Civil Courage Prize 2010

As Berlin Queer and Trans Activists of Colour and Allies we welcome Judith Butler’s decision to turn down the Zivilcourage Prize awarded by Berlin Pride. We are delighted that a renowned theorist has used her celebrity status to honour queer of colour critiques against racism, war, borders, police violence and apartheid. We especially value her bravery in openly critiquing and scandalising the organisers’ closeness to homonationalist organisations – a concept which was coined by Jasbir Puar’s book Terrorist Assemblages. Her courageous speech is a testimony to her openness for new ideas, and her readiness to engage with our long activist and academic work, which all too often happens under conditions of isolation, precariousness, appropriation and instrumentalisation.

Judith Butler 1 – Homonationalism 0 « Bully Bloggers

Ironically, the very reasons I gave Berlin Pride a pass this year — rampant commercialism, body fascism, and apolitical torpor — are the reasons I wish I had now been there to see Judith Butler turn down the organizer’s Prize for Civil Courage. Delivered in German to a surprised but delighted crowd, Butler’s scathingly political remarks rained on the parade of complacency with her pointed barbs against anti-immigrant and anti-muslim racism.

Angela Davis on Judith Butler’s refusal of the CSD Civil Courage Prize

I hope Judith Butler’s refusal of the award will act as a catalyst for more discussion about the impact of racism even within groups which are considered progressive”….”that somehow people from the global south, people of colour are more homophobic than white people is a racist assumption

Europe: No hiding place for Homo-nationalism [akin.blog-city.com]

With Judith Butler, Angela Davis and many other commentators giving voice to this travesty, LGBT organisations would no longer have a hiding place when they are derelict in their responsibilities to all their constituency; obvious members, the oppressed, the ostracised or the afraid – that includes minorities in the West and those that suffer under unspeakable sanction in faraway lands.

Any LGBT gathering that fails to accommodate the minorities as part and parcel of the whole representation of the LGBT community at home first and abroad would cast the organisers as hypocritical and devoid of values, seriously unworthy of the social justice mantle they claim to have and detriment to any further struggle for rights and fairness as they will be open to justifiable criticism and derision. They have no hiding place anymore.

Social Studies
Alison Powell » Filter, Feed and Funnel: Social media participation

I’m going to talk about our historical models for citizenship, and the media spaces that they are associated with. Then I’m going to talk about the media spaces of the present, and the way that filter, feed and funnel shape our opportunities for participation. I’ll talk about some of the problems of social media participation, and then suggest things we can think about – and DO – to use the opportunity that our networked communication provides.

About « Nationalities Blog

the blog of the Association for the Study of Nationalities, focusing on nationalism , ethnicity and national identity around the world.

In recent years, it might have seemed that nationalism and ethnic conflict is a phenomena of the 1990s. The headlines of the 2000s have been dominated by terrorism and other themes. It is of course no secret that nationalism remains a potent force and that ethnic and national identity continue to shape politics in many, if not most, countries around the world.

Understanding the continuing relevance of nationalism is crucial not just for scholars of particular countries, but also for understanding broader trends and regional dynamics. This blog seeks to provide timely commentary and analysis on events like these. Scholars and analysts associated with the Association for the Study of Nationalities will contribute their postings and we encourage a debate on the topics and postings on the topic of nationalism and ethnic conflict.

“Journey” Teaser Series: What happened to the Brooklyn neighborhood called “Little Pakistan”? « Journey Into America

But, everything had changed. The neighborhood was nearly empty. We were told that something like40 percent of the Pakistani population had either voluntarily left, were deported, or simply disappeared.

In the days and months after 9/11, security had tightened, the community was repeatedly raided for illegal immigrants, and hundreds were deported. Many more left because of fear. In another part of Brooklyn, Imam Siraj Wahhaj spoke about the fear of those in the neighborhood. “Just imagine FBI knocking on your door at 3:00 in the morning and questioning you,” he said, “people get scared.” Some estimate that about 15-20,000 left the neighborhood. Many stores went out of business. “In the old days,” someone said, “when you went to Coney Island Avenue you saw a lot of people, even at 12 o’clock midnight. And now at nine o’clock at night this place is deserted.”

The neighborhood is now seeing a resurgence thanks to many Pakistanis who have returned. We have much more on Little Pakistan, National Security and Immigration in the book.

Team USA at the 2010 FIFA World Cup: Motivation Unthinkable without the Military « ZERO ANTHROPOLOGY

Turning and turning in the widening gyre | The falcon cannot hear the falconer | Things fall apart; the centre cannot hold | Mere anarchy is loosed upon the world | The blood-dimmed tide is loosed, and everywhere | The ceremony of innocence is drowned | The best lack all conviction, while the worst | Are full of passionate intensity. — W.B. Yeats, The Second Coming

* Team USA at the 2010 FIFA World Cup: Motivation Unthinkable without the Military
by Maximilian Forte

In a military-dominated culture, where the militarist ethos tries to reach into every little corner of social experience and attempts to appropriate every possible making of cultural meaning, this is the latest for our files: Team USA at the 2010 FIFA World Cup in South Africa was apparently unable to think of motivation, discipline, and bonding outside of the military experience. Apparently in the U.S. these qualities have become monopolized by the military, and by militainment propaganda.

Militainment: U.S. Military Propaganda in the News Media, Hollywood, and Video Games « ZERO ANTHROPOLOGY

The Listening Post described how various branches of the American armed services–the U.S. Army, Navy, Air Force, Marine Corps, Coast Guard–and the Department of Defense itself have each established a beach-head in Hollywood. The Pentagon has liaison officers stationed in Los Angeles, precisely for the purpose of working with Hollywood, and indeed, one of these officers has since left and joined Al Jazeera, and is interviewed in this report. In return for Pentagon consultants, and even actual troops performing stunts and carrying out action scenes in select films (such as Blackhawk Down), as well as the provision of U.S. military equipment, Hollywood filmmakers submit their scripts to the Pentagon for review and approval. The result is a “slickly produced feature length advertisement” for the U.S. military. Where news media are concerned, the Listening Post provides a quick review of what has already been documented and established, concerning the practice under Rumsfeld’s Pentagon of preparing retired generals to go out and serve as “expert military analysts” in order to talk up the wars in Iraq and Afghanistan. Entities such as NBC/CNBC/MSNBC are owned by GE, a major defense contractor. Meanwhile, the video game industry, which exceeds Hollywood in profits, has been a major output of militarized culture, with some games meant to serve as intentional recruitment tools, while actual war itself is being rendered into a video game (such as the flying of drone strikes).

The racist fascist in the Queen’s Garden, the fundamentalist preacher on the plane « Islam, Muslims, and an Anthropologist

Increasingly, even the silent Muslim majority, that used to rebuke the radical minority for their idea that Muslims/Islam ‘are under attack’, are expressing their loss of confidence in the democratic liberal system to respect and protect them. There is increasingly a sense of dystopia since a growing number feel that Muslims are told one thing (i.e. trust the liberal democratic system, the freedom of speech, the justice of British values) but treated in a way that continuously contradicts those elements (including an astonishingly anti-liberal mass surveillance). Some Muslims, particularly the young, find themselves in a form of double bind (which Bateson has so well theorized) which, in some cases, may led to radical acts of identity.

Space and Culture › Book Review: Essays on Boredom and Modernity

As someone familiar with the major studies on boredom, I found this book to be an engaging introductory text that presents many of the major ideas and historical discussions of this modern phenomenon. Read in conjunction with sources like Goodstein, Essays on Boredom and Modernity can be seen as adding a level of diversity and variation to existing explorations of boredom, which in turn open us new means of interpreting modern and even postmodern views of the world. What is particularly interesting about this book is the cultural vision of modernity that is collectively constructed through this variety of engagements with boredom, one that speaks to the fragmentary and often contradictory experiences of modern culture.

Gender
‘Just World News’ with Helena Cobban: A great resource on the Hamas women

Amayreh’s study is in two parts. The first consists of interviews with three of Hamas’s female MPs: Sameera al-Halayka from the Hebron area, and Jamila Shanti and Huda Naim from Gaza. The second is Amayreh’s own analysis of the significant role women have played in bolstering Hamas.

Muslim women Could not Play football

Several Muslim women who wear the headscarf face a lot of trouble with sports associations, particularly the football one, which forbids them to play the game with their headscarf on.

Thousands rally in Kosovo in support of Muslim headscarf

Thousands Kosovo Albanians staged a protest rally Friday in Pristina after girls were banned from school for refusing to take off their Muslim headscarves.

D.C. police won’t intervene to remove women from mosques | Washington Examiner

The D.C. police department will no longer intervene in an ongoing protest by Islamic women over their place in area mosques, The Washington Examiner has learned.

A group of Muslim women has provoked confrontations in mosques in and around the capital for months by claiming the right to worship next to men. The gestures have led to angry arguments between the women and conservative men among the Muslim worshipers.

06.21.2010 – Defending the rights of Muslim women is a highly charged minefield

When I tell progressive-minded people that I focus on women’s rights in Muslim contexts, I am often met with a round of questions designed to peg me as either a Geert Wilders (a Dutch politician known for his criticism of Islam) or a Moazzam Begg. That is, do I think (a) that Islam is an inherently barbaric religion that hates women or (b) that all calls to promote women’s human rights hide a neo-liberal agenda to demonize Islam and re-colonize the Muslim world? My interrogators often look for clues on my person — my clothing, skin color, accent, and demeanor — to determine which of these is my dominant mind-set.

Imams urged to condemn domestic abuse – Herald Scotland | News | Home News

SCOTLAND’S leading Islamic scholar is launching an unprecedented campaign to place anti-domestic violence messages in Friday prayers at every mosque in Scotland.

Shaykh Amer Jamil, right, the country’s most prominent and respected Muslim thinker, is to meet every imam in Scotland over the coming months. Jamil will ask the imams to tell their congregation about Islam’s stance opposing domestic violence, and give the clerics advice on dealing with the police.

Abayas that mirror World Cup frenzy – Arab News

Even though the Saudi national football team has not qualified for the 2010 World Cup that is to begin in South Africa on Friday, Saudi designers are insisting on celebrating the tournament with flair with the launch of a new selection of abayas with World Cup themes.

Daring to listen to Saudi women » GetReligion

If you pay close attention to the coverage of Islam in the mainstream press, you may have noticed that there are three major themes:

(1) Islam is a religion of peace.

(2) There is no one Islam.

(3) When some Muslims do horrible things, they are being driven by cultural (not religious) realities, even if they insist that their motivations are rooted in their Islamic beliefs.

It’s easy to spot the tensions created by these templates. For example, if “Islam is a religion of peace,” then that makes it sound like there is only one Islam. Meanwhile, if there is one, true form of Islam, is it logical that journalists in the West (or even professors at Georgetown University) should be the ones who get to make decisions about which form of Islam is the true form? That sounds rather provincial, doesn’t it?

Ethnicity, Religion and Conflict
The ethnicisation of violence in Southern Kyrgyzstan | openDemocracy

Media talk of ‘ethnic conflict’ in Kyrgyzstan is misleading, in that it takes ethnicity to be causal. This does not describe the complex, messy process – political, economic, social and structural – whereby this crisis has become ethnicised. What matters now is to understand why and how this has occurred with such destructive speed

Puncturing Pakistan’s “madrasa myth” – The Majlis

Brookings has a new paper out — it’s two papers in one, really — examining the role of madrassas (religious schools) in promoting militancy in Pakistan, and the interplay between education and conflict.

Debating Non-Violent Islamism | Marc Lynch

I have just published an essay in the new issue of Foreign Affairs which uses Paul Berman’s polemic against Tariq Ramadan, Twilight of the Intellectuals, as a jumping off point for a broader discussion of the challenge of non-violent Islamism. I finished drafting it over a month ago, and since then several excellent review essays have appeared including one by Pankaj Mishra in the New Yorker and another by Yale University’s Andrew March in the American Prospect. I found much to criticize in the book, including Berman’s exceedingly thin engagement with the vast scholarly and historiographical literature, his still-puzzling obsession with Ramadan, and his tiresome infighting with a few liberal Western journalists such as Timothy Garton Ash and Ian Buruma. But looking past the polemics, there’s a serious debate to be had about how to think about non-violent Islamist activism in Europe and the United States, the Middle East, and throughout the Muslim communities of the world. In the end, I argue, Berman “flags important debates about Islam’s impact on Europe and the world, but he is an exceedingly poor guide to navigating them.”

Politics and prayer – The National Newspaper

From Nazis and CIA agents to the Muslim Brotherhood, Ian Johnson’s A Mosque in Munichunlocks a little known chapter of history, writes Issandr El Amrani, but its views are simplistic.

PACE report warns of rising Islamophobia in European nations

Europe’s largest intergovernmental human rights watchdog has warned that intolerance toward Islam and Muslims in Europe has been increasing in recent years and urged immediate action to stem violence against Muslims.

Protecting little Brits from the bogeyman | spiked

The Lib-Con coalition has raised the spirits of some British civil rights campaigners who have praised the new government for scrapping New Labour’s ID-card scheme, amending the DNA database model, and ensuring that migrant children will no longer be held in detention. Yet last week’s news headlines declaring that an Indian Muslim preacher would be barred from the UK brought about a strong sense of déjà vu from the not-so-distant New Labour past.

Misc.
Bhopal Victims Protest, Draw Contrast with US Treatment of BP | Informed Comment

T.L. Caswell on how Union Carbide’s negligence in the Bhopal chemical leak near Agra in the 1980s was punished late and lightly, whereas BP was forced by the US to establish a $20 billion payout fund right away.

Aljazeera English reports on the ongoing Bhopal protests by victim families, and their new resentments about how their disaster was dealt with compared to the more pro-active and tough stance taken toward BP.

tabsir.net » Berbers out of Yemen?

A long-standing tradition in North Africa, convincingly rejected by Ibn Khald?n but perpetuated by poets and curricula alike, claims that some major Berber tribes descend from Yemeni Arabs through semi-mythical pre-Islamic kings and their wholly mythical vast conquests. This idea has little to support it, and probably became popular because it allowed these tribes to claim prestigious connections in the context of a high culture dominated by Arab ideas; but why should the connection be specifically Yemeni, rather than, say, North Arabian or perhaps Persian? Linguistics suggests a possible answer.

Debating secularization « The Immanent Frame

It is too easy, her article implies, to simply insist that the cross is, in fact, an essentially Christian symbol (Justice Steven’s position). It is equally too easy to insist that it is universal—that is, that it can be a symbol for all faiths—even when what one means by that seems to be a version of a Christian universal (Justice Alito’s position).

It is too easy, not because these positions are unsophisticated, but because they are effectively ideological. Neither Stevens, the secular apologist, nor Alito, the religious apologist, has, in fact, the least idea of how this symbol functions, how it is read, how it has changed and is changing. Has the cross become more Christian in the past 50 years? Or less? Hard to say without actual research. How facts have changed would seem crucial to understanding how norms should be understood and applied, now and in the future.

Dutch
Historiën » Racistisch geweld is structureel

Het boek geeft inzicht in racistisch geweld in Nederland en laat zien dat er sprake is van een hardnekkig probleem gedurende de gehele periode van 1950 tot heden. In Nederland bestaat een grote neiging om het racistische karakter van geweld te bagatelliseren en om het structurele karakter van dit geweld te ontkennen. Juist deze reactie, en dan met name van landelijke en lokale overheden, heeft een grote invloed gehad op de wijze waarop dit geweld zich gedurende 60 jaar heeft voorgedaan en nog steeds voordoet.

Het verband tussen misdaad en etnische afstamming – Gva.be

In Nederland is de helft van de Marokkaanse jongens op zijn tweeëntwintigste met de politie in aanraking gekomen voor een misdrijf. Eén op de drie in deze groep is een veelpleger met meer dan vijf feiten op zijn kerfstok. Dat blijkt uit een nieuwe studie die is gepubliceerd in het jongste nummer van het Tijdschrift voor Ciminologie. Tot verrassing van de auteurs blijken ook Marokkaanse meisjes drie keer zo veel criminele feiten te plegen als Nederlandse dames. En veelplegers zijn gemiddeld niét gewelddadiger dan personen die maar eens af en toe een feit plegen. Uit een ander onderzoek in hetzelfde nummer van TVC blijkt dan weer dat asielmigranten meer criminele feiten plegen dat autochtonen of gewone migranten. Een evaluatie van beide studies én de vraag of deze studie kan veralgemeend worden naar België. Niet dus.

Elsevier.nl – Buitenland – Duitsland start programma voor radicale moslim met spijt

Duitsland wil een telefoonnummer en een website instellen voor mensen die onder de invloed van fundamentalistische moslims zijn gekomen, maar dit niet meer willen. Het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken hoopt zo te voorkomen dat jonge moslims zich keren tot de radicale islam.

Open Brief aan PVV Stemmer – Wij Blijven Hier!: Het schrijversplatform van moslims

Sherris Alam had een interessant gesprek in de trein met Eric Lucassen (nr 12 PVV). Hieronder staat de brief die Sherris aan Eric schreef, met daaronder een reactie van Eric.

Moslims, geef rekenschap van de angst voor de islam – PvdA Amsterdam

Ramzi Alioui schreef mij ‘the day after’ een ontroerende brief over wat de opmars van de PVV met hem doet. Wat moet ik doen om gemotiveerd te blijven, vraagt hij. Mijn antwoord is, breng een beweging op gang van goedwillende Marokkanen die zich distantiëren van kwelgeesten en radicalen. Laat massaal en publiekelijk zien dat wij houden van Nederland en bijdragen aan deze samenleving.

hoeiboei: Het islamitische racisme

De moslims beweren steeds opnieuw, dat er geen racisme zou voorkomen in de islam, daar zouden alle mensen gelijk zijn. Ze gaan zelfs zover om te beweren, dat het racisme een product van de blanke man zou zijn. Waarom echter kopen Arabieren bij voorkeur zwarte slaven?

We zijn zoals we zijn – Trouw

De hoofddoek is een symbool van onderdrukking, zeggen critici. Een hoofddoek wel of niet dragen is een bewuste keuze, stellen jonge moslima’s daartegenover. Verslaggever Rob Pietersen interviewde zussen die elk een eigen, andere keuze maakten.

Frontaal Naakt. » Kakkerlakken

Zie bijvoorbeeld haar laatste column, een schokkend relaas over de mensonterende toestanden in een provinciaal ziekenhuis, waar de artsen bij de zoon van een ernstig zieke vrouw drammerig op euthanasie aandringen. Het gaat om een ‘dierbare’, blijkt uit Marbes verhaal, maar dat weerhoudt de stamgasten er niet van hun wekelijkse haatritueel op te voeren

Onderzoek naar aparte begraafplaatsen Joden en islamieten – Gooi & Vechtstreek – Gooi en Eemlander

Wethouder Hette Zijlstra gaat een onderzoeksvoorstel schrijven over de eventuele komst van een joodse en een islamitische begraafplaats in Weesp. Ook zal hij een onderzoek laten doen naar de wenselijkheid van een crematorium in Weesp. De onderzoeksopdracht zal in de volgende commissievergadering besproken kunnen worden.

Maghreb Magazine » Marokkanen omarmen Anne Frank

In Marokko waren Anne Frank en haar beroemde dagboek tot nu toe nauwelijks bekend. Bovendien zien veel Marokkanen verhalen over de holocaust als joodse propaganda. Toch maakt een reizende tentoonstelling over Anne veel los.

‘Anne Frank: een geschiedenis van vandaag’ heet de tentoonstelling in de stad Fez.

Wereldjournalisten Harchaoui: Straffen in plaats van straatcoaches!

‘De autochtone Nederlander maakt zich zorgen om de integratieproblemen, maar doet er weinig aan.’ Dit zei Sadik Harchaoui, directeur van FORUM, instituut voor multiculturele vraagstukken, gisteren tijdens het interviewcollege ‘De Nederlander nu – hetzelfde en toch steeds weer anders’ georganiseerd door de Universitei Utrecht.

nrc.nl – Binnenland – Legerimam: ‘Moslims laten te weinig van zich horen’

Nederlandse moslims moeten actief proberen hun eigen imago te verbeteren. Bovendien zouden ze minder passief moeten zijn en duidelijker voor hun eigen belang moeten opkomen. Dat zegt kolonel Ali Eddaoudi, die een jaar geleden, samen met een Nederlandse collega van Turkse afkomst, werd aangesteld als eerste islamitische geestelijke verzorger bij Defensie.

1 comment.

Een wekelijks portie burgerschap 25 – Homo!

Posted on June 24th, 2010 by martijn.
Categories: Burgerschapserie 2010.

Uit de burgerschapskalender:

“Nederland is een land waar niemand zijn eigen ik hoeft te verstoppen”, staat op www.discriminatie.nl. “Het is een plek waar niet geoordeeld wordt over bijvoorbeeld huidskleur, handicap, leeftijd of seksuele voorkeur. Iedereen moet zichzelf kunnen zijn en zich thuis kunnen voelen. In Nederland mag iedereen zijn of haar eigen ik laten zien.”
26 juni Roze Zaterdag
www.rozezaterdagen.nl

Met de strekking zullen velen het eens zijn. Het is ook een belangrijk signaal zeker in een tijd waarin homo’s en joden en moslims slachtoffer zijn van discriminatie en intolerantie. Recent is er behoorlijk wat te doen over het anti-semitisme en anti-homo gedrag onder Marokkaans-Nederlandse jongeren en eigenlijk al hun anti-gedrag. Het meest opvallende zijn niet deze vormen van agressief gedrag. Die zijn, helaas, van alle tijden. Of het ‘nieuwe’ anti-semitisme inderdaad stijgende is, is moeilijk te zeggen. Dat wordt voortdurend beweerd nadat er incidenten zijn geweest in de strijd tussen Israel en de Palestijnen die groot het nieuws halen zoals in het verleden de Intifadah, de Gaza oorlog en recent de Flotilla. Of het ook erg nieuw is valt ook te betwijfelen; het is wel van iets andere aard dan het klassieke extreem-rechtse anti-semitisme.

Eerder was er ook onderzoek naar acceptatie van homosexualiteit een ook dat liet tegenstrijdige tendensen zien: als een ogenschijnlijk vooral autochtoon probleem of als een ogenschijnlijk allochtoon probleem. Laurens Buijs heeft daar een helder verhaal over geschreven: Twee rapporten. Vandaag is er ook een SCP rapport verschenen dat ook op dit onderwerp ingaat:

• In 2008 had 9% van de bevolking een negatieve houding tegenover homoseksualiteit, in 2006 was dat 15%.
• De meeste moeite hebben orthodox protestanten en moslims.
• Buitenshuis hebben veel homo- en biseksuele mannen en vrouwen negatieve ervaringen. Vooral verbaal geweld komt veel voor.
• De middelbare school is geen veilige plek voor homojongeren. Jongeren leggen elkaar strikte gender- en seksuele normen op.
• Veel homojongeren hebben depressieve klachten: een op de zeven meisjes en een op de acht jongens. De helft van de homojongeren denkt wel eens aan zelfmoord. 9% van de jongens en 16% van de meisjes heeft een zelfmoordpoging gedaan.
• De meerderheid van de migranten in Nederland beschouwt openlijke homoseksualiteit als blijk van gebrek aan respect en loyaliteit tegenover de familie.

Dit zijn enkele conclusies uit de SCP-publicatie Gewoon anders. Acceptatie van homoseksualiteit in Nederland. Het rapport, onder redactie van prof. dr. Saskia Keuzenkamp, is het resultaat van samenwerking tussen het Sociaal en Cultureel Planbureau, de Universiteit van Amsterdam, University College Maastricht en Movisie. Op basis van informatie uit bevolkingsenquêtes, enquêtes onder homo- en biseksuele mannen, vrouwen en jongeren, onderzoek onder lesbische ouders en hun kinderen en interviews met sleutelpersonen uit vijf minderheidsgroepen (behoudend protestanten en Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Chinese Nederlanders) wordt een zo compleet mogelijk beeld geschetst van de acceptatie van homoseksualiteit in Nederland. De uitvoerige, wetenschappelijke publicatie van het onderzoek heet: Steeds gewoner, nooit gewoon. Acceptatie van homoseksualiteit in Nederland.

Enkele andere conclusies:
Homoseksualiteit steeds meer geaccepteerd
Homoseksualiteit op zich wordt onder alle lagen van de bevolking breed geaccepteerd. Gemiddeld stond in 2008 9% negatief tegenover homoseksualiteit. In 2006 was dat nog 15%.
In sommige kringen is het aandeel met een homonegatieve houding beduidend groter. Dat geldt met name voor orthodoxe protestanten en moslims. Ook bij etnische en religieuze minderheden voltrekken zich echter voorzichtig positieve veranderingen in de omgang met homoseksualiteit, vooral onder Surinaamse en orthodox protestantse Nederlanders. Maar het openlijk homo of lesbisch zijn blijft in de onderzochte minderheidsgroepen problematisch.
Gelijke rechten voor homo’s en hetero’s breed onderschreven, zichtbaarheid ligt gevoeliger
Vergeleken met andere westerse landen is de steun voor gelijke rechten voor homoseksuelen in Nederland het grootst. Zweden en Denemarken lijken op dit punt het meest op Nederland. Toch is een op de vijf Nederlanders tegen adoptie door homoseksuele paren en ruim een op de tien voor afschaffing van het huwelijk voor paren van hetzelfde geslacht.
De brede instemming met wettelijke gelijkstelling neemt niet weg dat er nog altijd veel mensen zijn die moeite hebben met de zichtbaarheid van homoseksualiteit in het openbaar. In 2008 gaf 40% van de bevolking aan twee zoenende mannen aanstootgevend te vinden, 27% zei dat over twee vrouwen. Dit zijn veel grotere groepen dan de 13% die er aanstoot aan neemt als het om een heteropaar gaat.
Geweld en andere negatieve reacties
Met regelmaat verschijnen er berichten over fysiek geweld tegen homo’s. Alleen al in Amsterdam werden er in 2009 82 meldingen daarvan gedaan bij de politie. Verbaal geweld komt veel vaker voor. In 2009 werd een op de tien homomannen in het half jaar voorafgaand aan het onderzoek een of meer keer uitgescholden of belachelijk gemaakt op school of werk vanwege zijn seksuele voorkeur. Ongeveer drie op de tien had die ervaring met vreemden. Onderzoek onder lesbische en biseksuele vrouwen uit 2008 laat vergelijkbare uitkomsten zien.
Lesbische moeders en hun kinderen krijgen vaak onaangename reacties. Ruim tweederde van de moeders krijgt suggestieve vragen en drie op de tien melden geroddel. Hun kinderen zijn vaak het mikpunt van grapjes (61%) en negatieve opmerkingen over de seksuele voorkeur van de moeders (45%).
Homojongeren
Bijna een derde van de leerlingen in het voortgezet onderwijs denkt dat een homoseksuele leerling op school niet open kan zijn over zijn of haar seksuele voorkeur. Heterojongeren hebben een ambivalente houding als het gaat om de openheid van homoseksuelen. Zij hechten veel belang aan authenticiteit: iemand die echt zichzelf is, dwingt respect af. Maar tegelijkertijd moeten jongeren zich wel houden aan gendernormen. Homojongens die zich vrouwelijk gedragen zijn volgens de jongeren ‘nep’ en niet zichzelf.
Uit onderzoek onder ruim 1600 homojongeren van 16-25 jaar blijkt dat meisjes gemiddeld 13,5 jaar zijn als ze ontdekken dat ze zich (ook) tot seksegenoten aangetrokken voelen; de jongens gemiddeld 12,6 jaar. Tussen ontdekking en coming-out verstrijken bij meisjes drie jaar en bij jongens vier.
Een op de zeven lesbische of biseksuele meisjes en een op de acht homo- of biseksuele jongens heeft (heel) vaak last van depressieve klachten. De helft van de homojongeren heeft weleens suïcidegedachten gehad. 9% van de homo- of biseksuele jongens en 16% van de lesbische of biseksuele meisjes heeft een zelfmoordpoging achter de rug.
Biseksuelen
Biseksuelen wijken op tal van aspecten af van homoseksuele mannen en vrouwen. Zij zitten vaker ‘in de kast’, vooral de mannen en jongens. Biseksuele jongeren (vooral de jongens) rapporteren minder homovriendelijkheid in hun omgeving dan de homoseksuele jongeren. Biseksuelen zijn niet vaker depressief, maar hebben wel vaker een zelfmoordpoging ondernomen. Onder heterojongeren is biseksualiteit zo goed als onbekend. Toch komt biseksualiteit onder meisjes meer voor dan lesbisch zijn.

Tot zover de persverklaring van dat rapport. Wat hierin ontbreekt is hoezeer homoseksualiteit (en vandaar ook de link met burgerschap hier) wordt ge-instrumentaliseerd als een marker voor Nederlandse identiteit en voor de alteriteit van allochtonen, in het bijzonder moslims zoals bijvoorbeeld Paul Mepschen laat zien. Men gaat daarbij uit van een ge-idealiseerd beeld van de Nederlandse samenleving omdat homo’s bij lange na nog niet dezelfde status hebben als heterosexuelen en vooral nog steeds te maken hebben met heteronormativiteit zoals het SCP onderzoek laat zien met betrekking tot middelbare scholen.

Zeer belangrijk is ook het idee van jezelf kunnen zijn zoals ook blijkt uit het SCP onderzoek maar ook uit het fragment van de burgerschapskalender. Dat kan natuurlijk niet onbeperkt in de publieke ruimte ook al suggereert de tekst van de burgerschapskalender anders. Het moge duidelijk zijn dat in Nederland homo’s vrij veel ruimte krijgen om hun idee van eigenheid te tonen, maar dat deze allesbehalve vanzelfsprekend is onder zowel autochtone als allochtone Nederlanders.

0 comments.

Het pluriforme ongenoegen

Posted on June 22nd, 2010 by martijn.
Categories: Multiculti Issues.

Inleiding
In haar onderzoek Het Multicultureel Onbehagen richt Eva Klooster zich vooral op de alledaagse gevoelens van onbehagen over pluriform Nederland. Het ACB besteedde aandacht aan dit onderzoek in een expertmeeting. Dit stuk is een weergave van mijn bijdrage. De focus op het alledaagse maakt het onderzoek zeer interessant.  Het geeft namelijk een inzicht in hoe verschillende mensen met verschillende achtergronden de wereld om hen betekenis geven; een wereld die wordt ingekleurd door culturele idealen en praktische zaken evenals door beperkingen door mondiale economische, politieke en culturele ontwikkelingen. Om een en ander voor de discussie in een wat breder perspectief te plaatsen zal ik, met een focus op religie in het algemeen en islam in het bijzonder, een vijftal zaken belichten die we volgens mij in verschillende vormen kunnen terug vinden in het betreffende onderzoek. Dat gaat ten eerste om de alledaagse opvatting over cultuur. Ten tweede om de houding ten opzichte van islam natuurlijk en meer in het algemeen ook met religie. En ten derde een, in de analyses vaak afwezige, houding over authenticiteit. En ten vierde natuurlijk, radicalisering van secularisme en islam en als vijfde en laatste het opkomende extremisme van het midden.
Cultuur
Waar in de jaren 70 en 80 de nadruk in het beleid op migranten en later minderheden vooral lag op de sociaal-economische achterstanden, zien we gaandeweg de jaren 90 een verandering. Aan de ene kant worden cultuur, etniciteit en religie in toenemende mate als privé zaken aangemerkt terwijl aan de andere kant over een breed politiek spectrum er vragen werden gesteld over de mate van diversiteit in relatie tot behoud van de sociale cohesie. De privé zaak kwam daarmee in het centrum van het publieke debat te staan. Deze politisering nam een verdere vlucht met de gebeurtenissen van 11 september 2001 en daarna de opkomst van populistisch politicus Fortuyn die een stem gaf aan dat deel van de bevolking met een sterk onbehagen over de multiculturele samenleving gekoppeld met een sterke afkeer van het politieke establishment. Hij was vooral uitgesproken in het verdedigen van de vrijheid van meningsuiting en seksuele vrijheden (in het bijzonder voor homo’s). Zijn opkomst en later ook van die van Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders evenals schrijver en regisseur Theo van Gogh leidde tot een confrontatie stijl in het publieke debat. Dit werd verder aangewakkerd door de moorden op Fortuyn in 2002 en Van Gogh in 2004 en niet te vergeten ook publieke optredens van moslim jongeren en imams die politici en opinieleiders op een grove, harde manier veroordeelden of zelfs bedreigden.
De nadruk op ‘Nederlandse’ waarden is deel van een trend die opkwam in Nederland en de rest van Europa gedurende de jaren ’90. In het proces van het opbouwen van een natie-staat worden, nationale verbondenheid en identiteit geïnterpreteerd aan de hand van ideeën over één nationale cultuur. Interne verschillen worden gehomogeniseerd (de ontzuiling is eigenlijk een verdere stap daartoe in de Nederlandse geschiedenis) en culturele identiteit en gelijkheid worden voorwaarden voor het verwerven van burgerrechten. Met deze interpretatie van burgerschap wordt de noodzaak van migranten om de ‘Nederlandse normen en waarden’ te accepteren én te internaliseren de basis voor het beleid. Migranten moeten dezelfde ideeën over deugdzaam burgerschap verwerven die autochtone Nederlandse burgers ook hoog achten, of dat zouden doen. Deze cultuurretoriek promoot zo een gehomogeniseerde en geïdealiseerde visie op de nationale morele gemeenschap and leidt tot uitsluiting (of insluiting op voorwaarden) van migranten.
Religie ic Islam
Dat heeft zich met name toegespitst op islam. Na 9/11 is de focus in de media, de politiek en het integratiebeleid bijna volledig kwam te liggen op islam en moslims en hun vermeende dreiging voor de Nederlandse samenleving. De confrontatie stijl en de nadruk in dit debat op de theologische onverzoenbaarheid (of op z’n minst spanning) van de islam met ‘Nederlandse waarden en normen’ hebben geleid tot een islamisering van het publieke debat over migranten en integratie: mensen van Turkse en Marokkaanse afkomst en hun nakomelingen worden meer en meer gecategoriseerd als, primair, moslims en de mate van ‘behoud’ van islamitische geloofsvoorstellingen en praktijken worden een maatstaf voor integratie.

Hoewel Nederland de nodige ervaringen had met moslims ten tijde van de kolonisatie van Nederlands Oost-Indië (Indonesië) en Suriname, zien we dat vanaf het moment van hun aankomst Turkse en Marokkaanse migranten werden gecategoriseerd als ‘outsiders’ en als een ‘probleem’ voor de Nederlandse samenleving. Al in de jaren ’80 werden ze gezien als mensen die niet bereid waren om te integreren, vrouwen niet gelijk behandelden, beïnvloed werden door buitenlandse machten, loyaal waren aan het land van herkomst in plaats van Nederland, een voorkeur hadden voor non-democratische modellen en de scheiding kerk-staat niet erkenden en respecteerden. Aanvankelijk werden ze gecategoriseerd als migranten of minderheden (op basis van hun sociaal-economische achterstand), maar later werd dit vervangen door andere labels zoals allochtoon. Ook het etiket ‘moslim’ draagt de impliciete betekenis van buitenstaander.

Daar komt bij dat moslims eigenlijk pas vanaf de jaren 80, in een ontzuilde en snel seculariserende samenleving dus, zich sterk hebben georganiseerd en hun religie hebben ge-institutionaliseerd. De meeste claims en eisen van moslims in Nederland, en door Europa heen,zijn integratief in plaats van dissociatief. Men schikt zich met andere woorden naar het reeds bestaande systeem. Moslims hebben in Nederland islamitische scholen opgericht, twee islamitische omroepen (tegenwoordig weer één), arrangementen voor ritueel slachten en islamitische begraafplaatsen, gewoonlijk gebaseerd op het principe van gelijkheid dat ook de verzuiling domineerde. Als joden en christenen recht hadden op eigen scholen, slachtrituelen enzovoorts, dan moslims ook. Het ontnemen van dergelijke rechten zou, zo werd gevreesd, leiden tot een ongewenste politisering en werd ook principieel als verwerpelijk beschouwd. Buitenlandse invloed werd bemoeilijkt, behalve in het geval van de Turkse Diyanet omdat hun islam als ‘liberaal’ werd gezien ten opzichte van die van anderen. Dat deze institutionalisering echter plaatsvond in een tijd van secularisering, heeft er waarschijnlijk toe bijgedragen aan het idee dat migranten religieus zijn en de autochtonen niet.
Authenticiteit
Pas geleden was er een discussie op Twitter tussen een moslimpoliticus en een persoon die, laten we zeggen, het niet zo zag zitten met die multiculturele samenleving waarin de moslims de baas zouden zijn. Daar kwamen forse reacties op van andere twitteraars, waarop de politicus zei: Nee, zo moeten we dat niet doen, dat zijn de gevoelens van deze man en die moeten we respecteren en serieus nemen. Het is maar een anecdote, maar wel één die exemplarisch is voor een culturele verandering in de Nederlandse samenleving. Eén van de aspecten van de beweging in de jaren ’60 was het uitdragen van het authentieke zelf: je moest jezelf kunnen zijn. Was dat toendertijd nog onderdeel van een beweging tegen de mainstream cultuur, tegen het einde van de 20e eeuw was het ‘jezelf zijn’ of beter gezegd jezelf presenteren en uitten als zodanig, onderdeel geworden van de dominante cultuur, onder wie ook die onder politieke elite. Het voortdurende gehamer van politici op het serieus nemen van emoties en sentimenten van de ‘hardwerkende man en vrouw van de straat’ of zelfs de claim dat men namens die hardwerkende man en vrouw spreekt en gevoelens uit en bespreekbaar maakt, is een uiting van die culturele verandering.

We zien dat deze gevoelens gekoppeld worden aan concrete zaken; variërend van homo’s die weggepest zouden worden tot, zoals Annelies Moors mooi heeft laten zien, de burqa- en niqab-debatten waarin politici stelden dat ze zich ongemakkelijk voelden wanneer ze vrouwen in niqab zagen, zich vervreemd voelden, walgden van deze zogenaamd vrouwonderdrukkende praktijken. Religie is in deze optiek bijna het tegendeel van jezelf zijn; immers je gaat niet van jezelf uit, maar van iets dat niet zou bestaan: God, of van een antiek boek de Bijbel of Koran dat al lang achterhaald is. Het interessante is echter wel dat ook onder religieuze mensen het discours hoog in aanzien staat en dat men dit geinternaliseerd heeft. Dat resulteert in diverse gevallen, of het nu om Evangelische christenen, new age jongeren of Salafistische moslimjongeren gaat in een zoeken naar puurheid en zuiverheid; echt jezelf zijn betekent dan echt christen of echt moslim zijn. In straatculturen vinden we het terug in de eis tot respect; respect is niet meer iets dat je anderen geeft maar een claim op een eigen ruimte waarin je jezelf kunt zijn en anderen moeten respect hebben voor dat eigene.
Radicaal secularisme en radicale islam
De management van religie is niet een vaststaand gegeven, maar het product van een specifieke geschiedenis en ingebed in een geheel van invloeden die de nationale politieke en religieuze cultuur weerspiegelen. Zowel beleid als debat richten zich met name op de salafi beweging. Deze beweging probeert de islam te revitaliseren op basis van een utopisch beeld van de eerste generaties moslims en op deze manier een leefwijze te bevorderen die voor haar participanten rechtvaardiger en bevredigender is dan hun huidige. Hoewel deze beweging aanvankelijk erg quietistisch was en iedere optreden in de publieke ruimte meed, werden ze vanaf 2002 zichtbaarder na incidenten met jongeren die probeerden in Tjetsjenië, Kashmir en Pakistan de gewelddadige jihad uit te voeren. Dit werd versterkt na de moord op Van Gogh in 2004 door jongeren van het Hofstad netwerk die banden hadden of gehad hadden binnen het Europese salafi netwerk. Verder werden preken van imams in de media uitgelicht waarin ze op harde en grove wijze Nederlandse politieke leiders aanpakten, stelden dat vrouwen gecorrigeerd moesten worden als ze iets fout deden eventueel met kracht, het Nederlandse buitenlandbeleid bekritiseerden evenals het bondgenootschap van Nederland met de VS en Israël. Voor de salafi beweging en haar participanten is religie geen privé zaak en dient het dat ook helemaal niet te zijn. Bepaalde elementen van het gedrag van individuele salafi moslims zoals vrouwen die een niqab dragen of mannen en vrouwen die weigeren om iemand van het andere geslacht een hand te geven zijn controversieel.

De achtergrond van deze debatten over liberale en radicale islam wordt bepaald door de moraal van het publieke optreden van religie. De opkomst van religieuze bewegingen zoals de Pinksterbewegingen bij de christenen, de Hindutva onder hindoes en de salafi beweging onder moslims die zich niet neerleggen met het kader voor een liberale, terughoudende religie en een seculiere politieke cultuur wordt in het geval van moslims, radicalisering genoemd. De secularisering van de Nederlandse samenleving heeft niet geleid tot minder conflicten over religie in de publieke ruimte, maar heeft eerder opnieuw de arena geopend voor onderhandelingen over die publieke ruimte ook al zijn religieuze groepen zeer ver gegaan in het zich aanpassen aan de geseculariseerde ruimte. Vooral sinds 2001 wordt het Nederlandse publieke debat zoals in zoveel Europese landen gedomineerd door verschillende perspectieven op moreel burgerschap, de morele orde en de noodzaak voor migranten om te voldoen aan het ideaalbeeld van de Nederlandse morele gemeenschap waarin burgers hun deugdzaamheid vinden in seculiere vrijheden en tolerantie. Daarbij fungeert de islam als de ultieme ander, maar inmiddels lijken de opvattingen over wat acceptabel is in een seculiere samenleving ook zo veranderd dat de druk op bijvoorbeeld christelijk-evangelische groepen ook groter wordt; secularisme is een norm die ook hen wordt opgelegd. Niet alle religieuze groepen weigeren te voldoen aan die norm en onder moslims hebben we het dan vooral over salafisten. Met name zij zijn na 9/11 in het middelpunt van de belangstelling komen te staan toen thema’s als geweld, veiligheid, intolerantie, verborgen agenda’s, religieuze spanningen en een oriëntatie op de islamitische wereld werden toegevoegd aan het debat over cultureel burgerschap. Tegelijk met deze focus op de ‘radicale’ islam zien we ook een extremistischer wordend secularisme opkomen en politici en opinieleiders die hun idee over de seculiere identiteit van de Nederlandse samenleving verdedigen tegen religie in het algemeen en islam in het bijzonder. Daarbij verworden bepaalde seculiere rechten en vrijheden, zoals de vrijheid van meningsuiting, van rechten die burgers hebben ten opzichte van de staat, rechten die burgers uitoefenen ten opzichte van elkaar en zich toe-eigenen en claimen: zoals straatjongeren respect claimen, claimen secularisten de vrijheid van meningsuiting en sexuele rechten in hun kritiek op orthodoxe religieuzen zoals in het geval van de Mohammed cartoons of uitlatingen van geestelijken over homoseksualiteit.
Extremisme van het midden
Wat opvalt in de uitspraken van de mensen in het onderzoek van Eva Klooster maar ook in de ethnobarometer is een wat Seymour Martin Lipset noemde het extremisme van het midden. Waar extremisme meestal in de marges van links of rechts wordt gezocht, kan deze ook in het midden gevonden worden. Het gaat daarbij om ogenschijnlijk tegenstrijdige opvattingen. Allereerst is er een extreem egalitarisme: iedereen is gelijk en etnische en religieuze achtergronden zouden geen enkele rol mogen spelen en iedereen moet sociaal-economisch gezien gelijke kansen hebben. Tegelijkertijd is er ook een sterk autoritarisme: een conservatieve perceptie op culturele waarden, individuele vrijheid en culturele diversiteit. Het eerste heeft vooral betrekking op sociaal-economische positie en het tweede op culturele diversiteit. Dat maakt deze mensen niet links of rechts, maar beiden. De bindende factor lijkt te zijn dat mensen de indruk hebben dat hun leefstijl wordt aangetast: zowel door de economische crisis (maar wellicht ook door een toenemende flexibilisering van de arbeidsmarkt met tijdelijke contracten, uitzendwerk en ontslagversoepeling) als door multiculturalisme. Vooral mensen die het idee hebben dat ze niet meekunnen in de materialistische status race (en daarvoor hoef je niet bij de lage inkomens te behoren) zouden zich kunnen afzetten tegen culturele diversiteit temeer daar zij zich het culturalisme zoals hierboven besproken ook eigen hebben gemaakt. Het extremisme van het midden, of misschien beter gezegd de radicalisering van het midden zit ‘m hierin dat het gedachtegoed dat men uit en de praktijken die men voorstelt weliswaar niet neo-nazistisch of klassiek racistisch zijn, maar wel dat ze zich verwijderen van wat algemeen als ge-accepteerd wordt/werd aanvaard door instituties in de samenleving.

Conclusie
Terwijl dus eerder in de tijd van de verzuiling en daarvoor nationalisme vooral gebaseerd was op het verbonden zijn met een religieuze of ideologische gemeenschap, gaandeweg de jaren ’80 en ’90 werd dit vervangen door een idee van morele gemeenschap gebaseerd op een gedeelde cultuur die gebaseerd zou zijn op sexuele vrijheden, emancipatie van de vrouw en vrijheid van meningsuiting. Moslims werden, en worden, gevreesd vanwege hun vermeende oppositie tegen deze vrijheden en vanwege hun vermeend sterke religiositeit die veel autochtone niet-moslims herinnert aan het verleden met de beperkingen die werden opgelegd door de kerken. De vrees voor de islam, mede aangewakkerd door allerlei gewelddadige acties door moslims volgens hen uit naam van de islam, is vermengd met een vertoog over jezelf zijn en Nederland als seculiere staat waar religie achterhaald zou zijn en doet denken aan de verstikkende beperkingen van vrijheden uit de jaren vijftig. Deze verschijnselen produceren een extremisme van het midden waar de PVV de belangrijkste verschijningsvorm, vertolker en aanjager van is.

1 comment.

Een wekelijks portie burgerschap 24 – Papa, ik lijk steeds minder op jou

Posted on June 18th, 2010 by martijn.
Categories: Burgerschapserie 2010.

Uit de burgerschapskalender:

“Wie is toch die man die iedere zondag het vlees komt snijden?” vroeg een jongetje zich een paar jaar geleden af in een SIRE-spotje. Omdat vaders toen zo druk waren en altijd onderweg. Intussen hebben vaders de zorg voor hun kinderen meer op zich genomen. Vaders snijden niet alleen het vlees, maar maken ook het eten klaar.

Mannen zouden niet minder opvoeden, maar anders, maar toch ook weer anders dan hun vaders. Wanneer het gaat om Marokkaans-Nederlandse ouders wordt er vaak geklaagd over de ouders en de vaders misschien nog wel het meest. Daar zit wel een kern van waarheid zoals dat heet. Het verlies aan gezag van met name de vader speelt een rol. Zijn positie is vaak vooral verzwakt door zijn lage sociaaleconomische positie. Verder proberen vaders wel invloed uit te oefenen op hun kinderen bijvoorbeeld op de keuze van hun vrienden), maar veel voltrekt zich toch buiten het gezichtsveld van de vaders. Het onderzoek dat A. Hermans enkele jaren geleden gedaan heeft in Gouda stelt dat vaders de nadruk leggen op het volgen van ‘het rechte pad’. Dit betekent dat hun kinderen goede moslims moeten worden en respect voor anderen moeten hebben, ongeacht huidskleur of geloof (op de tweede plaats komt een goede opleiding, die gezien wordt als het middel om te slagen in de maatschappij).

De ouders vaak geen antwoord hebben op de ‘waarom’-vragen van hun kinderen. Dit gaat ook op voor religieuze overdracht. Veel jongeren verwijzen naar familieleden (opa’s, oma’s, ooms en tantes) die over veel religieuze kennis zouden beschikken. In veel gevallen wonen deze mensen echter in Marokko en niet in Nederland. De religieuze overdracht is over het algemeen beperkt tot het vertellen van verhalen over de profeet Mohammed, de vasten, leren van het gebed en soms bij meisjes de hoofddoek. Jongeren willen meer dan dat. Zij willen weten waarom de zaken zijn zoals ze zijn volgens de islam van de ouders en willen precies de regels weten. Het gaat er niet zozeer om dat ouders daar geen antwoord op hebben (dat hebben ze meestal wel ook al is dat dan weer niet altijd ontleend aan islamitische tradities), maar vaak is het niet het antwoord dat de jongeren zoeken.

Verder dienen we de invloed van de ouders sowieso niet te overschatten. Zeker wanneer kinderen de puberteit bereiken wordt de ‘peergroup’ steeds belangrijker. Trees Pels heeft laten zien dat dit voor Marokkaans-Nederlandse jongeren sterker geldt dan voor autochtoon-Nederlandse jongeren aangezien de eersten beïnvloedbaarder zijn en sterker gehecht zijn aan vrienden. De peergroup geeft jongeren de mogelijkheid om te experimenteren en kan een zeer belangrijke steun zijn voor jongeren. Naast Hermans zijn Trees Pels, Paul Geense en Marjolijn Distelbrink één van de weinigen die onderzoek hebben gedaan naar vaderschap onder allochtonen:
Dé plek voor de zorgvader

Enkele algemene resultaten (en voor de duidelijkheid: dit geldt niet voor alle allochtone vaders), zijn bijvoorbeeld dat driekwart van de 25 Chinese vaders (inderdaad) in de horeca werkt. Dat deze werkende vaders gemiddeld laag zijn opgeleid, maar wel eigenaar zijn van een restaurant of cafetaria. Marokkaanse vaders doen het minst in het huishouden, dit vanwege hun religieuze en culturele achtergrond en de feitelijke verdeling van het binnenshuis (vrouwen) leven en buitenhuis (mannen) leven. Maar Marokkaanse mannen doen toch altijd de boodschappen? Ja, maar dat blijkt een specifieke mannen buitenhuistaak te zijn. Creoolse vaders staan het dichtst bij hun kinderen. Ze praten ook meer met ze en proberen het beeld van de afwezige vader die zijn kinderen als prestigeobject beschouwt, ten goede te veranderen. Gezamenlijk vinden de allochtone vaders dat ze de opvoeding goed aankunnen, maar opvoeden in Nederland is ook lastig. Unaniem noemen ze de seksuele permissiviteit (vrijheid) en de losse omgang tussen jong en oud. Nederlandse kinderen krijgen te weinig respect voor ouderen aangeleerd en zijn brutaal en over assertief. Wat dat betreft is er niets nieuws onder de zon.

Het is een belangrijk onderzoek want het beeld over mannen cq vaders onder bijvoorbeeld moslims blijft misschien nog wel meer steken bij stereotypen en vooroordelen dan bij vrouwen. Bij vrouwen die zich sluieren is, zo zie ik terug in mijn eigen onderzoek, de vraag die vaak gesteld wordt of ze dat moeten van hun vaders. Als we het hebben over de onderdrukking van de vrouw, dan gaat het om al dan niet vermeende onderdrukking door de man/vader. In interessant onderzoek in dit opzicht is Stolen Honor van Katherine Ewing. In dit boek schildert zij een etnografisch portret van Duitse moslimmannen waarbij ze zich richt op de stereotypen en stigma waarmee zij te maken krijgen en hoe ze daar in hun dagelijks leven mee omgaan. Volgens Ewing is deze stigmatisering vaak onopgemerkt, maar oefent zij wel degelijk invloed uit op het scheppen van een identiteit als man. Onderzoek onder Britse jongens laat dit bijvoorbeeld eveneens zien. Het idee van een ‘crisis van de mannelijkheid’ dat vaak in onderzoeken terugkeert lijkt op basis van dat Britse onderzoek (maar ook dat van Ewing) gebaseerd op een gebrekkige conceptualisering van mannelijkheid, waarin pathologisch gedrag van mannen centraal staat: ze zijn onderdrukkers, functioneren slecht op de arbeidsmarkt en in het onderwijs en worden op alle fronten voorbijgestreefd door vrouwen. Macho-gedrag en denigrerende uitlating van jongens over meisjes zijn niet slechts uitingen zijn van seksistische opvattingen of uitingen van onderdrukking van vrouwen. Het machogedrag van sommige jongens is evenmin alleen een manier om de traditionele machtsverdeling tussen jongens en meisjes te handhaven. Het is volgens ook een rebellie tegen de vooroordelen die er bestaan rondom het pathologische gedrag van mannen door het omkeren van negatieve stereotyperingen; de brutale onbeschofte jongen, wordt dan een macho stoere jongen die macht uitoefent over zijn omgeving.

Ewing laat daarbij zien dat de negatieve stereotyperingen en stigma’s een belangrijke rol spelen in de constructie van de moslimman (als mislukte, onderdrukkende patriarch of agressieve haatbaard) als tegenpool van de Duitse moderne man en moderne vader en moderne burger (die meer doet dan alleen op zondag het vlees snijden):

The national subject of a modern democracy based on equality and respect for human rights stands as the antithesis of an abjected subject whose sense of belonging must rest on violence and the abuse of women (p3).

Zeer interessant daarbij is dat ze laat zien dat deze mannen goed op de hoogte zijn van die stigma’s en dat ze laat zien welke tactieken deze mannen ontplooien om om te gaan met de beperkingen die het gevolg zijn van die stigma’s. Jammer is dan wel weer dat ze nauwelijks gebruik maakt van studies naar mannelijkheid (wat je toch zou verwachten) of studies naar autochtone, blanke, identiteiten en dat ze bestaande kritieken op feministische studies (die volgens haar ook van de mannen een negatieve karikatuur zouden maken) evenmin behandelt. Wel laat ze duidelijk zien dat de bestaande populaire discussies over eerwraak bijvoorbeeld het geweld dat wordt uitgeoefend door de mannen voortdurend geplaatst in de context van de Turkse cultuur of een islamitische cultuur (een stereotypering die, ook in Nederland, doorwerkt tot in de jeugdzorg en andere zorginstellingen) terwijl de discussie ook zou moeten gaan over de rol en positie van mannen en de realiteit van het alledaagse leven van mannen in de context van de Duitse samenleving.

0 comments.

Closing the week 23 – Featuring the Dutch elections

Posted on June 13th, 2010 by martijn.
Categories: Blogosphere.

NEW on Closer!

The official website of ISIM is closed and the repository of Leiden University works like…well it doesn’t work so well. Which is a problem if you want to read the ISIM Review articles. Therefore I’m happy to present to you: ISIM Review via Closer

Most popular on Closer this week:

1. Een verlate impressie van het Nationaal Islam Congres 2010
2. Cultuur en religie in Verkiezingen 2010
3. Coming soon…Fitna V – Analyzing political propaganda

• If you want to stay updated and did not subscribe yet, you can do so HERE

• If you want to stay updated about the ISIM Review pages I suggest you do subscribe
  

• You can follow me on Twitter: Martijn5155

Featuring the Dutch national elections
nrc.nl – International – Election 2010 – Dutch election results demand unorthodox and post-haste solutions

An unorthodox solution is required to solve the electoral puzzle voters left politicians with after Wednesday’s election.

nrc.nl – International – Election 2010 – Mark Rutte emerges as new Dutch leader

Mark Rutte’s face was absent during the election campaign, but on Thursday he appeared to have won the election, making his right-wing liberal party the biggest and himself the likely prime minister.

nrc.nl – International – Election 2010 – Governing coalitions of old less likely today

After the Dutch parliamentary election of June 9, the real struggle for power will commence as the political parties seek to form a new governing coalition. The outcome of this painstaking process has become less predictable over the decades.

Dutch Parliamentary Elections: The Return of the Bourgeoisie – SPIEGEL ONLINE – News – International

As the Netherlands prepares to vote, it’s worth remembering that the nation’s odd brand of right-wing populism grew out of 1960s radicalism. Dutch demagogues want to resist intolerant Muslims in the name of traditional Dutch liberty — while denouncing traditional Dutch tolerance as elitist propaganda. This paradox may not survive.

Geert Wilders on course for Dutch cabinet seat | World news | The Guardian

Geert Wilders on course for Dutch cabinet seat

Populist leader of Freedom party insists on government role after election breakthrough

Wilders makes shock gains in Dutch elections – Europe, World – The Independent

Best known for his strident attacks on Islam, Mr Wilders’ electoral triumph sent shock waves through the country’s large immigrant communities and sounded the death knell for the image of the Netherlands as a bastion of tolerance.

Victory of Wilders = The Death of Freedom « a sweet life on a white chrysant island

Suprisingly with this fact 1 in 10 Dutch that we meet those who seem embracing the idea of diversity actually do vote for him! What an irony…

Geert Wilders to enter Dutch government after support for anti-Islamic party triples

“I think everyone is afraid, afraid that the PVV will end up in government,” said a Muslim woman, too scared to give her full name, in the Gouda immigrant suburb of Oosterwei.

Netherlands election: Austerity with a conscience | Editorial | Daily News| Latest Daily News About World News, Business, Tech and Entertainment

A less exciting but more accurate reading of Wednesday’s result would be that the votes of the centre-left parties held up, while those of the right splintered both to the Liberals and the Freedom party. Indisputably the Christian Democrats were the big losers. In an election dominated not by immigration but by the economy and the deficit, Dutch voters could therefore be said to have opted for fiscal austerity with a social conscience, much as British voters did a month ago. This leaves the Liberals well placed to govern with the centre-left in what would here be called a progressive coalition.

Wilders Is Ascendant

The impressive electoral breakthrough of the anti-Jihadist Party for Freedom (PVV) in the Netherlands is sending predictable shock waves through Europe. Its leader, Geert Wilders, wants a stake in government after his party came third with 24 seats, more than doubling its share in the 150 member national assembly. “Nobody in The Hague can bypass the PVV anymore,” he said. “The impossible has happened,” he went on, “the Netherlands chose more security, less crime, less immigration and less Islam.”

“Less Islam” is the key. Forget the currency crisis, social policy, welfare payments, and other nitty-gritty elements of most European elections.

Anthropology
An article a day | Savage Minds

In fact you develop your own unique voice by immersing yourself in the work of others. Introspection is unbelievably overrated. Projects and plans come from conversations with other thinkers, not through contemplation of your own special snowflakedom. Someone really smart writes something. Your reading and note taking is your response.Yes: reading is a way of responding to someone, not listening to them. Because you are thinking about what you are reading. Doing a little everyday is how you keep your mind and career in forward motion. It should take you about an hour, and you should be able to do it on top of your normal classwork. One article a day six days a week for fourteen weeks is 84 articles. Wouldn’t you like to look back on one semester of work and realize you had read nearly 85 articles and had a big fat database recording what you thought of them?

The rewards of research blogging « media/anthropology

I’ve kept meaning to reflect on my blogging practice for ages, but the very same severe constraint that shapes this practice has got in the way time and again – namely a lack of time. This would seem, therefore, like a good opportunity to say one or two quick things about my blogging.

ethnosnacker: Key concepts in anthropology

Below is a list of key concepts in anthropology.

1 Agent & Agency
2 Alterity
3 Auto Anthropology*
4 Children*
5 Classification
6 Code*
7 Cognition
8 Common sense*
9 Community*
10 Consciousness*
11 Contradiction
12 Conversation*
13 Culture*
14 Cybernetics
15 Dialogics and analogics
16 Discourse
17 Gender
18 Gossip*
19 Home and homelessness
20 Individualism*
21 Individuality*
22 Interaction
23 Irony
24 Kinship
25 Ritual & Routine*
26 Power*
27 Belief*
28 Space*

I would like to invite you to choose a concept, or two or three and set out explain them in more detail.

‘ilm al-insaan ??? ???????: Cover Girl

The Oprah Magazine ran an article in this month’s issue written by a non-Muslim California mother married to a North African Muslim whose nine-year old daughter Aliya recently decided to start wearing the scarf. She discusses some of the emotions that this kicked up; fears over being different, wanting to protect her daughter from people’s ignorance, wanting her daughter to have a normal childhood, and admiring Aliya for removing herself, to the degree that she can, from some of the storms of girlhood, remembering her own excitement and shame at wearing a bikini. It’s great to see such a unique story, written so lovingly, in a mainstream magazine.

In Harmonium » Critical Social Thought

In my last post, I talked about critical thinking and noted that one of the problems I have been seeing recently lies in the communicative nature of thinking / research. I wanted to expand on this idea a bit, and look at some of the issues surround what, for want of a better term, we might call “social thought”.

From the Annals of Anthroman: ‘White Guilt’ and the Revolution

The Slovenian political philosopher (once dubbed “the most dangerous philosopher in the West” by the New Republic and “the Elvis of cultural theory” by The Chronicle of Higher Education) has written a communist manifesto, First As Tragedy, Then As Farce, challenging contemporary interpretations of 9/11 and of the global financial meltdown of 2008. I won’t try to capture all the nuances of that ambitious and provocative work, but I will give you my version of its punch line: that only what Žižek calls “a dictatorship of the proletariat” can make up for the limitations and constitutive exclusions that inescapably define capitalism (and liberalism and socialism) in all of their various guises.

tabsir.net » From Islamist Watch to Islamic Mimbar: The Politics of Hypocrisy

The critical issue to be contemplated here then is the ethics of exacerbating, even if “just” discursively, the current Islamophobic hysteria that has already been responsible for the deaths of more than a million human beings in Afghanistan, Iraq, and Pakistan and counting. In this era of perpetual war can we afford to ignore the politics of hypocrisy and Islamophobia? Given this consideration, unfortunately, Raza hardly seems to be a Muslim one would want to follow in any way whatsoever: in the Masjid or on the High Street – in much the same way one would avoid praying behind Bin Laden. It is significant to note here that the purported binary construction of “spiritual” and “political” is blind to their sometimes overlapping and often mutually constitutive aspects; spirituality is not divorced from politics, but can potentially be the fount of most, if not all, politics, at least in the religiously inclined.

Dutch
Zuilens dagboek: gedroomde positieve effecten | Bert Brussen

Maar om nog even wat positieve effecten met u te delen: vanmiddag werd ik nog bedreigd in buslijn 3 naar Zuilen, u weet wel, die wijk waar zoveel bewoners omkomen in de positieve effecten. De bedreiging werd natuurlijk geuit door een Marokkaan. (Ik zeg natuurlijk omdat in Zuilen 99,9% van de bedreigingen worden geuit door Marokkanen. lekker correct en fatsoenlijk blijven volhouden dat het niet om de afkomst gaat maar om het individu is erg leuk als je vooral ver van die buitenwijken vol positieve effecten woont. Voor mensen die niet genoeg verdienen om GroenLinks te kunnen stemmen is de werkelijkheid een stuk banaler en grimmiger.) Omdat ik met de voorkant van mijn schoen de achterkant van het prinsje zijn schoen raakte, wat je al snel hebt in een drukke bus, werden mij ogenblikkelijk “klappen” beloofd. Ik vroeg waarom ik klappen verdiende maar dat was reden om nog meer klappen te beloven.
“Tweede keer dat je het vraagt”, zei de jongen zonder dat hij de moeite had genomen de oorpluggen van zijn mp3-speler uit te doen, “nog een keer wat zeggen is driemaal en dat is scheepsrecht”.
Juist ja. Een goed geïntegreerde Marokkaan die zijn gezegdes kent. Dat geeft de burger moed. Als je dan toch bedreigd moet worden voor het per ongeluk licht aantikken van iemands schoen dan graag in Hollandsche gezegdes. Rita Verdonk zou trots zijn op zoveel geslaagde integratie.

Nederland kiest! – Wij Blijven Hier!: Het schrijversplatform van moslims

De definitieve uitslag staat hieronder. Wat zegt dit? Graag jullie mening!

VVD: 31 (+9) – Rutte wonderkind?
PvdA: 30 (-3) – wordt Job nog premier?
PVV: 24 (+15) – astaghfirullah
CDA: 21 (-20) – draconisch weinig
SP: 15 (-10) verlies met gouden randje?
GL: 10 (+3) – emotioneel moment
D66: 10 (+7) – paars plus?
CU: 5 (-1) – NL geen zin in Christelijke partijen?

Waar is Rita? 🙂

hoeiboei: Reus en dwerg

Zodoende heeft een mannelijke moslim a priori de mislukking in zijn leven al ingecalculeerd gekregen. Het is immers niet mogelijk het voorbeeld te volgen van iemand die onnavolgbaar is. Een man van normaal postuur die meerdere keren per dag met klem gevraagd wordt nu toch eens een reus te worden, zal zich een dwerg gaan voelen, en daar uiteindelijk niet blij over zijn.

Weblog Anja Meulenbelt » The day after the night before (2)

Hebben we de verkiezing gehad, de opluchting (SP weer uit de dip) en de verontwaardiging (anderhalf miljoen mensen die achter die charlatan aanlopen) hebben om voorrang gestreden, en ik verlang vooral naar iemand die tegen me zegt wat kijk je lief, en mij voorlopig ontslaat van de plicht om mijn blonde hoofdje (nou ja, zeg maar wit) te laten kraken over hoe het in godsnaam verder moet. Nu we toch niets anders meer kunnen doen dan speculeren, omdat de race is gelopen en we nou de brokken bij elkaar moeten vegen en zien of daar nog wat van te bouwen is. Waar het niet echt naar uitziet.

Wereldjournalisten PVV wint door politiek cynisme en islamangst

Hoe valt de grote verkiezingszege van de PVV te verklaren? En wat betekent Wilders’ overwinning voor moslims in Nederland?

TK2010 – kutmarokkaan – VKBlog – de Volkskrant

Als ik in de ochtend wakker word vraag ik me af of ik nog wel thuis ben in Nederland. Ik realiseer me meer dan ook dan dat er een grote groep Nederlanders is, die mij hier niet wil hebben. Heb altijd wel geweten dat er mensen zijn die buitenlanders op de een of andere manier niet mogen, maar nooit eerder is het zo spatzuiver geweest als nu. Er zijn dus 1.5 miljoen mensen die op een partij stemmen die Marokkanen en Moslims liever ziet verdwijnen. Dat komt keihard aan, een klap in mijn gezicht. Al mijn hele leven lang doe ik mijn uiterste best om ‘erbij’ te horen, laat me door niets uit de weg slaan, ook niet door racisme en/of discriminatie. Voel me een echte Nederlander en ben ontzettend trots op Nederland en dan vooral Amsterdam. Maar vandaag… vandaag weet ik niet meer wie of wat ik ben.

Frontaal Naakt. » Karma

Vandaag kreeg ik via Facebook de uitnodiging me aan te sluiten bij een groep die excuses aanbiedt voor de anderhalf miljoen Nederlandse kiezers die op Wilders hebben gestemd. Veel van mijn Facebook-vrienden hebben zich aangesloten, ik pieker er niet over.

Abu Pessoptimist: Vijfenzestig jaar na de bevrijding 24 zetels voor een racistische partij!

k moet ook zeggen dat ik met enige verbazing de laatste verkiezingsdebatten heb gezien, waar Wilders aan deelnam alsof hij een echte politicus met een fatsoenlijk programma zou zijn. ‘Kunt u mij zeggen, meneer Cohen, waarom u daar gewoon staat in een overhemd en ik hier in een kogelvrij vest?’ En dan een antwoord krijgen van Cohen dat hij dat inderdaad verschrikkelijk vindt. Had Cohen daar niet op zijn minst aan toe kunnen voegen dat – bedreigingen van mensen weliswaar altijd ten diepste af te keuren zijn – maar dat de manier waarop Wilders de vrijheid van meningsuiting misbruikt om moslims, de islam en de Koran zwart te maken met leugens, verdraaiingen en stemmingmakerij (Fitna is toch wel een duidelijk voorbeeld van een leugenachtige propagandafilm, en beweren dat de Islam geen religie is maar een gewelddadige ideologie is toch ook niet mis) wellicht ook een rol in speelt in dit verhaal? Cohen had er wat mij betreft trouwens ook op mogen wijzen dat zijn familie aan den lijve heeft ondrevondne wat voor gevolgen het kan hebben als partijen en groepen in de samenleving andere groepen discrimineert en niet beoordeelt op daden en gedrag, maar op anders zijn en op het hebben van andere overtuigingen. Ik denk dat Cohen dat soort dingen ook wel had willen zeggen, maar het electoraal riskant vond. Zoals eigenlijk alle reacties van de andere partijen in de laatste fase op Wilders erg voorbijgingen aan dit aspect van de PVV. Wilders kreeg daardoor de ruimte en een soort schijn van legitimiteit.

“Verwondering is het begin van wijsheid” (Socrates): Nuttige idioten

De verontwaardiging na de aanval van Israëlische soldaten op een Free-Gaza-schip is groot. Wat brengt westerse vredesactivisten ertoe zich tot handlangers van de terreurorganisatie Hamas te maken? De Palestijnen zijn zoals altijd slechts pionnen in een propagandaoorlog.

stan van houcke: Leon de Winter’s Slachtoffertroon

De zionist Leon de Winter die ervoor kiest niet in Israel te wonen, maar gewoon in het ‘beschaafde’ Westen, waar hij ongestoord het slachtoffer kan spelen, pontificaal gezeten op zijn ‘slachtoffertroon.’

Het is geen haat « Standplaats Ambon

De oorlog in Irak wordt niet veroorzaakt doordat het zogenaamde volledig christelijke Westen moslims haat, discussies ten aanzien van cartoons en hoofddoekjes zijn niet enkel een uiting van problemen met Islam, moslims in Nederland hebben de vrijheid om hun geloof te belijden en moskeeën te bouwen. Terwijl ik zojuist in een presentatie op de IAIN of Islamitische Staatsuniversiteit betoogd heb dat de wereld echt niet uit twee fronten – Islam en Westen of Christendom – bestaat, kruip ik achter mijn laptopje om de Nederlandse verkiezingsuitslagen te volgen. Plus 15 zetels.

Multiculti’s doen huiliehuilie na verkiezingsuitslag

Verscheidene multiculturele organisaties hebben donderdag bezorgd gereageerd op de forse winst van de PVV bij de Tweede Kamerverkiezingen.

‘Ik word straks misschien etnisch geregistreerd’ – Joop.nl

In Knevel & Van den Brink vertelde tv-presentator Humberto Tan hoe de maatregelen in het verkiezingsprogramma van de PVV hem persoonlijk raken.

Het verkiezingsprogramnma van de PVV biedt de lezer volgens Tan twee keuzes: de multiculturele afgrond of nieuwe normen en waarden in Nederland.

Liberaal islambeleid hard nodig – Opinie – de Volkskrant

Gelovigen zouden geen enkele bijzonder recht moeten hebben, dat niet ook door niet-gelovigen wordt genoten. Liberalen houden godsdienst bewust buiten de politiek.

Abu Pessoptimist: Wat Wilders wil: een ‘etnische registratie van iedereen’ (al in april! MdK)

1. Etnische registratie van iedereen. Inclusief vermelding “Antilliaan”.
“Iedereen” impliceert vanzelfsprekend veel meer dan “Antilliaan”. Het opdelen van de Nederlandse bevolking naar etnische afkomst heeft simpelweg geen enkele toegevoegde waarde. … Een abjecte maatregel welke niet alleen de maatschappelijke coherentie ondergraaft, doch tevens connotaties oproept.

0 comments.

Europe and Islam: Dutch elections – Have the Dutch become intolerant?

Posted on June 12th, 2010 by martijn.
Categories: anthropology, Headline, Multiculti Issues.

The results are in
Recently voters in Switzerland issued a stop of the construction of minarets. In Italy, a Muslim woman wearing the niqab was fined for it. Belgium and France are trying to illegalize and stigmatize the burka and niqab. And the Dutch had the elections. There are many reports about ‘right wing Wilders” breakthrough, the major shift to the right. The conservative liberals (VVD) won the elections with (only) 31 out of 150 seats, the social-democrats  (PvdA) won 30 seats, the radical populist anti-Islam Party for Freedom (PVV) of Geert Wilders managed to earn 24 seats (earlier 9) and the christian-democrats (CDA)  fell back from 41 to 21 seats resulting in the end of prime minister Balkenende. The progressive liberals of D66 (see here for more on the term liberal in Dutch politics), the populist Socialist Party (SP) lost 10 of its 25 seats, the orthodox Christian party (CU) went from 6 to 5, the fundamentalist christian party (SGP) and the Animal Party (PvdD) remained stable at two seats and the progressive liberal green party GroenLinks grew from 7 to 10.

Five remarks

1. This indeed is a major shift in Dutch politics, but not for the first in recent times. In 1994 the christian democrats also lost 20 seats (then from 54 to 34) opening the era of the purple coalition: social democrats, conservative and progressive liberals. In 2002 there was another major shift after the assassination of populist leader Fortuyn, bringing the christian-democrats back into government.
2. What we can also see from 1994 onwards is a decrease in seats for the political center: the conservative liberals, social democrats and christian-democrats. The rise of populist anti-elite and anti-multiculturalism politicians such as Fortuyn, Verdonk (former minister of integration, her party did not gain any seats i this election) and Wilders together with the Socialist Party is the result of this and strengthened it.
3. Wilders’ breakthrough is not new. His popularity and anti-islam ideology have grown out of a paradoxical development in the 1990s whereby religion and ethnicity were increasingly seen as private issues while at the same time along a broad political spectrum questions arised about the lack of social cohesion in society due to cultural diversity. Conservative VVD leader Bolkestein was the first to publicly address the issue of Islam in 1991 and its alleged incompatibility with Western culture. After him it was populist leader Fortuyn who rised to the occasion just before 9/11 but after having published his book Against the Islamization of the Netherlands already in 1996. The social democrats by that had also become more focused on culture and religion as impediments for integration and social cohesion from 2000 onwards.
4. Fortuyn and Wilders did not emerge out of the traditional radical right wing parties although there is some overlap between their constituencies. They are therefore not connected with a nationalist, racist and xenophobic tradition that has had a relatively small group of supporters since World War II. In fact both strongly condemn racism, intolerance and discrimination (which is not the same as saying that they love migrants of course) and Wilders has strong philosemitic agenda. Ian Buruma suggests Fortuyn and Wilders are better perceived as the radical offspring of the reformists in the sixties. The sixties have brought many freedoms and relieved the Dutch from the burden of religion but also is perceived as the cause of losing a sense of identity because of the relavist nature of the 1960s. Wilders, and Fortuyn before him, try to revive a sense of pride about Dutch culture in a utopian way whereby Dutch culture is viewed as everything that Islam is not: peaceful, tolerant, committed to freedom of speech and sexual freedoms.
5. Although migration and integration were not dominant issues during the campaign, the first analysis show that the issue was important for most people who did vote for Wilders. But it was certainly not the only reason. Wilders has broadened his agenda against the background of economic reforms proposed by many other other parties such as the VVD; here they are more conservative and aiming at protecting the existing status quo in favour of the ‘common man’. And I think, more than other parties, they had a positive message. The last days of the campaign the PVV presented itself as the party for hope and optimism. I think this is important because in the Dutch Ethnobarometer research a few years ago it appeared that even people from the left opted for voting Wilders because they saw him as someone who could solve their problems and the problems Dutch society was facing, while seeing no credible leader on the left. These problems did not only pertain to multiculturalism and Islam but also to a political elite who appeared to be unaccountable for their mistakes (while giving way to migrants), the EU integration (and the loss of sovereignty of the Netherlands somehow extended to a loss of sovereignty of their personal lives) and so on.

Attributing Wilders’ victory to a rise of Dutch intolerance (although that may be the case) means therefore neglecting a trend that has been going on for more than a decade now and the variety in people’s motives for voting for him. It also neglects the fact that other parties have been subjected to the same trend as well while there exists at the same time a broad opposition in Dutch society against the PVV and Wilders. A recent debate after the elections is typical for both the similarities and differences of the PVV and other parties. After the elections it appeared that people discovered that the PVV proposed an ethnic registration for all citizens (except natives and including Antillians (I have written about it earlier but it took a sports journalist on TV to make the public aware of this…). Moreover, it is already standard practice that newborns from people with at least one allochtoneous (migrant) parent are registered as being allochtone (from foreign soil).

Earlier however the social democratic minister of the interior proposed an ethnic registration for criminals. While the PVV is more blunt and generalizing, the social democrats have taken up the same logic in tackling problems in society with migrants.

The logic of culture talk

What is clearly apparent in the Dutch case is that the perception of conflict follows the logic of ‘culture talk’. This means people have a sense of how the relationship between conflict and identity is created namely that putting people with different identities together, in particular the fault line between Muslim and non-Muslim, is responsible for creating competition and tension between the two groups. People seem to understand ethno-religious conflict as primarily ethno-religious in its cause and nature. The perceived differences between Muslims and non-Muslims appear to offer the explanation of the (expectation of) conflict. This resembles the ‘clash of civilization’ (Huntington 1997) where ethnic and/or religious groups are treated as homogenous, clearly demarcated groups and where the basis of conflicts lies in ethno-cultural realities. The dichotomy used here between Muslims and non-Muslims means that it is the individuals who are seen as part of the Muslim-group who have the apparently great depth of cultural attachment, loyalty to an (ancestral) community and a sacred tie that binds them. The others are lumped together under the concept of non-Muslims that is more or less an empty concept and is never defined (only by that which is not Islamic).

The logic of ‘culture talk’ with regards to the relationship between Muslim and non-Muslims is based upon three premises:

1. Cultural essentialism: Seeing human beings as ‘cultural’, the bearers of a distinct, bounded and homogeneous culture, which defines them and differentiates them from others.
2. Islam as an extreme, exceptional case
3. Anxiety: There is an anxiety about people’s loss of cultural values and a threat to their individual and collective lifestyles among minorities and majorities.

One of the most outspoken politicians using the logic of ‘culture talk’ as part of her rhetoric is Ayaan Hirsi Ali. Her recent book Nomad provides an excellent example of how Islam is perceived within this logic:
Hirsi Ali, Berman, and Ramadan on Islam : The New Yorker

she reminds her readers of the West’s tradition of intellectual revolt against clerical tyranny and warns of the insidious, intransigent enemies in their midst. “The Muslim mind today seems to be in the grip of jihad,” she writes.

She is not hopeful that Americans will heed her warning. Her initial job interviews in the United States were discouraging: the Brookings Institution, she writes, worried that she might offend Arab Muslims. (The conservative American Enterprise Institute, however, immediately appointed her as a fellow.) On college campuses, Muslim students accuse her of wanting to “trash” Islam, while Western feminists, convinced that white men are “the ultimate and only oppressors,” lack the “courage or clarity of vision” to help her knock down the mental “hovels” of the East. Pointing to Major Nidal Malik Hasan’s murderous rampage in Texas, last November, she deplores the “conspiracy to ignore the religious motivation for these killings” in America.

Muslims today, Hirsi Ali believes, must be forced to choose between the darkness of Islam and the light of the modern secular West.

Hirsi Ali and Wilders are part of a transnational discourse can be identified in the writings of, for example, Oriana Fallaci and a number of other (liberal) writers such as Paul Berman, Martin Amis, Christopher Hitchens and Bernard Henry-Levy. A whole genre of books written by liberals displaying their (essentialist) criticism towards an Islam that transcended its traditional national boundaries and today threatens European ‘tolerance’ and ‘freedom’ has emerged. They envision a sort of ‘cold war’ in which Europe in particular has to be defended against Islam and especially against Islamism, threatening the secular liberal values and freedoms of society. This discourse ties tolerance and freedom to a European lifestyle that is opposed to what is perceived as an Islamic lifestyle. It is very clear that this cultural logic has found its way into people’s lives and that they effect people’s identity and social relations and practices. How this actually works and what tactics are taken up by Muslims to respond and ‘use’ them in order to resist, accommodate or re-appropiate the public discourse on Islam and the strategies of national institutions, and how they turn these everyday experiences into public issues again (if they do), are matters that are poorly understood however and I hope I can do some research into that in the near future.

4 comments.

Een wekelijks portie burgerschap 23 – Hier ben ik: voetbal en islam

Posted on June 11th, 2010 by martijn.
Categories: Uncategorized.

Uit de burgerschapskalender:

Je belangeloos inzetten voor een ander of voor je sportclub, dat geeft bijna net zo’n goed gevoel als zelf een doelpunt scoren. “Maar het vrijwilligerswerk moet wel aansluiten bij je interesses, want dan is het leuk om je in te zetten”, merkt iemand op tijdens de discussiebijeenkomst in Almere. “Het hoeven niet veel uren per week te zijn. Een kleine daad die bij je past, is al goed.” 11 juni begin WK voetbal

We kunnen eeuwige discussies opzetten over het WK Voetbal. Bijvoorbeeld over waarom het toch echt terecht is dat Nederland verloor in 1974 van een sterker, minder nerveus en doeltreffender spelend Duitsland. Of waarom waarom Nederland weer terecht verloor van een Argentinië dat nog gemener was dan Nederland. Of waarom Nederland met het nodige geluk Europees kampioen van de middelmaat werd in 1988. Dat zijn oeverloze discussies dus die laten we maar zitten.

We kunnen het ook hebben over de kleur Oranje en hoe een vorm van vriendelijk alledaags nationalisme zich van Nederland meester kan maken en klasse- en etniciteitsoverstijgend kan zijn. Maar dat lijkt me intussen ook wel helder.

We kunnen het ook hebben over hoe draconische FIFA-maatregelen het de plaatselijke middenstand bijna onmogelijk maken om nog een grijpstuiver te verdienen. En daaraan gerelateerd hoe commercie het WK Voetbalfeest eigenlijk vervreemd van de bevolking. Of nog beter, hoe de plaatselijke middenstand creatief genoeg is om de FIFA te omzeilen. Kijk daarvoor maar naar Tegenlicht zou ik zeggen.

Maar laten we eens kijken naar de discussie en praktijken omtrent voetbal en moslims. Wanneer je kijkt op Youtube vind je snel de volgende uitspraak van sheikh Abu Ishaaq Al Huweni die stelt dat het bekijken van voetbalwedstrijden nutteloos plezier is:

Daar kunnen we het bij laten ware het niet dat nogal wat moslims her en der in de wereld veel plezier leven aan voetbal en voor veel minderheidsgroepen ook een manier is om op te klimmen in de maatschappij. Voetballers zijn dan ook vaak voorbeeldfiguren of zelfs ‘ambassadeurs’ van hun land en/of religie. Dat levert soms lijstjes op van belangrijke voetballers die ook moslim zouden zijn (inclusief enkelen bij wie dat op z’n minst twijfelachtig is zoals Robin van Persie die ontkent moslim te zijn: ‘Geloven is voor mij de zoektocht naar een goed mens zijn‘). Op internet is er ook behoorlijk wat te vinden zoals de website Sportingummah.com gericht op Muslims in sports en Sports in the Muslim world. En ook onder de dames wordt er gevoetbald:

Soms levert het wel problemen op bijvoorbeeld tijdens de vasten in de maand Ramadan wanneer men toch voetbal wil spelen.

Mijn, volledig onwetenschappelijke, indruk is dat de meeste spelers en clubs hier erg pragmatisch mee omgaan en dat religieuze, gezondheids- en sportieve overwegingen naast elkaar blijven staan. De sji-itische prediker Sayed Ammar Nakshawani (die recent nog een uitgebreide lezing had over Geert Wilders) gaat in de volgende lezing in op het belang van fysieke én spirituele activiteit:

Soms zie je voetbalspelers op het veld met hun handen voor zich in een open houding met handpalm naar boven:

Daarbij verricht men een smeekgebed aan God.

Op die manier wordt voetbal meer dan zomaar een spelletje. Het wordt een vorm van performance; het uitdragen én beleven van islam voor een (al dan niet denkbeeldig) publiek; niet door preken of lezen, maar door het verrichten van een lichamelijke activiteit op een manier waarbij verschillende genres (sport en religie in dit geval) bij elkaar komen binnen een bepaald tijdsbestek. Mensen zeggen niet alleen dat ze religieus zijn, maar doen het ook: they walk the talk. Het smeekgebed voorafgaand aan de wedstrijd is een mooi voorbeeld. De houding van een persoon communiceert diverse zaken: devotie, het onderwerpen aan God en concentratie voor de wedstrijd. Het is tevens een statement (zeker met alle camera’s erop): ‘Hier ben ik, als moslim, voetballer, vertegenwoordiger van een land of club’. Natuurlijk krijgt dit afhankelijk van tijd en plaats ook extra betekenis. Dat zien we bijvoorbeeld terug bij de discussie over welk nationaal team Afellay zou kiezen en ook bij zijn deelname aan de vasten en de gevolgen voor zijn voetbalspel; daar ging het met name om loyaliteit. Maar er word ook gewezen op de positie van moslims in het nationaal voetbalelftal. Enerzijds wordt de moslimidentiteit ondergecommuniceerd; het zijn allemaal spelers van het nationale elftal en dan doet religie er echt niet toe. Anderzijds worden spelers van allochtone herkomst en/of moslims vaak ook gezien als signaal van geslaagde integratie; een voorbeeld van het feit dat de samenleving niet zou discrimineren, of als lichtend voorbeeld voor andere mensen dat het mogelijk is om op te klimmen.

0 comments.

Culturalization of the Dutch elections

Posted on June 9th, 2010 by martijn.
Categories: Multiculti Issues.

Today are the Dutch elections. Given the financial crisis and the economic problems within the EU, the main issue is how is to tackle the economic crisis and how to take up 30.000.000.000 Euro cutbacks; a number that everyone seems to agree upon. All parties have detailed plans that promise major revisions in health care, education, development aid and so on. No party is excluded although the Socialist Party (a conservative populist left wing party) and the Party for Freedom of Geert Wilders (a radical right wing populist anti-islam party) are trying to emphasize their attempt to save health care and elderly provisions.

The focus on economics has toned down the sometimes excessive rhetoric about immigration, integration, Islam and Muslims. But it did not disappear completely.
BBC News – Immigration still an issue for voters in Dutch election

Kirsten Fenvelt, a 33-year-old secretary, admits that the topic is uncomfortable, but plunges in.

“It’s a problem with strange people,” she says. “Some people don’t want to work and they want the money, and for me that’s an issue, because I live with a lot of people like that around.

“It’s not getting any better,” she adds. “For the last few years it’s been getting worse and worse. Something should happen.”

“Officially, this issue has faded away,” say political commentator Syp Wynia, “but that’s also what the traditional parties want.
Political analyst Syp Wynia Political analyst Syp Wynia says the immigration issue has not gone away

“In countries like ours… it’s a sort of triangle. Crime is one point of the triangle. Another one is your income, the future of the welfare state. And the other one is immigration.

“It was generally recognised that this triangle existed in the last 10 years. And I’m sure that among the general public, amongst voters, the triangle still exists.”

When we look at the election programs of the parties it is very clear that Wilders is the one who sets the agenda on this. His theme is not new of course. Already since the 1990s there is a growing trend of cultural differentialism: a vision that differentiates people into separate groups based upon the idea that the ‘members’ of these group share the same homogeneous culture that is different from other groups and that explains why these people act they way they act. Besides cultural differentialism also monist conceptions of identity (that assume homogeneity and hardly allow any variety) are underlying many of the proposals in the election programs. We can see this all over Europe and at the same time every country has its pecularities. In the case of the Netherlands Ian Buruma writes:
Dutch Parliamentary Elections: The Return of the Bourgeoisie – SPIEGEL ONLINE – News – International

Quite a few former leftists have joined the hysterical chorus about an impending “Eurabia.” In Holland, many leftists who came of age in the 1960s grew up in conservative, often religious families. Their rebellion was often as zealous as the institutions they rebelled against. The idea that religion is once again a serious factor in Dutch society, this time in the shape of Islam, fills them with rage.

In other respects, Fortuyn was closer to more traditional populist demagogues. He attacked the “elites,” encouraged a cult of the strong leader (himself), and promised a way back to a more disciplined, mono-ethnic, mono-cultural society — as if such a society ever really existed.

Defending the ‘Gay Capital of the World’

Geert Wilders is not a flamboyant homosexual, but he is just as eccentric as Fortuyn. Perhaps as a way to disguise the dark hair inherited from his partly Indonesian ancestors, his hair is permanently dyed peroxide-blond. He, too, professes to be a champion of liberalism, and of free speech, for himself, at any rate. The Koran, which he compares to Mein Kampf, should be banned in his view, or at least heavily censored. He also advocates deportation of Muslim immigrants, and a special tax on headscarfs. Without such radical measures, he believes, “Judeo-Christian civilization” is doomed.

One thing that distinguishes Wilders from some of his populist colleagues in other parts of Europe, is a somewhat sinister form of philosemitism, which is driven by his loathing of Islam. A frequent visitor to Israel, Wilders approves of the Israeli hard line on the Arab population. He also finds support among right-wing Jewish organizations in the US, where he finds sympathetic audiences, often in synagogues, for his diatribes against Islam. One wonders what his audience at an “anti-Jihad conference” in Jerusalem made of his remark that Muslims were threatening Amsterdam’s status as the “gay capital of the world.” But this observation says something about the peculiar nature of modern Dutch populism.

Wilders, and before him Pim Fortuyn, is exploiting anxieties that go beyond the fear of Islam. A combination of economic globalization, murky EU politics, financial crises and uncontrolled immigration has eroded many people’s trust in traditional politics and undermined their sense of belonging. More and more voters, in Europe as well as the US, feel unrepresented by the traditional parties. Old neighborhoods have been changed by immigration, and the sense of national identity has been shaken.

Buruma points to the liberal elite as the real target of Wilders cs. To a certain extent that is true I think. But I also think we have gone beyond that. Wilders’ best trick of all is I think that he is recognized as an ‘islamcritic’ instead of a radical anti-islam politician who instrumentalizes a particular vision on Islam (as an intolerant and prone to violence religion) and Dutch society (a tolerant, freedom loving society that once was pristine but now threatened by Islamization) has become common sense. Journalists can ask questions about the Islamization of Dutch society without realizing they are taking up Wilders’ rhetoric. All politicians are talking about massimmigration while in reality the number of migrants has decreased between 2004 and 2007 and between 2002 and 2007 only 6.000 migrants (immigration and emigration) could be added.

This of course does not mean all parties are the same. The social democrats and liberal democrats point out that the Netherlands always has been a country of minorities but they also emphasize the importance of Dutch values, freedom of speech, equality of men and women, separation of church and state and they also focus on domestic violence, honour crimes, genital mutilation and so on (the last three categories constituting so-called ‘cultural crimes’). The orthodox Christian parties and Christian-Democrats emphasize the Christian (added Jewish and Humanist) traditions in the Netherlands which should be the ‘Leitkultur’ in the Netherlands. All others see the Netherlands as a post-Christian, secular and humanist country. The most fundamentalist Christian SGP identifies Islam as one of its opponents together with secularism. All parties underline the necessesity the crucial emphasis on ‘our fundamental norms and values’. Even the most leftist parties (GreenLeft and Socialist Party) do not completely escape the logic of cultural differentialism although they focus as well on a more socio-economic approach. The orthodox Christian Union also deems it important not to accept any limitations for the fundamental freedoms of specific groups (pertaining to themselves but in the past they have extended this logic also to Salafi Muslims). The social-democrats remain somewhere between the Christian-Democrats, conservative liberals of VVD on the one hand, and the other left wing parties. According to them people have to ‘choose’ for the Netherlands, one can remain proud of their roots and Dutch natives also have to make room for ‘new cultures’ that were not part of Dutch society before; a line of thinking that clearly betrays the idea of clearly demarcated cultural groups. The conservative liberals state that they are neutral in religious affairs unless people breach ‘our nuclear values, our democratic order’ and they see the entrance of disadvantaged migrants leading to a ‘cultural drama’ and they do not want any foreign imams anymore (priests or pandits do not seem to be a problem), the are opposed to ‘culturally determined violence such as genital mutillation) and deem sharia courts (which we do not have) as ‘fundamentally at odds with the rule of law and unacceptable’ and Salafi mosques working to oppose integration as unsuited for Dutch society.

In general the conservative liberals (VVD), Christian-Democrats (CDA), Party for Freedom (PVV) and fundamentalist Christian SGP opt for a cultural homogenisation (each according to their own standards) of society. In doing so they separate society in Us (with a Jewish-Christian, Humanist culture) and a strange other culture (mostly Islamic or Muslim). In particular radical Muslims are perceived as the major threat to the homogenuous nation-state the Netherlands (or rather its utopia). The PVV makes a huge issue of wanting to register all ethnic minorities, including the Antillians (who are in fact part of the Kingdom of the Netherlands). No party talks about opportunities migration creates for a small country such as the Netherlands, almost no recognition of the positive sides of Islam (albeit that some point to the capacity to create cohesion) let alone any relativism towards the idea of a superior Dutch or Western culture. And although all parties clearly state ‘it’s the economy stupid!’ no party recognizes the difficult socio-economic circumstances of migrants (except as a reason not to let people enter the country anymore), the differences between generations that causes problems, modernity’s emphasis on individuality and authenticity that partly stimulates religiosity and only lip-service is paid to the issue of discrimination. The multi-dimensionality of Dutch society and of its migrants is reduced to a very one-sided emphasis on cultural differences, the need to educate the others (or to exclude them) that has pervaded the rhetoric of all parties.

Brubaker has written some interesting stuff on this tendency which he calls ‘groupism’: the tendency to take bounded groups as fundamental units of analysis (and basic constituents of the social world). It is indeed a perspective on the world rather than entities in the world as he explains, that at the same time maintains and re-produces groupist ways of thinking because it affects everyday common sense, practical and institutional categories, everyday encounters, cultural idioms, cognitive schemas, interactional clues, discursive frames, organizational routines, social networks and institutional forms, as Brubaker explains. The consequence of this cultural differentialism (which does not have to be negative in all case) is that it leads to a culturalization of citizenship with an increasing exclusivist tendency; migrants and Muslims remain categorized as outsider groups (even though we already have a third generation). This brings about the question if they ever will be part of the Dutch moral community; there is no party that answers that question.

0 comments.

Cultuur en religie in Verkiezingen 2010

Posted on June 8th, 2010 by martijn.
Categories: Multiculti Issues.

Woensdag aanstaande zijn de verkiezingen. Er zijn voldoende redenen om niet te gaan stemmen zoals Hizb ut Tahrir en Stemniet.nl duidelijk maken. Er zijn ook genoeg redenen om wel te gaan stemmen. Mijn studenten hadden als opdracht om de verkiezingsprogramma’s te bekijken (via de overzichten van Forum) en deze te analyseren op basis van cultureel differentialisme en monistische opvattingen over identiteit. Met dat eerste wordt bedoeld dat men ervan uitgaat dat de wereld bestaat uit duidelijk herkenbare groepen die geidentificeerd kunnen worden aan de hand van culturele kenmerken die statisch en eigen zouden zijn aan die groep. In feite zouden we ook kunnen spreken van cultureel essentialisme hoewel dat niet helemaal hetzelfde is; dit laatste gaat vooral in op het idee dat mensen bepaalde statische (bijna natuurlijke) culturele kenmerken hebben die zouden verklaren waarom men doet wat men doet. Het eerste is vooral het perspectief dat de wereld is ingedeeld in duidelijk herkenbare groepen. Beide invalshoeken horen ook nauw bij elkaar. Een monistische opvatting over identiteit hangt daar eveneens mee samen; dat is het spreken over identiteit alsof alle leden van een culturele groep dezelfde identiteit hebben en er geen variatie mogelijk is en/of onenigheid wat nu precies de identiteit van een groep is. Zowel cultureel differentialisme als monisme is empirisch volslagen onhoudbaar; maar spelen wel een belangrijke rol in de verkiezingsprogramma’s. De verschillende partijen kiezen daarbij, natuurlijk, voor verschillende invullingen:
CDA

“Wie naar Nederland komt mag in vrijheid zijn geloof belijden. Tegelijkertijd komt hij in een samenleving waar de joods?christelijke en humanistische traditie en cultuur de samenleving kleuren. Dat betekent dat de Westerse cultuur en waarden en normen leidend zijn voor de samenleving.”

PvdA

Nederland is altijd een land van minderheden geweest. (…) [We moeten] een nieuw saamhorigheidsgevoel smeden dat alle onderlinge verschillen overstijgt. (…) Samenleven gaat niet altijd vanzelf. We moeten ook weer leren omgaan met verschillen in afkomst, etniciteit, cultuur en religie. Daarbij staan drie wegen voor ons open.”

VVD

“De VVD staat voor een samenleving waarin iedereen meedoet. Ongeacht geloof, ras of afkomst. De VVD sluit niemand uit. Bij de VVD staat niet je afkomst maar je toekomst centraal. Niet je geloof maar je gedrag. Niet de groep maar het individu. (…) De VVD staat respectvol, maar neutraal ten opzichte van religies.”

D66

“De Nederlandse samenleving is een mozaïek van culturen met burgers van verschillende herkomst. Van iedere burger wordt naar vermogen een bijdrage aan de samenleving gevraagd, zonder daarbij uit te gaan van een éénvormige identiteit.”

PVV

“Wij zijn een land met Joods?christelijke en humanistische wortels. Alles wat we hebben komt daaruit voort: onze welvaart, scheiding van kerk en staat, democratie. Iedereen in Nederland, gelovig of seculier, mag daar trots op zijn. De laatste decennia wordt geprobeerd het vertrouwde welvarende, gezellige en democratische Nederland in de afgrond te werpen van een multiculturele heilstaat. Onze cultuur staat zwaar onder druk. Islamisering, cultuurrelativisme, haat tegen het Westen, afkeer van alles dat riekt naar patriottisme bepaalt de denkwijze van onze elites.”

Hier zijn het met name CDA en PVV die een monistische visie op identiteit propageren. Let wel propageren; het zijn claims die zijn leggen op de vermeende joods-christelijke, humanistische natuur van Nederland. De andere partijen hier hanteren een mozaïek beeld; dit is wat subtieler en beduidend minder monistisch, maar men gaat nog steeds uit van duidelijk herkenbare groepen. Dezelfde verdeling zien we ook bij de christelijke partijen:

CU:

Nederland is een veelkleurige samenleving geworden, maar we moeten wel zeilen bijzetten om de nieuw ontstane veelkleurige samenleving werkbaar en leefbaar te maken. (…) Teveel mensen voelen zich ontheemd in eigen land. Het komt er daarom op aan om ook vanuit de politiek met wijsheid, voortvarendheid en onderscheidingsvermogen deze grote sociale kwestie ter hand te nemen. Bij de toegenomen diversiteit is het cruciaal het belang van onze fundamentele waarden en normen te onderstrepen. Van nieuwkomers vragen we geen assimilatie, maar wel aanvaarding van de rechtsstaat. Die rechtsstaat, die sterk beïnvloed is door de waarden van het christendom, maakt alle burgers voor de wet gelijk. Iedereen is gehouden de wet te gehoorzamen en zich voor het behoud van de democratische rechtsstaat in te zetten…
…De ChristenUnie zal nooit instemmen met de inperking van fundamentele vrijheden voor een specifieke groep, of dit nu gaat om christenen of moslims…
…[het is] pijnlijk te constateren dat christenen en joden in islamitische landen vervolgd worden of als tweederangsburger worden beschouwd. Dat onderstreept de noodzaak van een waardig en inhoudelijk cultureel debat over de gevolgen van de komst van de islam hier en de identiteit van Nederland…

SGP:

…Het christelijk?historische denken botst allereerst op het denken van doctrinaire seculieren, die de klassieke opvatting over kerk en staat vervormen tot een scheiding van geloof en samenleving. […] Achtergrond van deze onhistorische opvatting over de verhouding van kerk en staat is niet zelden de – terechte – vrees voor de islam. Uit angst voor de islam, moet het christendom het dan eveneens ontgelden. De redenering die daar aan ten grondslag ligt, is die van radicaal en blind gelijkheidsdenken. […] Er is echter een groot verschil tussen het christendom en de islam. […] Waar dat kan, mag daar best uitdrukking aan worden gegeven…
… botsen de waarden van het christelijk geloof op de leer en afschuwwekkende praktijken van de radicale islam. Zeker wereldwijd van een opkomend, militant islamisme een grote bedreiging uit. […] Tegen die achtergrond, en ook omdat de islam wezensvreemd is aan Nederland, de Westerse cultuur en niet zelden vijandig staat tegenover joden en christenen, gaat een toenemende zichtbaarheid van de islam in de publieke ruimte ons aan het hart. Dat heeft niets met onderbuikgevoelens te maken, maar alles met hartzeer over de teloorgang van het christelijk karakter van Nederland als natie…

De SGP maakt in haar statement duidelijk een punt van de islam. Vanzelfsprekend doet de PVV dat ook:
PVV:

Wie denkt dat islamisering een kwestie is van one issue kan niet tellen. De massa?immigratie heeft enorme gevolgen voor alle facetten van onze samenleving. Het is economisch gezien een ramp, het tast de kwaliteit van ons onderwijs aan, vergroot de onveiligheid op straat, leidt tot een uittocht uit onze steden, verdrijft Joden en homo’s en spoelt decennia vrouwenemancipatie door de wc. Om er even een sector uit te lichten: zelfs de zorg islamiseert in rap tempo. Moslimvrouwen die behandeling door mannelijke artsen weigeren, moslima’s die niet door mannelijke broeders willen worden gewassen, islamitische ouderen die van de koks in hun verzorgingshuis halal voedsel eisen, medewerkers van de thuiszorg die een tolk moeten meenemen omdat de patiënt slechts het Turks of Arabisch beheerst. En wie, denkt u, betaalt die tolk? En waarom is die tolk eigenlijk nodig?
Theo van Gogh zei het zo mooi over Job Cohen en zijn houding tegenover Marokkanen. Van Gogh schreef dat Cohen betoogde: “Jullie horen bij ons!”, in plaats van te vragen: “Wat doen jullie eigenlijk hier?”.Wij stellen die vraag wel. Wat doen ze hier eigenlijk? Wie heeft ze binnengelaten?

De stemmingmakerij van de PVV omtrent ‘massa-immigratie’ ontkent een sterke trendbreuk in het immigratiepatroon van Nederland waarbij tussen 2004 en 2007 het aantal niet-westerse immigranten met 23.000 is afgenomen; de migranten zijn tegenwoordig vooral jonge mensen die tijdelijk naar Nederland komen om te werken en niet te vergelijken met de gastarbeiders uit het verleden zo maken Ernest Berkhout en Arjan Heyma in het FD duidelijk. Het verschil tussen cultureel differentialisme en bijvoorbeeld sociaal-economisch differentialisme wordt vooral duidelijk bij GroenLinks en PVV:

Groenlinks:

– De regionale opleidingscentra (roc’s) moeten laagdrempelige leertrajecten aanbieden aan volwassenen, omdat
volwasseneneducatie een belangrijke rol kan spelen bij de integratie van nieuwkomers.
– Afspraken maken met hogescholen en universiteiten over meer loopbaankansen voor jongeren, vrouwen en migranten.
– Er komt een acceptatieplicht voor het bijzonder onderwijs.
– Het wordt een plicht voor gemeenten en schoolbesturen om niet?vrijblijvende afspraken te maken over het bestrijden van
segregatie.
– De overheid voert een actief voorkeursbeleid om de vertegenwoordiging van etnische minderheden in publieke topfuncties
te versterken en maakt hierover ook afspraken met het bedrijfsleven.

PVV:

– Verbod op koranlessen op school, evenals in gebouwen die door schoolbesturen worden beheerd.
– De Canon van Nederland verplicht op basisschool, het volkslied wordt geleerd en op elke school de Nederlandse vlag.
– Handhaving van bijzonder onderwijs en artikel 23 van de Grondwet, maar islamitische scholen gaan dicht.
– Geen verplichte spreiding van leerlingen.
– Buitenlandse studenten hun eigen studiekosten laten betalen.
– Taaltoets voor peuters; de kosten van extra scholing zijn voor de ouders.
– Nederlands onderwijs in het Nederlands.
– Sluiting alle van islamitische scholen.
– Acceptatieplicht arbeid koppelen aan ontvangen bijstand.

GroenLinks houdt het strikt sociaal-economisch, terwijl de PVV ook aan werk en onderwijs multiculturalisme en islam koppelt. Niettemin ontkomen ook de linkse partijen niet aan cultureel differentialisme ook al is dat veel minder duidelijk. De SP wil bijvoorbeeld een einde aan zwarte scholen, maar vergeet dan voor het gemak even dat zwarte scholen (met een hoog percentage allochtoon Nederlandse leerlingen dus) niet ontstaan door de instroom van allochtone Nederlanders maar door de ‘witte vlucht’: het vertrek van autochtone ouders nadat er naar hun zin teveel allochtone kinderen in dat onderwijs zitten. GroenLinks stelt met betrekking tot integratie onder meer het volgende:

Daarnaast wordt kennis bijgebracht over de Grondwet: bijv. de vrijheid
van meningsuiting, het recht op zelfbeschikking, non?discriminatie, de gelijkheid van man en vrouw, de scheiding van kerk en staat

Hierbij gaat het dus om de overdracht van secularistische beginselen alsof dat hetgene is wat kenmerkend is voor Nederland. Grotendeels misschien wel, maar er zijn genoeg autochtone groepen die daarvan afwijken.
ToN stelt het volgende

De gulle en weinig veeleisende Nederlandse overheid opende haar grenzen voor een steeds omvangrijkere migratiestroom uit moslimlanden met een sterk afwijkende cultuur.

ToN gooit hier dus allerlei landen op één hoop: het midden-oosten, zuid-Azië en zuid-oost Azië die zich zouden kenmerkende door één duidelijke homogene cultuur: de moslimcultuur. Het CDA doet hetzelfde maar dan door het complete westen op één hoop te gooien en onomwonden te stellen dat de Westerse cultuur leidend moet zijn. De PvdA ontkomt evenmin steeds minder aan het cultureel differentialisme bijvoorbeeld wanneer het gaat om grondrechten:

Verplichte meldcode voor professionals bij huiselijk geweld, eerwaak, genitale verminking, gedwongen prostitutie en mensenhandel. Voldoende opvangplekken voor slachtoffers.
Een medisch certificaat om meisjes tegen genitale verminking te beschermen.

Het gaat daarbij met name om een soort ‘culturele’ delicten; delicten die haaks zouden staan op de Nederlandse culturele waarden zoals eerwraak en (let op de term) genitale verminking. Doen we dit consequent zouden we ook jongens- en mannenbesnijdenis moeten verbieden en misschien zelfs piercings en tattoos. De PvdA schermt daarbij tevens met de ‘verworvenheden van de emancipatie’ die breed uitgedragen zouden moeten worden. Bij het integratie beleid van de PvdA zien we het volgende:

Een plek vinden in een nieuwe samenleving betekent loslaten, soms meer dan je lief is. En tegelijkertijd je verbinden met Nederland. Je kiest voor Nederland, maar je mag trots blijven op je afkomst. Mensen die hier hun wortels hebben, moeten ook ruimte bieden aan nieuwe culturen die van oudsher niet tot de Nederlandse samenleving behoorden […]

Weliswaar positiever en minder uitsluitend geformuleerd dan een PVV of VVD doet, staat ook hier in het denken in culturen weer op de voorgrond net als het idee dat er vooral verschillen zijn tussen ‘de’ Nederlandse cultuur en de andere culturen. Inburgering heeft te maken met taalles hoewel men ook duidelijk een koppeling maakt met socioaal-economische achterstanden. Voor wat betreft de immigratie ligt daar net als bij alle andere partijen de nadruk vooral op restricties; niet op het in goede banen leiden van migranten.

De VVD is het duidelijkst over de neutraliteit van de staat. Men is neutraal behalve wanneer

onder de vlag van religie inbreuk wordt gemaakt op onze kernwaarden, onze democratische rechtsorde en de daarbij behorende instituties en wetten.

en de instroom van kansarme migranten (een sociaal-economisch probleem) leidt tot een ‘cultureel drama’ en men wil geen imam uit het buitenland meer (priesters en pandits kunnen klaarblijkelijk wel). Bij de grondrechten is men ook helder:

VVD is tegen overheidssubsidiëring religie.
Cultureel bepaald geweld als genitale verminking […] wordt zwaar bestraft en kan leiden tot verlies verblijfsvergunning.
Shariarechtspraak is fundamenteel in tegenspraak met de rechtsstaat en onacceptabel.

En niet te vergeten:

Salafistische moskeeën die integratie tegenwerken passen niet in Nederlandse samenleving.

Mede door de economische crisis zijn cultuur, religie en identiteit misschien niet de belangrijkste thema’s in de debatten, maar niettemin is er toch behoorlijk wat aandacht voor in de programma’s. Uiteindelijk zijn het met name de CDA, VVD, PVV en SGP die inzetten op een culturele homogenisering van de samenleving en van daaruit (zonder dat men, met uitzondering van de PVV, de sociaal-economische component geheel uit het oog verliest) de samenleving indeelt in een wij groep (met een joods-christelijke, humanistische cultuur) en een vreemde allochtone cultuur (vaak islam of gericht op moslims). Met name radicale moslims zijn dan de grootste bedreiging van die homogene natie-staat Nederland (of liever van de utopie daarvan). Er is bij vrijwel geen enkele partij iets te bespeuren van de kansen die migranten bieden en slechts zeer mondjesmaat de positieve kanten van islam, laat staan dat er enige relativering van het idee dat de Westerse cultuur superieur zou zijn, plaatsvindt. Het gevolg van dat cultureel differentialisme (dat niet per definitie negatief hoeft te zijn overigens) is daardoor een culturalisering van het burgerschap met steeds sterkere exclusivistische trekjes; vooral bij de PVV en bij bijna alle partijen terug te vinden in het immigratiebeleid en soms ook in het integratiebeleid. Migranten en moslims blijven als buitenstaander aangemerkt worden zelfs al is er nu sprake van zelfs een derde generatie. Daarmee rijst de vraag of zij eigenlijk ooit wel deel uit kunnen maken van de Nederlandse morele gemeenschap en wat de partijen daarover te melden hebben is volkomen onduidelijk.

Met dank aan mijn studenten.

1 comment.

Een verlate impressie van het Nationaal Islam Congres 2010

Posted on June 6th, 2010 by martijn.
Categories: ISIM/RU Research.

Brinkman: Jullie zijn hier te gast – Binnenland – Telegraaf.nl [24 uur actueel, ook mobiel] [Verkiezingen]

„Jullie zijn hier te gast. We hebben hier een Nederlandse cultuur en die willen we houden. We willen niet dat allerlei invloeden aan die cultuur gaan knibbelen en dat gaat ook niet gebeuren.”

Ik vrees voor de heer Brinkman. Het tweede Nationaal Islam Congres was nog groter dan de vorige keer en nog multicultureler en het werd nog meer duidelijk hoezeer de islam al lang in Nederland geworteld is. Het is groter dan de vorige keer en nog iets beter opgezet. De organisatie claimt dat dit het grootste islamitische festijn in Nederland is. Dat betwijfel ik overigens. Ik denk dat het Multifestijn groter is, behalve dan wanneer het gaat om diversiteit en aantallen lezingen; er zullen niet veel events multicultureler zijn dan het islamcongres en ook de diversiteit aan sprekers was behoorlijk groot. Vooraf was er de nodige commotie geweest naar aanleiding van een preek van imam Fawaz over het Islamcongres. Deze preek was behoorlijk hard en een iets verzachte versie (met daarin ook een verwijzing naar het FION congres) staat op de site Al Yaqeen en op Ontdekislam. Ik begrijp niet helemaal waarom Fawaz deze preek deed aangezien er vorig jaar diverse andere predikers van As Soennah/Al Yaqeen hebben meegedaan en ik had niet de indruk dat men heel ontevreden was. Op de dag van het islamcongres was er geen prediker van Al Yaqeen die meedeed waardoor het programma omgegooid werd. Dat getuigt van flexibiliteit en professionalisme in de organisatie ook al kon men de enigszins rommelige indruk die daardoor ontstond niet helemaal wegnemen.

Na de plenaire opening te hebben bijgewoond en diverse mensen te hebben begroet, ga ik als eerste naar de lezing van Haitham al Haddad en daarna naar Abdul-Jabbar van de Ven. Hij wordt aangekondigd door Nouredine Steenvoorden die de opmerking maakt over mijn bijdrage over leiderschap bij het multifestijn (er schijnt een onderzoeker te zijn die je heeft uitgeroepen tot één van de leiders van de moslims in Nederland).
De vragen die aan hem gesteld worden zijn onder meer:
1) bent u sheikh? Volgens AJ noemen de geleerden zich niet eens sheikh en introduceert hij zich niet voor niets met ‘in het land der blinden is eenoog koning’.
2) Een vrouw hoorde dat een teken voor het einde der tijden is dat er een onbekende voor de moskee staat en de ulama doodverklaart. AJ zegt dat hij dat zeker niet doet.
Ik loop wat rond en zie opmerkelijk veel dames met niqaab; veel meer dan vorig jaar. Ze vallen daardoor op,maar toch ook weer niet; de sfeer is er één alsof dat gewoon onderdeel is van het hele pakket. Heb eigenlijk alleen via twitter er een opmerking over gezien, verder niet.

Ik kom daarna bij de vragen sessie na de lezing van Bilal Phillips over sharia. Iemand vraagt wat ze moet doen als haar vader haar niet wil kennen, een ander iemand over een onduidelijke scheiding en een derde over als je iemand kwaad gedaan, kan alleen hij of zij je dan vergeven. Phillips heeft onder meer gesproken over polygamie en dat dat moet kunnen. Dan moet je wel alle vrouwen gelijk behandelen. Dat laatste is onderdeel van een gesprek van een groepje jongens die naar de uitgang lopen. Dat type vragen staat overigens in schril contrast met het hele debat over sharia dat voortdurend gaat over handen afhakken, stenigen en de al dan niet vermeende incomptabiliteit tussen sharia en Nederlands recht. Moslims op het islamcongres zijn daar helemaal niet mee bezig; het gaat hen vooral om kleinere (maar wel belangrijke) alledaagse zaken en familiezaken.

Als ik weer terugloop kom ik diverse bekenden tegen van predikers tot jongeren. Na diverse koppen koffie en thee ga ik naar de uitreiking van de Awards, onder meer één voor Remy Soekirman door een ge-emotioneerde Saoed Khadjé en aan Elkhattab, Gretta Duisenberg enzovoorts. Daarna begint het grote islamdebat. Er wordt een manifest voorgelezen over verdraagzaamheid en dat wordt ook het thema van het, nogal rommelige, debat. Het idee met twee debatleiders is niet echt handig; geen van beiden heeft echt de regie en lijkt vooral op de ander te wachten. Debatleider Erik vraagt als een meerderheid van de Nederlandse bevolking moslim is, wie is er dan voor invoering van de sharia. Een belangrijke vraag volgens hem, want het is een angstbeeld onder veel autochtone niet-moslims. Volgens joods-christelijk pastor Ben Kok zou ongeveer de helft voor zijn, terwijl 20% tegen was en de rest zich van stemming onthield. Een grote groep, onder wie nogal wat dames stemde inderdaad ja (waaronder ook mijn complete onderzoeksgroep). Een kleine groep is voor het niet-invoeren van de sharia als moslims de meerderheid hebben. Ben Kok’s observatie is volgens mij net helemaal terecht. Joris Luyendijk wijst er op dat juist het grootste deel van de zaal zich onthoudt van stemming. En volgens mij is dat correct. De hele vraag was trouwens onzinnig, zelfs al zou het een grote angst zijn onder de bevolking. De opvattingen over sharia variëren zozeer, dat je met een dergelijke vraag eigenlijk niet goed weet waar mensen nu antwoord geven: een modern sharia rechtstelsel? De wil van God? Rechtvaardigheid? Dat kan allemaal.

Eén van de jongemannen uit het publiek moet reageren en zegt islam is mijn hele leven. “Iedere keer hoor en zie ik op tv de debatten over islam en waar hebben jullie je kennis vandaan? Van de boeken van Hirsi Ali?” Een oudere man in het publiek houdt een gloedvol betoog dat ook nog eens grappig is, vooral als hij zegt (ook typerend voor de inhoud van zijn bijdrage) Wilders heeft gestudeerd van mijn geld!

Vanuit het publiek wordt duidelijk gemaakt dat het gaat om acceptatie. Niet om tolerantie, maar om acceptatie. De vertegenwoordigster van D66 zegt daarbij dat het moet gaan om acceptatie van twee kanten. Iemand uit de zaal had haar gevraagd of zij ook geaccepteerd zou worden als ze een niqaab of hoofddoek zou dragen. Volgens haar moet dat niks uitmaken of zij dat draagt (ik heb het idee dat ze het anders opvat dan de bedoeling van de vragensteller was) want het geloof zit in het hart. Dat kan op nogal wat boegeroep uit de zaal rekenen. Waarschijnlijk mede doordat het komt uit een hoek die vindt dat een hoofddoek er wel bij hoort en dat het (volgens sommigen typische christelijke) adagium van innerlijk geloof is voldoende niet klopt; het gaat ook om de juiste praktijken. Het boe-geroep kon overigens ook wel weer op afkeuring rekening mede omdat dat zo vertelde een aanwezige me, dat eigenlijk het hele idee van verdraagzaamheid ter discussie stelt.

Na het debat is er een afsluitende sessie. Saoed Khadjé verontschuldigt zich nog voor het late begin en het omgooien van het programma ook omdat er enkele afzeggingen op het laatste moment waren. De oproepen van de geleerden aan tafel varieerden van believe in god, do good and avoid evil. The purpose of islam is to gain access to paradise and to safe ourselves from hell fire. Secure ourselves, not as individuals, but as a community and push Europe to accept pluralism and that Muslims are an integral part of every community. If we don’t become part our (Muslims) blood will be shed. We cannot compromise in our Faith: Allah wil not be satisfied. And who knows, one day we may have an Islamic Republic of Europe. Bilal Phillips maakt ook nog gebruik om te wijzen op zijn online university, waar mensen (deels) gratis cursussen kunnen volgen. Remy Soekirman sluit af, met een pleidooi dat deze conferentie de boodschap van de liefde in zich draagt. Naast allerlei lezingen waren er ook standjes van Malaysia tourism t/m Wij Moslims. De vrijwilligers van Dar al Ilm waren gekleed in het zwart met een rode omslagdoek/hoofddoek. De organisatie was weer goed verzorgd ook al was het programma door de veranderingen wel onduidelijk.

De al eerder genoemde Ben Kok was ook aanwezig en wist zich niet aan de regels van de organisatie te houden: niet filmen en beschuldigde de organisatie van nogal ‘Gestapo-achtige’ werkwijze. Dat lijkt mij zowel een belediging aan de organisatie van het congres (die dringend maar vriendelijke te werk gingen) als aan de slachtoffers van de Gestapo. Dat leidde hem tot de volgende opmerking:
Islamcongressen 29 mei te Amsterdam + VIDEO – AmsterdamPost

Voor het eerst voelde ik het islamsysteem: het is onze ruimte, met veel controle en bewakers en regels, wij oefenen de macht hier uit.
Zo is het in onze moskee, in onze conferentieruimtes, in het ware moslimland.
En dat vinden sommige mensen heel fijn, die leven op in een totalitair systeem.
Sommigen krijgen mooie machtsfuncties, al was het maar bij de religieuze kledingpolitie en anderen laten zich gezeggen als makke schapen in het systeem, want denken hoeft niet meer, dat scheelt een stuk eigen verantwoordelijkheid en zo.

Waarschijnlijk is meneer nog nooit op een congres geweest en gezien zijn taalgebruik hier had de organisatie ook achteraf groot gelijk hem te verwijderen. Hij wijst niettemin wel op een punt. Het islamcongres was inderdaad een ‘islamitische’ vrijhaven. Er waren enkele niet-moslims, maar het had zeker een sfeer van ‘wij moslims onder elkaar’ waarbij men zich vrijelijk kon uitten; in woord, gedrag en uiterlijk. Het gaat hierom een sfeer van ‘broederschap’ of ‘zusterschap’ zoals je die ook bij andere evenementen ziet:
C L O S E R » Blog Archive » Een wekelijks portie burgerschap 21 – Passie

Nogal wat onderlinge gesprekken tijdens de conferenties gaan niet alleen over de inhoud, maar ook over de sfeer, het elkaar ontmoeten, het samen zijn met ‘broeders’ en ‘zusters’, de geest van ware ‘broederschap’ of ‘zusterschap’. Ideeën en gevoelens over broederschap en zusterschap zorgen ervoor dat mensen ervaren deel uit te maken van een gemeenschap van gelovigen, temeer daar zij actief zoeken naar kennis over de islam bij de ‘juiste’ predikers. Veel bezoekers komen met vrienden en familieleden, hun partners en soms ook met hun kinderen. Op discussiefora en chatrooms wordt van tevoren afgesproken om elkaar daar te ontmoeten en er ontstaan ook vriendschappen tijdens deze bijeenkomsten. In hun vriendenkring binnen de salafi-beweging vinden zij een groep van gelijkgestemden
van wie ze steun en erkenning krijgen en soms ook advies over bepaalde rituelen of het correcte gedrag. Het onder elkaar zijn, het luisteren naar lezingen
stimuleert hun geloofsbeleving en is dan ook niet alleen een uiting van hun affiliatie met de salafi-beweging, maar ook een manier om deel uit te maken van de gemeenschap van ware gelovigen en hun betrokkenheid daarbij te bestendigen en versterken.

Ook het hier al eerder genoemde Multifestijn en het Nationaal Islam Congres hebben soortgelijke functies. De laatste heeft in korte tijd (het is pas de tweede keer) al behoorlijk wat status gekregen en één van de veel gehoorde vragen van de laatste week is dan ook ‘Ga jij ook naar het Islam congres’? Dergelijke vragen en statements dat men gaat (of juist niet) zijn manieren van het uitdragen van het geloof, net als de gang er naar toe. Het gaat om het uitdragen én ervaren van verbonden met islam en ‘de’ moslimgemeenschap.

Al met al kon je zeker spreken van een islamitische ruimte. Een enkele keer werden mensen verzocht ergens anders te gaan zitten om de scheiding tussen mannen en vrouwen te handhaven, maar over het algemeen ging dat vanzelf.
Bij het verlaten van de RAI stuitte ik op enkele jongeren van de Hizb ut Tahrir. Diverse mensen kregen van hen een flyer en sommigen stonden met hen te discussiëren. Ik kreeg nadat ik erom vroeg ook een flyer en daaruit werd duidelijk dat men mensen oproept niet te gaan stemmen. Het is een campagne die de HuT eigenlijk iedere keer organiseert en volgens mij niet veel navolging krijgt, maar wel veel discussie oplevert onder moslims. Zoals één tegen hen zei: “Ik heb de hele dag naar geleerden geluisterd die zeiden dat een moslim mag stemmen of nu zelfs moet stemmen en nu gaan jullie mij vertellen dat ik niet moet gaan stemmen?” Voor wie de hele discussie van HuT te lang is, kijk dan even naar de volgende site die ik recent in netwerksites mocht ontvangen (dank aan S.): Stemniet.nl een volgens mij anarchistische site die eigenlijk min of meer dezelfde punten maakt, maar zonder religieuze opsmuk en zonder een pleidooi voor een kalifaat.

Al met al was het congres in ieder geval voor mij de moeite waard. Iedereen die ik niet heb kunnen bedanken voor de aardige gesprekken, groeten, grappen en het wuiven: bij deze bedankt.

1 comment.

Never mind the bombs, here are the poets – Freedom and #Flotilla

Posted on June 4th, 2010 by martijn.
Categories: Misc. News.

The case of Palestine seems to become more and more central to the global justice movement. In a 2007 article in Middle East Critique John Collins wrote:

that Palestine also may be conceptualized in monadic terms; that is, as a kernel of truth onto which is inscribed the ongoing history of an entire global system. In viewing Palestine in this way, I am drawing on Benjamin’s notion that each work of art is monadic in relation to the larger idea of Art in much the same way as a cell contains the genetic coding of the larger body. Elsewhere Benjamin uses the same concept to articulate an anti-historicist view of memory, arguing that ‘a remembered event is infinite, because it is only a key to everything that happened before it and after it. In Palestine, where memory is a central arena of struggle, such an approach is especially appropriate.

With this temporal metaphor in mind, this article uses the work of Paul Virilio to explore Palestine as a kind of geopolitical hinge that opens both forward and backward in time, marking a dynamic collision point for multiple pasts and multiple futures. Looking to the past, the continuing state of emergency in Palestine bears the traces of a range of global historical processes: the horrors of total war, culminating in Auschwitz and Hiroshima; the post-Second World War decades of decolonization, nuclear deterrence and violent superpower proxy wars waged throughout the Global South; and the gradual emergence of a global machine of ‘pure war.’ Yet for all of the history weighing it down, Palestine also contains many images of the future. In particular, and in an especially intense and immediate way, Palestinians are now living the relationship between speed and confinement that is so central to Virilio’s prophetic work. They also are living at the center of a global effort to create new bonds of solidarity as an antidote to the atomizing effects of a global corporate-military complex.

Much of the attention of the public goes out to the violent resistance of Hamas and other insurgent groups and we do not hear much about non-violent resistance, or to use John Collins reference to Virilio: ‘Where are the poets?’ There are. We can think about rap group DAM but also the recent events with the Flotilla can be put under the label of poets: Palestiniann and international activists who seek creative, non-violent ways and global mobilization to struggle against Israeli occupation and, in this case, the blockade of Gaza. And in that sense Israel was ‘right’ it was not just a mission with humanitarian aid, it was also a political mission. Since non-violent resistance does not make as much noise as violent resistance, they rely upon media coverage to make their noise in order to make the public aware of their mission. What they wanted to make clear to the public is the reality of the blockade of Gaza and its consequences: a humanitarian crises in Gaza. At the night of the raid, I tweeted that I was somewhat surprised about the lack of coverage in Dutch media. Only after the raid all tv and radio stations and newspapers mentioned the Flotilla. Of course the people of the Flotilla did not set out to get killed but they wanted to make their point. They only partly succeeded however since the attention in the media mostly focuses on the question if the Israelis had the right to do what they did and the way they did it. A legal question, not a question about the everyday oppression in the Gaza strip that in fact hardly challenges Israels media spin in which their right to defend themselves against threats from terrorists is central. It is therefore not surprising that the clash between Israel and pro-Palestinian activists partly rages in the digital world.

In Dutch media a lot of attention has been paid to two Dutch participants of Flotilla. One of them is Amin Abou Rashed, who according to the Dutch newspaper Telegraaf is a ‘Dutch Hamas leader‘ (of course, as if in that case Israel would let him go). Rashed is from Palestine and is accused of having worked for the Al Aksa Foundation: a, now forbidden, fundraising organisation for Palestine and he still appears to be an activist for the cause of the Palestinians. If this is really true, and the same would go for the alleged Al Qaeda link, wouldn’t that be great news: Hamas and Al Qaeda using non-violent tactics? Radio Netherlands calls Rashed a human rights activist. He was welcomed at the airport today by his family members and also by imam Fawaz, imam at the Dutch As Soennah mosque (one of the mosques ‘following the Salafi manhaj’ as they claim).

The second Dutch participant was fellow anthropologist Anne de Jong working at SOAS in London. She is a PhD student there with a very topical research:
Ms Anne de Jong : SOAS

In order to arrive at a three-dimensional picture of joint Israeli Palestinian nonviolent initiatives, this study explores the daily experience of oppression and violence which creates, shapes and to a large degree determines the activities, models of organization and political discourse/imagination of my research subjects.

Building on a two-year Master research, and based on a fifteen month participant observation orientated fieldwork period in Israel and the Occupied Palestinian Territories combined with an in-depth literature study, this research came to focus on the relation between violence and opposition, unequal power relations among and between Palestinian and Israeli nonviolent activists and the ideological as well as practical complications of alternative, popular nonviolent resistance in the political and social setting of Occupation.

In line with scholars such as Philippe Bourgois, Caroline Nordstrom, Lila Abu-Lughod and Iris Jean-Klein, this research aims to contribute to the existing body of knowledge on violence, oppression and resistance as well as to in-depth, region specific ethnographies on everyday life in the Occupied Palestinian Territories and Israel.

Studies on nonviolent resistance often focus either on the visible direct actions of action groups or solely on the ideological motivations that may lay behind them and thereby effectively disconnect nonviolent resistance from its surroundings. This research argues that both violence and nonviolence are deeply rooted in, and intertwined with day-to-day life in Israel and the Occupied Palestinian Territories. As such, this study holds the potential to provide additional insights on the oppressive mechanisms which enable and sustain this ‘violence as the status quo’ surroundings as well as how, under which conditions and with which implications individuals choose to omit themselves from participating in it.

In an area where militarism, armed resistance, oppression and domination are perceived to be the ‘only’ and even desired option, in-depth scholarly attention to joint Palestinian Israeli nonviolent resistance is not just worthy but indeed crucial.

Her study attempts to bring the context of everyday life back into the analysis of nonviolent resistance. A recent article in Cultural Anthropology sheds some more light on that attempt I think. In that article, Getting by the occupation, Lori Allen tries to explain how violence became a normal state of affairs and routine during the Second Palestinian Intifada by exploring the spatial and social practices by which ‘reorientation and adaptation to violence occurred’: “Ta’wwudna” – we’ve gotten used to it – was the constant refrain of the second intifada.’ That, and not resistance to occupation or the power of the PA or nationalism, was the most important form of agency but the practices whereby people made themselves getting used to the violence in order to manage, get by, and adapt. What De Jong does may shed some light on an important question in social movement theory (as stated by anthropologists) how and when does do everyday practices materialize in more organized forms of collective action.

Her participation in the Flotilla also brings about another issue important for anthropologists. What are the ethical boundaries for anthropologists for this kind of participation; would we mind to go campaigning with groups we do not like as well? It is certainly not unusual for anthropologist to go on campaign or whatever with the group they study. Her involvement in this Flotilla should be seen in that particular light but probably also because of her apparent identification with the cause of the Palestinians. Therefore I do not disapprove of her participation, on the contrary, but I do think we should reflect on the issue. Escobar for example asks the following questions: How do anthropologists negotiate their participation in a movement? What does it mean to become involved with a political movement? What constitutes your ‘community’ and how is fieldwork to be approached? On the other hand, as mentioned above, it is in particular violent resistance that seems to receive most of the attention. Anthropological research with its ethnographic focus on micro-politics and everyday circumstances by observation and participation is very well equipped to first all breakdown the to a certain extent artificial separation between Israelis and Palestinians and to let the nonviolent voices be heard. Engaged anthropology is then an attempt to let people be heard and to link daily life to larger issues such as human rights and freedom. In the next video you can see Anne de Jong explaining herself prior to her participation with the Flotilla.

For accounts of other survivors of the Israeli raid you can go to Gaza Flotilla Survivors. For reactions in the Middle East blogosphere see for example Global Voices Online,

1 comment.

Een wekelijks portie burgerschap 22 – Buiten spelen

Posted on June 2nd, 2010 by martijn.
Categories: Burgerschapserie 2010.

Uit de burgerschapskalender:

Balletje trappen, hinkelen, tikkertje met verlos. Kinderen willen de ruimte op straat. Op de Nationale Straatspeeldag worden straten afgesloten en wordt aandacht gevraagd voor een verkeersveilige inrichting van buurten en wijken. Maar ook voor verkeersveilig gedrag. Niet harder dan 30 km rijden in een woonwijk, de auto niet op de stoep zetten, ons in een kind verplaatsen.
2 juni Nationale Straatspeeldag
www.veiligverkeernederland.nl

De straatspeeldag. Niets is zo verwonderlijk voor een boerenjongen als een straatspeeldag. Hoezo kinderen willen de ruimte? Ik trok mijn laarzen aan, ging de misse op en vervolgens het land. Ongeveer 15ha aan land, dan een weg over en dan de bossen in. Er hoefde niets afgezet te worden. Een dergelijke verwondering is altijd goed voor een antropoloog zeker als de straat waar hij nu woont ook is afgezet voor de Nationale Straatspeeldag. Wat is er aan de hand? Het komt erop neer dat onze leefomgeving en de publieke ruimte eigenlijk is gekoloniseerd. Dit gebeurt door de overheid die met bestemmingsplannen een ruimte kan categoriseren door te stellen dat deze bijvoorbeeld een winkelbestemming heeft, of een woonbestemming of een industriebestemming. Daarmee staat voor jaren de inrichting en bebouwing van deze ruimte deels vast. Mensen kunnen bezwaar maken, maar vaak niet tegen de grote plannen en doelen zelf; alleen op detailniveau. Een verdere kolonisering vindt plaats door projectontwikkelaars en andere private ondernemingen (zoals aannemers, winkelcentra, horeca, industriële ondernemingen enzovoorts) met opnieuw (zie de VINEX wijken) weinig inbreng van individuele burgers. Het enige dat daadwerkelijk overal doorheen lijkt te komen zijn allerlei vormen van consumentisme zoals McDonalds die je inderdaad overal terug kunt vinden.

Dat wil niet zeggen dat burgers compleet machteloos zijn. Zo woonde ik eerst in een prachtwijk waar de bewoners midden in de zomer een zwembad midden op straat zetten, met kratjes bier en parasols eromheen, stoelen en tafels. Altijd zonder vooraf toestemming te vragen en zonder ook maar één haar op hun hoofd die eraan dacht te boel op te breken omdat een politieman of -vrouw dat zei. Vervolgens zette de politie de boel maar netjes af zodat het niet lokale verkeer niet zo dom zou zijn zomaar die straat in te rijden. Daarmee maakten deze inwoners hun eigen domein; wel binnen de fysieke structuur van de straat en uiteindelijk gedoogd door de lokale overheid.

Iets dergelijks is de Nationale Straatspeeldag ook. Het idee was een jaar of 20 geleden dat ouders en kinderen wilden protesteren tegen de verkeersonveilige omgeving. Hoe spontaan dat was weet ik niet. Door middel van Veilig Verkeer Nederland is er een sterk educatief tintje aangegeven dat uiteindelijk de daadwerkelijke fysieke structuur niet zal veranderen (daarvoor zijn meestal toch wel een paar dodelijke ongelukken nodig). Feit is ook dat het samenvalt met de Buitenspeeldag wat een initiatief is van tv-zender Nickelodeon, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en Jantje Beton om te stimuleren dat kinderen buitenspelen. Nickelodeon zendt dan ook niet uit. De betrokkenheid van Nickelodeon, VNG, VVN en Jantje Beton betekent wel een vervreemding van de ruimte als speelplek voor ouders en kinderen omdat het niet op hun voorwaarden plaatsvindt (je moet ook altijd een vergunning hebben van de gemeente). Verder dient men zich natuurlijk ook hier aan regels te houden; het traditionele zandgevecht zoals wij dat vroeger hielden (en ja er kon wel eens per ongeluk een steentje tussen zitten) is vast niet toegestaan.

Er zijn enkele groepen die zich deels en op improviserende wijze aan deze kolonisering onttrekken. En is het verbazingwekkend dat deze groepen over het algemeen nogal wat commotie veroorzaken. Denk aan zwervers die de straat gebruiken als slaapplek, denk aan vrouwen met niqaab wier kleding schijnbaar ingaat tegen expliciete en impliciete gedragsregels, denk aan hangjongeren. Er wordt vanalles geprobeerd om deze toch weer in het gareel te krijgen: men haalt mensen van de straat (bijvoorbeeld bij een internationale top), er zijn niqaab- en burqaverboden voor openbare ruimtes en hangjongeren worden geconfronteerd met veiligheidszones, preventief fouilleren en het bijhouden van lijsten van in de gaten te houden jongeren zoals in Rotterdam gebeurt. Denk maar niet dat dat gaat helpen. Zwervers keren gewoon terug. Vrouwen dragen toch hun niqaab wel, desnoods alleen op plekken waar het wel kan, en die hangjongeren blijven hangen; het is hun plek, zij bewonen die en staan het niet zomaar af. Dergelijk gedrag is voldoende voor nog meer commotie natuurlijk.

De praktijken van sommige groepen zoals hangjongeren wijzen dan ook vormen van ‘everyday resistance’ zoals die beschreven zijn door De Certeau in zijn Practices of Everyday Life. In dat boek focused op hij de micro-politics van mensen die er afwijkende praktijken op na houden om te overleven in een ruimte die in feite niet van hen is. Zij hebben namelijk te maken met strategieën van hen die de macht in handen hebben. De machtigen stellen hun eigen plaats veilig door de wereld om hen heen te domineren. Een dergelijke dominantie komt mede tot stand door strategieën waardoor de Ander tactieken moet bedenken om hun plaats in die ruimte veilig te stellen. De tactiek van de Ander is per definitie subversief, maar niet zonder meer als verzet aan te merken ook al gebeurt dit in het geval van de dames met niqaab en soms met (Marokkaans-Nederlandse) hangjongeren wel. Zonder duidelijk in de aanval te gaan probeert men via improvisatie te komen tot een eigen orde en productie die de dominante orde ontwijkt, ontregelt en soms tijdelijk een halt toeroept. Het gaat dus veel meer om uitdagen, improviseren, verschuiven en creatieve aanpassing aan de kolonisatie van de ruimte. Zo zou de straatspeeldag en buitenspeeldag ook bedoelt kunnen zijn. Maar hier doet zich wel iets interessants voor als we er even vanuit gaan dat deze straatspeeldag en buitenspeeldag in eerste instantie het gevolg is van gevoelens van onbehagen over het gebrek aan speelruimte en veiligheid op straat voor kinderen. Deze zijn dan vervolgens omgezet in collectieve en ge-institutionaliseerde actie vanuit het maatschappelijk middenveld en de commercie. Het zou interessant zijn om te zien op welke momenten en hoe vormen van alledaags verzet overgaan in meer georganiseerde vormen van collectieve actie en sociale bewegingen én wat dit vervolgens betekent voor het alledaagse leven van de mensen om wie het in eerste ging.

0 comments.

Pedagogiek – De moskee als partner in het onderwijs

Posted on June 1st, 2010 by martijn.
Categories: [Online] Publications, anthropology, Gouda Issues, Important Publications, My Research.

Kan een moskee een partner zijn voor het voortgezet onderwijs? Dit onderwerp komt aan bod in een special van het Tijdschrift Pedagogiek. Dit themanummer is gebaseerd op de jarenlange praktijk in Gouda waar moskee An Nour een project verzorgde voor schoolloopbaanbegeleiding voor Marokkaans-Nederlandse en (later ook) autochtone Nederlandse jongens en meisjes. In dit nummer aandacht voor de debatten en conflicten door voortkwamen uit de samenwerking van deze moskee met jeugdhulpverleningsinstelling RCJ/Het Woonhuis en Goudse scholen. Vanuit antropologische, rechtsfilosofische, ethiek en godsdienstfilosofie invalshoeken wordt gereflecteerd over deze specifieke pedagogische casus.

De artikelen zijn gratis te downloaden:

Pedagogiek online

Artikelenserie
·

1. Inleiding: De moskee als partner in het onderwijs? Siebren Miedema, Doret de Ruyter, Martijn de Koning
2. Moskee An Nour, Edien Bartels, Martijn de Koning

In dit artikel wordt de centrale casus weergegeven aan de hand van een reconstructie van de debatten en dilemma’s van het schoolloopbaanbeleidingsproject van moskee An Nour en RCJ/Het Woonhuis. Dit programma was zeer succesvol voor Marokkaans-Nederlandse jongeren. Moskee An Nour was een sociaal betrokken moskee al ver voordat er enige oproep was hieromtrent. De ontwikkelingen rondom deze moskee zijn niet alleen van belang voor Nederland, maar vormen een casus is die exemplarisch is voor de vele discussies omtrent de scheiding kerk-staat, religie in het publieke domein, sociaal-economische achterstanden van migrantenjongeren en de positie van islam in de samenleving. Deze casus brengt tevens enkele specifieke kwesties aan het licht die te maken hebben met de bureaucratische standaarden van het jongerenwerk. Die ontwikkelingen en kwesties vormen het uitgangspunt voor de reflectie in de hierop volgende artikelen.

3. Over de betekenis van vrijheid van godsdienst en de scheiding van kerk/moskee en staat – Arend Soeteman
4. Integreren is identiteit inleveren!? – Bert Musschenga
5. Integratie? Een pleidooi voor een alternatieve cultuurvisie – André Droogers
6. Verschil in mensbeeld – Henk Vroom

0 comments.