C L O S E R

Rowan Williams & Faith in the Public Square

Posted on January 31st, 2014 by martijn.
Categories: Public Islam, Religion Other, Religious and Political Radicalization.

On Friday 13 December 2013, former Archbishop of Canterbury and now Master of Magdalene College, Cambridge, Rowan Williams, gave the Edward Schillebeeckx lecture at the Radboud University Nijmegen, organised by the Soeterbeeck Programme and the journal Tijdschrift voor Theologie. During this event also the Dutch translation of Faith in the Public Square (Geloof in de publieke ruimte) will be presented. It has been translated by Huub Stegeman and Stephan van Erp.

Prior to the lecture a seminar on religion and politics was held in which Herman Westerink, Chantal Bax and yours truly were invited to discuss the book with Rowan Williams and the audience of the seminar. The three of us presented a short review of the book and these reviews have now been published at the Telos blog:

Rebellious and Responsible: On Rowan Williams’s Faith in the Public Sphere – Herman Westerink« Telos Press

A rebellious archbishop—what more can the reader wish? An archbishop willing to take the risk of “blundering into unforeseen complexities” when trying to find the connecting points between various public questions with religious faith. No blundering as far as I can tell, but a risk, yes, there is always a risk when talking about Faith in the Public Sphere, or having faith, being faithful, in the public sphere. This is not only a risky undertaking for an archbishop, but probably for every modern believer since the days of Ignatius and Calvin, who realizes that there is a tension between good civil behavior and raising one’s voice of conscience. Hence, that there is a fundamental tension between faith and the public sphere in modernity—a tension that cannot be resolved, but should actually be regarded to be constitutive and constructive for both faith and the public sphere itself.

Religion beyond Gemeinschaft and Gesellschaft: On Rowan Williams’s Faith in the Public Square – Chantal Bax « Telos Press

Faith in the Public Square is far from an orthodox book. It is unafraid to challenge received opinions, both religious and other kinds. This for instance shows itself in Williams’s consistent challenging of a dichotomy that has long shaped Western social and political thought, namely that of Gemeinschaft versus Gesellschaft, or of community versus society. What I am referring to is the idea that there is a sharp distinction between, on the one hand, traditional social bonds based on a robust shared identity resulting in organic solidarity—that would be Gemeinschaft—and on the other hand typically modern organizations of collective life in the form of negotiated interests and impersonal contracts—which would be Gesellschaft (and I’ll stick to the German terms because these bring out the contrast most clearly).

While Williams does not mention this distinction explicitly, his arguing against a secularism that bans religious voices from the public square—a main topic in almost all of the chapters of the book—can be explained as an undermining of the notion of Gesellschaft.

The Limits of Faith in the Public Square – Martijnde Koning« Telos Press

Rowan Williams’ book Faith in the Public Square, which is based upon several lectures, should not be read as a compendium of political theology, but instead as a “series of worked examples of trying to find the connecting points between various public questions and the fundamental beliefs about creation and salvation” (p. 2). I read the book as an attempt by Williams to provide the reader with themes, thoughts, and questions which are relevant to current debates about what kind of society we want to construct, how we should deal with pluralism, and how we might engage with any conflict between the religious and the secularist in contemporary society. And that is exactly what it does.

I want to address three issues that arose while I was reading, namely: the distinction between procedural and programmatic secularism, the limits of Williams’ approach and, related to both, the issue of gender segregation at UK universities.

0 comments.

Rowan Williams & Faith in the Public Square

Posted on January 31st, 2014 by martijn.
Categories: Public Islam, Religion Other, Religious and Political Radicalization.

On Friday 13 December 2013, former Archbishop of Canterbury and now Master of Magdalene College, Cambridge, Rowan Williams, gave the Edward Schillebeeckx lecture at the Radboud University Nijmegen, organised by the Soeterbeeck Programme and the journal Tijdschrift voor Theologie. During this event also the Dutch translation of Faith in the Public Square (Geloof in de publieke ruimte) will be presented. It has been translated by Huub Stegeman and Stephan van Erp.

Prior to the lecture a seminar on religion and politics was held in which Herman Westerink, Chantal Bax and yours truly were invited to discuss the book with Rowan Williams and the audience of the seminar. The three of us presented a short review of the book and these reviews have now been published at the Telos blog:

Rebellious and Responsible: On Rowan Williams’s Faith in the Public Sphere – Herman Westerink« Telos Press

A rebellious archbishop—what more can the reader wish? An archbishop willing to take the risk of “blundering into unforeseen complexities” when trying to find the connecting points between various public questions with religious faith. No blundering as far as I can tell, but a risk, yes, there is always a risk when talking about Faith in the Public Sphere, or having faith, being faithful, in the public sphere. This is not only a risky undertaking for an archbishop, but probably for every modern believer since the days of Ignatius and Calvin, who realizes that there is a tension between good civil behavior and raising one’s voice of conscience. Hence, that there is a fundamental tension between faith and the public sphere in modernity—a tension that cannot be resolved, but should actually be regarded to be constitutive and constructive for both faith and the public sphere itself.

Religion beyond Gemeinschaft and Gesellschaft: On Rowan Williams’s Faith in the Public Square – Chantal Bax « Telos Press

Faith in the Public Square is far from an orthodox book. It is unafraid to challenge received opinions, both religious and other kinds. This for instance shows itself in Williams’s consistent challenging of a dichotomy that has long shaped Western social and political thought, namely that of Gemeinschaft versus Gesellschaft, or of community versus society. What I am referring to is the idea that there is a sharp distinction between, on the one hand, traditional social bonds based on a robust shared identity resulting in organic solidarity—that would be Gemeinschaft—and on the other hand typically modern organizations of collective life in the form of negotiated interests and impersonal contracts—which would be Gesellschaft (and I’ll stick to the German terms because these bring out the contrast most clearly).

While Williams does not mention this distinction explicitly, his arguing against a secularism that bans religious voices from the public square—a main topic in almost all of the chapters of the book—can be explained as an undermining of the notion of Gesellschaft.

The Limits of Faith in the Public Square – Martijnde Koning« Telos Press

Rowan Williams’ book Faith in the Public Square, which is based upon several lectures, should not be read as a compendium of political theology, but instead as a “series of worked examples of trying to find the connecting points between various public questions and the fundamental beliefs about creation and salvation” (p. 2). I read the book as an attempt by Williams to provide the reader with themes, thoughts, and questions which are relevant to current debates about what kind of society we want to construct, how we should deal with pluralism, and how we might engage with any conflict between the religious and the secularist in contemporary society. And that is exactly what it does.

I want to address three issues that arose while I was reading, namely: the distinction between procedural and programmatic secularism, the limits of Williams’ approach and, related to both, the issue of gender segregation at UK universities.

0 comments.

Muslim fundamentalism – Some considerations about research

Posted on December 22nd, 2013 by martijn.
Categories: Islam in the Netherlands, islamophobia, Multiculti Issues, Religion Other, Religious and Political Radicalization.

Introduction

Last week professor Ruud Koopmans and dr. Evelyn Ersanili published a working paper on their six country survey investigating the effect of three different types of contextual factors on immigrant integration: regions of origin (including religion), localities in which they have settled within the country of immigration and related to the national context. In so doing they compare the different of levels of structural and socio-cultural integration of Turkish European migrants in Germany, France, the Netherlands, Austria, Belgium and Sweden and Moroccan-European immigrants in Germany, the Netherlands, France and Austria with a comparison group of natives in all these countries. You can find a short exposé written by Ruud Koopmans HERE and the full working paper HERE.

I will present a short summary (but please read their synopsis and report yourself as their conclusions are much more nuanced that I can report here!) and then present some considerations.

The findings
Koopmans and his collaborators interviewed nearly 9,000 people in six West European countries (Austria, Belgium, France, Germany, the Netherlands and Sweden), including 3,373 ‘natives’ and 5,548 ‘immigrants,’ respectively of Moroccan (2,204) and Turkish (3,344) origin.

In short the researcher find much higher numbers for fundamentalism among Muslims than among Christian natives and in both cases fundamentalism is strongly correlated with out-group hostility. Furthermore, they find that young Muslims are as fundamentalist as older Muslims.

My considerations

I will divide my considerations in three categories: the assumptions of the research, methodology, conclusions.

The assumptions
The research appears to have some assumptions that guide the methodology and findings.

1. The research seems to regard Muslims as migrants and natives as Christians. However, many Muslims in these European countries are not migrants as they are born and raised here. Also many natives who are not Muslim are not Christian either. They do find a very high number of Christians among their native respondents (70%) which is much higher than any research in those countries gives.
2. Muslims in Western Europe is restricted to Moroccan and Turkish Europeans. I do not understand why that is the case and why for example Somali Europeans, Algerian Europeans, Iraqi Europeans and Iranian Europeans are left out as well as native Europeans who are Muslim. Perhaps the numbers are not high enough to make the research reliable (as is the case in the Netherlands with native Muslims who are often excluded from the surveys for that reason) but nevertheless Europe’s Muslim community is much broader based than only European Turks and Moroccans.
3. Is asking a Muslim the question ‘are you a Muslim’ really the same question in these countries as asking a Christian ‘are you a Christian?’. I mean that, contrary to Christians, Muslims are in the center of debate in these countries for years now. Many Muslims (regardless of how they are practising their faith, if at all) feel scrutinized because of the amount of attention in the media but also in work places, leisure and schools. Everytime a research is published, regardless of the outcomes, many Muslims ask the question, ‘now what’ or ‘what do they want from us this time’?. Reactions I seldom hear from Christians when there is a research published concerning them. This could have consequences for how people see themselves as citizens, religious people, targets of research and so on.
4. Related to the former, the researchers ask people if they feel ‘Muslims aim to destroy Western culture’ or if ‘Western countries are out to destroy Islam’. Given the War on Terror, the invasion of Iraq (and the related political games and lies), the US drone attacks in Pakistan, Afghanistan and Yemen one might ask if these two questions really measure the same kind of outgroup hostility.

Methodology

1. I have a question with regard to the fundamentalism scale they use. They state:
   

   Following the widely accepted definition of fundamentalism of Bob Altermeyer and Bruce Hunsberger, the fundamentalism belief system is defined by three key elements:
   –
   a) that believers should return to the eternal and unchangeable rules laid down in the past;
   –
   b) that these rules allow only one interpretation and are binding for all believers;
   –
   c) that religious rules have priority over secular laws.

   a) Christians [Muslims] should return to the roots of Christianity [Islam].”
   b)“There is only one interpretation of the Bible [the Koran] and every Christian [Muslim] must stick to that.”
   c)“The rules of the Bible [the Koran] are more import ant to me than the laws of [survey country].”

   I cannot find a three item scale by Altemeyer and Hunsberger however. What I do find is a 20 item scale and a revised scale with 12 items. Would it be safe to assume that a 12 point scale by definition leads to lower numbers of fundamentalists among Muslims and Christians? Below is a picture of Altemeyer and Hunsberger’s 12 item scale:

2. Koopmans probably does not refer to Altemeyer and Hunsberger’s 2004 article but to a 1992 article where they define fundamentalism as:
   

   “The belief that there is one set of religious teachings that clearly contains the fundamental, basic, intrinsic, essential, inerrant truth about humanity and deity; that this essential truth is fundamentally opposed by the forces of evil which must be vigorously fought; that this truth must be followed today according to the fundamental, unchangeable practices of the past; and that those who believe and follow these fundamental teachings have a special relationship with the deity.” (Altermeyer and Hunsberger 1992: 118).

   With regard to the three key elements of Koopmans (note that Altemeyer and Hunsberger note four elements in their definition), I’m not very surprised about the high numbers. Many of the Muslims I work with, regardless of how religious they are and in what way, would concur with these statements as they would see them as ideals: the Qur’an is God’s word and therefore eternal and universal, there is only one Islam and God’s will comes before man made laws and the first three generations of Islam are the exemplary Muslims. In my own PhD research Zoeken naar een ‘zuivere’ islam (Searching for a ‘pure’ Islam) the quest of young people to find the authentic, universal Islam is central. Without having a clear idea how all of these statements would work out in daily life, their ‘true’ Islam is the one that is different from the one of their parents (which they perceive as a culturalized diluted Islam). Does this make all of them fundamentalists? No, as I have shown in that research some were at that time but others weren’t when you look at how they lived their lives and how they related to others.

3. An important element I’m missing in Koopmans’ scale is the idea of a struggle. In my work on Salafism (which could be analyzed as a mode of fundamentalism) is an important if not the most important characteristic of their religiosity. A struggle against daily temptations, injustice, one’s own distractions and emotions and so on. A struggle that is almost always seen as part of an eternal battle between good and evil. I think one can find this among under fundamentalists of other religions as well and it was in my PhD research the main difference between those could be regarded as fundamentalist and others.It is also part of Altemeyer and Hunsberger’s definition but not part of Koopmans’. I wonder why that is?
4. Let’s return to the 12 item scale. Although it is considered one of the most reliable scales and is indeed often used and tested there is some criticism as well. Moaddel for example states that, since the scale is mainly based upon research among Christians, its generalization to the Islamic world is limited (although I must note that Altemeyer’s and Hunsberger’s scale is much broader and less specific than most other scales I know of). Based upon Altemeyer’s work he uses a more general approach that I think is more fitting in this regard: ”
   

   the belief in one’s religion as a comprehensive system of ultimate truth and unfailing principles that must be followed for eternal salvation, in a strict division of humanity between the righteous who will be rewarded by God and the evil doers, in the necessity of belonging to one fundamentally true religion in order to lead the best and most meaningful life, in the superiority of one’s religious teachings over the findings of science and over the religion of others, and in the final redemption of only the followers of one’s religion

   This approach opens up the possibility of different fundamentalisms related to different religions. See the next point.

5. In Koopmans’ work the scripture plays in important role in assessing if a person is a fundamentalist or not. The problem here is that many, but surely not all, Muslims believe that the Qur’an is God’s word and therefore the truth and infallible. This makes questions about that aspect not specific enough to differentiate between fundamentalist beliefs and other beliefs. Furthermore if they do believe in this principle they may still vary in how strongly they adhere to the belief in the inerrancy of the Qur’an, the completeness of Islam and its superiority over all other religions. Furthermore if believing that the scripture is absolute and true makes one a fundamentalist, then how are we going to research fundamentalism among, let’s say, Buddhists and Hindus? I’m not saying that it does not matter, but I’m saying that the particularities of one’s religion and one’s religious practices matter in determining the items of the scale. Koopmans’ use of the term applies mainly to scriptural faiths with their preoccupation with doctrine and creed often shapes the debates and interpretations. In Islam this often pertains to interpretation of the Qur’an and hadith, in the Protestant Christianity on how to read the scripture whereas in Catholic Christianity the role of the Church is much more important. These differences I think do matter if one wants to measure fundamentalism.
6. Of course these considerations do not challenge the strong correlation that is found with outgroup hostility. It only questions if it is fundamentalism among Muslims that so strongly correlates with outgroup hostility.
7. With regard to both fundamentalism and outgroup hostility there I wonder if the issue of acquiescence bias plays a role here since all questions lean to approving fundamentalism and out-group hositility. For that, and its related qualification, I refer to Eric Tillman‘s comments.
8. The findings with regard to Islamophabia are lower than in many other studies. This could be related to the stronger wording that is used for Islamophobia (stronger than in the case of anti-semitism). See Cas Mudde‘s comments for that (you can find them in Dutch at Stuk Rood Vlees).
9. All of the statements in the survey had three categories: „I agree“, „I disagree“, and „I neither agree nor disagree.“ But doesn’t this paint a rather black and white image of the attitudes of people? If one regards God’s will as more important that human laws, what does that actually mean? That one completely rejects human laws or that one thinks God’s will is better but that one also fully agrees with human laws?

Fundamentalism and hostility

Koopmans’ conclusion are much more nuanced than many of the statements in the media albeit that there are large differences in media reporting as well (see Cas Mudde’s article for examples). He emphasizes that religious fundamentalism is not the same as support for, or the cause of or engagement in violence and that in the end Muslims constitute only a small minority of Western Europe: “the large majority of homophobes and anti-semites are still natives.” Nevertheless, I do have some questions about the conclusion as well:

1. He warns that: “religious fundamentalism is very likely to provide a nourishing environment for radicalization.” Yes maybe, maybe not. The problem is that he does not substantiate this claim from his own research nor with that of others.
2. Koopmans rejects the idea that fundamentalism is “a reaction to exclusion by the host society’ since they found the lowest levels in Germany “where Muslims enjoy fewer religious rights than in any of the other five countries’. Conceptualizing exclusion by focusing on religious rights is important as it does give some indication of institutionalized exclusion. It is only one however but he does not seem to use any other indicator. Exclusion can, and should, be measured also by looking at the debates in media and politics and as important the perception of these debates among Muslims. These debates do not only pertain to Muslims as Muslims but, in the Netherlands anyway, also to Moroccan-Dutch people for example during the so-called Moroccans-debate earlier this year in media and parliament. Furthermore it may be the case that religious rights of Muslims in the five countries are safe-guarded but they can, and are, limited by national and local authorities. But perhaps more importantly, and I’m speculating here, is the fact that there is a debate about these rights. For example, yes Muslims are allowed to construct their own mosques but when a new one is built it often leads to heated debates. Something we do not see so much in the case of Christians (with in the Netherlands the notable exception of orthodox Christians and their right not to vaccinate their children against polio). The content of these debates may not be so important as the fact that everytime there are debates which may lead people to the conclusion that their basic religious rights are threatened.
3. Furthermore what researchers and others who state that fundamentalism has nothing to do with exclusion often forget, is that fundamentalist preachers often portray the world as if it is engaged in an eternal struggle of good against evil in which the bearers of the ‘true’ religion are the victims. Every realistic or less realistic token of exclusion is blown up to huge proportions as being part of and the result of the forces of evil who are against them. Real or imagined exclusion (whatever the difference is) is therefore always part of fundamentalism.
4. See Jan Jaap de Ruiter‘s comparison with the findings of other surveys. (Also in Dutch).

So what does that all boils down to? I’m not sure. That fundamentalism correlates strongly with outgroup hostility is not surprising and let’s face it most European countries have a policy that aims to counter fundamentalism so if fundamentalists think others are out to get them, they do have a point. Moreover since European secularism makes a distinction between ‘good’ religion and ‘bad’ religion (and fundamentalism of course being the latter) they are at least often the topic of political debates and policies. The high levels of outgroup hostility (related to fundamentalism or something else) among Muslims are troublesome of course. As they appear to be in line with other research among European Muslims and other Europeans it shows that these six countries still have a long way to go to combat racism, anti-semitism, homophobia and islamophobia and that it is a complicated fight. But is it really fundamentalism what the researchers have found, or something else?

Of course part of my comments come about because I’m an anthropologist. Koopmans appears to regard fundamentalism as a matter of theology, an attachment to absolute beliefs resulting in particular attitudes, my thinking starts where he ends: not only about general patterns of what people are believing, but also how they believe, what and how they are practising their faith and how it is related to different sources, social relations and socio-political contexts that reveal something about the nature of people’s religiosity.

1 comment.

Eszter Spat – Yezidis and Following the Peacock

Posted on October 17th, 2013 by martijn.
Categories: anthropology, Arts & culture, Religion Other, Ritual and Religious Experience, Society & Politics in the Middle East.

Eszter Spat obtained her Ph.D. at the Central European University, Department of Medieval Studies in 2009. Her post-doctoral research, “Processes of Integration, Identity Construction and the Role of Religion: The Case of the Iraqi Yezidis,” studies the role Yezidi religion in the Kurdish national movement, as well as the impact of modernity and Kurdish nationalism on the construction of Yezidi identity, and the transformation of Yezidi oral tradition and religious institutions in Northern Iraq. She is the author of Late Antique Motifs in Yezidi Oral Tradition and Yezidis.

There appears to be an increased interest in Yezidis in the last decades and one wonders how that is related to global and region political circumstances. They are part of identity politics among Kurds but apparently recently some Yezidis claim to be a people by themselves instead of being part of a Kurdish nation while others argue they are the original Kurds. Eszter Spat made a documentary, Following the Peacock, about the Yezidis and their ritual of parading the Peacock; a seldom, if ever, observed ritual by outsiders.

I deleted the film but the pictures you see here are all taken by Eszter Spat

On Facebook I saw reactions about this documentary that amounted to ‘leave these people and let them continue their secret religion in peace’ and that saw this documentary as an example of an Orientalist perspective by a Western scholar about people and their religion. I’m not specialized enough in the Kurdish regions and identity politics and I’m also not a specialist in Yezidi identity politics, culture and religion. Nevertheless, I do think this is an interesting and carefully made documentary about Yezidi people who recently appear to open up to outsiders.

All pictures taken by Eszter Spat. Used with kind permission

0 comments.

Muselmann – Joden als Moslims in de Concentratiekampen

Posted on May 4th, 2013 by martijn.
Categories: islamophobia, Religion Other.

Een schimmige aanwezigheid

In het boek Is dit een mens van Primo Levi komen we het volgende fragment tegen (p. 93):

Alle muzelmannen die naar de gaskamer gaan hebben dezelfde geschiedenis, of juister gezegd: hebben geen geschiedenis: ze zijn tot de bodem toe omlaag gegleden, vanzelf, als water dat naar de zee stroomt. Toen ze in het kamp kwamen werden ze door karakterzwakte, of tegenslag, of een willekeurig banaal incident overmand voor ze de tijd kregen om zich aan te passen; het kamp is hen een slag voor geweest, ze beginnen pas Duits te leren en iets in de heksenketel van wetten en verboden te onderscheiden als hun lichaam het al begeven heeft en niets hen meer kan redden van selectie of uitputtingsdood. Hun leven is kort, maar hun aantal grenzeloos: zij, de muzelmannen, de teloorgeganen, vormen de ruggengraat van het kamp; zij, de naamloze, altijd andere en altijd eendere massa, de niet-mensen die in stilte marcheren en zwoegen, in wie de goddelijke vonk is gedoofd, die te uitgeblust zijn om nog echt te kunnen lijden. Men aarzelt om te zeggen dat ze leven; men aarzelt om hun doodgaan dood te noemen, die dood die ze niet vrezen omdat ze te moe zijn om hem werkelijk te begrijpen. Ze bevolken mijn geheugen met hun schimmige aanwezigheid, en als ik al het kwaad van onze tijd in één beeld kon samenvatten, zou ik dit beeld kiezen, dat ik zo goed ken: een uitgemergeld mens met een hangend hoofd en kromme schouders, in wiens gezicht en ogen niets meer te lezen is van een gedachte.”

De term Muselmann (ik houd de Duitse term aan hier) komt terug in tal van getuigenissen over de concentratiekampen en onder meer in het werk van David Rousset L’univers concentrationnaire (1947), Eugen Kogon’s Der SS-Staat (1946) en Elie Wiesel’s La Nuit (1958). Muselmann verwijst hier naar een gevangene van een concentratiekamp die door uitputting, hopeloosheid en honger eigenlijk niet meer dan een schaduw is. Tegelijkertijd is de term Muselmann ook de Duitse term voor moslim (zo kennen we in het Nederlands ook de ouderwetse term muzelman en wordt in het Frans nog steeds de term Musulmane gebruikt). De term zoals die gebruikt werd in de concentratiekampen hoeft niet direct te verwijzen naar de moslims, zoals Levi in zijn boek stelt. Maar waarom dan de term Muselmann? Wat is er met deze categorie gevangenen dat het de term Muselmann opriep? En wat is er met de term Muselmann dat het toepasselijk werd geacht voor deze categorie gevangenen?

Schaduwen voorbij het lijden

Le Musulman – Travail de mémoire – |Christian DESSEAUX

Er is veel onduidelijkheid, maar opvallend genoeg ook weinig aandacht, voor de oorsprong van de term Muselmann en de exacte werking ervan. Dit blogje is ook niet meer dan een verkenning op basis van recente literatuur. Daarin komt naar voren dat de Muselmann een term is die betrekking heeft op gevangenen die ook wel de ‘wandelende doden’ werden genoemd. Het gaat om mannen (er was ook een term voor vrouwen, Muselweib, maar meestal worden ook vrouwen geschaard onder de mannelijke term), die fysiek te zwak waren om nog langer te werken en geestelijk zover opgebrand waren dat ze de wil om te leven hadden verloren. Over het algemeen een lichamelijke en geestelijke conditie die verbonden werd met fysieke en geestelijke uitputting door honger. Maar het gaat ook om meer dan dat. Het gaat om een algehele misère die niet alleen door honger komt, maar ook te maken heeft met de uitzichtloosheid en hopeloosheid van de situatie veroorzaakt door extreme de-humanisering van mensen. Zdzi?aw Ryn en Stanis?aw K?odzi?ski leggen in, An der Grenze zwischen Leben und Tod. Eine Studie über die Erscheinung des ‘Muselmanns’ im Konzentrationslager uit 1983, uit hoe de term Muselmann, die gebruikelijk was in Auschwitz, ook naar andere kampen verspreidde. In Majdanek werden ze ‘ezels’ genoemd, in Dauchau ‘imbeciel’ (cretin), in Stutthof ‘kreupelen’, in Buchenwald ‘vermoeide sheikhs’ en in de vrouwenkampen ‘Muselweiber’.

In Remnants of Auschwitz: The Witness and the Archive,  schrijft Giorgio Agamben over Muselmann als ‘de naakte mens’: het lichaam ontdaan van alle persoonlijkheid. De Muselmann is de getuige die niet meer kan getuigen en over wie geen getuigenis meer kan worden afgelegd, de persoon die niet gezien wordt en niet aangekeken kan worden, de schaduw van een mens aan de voeten van de dood, het leven beroofd van kracht, zin en ziel. De gevangenen van Auschwitz moesten een nieuwe categorie construeren voor hun joodse identiteit bij mensen die begonnen af te glijden naar een staat van non-mens. De joden die daar simpelweg zaten omdat ze joods waren, konden hun eigen identiteit alleen hoog houden door de verbeelding van een Ander: een jood die door zijn of haar degeneratie Muselmann werd. (Dit laatste is overigens in tegenspraak volgens mij met Agamben; als de Muselmann inderdaad dient voor zo’n identiteitsconstructie is deze dus wel degelijk heel menselijk en niet de uiterste grens en kan hij ook gezien worden. Zie ook de kritiek van Bernstein uit 2006 op Agamben in het artikel Intact and Fragmented Bodies: Versions of Ethics “After Auschwitz”).

In het artikel Tracing Theory on the Body of the “Walking Dead”: Der Muselmann and the Course of Holocaust Studies probeert Lissa Skitolsky aan te geven hoe na-oorlogse denkers proberen de figuur van de Muselmann zin te geven en te begrijpen. De Muselmann fungeerde wellicht als afschrikwekkend voorbeeld, als stimulans voor andere gevangenen om het niet zover te laten komen en een aansporing om kost wat kost de dehumanisering te blijven weerstaan. Het gaat ook om een proces van uitsluiting in het kamp zelf; mensen kunnen hun idee van humaniteit alleen nog overeind houden door het uitsluiten van die categorie die in hun ogen door alles en iedereen (inclusief henzelf) verlaten zijn door de vernietiging van de menselijke geest. Sommige denkers gaan zelfs zover om te stellen dat deze categorie ook nu uitgesloten zou moeten zijn van onze herinneringen en herdenkingen. Dit is niet zoals we de kampen willen herinneren, toch? Of het voorbeeld van de Muselmann herinnert ons eraan dat het lijden voorbij gaat aan datgene wat we kunnen begrijpen en onder woorden kunnen brengen. Dat het proberen op zich eigenlijk al een obscene daad is. Voor anderen zoals Slavoj Zizek is de figuur van de Muselmann daarentegen juist aanleiding om te reflecteren over onszelf. Wat betekent deze figuur, die niet eens meer lijdt omdat hij of zij al te ver heen is, voor ons idee over menselijkheid en mens-zijn?

Muselmann

« Ce sont eux, les « Musulmänner », les damnés, le nerf du camp ; eux, la masse continuellement renouvelée et toujours identique, des non-hommes en qui l’étincelle divine s’est éteinte, et qui marchent et peinent en silence, trop vides déjà pour souffrir vraiment… » (Primo Lévi. Si c’est un homme)

Maar wat nu heeft het idee van de ‘naakte mens’ (Agamben) nu te maken met moslims? Hoe is de moslim de ultieme grens van de menselijkheid geworden en waarom kan die niet anders benoemd worden dan met de term Muselmann? Er zijn verschillende ideeën over het gebruik van de term Muselmann. Zo stelt Karin Doerr in Words of Fear, Fear of Words: Language Memories of Holocaust Survivors, dat de figuur van een man die van top tot teen gekleed is in vodden  zou lijken op een biddende moslim. Ook het idee dat moslims geloven in kismet, lot, zou hier een rol spelen omdat moslims zich fatalistisch zouden hebben overgegeven aan het lot. Het gaat in het geval van de Muselmann wel om een ander soort fatalisme stelt Doerr. Het gaat in dit geval namelijk om mensen die zich hebben neergelegd (letterlijk en figuurlijk) bij het noodlot en de wil om te leven hebben verloren.

Volgens Agamben zagen deze mensen er in de verte uit ‘Arabische moslims’ in een ‘wiegende beweging’ zoals in ‘islamitische gebedsrituelen’. Hij verbindt de term nadrukkelijk met moslims in religieuze zin als degenen die zich overgeven aan de wil van God. In the Encyclopedia Judaica wordt gesteld dat de term vooral gebruikt werd in Auschwitz en dat de term waarschijnlijk is ontleend aan aan de typische houding van sommige gevangenen “staying crouched on the ground, legs bent in Oriental fashion, faces rigid as masks.’’

In het artikel The Story of Islamophobia wijst Junaid Rana op iets opmerkelijks in deze beschrijvingen van de Muselmann. Enerzijds maakt het verhaal van de Muselmann helder dat joden en moslims een gezamenlijke geschiedenis hebben in relatie tot Europa. De moslims werden (en worden) gezien als externe vijand (ondanks de al eeuwenoude aanwezigheid van moslims in Europa) en joden als de interne vijand. En in de kampen stonden zowel de term ‘jood’  als ‘muselmann’ voor de dood met de laatste als de meest verafschuwde gevangene. Er is dus een nauwe verbinding in het proces van categorisering als het om joden en moslims gaat. Tegelijkertijd wordt in de beschrijvingen juist een onderscheid gemaakt en wel op basis van oude orientalistische stereotypes over Turken en Moren in termen van lichaamshouding, decorum en fatalisme.

Dat laatste duidt op een nog ander opvallend fenomeen met betrekking tot de relatie Jude-Muselmann-Muslim. Het gaat in het classificeren van de ultieme ander in dit geval niet alleen om religie als religieuze doctrine en rituele praktijken, maar ook om lichamelijke eigenschappen en daarmee verbonden (of als zodanig toegeschreven) psychologische kwaliteiten. Vormen van racisme, zoals anti-semitisme, gaan niet alleen om een idee van biologische verwantschap en afkeer van bepaalde religieuze groepen  gaat niet alleen om die religie; er is een vermenging van ideeën over religie en ras.

Net als Rana wijst ook Gil Anidjar in zijn boek The Jew, the Arab: A History of the Enemy (2003) op de verbondenheid van Arabieren en Joden als respectievelijk de externe en interne vijanden van Europa die tegelijkertijd ook elkaars vijanden zouden zijn. In zijn analyse van hoe vijandschap ontstaat, stelt hij zelfs dat deze tegenfiguren essentieel zijn om het moderne Europa te begrijpen aangezien beide vijandschappen een lange geschiedenis hebben en onder meer terug te vinden zijn bij Kant, Hegel en Montesquieu, maar ook in populaire cultuur zoals die van kinderliedjes. In deze geschiedenis komt het idee dat zowel joden als moslims zich overgeven aan hun god als waren ze slaven, dat ze onderworpen en fatalistisch zouden zijn voortdurend terug; iets wat we ook zien bij de Muselmann in Auschwitz. Zoals Anidjar laat zien is één van de dreigingen die van de stereotype moslims uit zou gaan gebaseerd op hun vermeende zwakheid van geest. Ze waren niet alleen zwak, ze zouden ook de Europeaan besmetten met hun zwakheid;  denk bijvoorbeeld aan het gezegde over het Osmaanse Rijk als de ‘zieke man van Europa’.

Het gelaat

Notre Musique

Volgens Primo Levi heeft de term Muselmann geen bijzondere betekenis in relatie tot moslim alsof de taal van de kampen volledig los zou staan van de taal erbuiten. Het is vergelijkbaar, volgens hem, met termen als  Canada en Mexico voor bepaalde barakken. Levi’s standpunt is echter om meerdere redenen aanvechtbaar. In Eyewitness Auschwitz: Three Years in the Gas Chambers geeft Filip Müller een uitleg over die twee termen die op een bepaalde manier verwijzen naar stereotypen over Canada en Mexico. Hetzelfde kan gesteld worden voor de term Muselmann. Hoewel niet één op één hetzelfde zien we in de constructie van de categorie Muselmann vergelijkbare patronen terug als in de constructie van de categorie moslim en beide categorieën functioneren op vergelijkbare wijze juist door de verwijzing naar de figuur van de biddende moslim, het vermeende fatalisme en de onderworpenheid van moslims.

Eén van de belangrijke aspecten hier is het vermogen dat de Nazi’s (die ook de term Muselmann gebruikten voor dezelfde categorie gevangenen) hadden om bepaalde termen volledig te isoleren van de realiteit en deze een nieuwe betekenis te geven en daarmee een nieuwe realiteit te construeren. Eén van de dingen die de Nazi’s deden is wat Anidjar ‘semanticide’ noemt: het volledig uit de context halen van bepaalde woorden en deze in een nieuwe geheel andere context plaatsen (denk aan het woord Endlösung). De term Muselmann is in de kampen de verwijzing geworden voor de minimale conditie van menselijkheid of zelfs minder dan dat en tegelijkertijd ook weer zo overduidelijk het resultaat van onmenselijk menselijk handelen dat het een ondraaglijke schim is. De term Muselmann komt voor in tal van getuigenissen over de holocaust, maar deze wegredeneren in de zin dat het geen betekenis heeft, is onwenselijk.  Het maakt hen monddood en vervreemdt de taal van hen. Het verhaal van de Muselmann, de jood die moslim werd, is het verhaal van het verval van de menselijkheid (met dank aan H.E.) en het gebrek aan woorden ervoor. De term Muselmann symboliseert het verval, brengt de verschillende elementen bij elkaar en kan dat doen doordat het appelleert aan verschillende aloude racistische, islamofobische en anti-semitische motieven. De enige manier om het verval tegen te gaan, is het continu vertellen van dit verhaal. Bij deze.

Zoals een oplettende lezer opmerkt, er wordt geen melding gemaakt van het feit dat de term ‘moslim’ verwijst naar ‘overgave’. Het is mij niet duidelijk of en hoe deze een rol speelt in relatie tot de beeldvorming over de term Muselmann, maar dat zou best kunnen. Ik heb daar in de genoemde bronnen echter niet iets over kunnen terug vinden met uitzondering van alles wat verwijst naar ‘onderwerping’. Dit geldt ook voor de geraadpleegde Joodse bronnen. (Dank aan B.O.)

11 comments.

Ontkerkelijking nou en? Over de oorzaken en gevolgen van ontkerkelijking in Nederland

Posted on May 2nd, 2013 by martijn.
Categories: Religion Other.

Op 31 mei aanstaande vindt aan de Radboud Universiteit Nijmegen het jaarlijkse publiekssymposium van het tijdschrift Religie en Samenleving plaats. Dit jaar is het thema: “Ontkerkelijking nou en? Over de oorzaken en gevolgen van ontkerkelijking in Nederland.” Het is breed symposium waar vanuit verschillende disciplines dit thema wordt belicht. Het symposium wordt georganiseerd door de afdeling sociologie van de Faculteit der Sociale Wetenschappen en door de Faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen.

Programma
10.00 – 10.30: ontvangst in hal collegezalencomplex (Thomas van Aquinostraat 1)
10.30 – 10.40: opening door de rector magnificus, prof. mr. Bas Kortmann
10.45 – 11.30: Wim Deetman.
11.30 – 12.15: Nan Dirk de Graaf
12.30 – 13.30: lunch en uitreiking boek

13.30: start van 4 parallelle sessies
Thema’s van sessies: ontkerkelijking (1) , nieuwe religiositeit (2), vrijwilligerswerk (3) , gevolgen ontkerkelijking (4)
13.30 – 14.00: 4 parallelle sessies (eerste spreker)
14.00 – 14.10: pauze (en tijd om van sessie te veranderen)
14.10 – 14.40: 4 parallelle sessies, (tweede spreker)
14.40 – 14.50: pauze (en tijd om van sessie te veranderen)
14.50 – 15.20: 4 parallelle sessies, (derde spreker)
15.30: afsluiting + borrel

Meer informatie, onder andere over de aanmelding, is te vinden op:
http://www.ru.nl/sociologie/congres/begin/

0 comments.

Religion in the Netherlands – The Rough Data

Posted on January 29th, 2013 by martijn.
Categories: Religion Other, Research International.

Contrary to what some people seem to think, the Netherlands does not have a national census every so many years. We do however have a huge archive that incluces almost every possible statistic you can imagine. Both academic and semi-academic/semi-governmental institutions have since long conducted surveys among people in the Netherlands. One of the most important themes is religion.

R. Eising, G. Kraaykamp, P. Scheepers and P. Thijs, have now published a data guide: Religion in Dutch Society – Documentation of a national survey on religious and secular attitudes and behaviour in 2011-2012:

This Data Guide provides the documentation of the research design, the sampling method, and the variables of the national Dutch survey Religion in Dutch Society 2011-2012 as part of general research program on social and cultural developments in the Netherlands. This cross-sectional survey is a replication and extension of six previous surveys that can be used to ascertain and analyse social trends in Dutch society from 1979-2012.

In 1979 a nation-wide survey called Secularisation and depillarisation in the Netherlands (Secularisering en ontzuiling in Nederland (SON)) was conducted. The aim of this survey was to investigate the influence of church involvement and religious beliefs on nonreligious attitudes and behaviours in contemporary
Dutch society.

Its documentation Religion in Dutch Society by Felling etal. (1986) and the corresponding data (in SPSS format) were made available to other researchers and were stored at Data Archiving and Networked Services – DANS.
[…]
This additional data collection for 2011-2012 improves possibilities to test hypotheses on processes of secularization and individualization, spanning a period of 30 years.
[…]
Most of the research questions that are studied in contemporary sociology can be related to three general themes: social inequality, social cohesion, and modernization. SOCON has particularly focused on the last two themes. Social cohesion includes the degree to which the members of a society are connected. At the micro-level, this can be assessed by measuring how individuals are integrated in social networks. Integration can occur at different levels: the micro-level (within families), the meso-level (within voluntary organizations, schools, work places), and the macro-level (i.e., connections with society at large). Modernization refers to developments in attitudes, life styles and careers. Due to several structural developments, Dutch society has changed its norms, life styles and life careers.

By looking at differentiation in modernization, issues of social cohesion are linked to macro-level change. More in particular, we have focused on the process of secularization and its consequences, in terms of declines in social cohesion, for political and moral attitudes and behaviours.

pp. 9-11

Although Muslims are included in the survey there isn’t much specified data on Muslims but there is a data on Islamophobia and perceptions about Muslims / Islam; a little more then I have seen so far.

We should be happy with these researchers putting their data guide online without any paywall. It does not only provide us with longitudanal statistics on religion but it also gives us an idea of how this type of research is actually done in the Netherlands.

Print, download & share

See also the website of DANS

Note that the data are made available by DANS. Neither the original collectors nor DANS bear any responsibility for the analysis or interpretation by others.

0 comments.

Rethinking Secularism: The Power of Religion in the Public Sphere

Posted on December 12th, 2012 by martijn.
Categories: anthropology, Public Islam, Religion Other.

On 22 October 2012 Jürgen Habermas, Charles Taylor, Judith Butler and Cornel West met in the historic Great Hall at Cooper Union to discuss “Rethinking Secularism.” In this symposium convened by the Institute for Public Knowledge at NYU, the Social Science Research Council and the Humanities Institute at Stony Brook University, they presented their accounts of religion in the public sphere.

• Jürgen Habermas: “‘The Political’ – The Rational Sense of a Questionable Inheritance of Political Theology“
• Charles Taylor: “Why We Need a Radical Redefinition of Secularism”
• Judith Butler: “Is Judaism Zionism? Religious Sources for the Critique of Violence”
• Cornel West: “Prophetic Religion and the Future of Capitalist Civilization”

You can listen to their very inspiring and challenging contributions on The Immanent Frame HERE and join the online discussion HERE.

0 comments.

‘A Stinking Open Wound’: Unauthorized Migrants in Amsterdam

Posted on December 5th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Multiculti Issues, Notes from the Field, Religion Other.

Several months ago a group of unauthorized migrants protested against the Dutch state’s refusal to grant them asylum although they had no possibility to go anywhere else. They set up a camp outside the asylum centre as a political protest. Unless they agree to work towards their return, which is impossible, these stateless people get no help from the Dutch state for housing. The idea is that by making life as miserable as possible these people will go away by themselves. The Dutch state responded to the protest by evicting the occupants and making it impossible to protest their again by building a fence surrounding the terrain.

The camp then split in two; one tent camp in Amsterdam (mainly Somalis) and one in The Hague (mainly Iraqis). Others originate from Ethiopia, Eritrea, Iran, Afghanistan and Azerbajjan. The camp in Amsterdam is supported by churches and mosques and several volunteers from those circles work there in order provide safety, food, shelter and so on. The camps was more than a temporarily housing, it was a means through which they could protest the Dutch aylum policy. In their protests they often emphasized the shared humanity and communitarianism.

Last week, Dutchnews.nl reports:
DutchNews.nl – Amsterdam refugee camp to be cleared by Friday

Some 130 failed asylum seekers who have set up camp in Amsterdam’s Osdorp have been told to clear their tents by Friday.

Judges have ruled the camp must go because of safety fears and Amsterdam’s mayor Eberhard van der Laan has given them until Friday morning to comply.

Judges said there are serious hygiene issues at the site because there is no running water and rubbish is not cleared. In addition, the camp is proving a nuisance to people living in the area.

What the judge also mentioned is that a Dutch far right group, Voorpost, locked the camp recently by using an ‘unbreakable chain’ stating that these ‘illegals where in the right place then: locked and behind bars’. They referred to the camp as a ‘stinking open wound’. There also have been demonstrations supporting the residents of the camp. The judge feared more disturbances also because of an apparent growing hostility of neighbourhood residents (in particular youth).

Dutch media reports and politicians mostly focus on the issue of nuisance for the neighbourhood; not about the fact that we have about 140 people who have nowhere to go and endure terrible conditions of the cold and wet Dutch weather in tents. Apparently these people do not deserve our compassion and concern; it is the outsider’s concerns that dominate here. Ben Langer in a blogpost on refugees in Canada refers to an article by S. Willen Migration, “illegality,” and health: Mapping embodies vulnerability and debating health-related deservingness. Willen writes about unauthorized migrants:Narrowing Our Moral Community of Concern: A Critique of Canada’s New Refugee Policies – Ben Langer « ACCESS DENIED

“they are excluded not only from the political community, but also from the moral community of people whose lives, bodies, illnesses, and injuries are deemed worthy of attention, investment, or concern” (2012: 806). Only by portraying these extremely vulnerable people as “undeserving” (Willen 2012) can Canada deny them care while at the same time maintaining an air of generosity.

Now the judge clearly does not deny these people’s rights for health and safety; his (justified) concerns however result in the camp being evicted last Friday while the people have no notion of where to go to. There is an offer by about 10 municipalities who want to provide a ‘sober shelter’ until 2 January (it can’t really be any more sober than what they I have now I think). A similar use of real or imagined concerns of safety is to be found among people objecting to the camp stating that, for example, bulldozers should clean up the mess. Also, referring to the whole camp, people are talking about ‘cleaning up’ when they mean it should be evicted and cleared. This reminds me of the anti-occupy rhetoric from the authorities and press often denouncing them as dirty, unhealthy and unhygienic. For more on dirt and the occupy movement see the article by Max Liboiron Tactics of Waste, Dirt and Discard in the Occupy Movement and his photo-essay. (H/T Material World)

Such rhetoric divides the world into a neat dichotomy: the us (clean, healthy) and them (dangerous, dirty and unhealthy). It renders us to be normal, citizens and the dominant order while them are trash that has to be cleaned up. As Mary Douglas taught us, labelling something as dirt (matter out of place) has to do with distinguishing and maintaining social values and social order by making clear what is acceptable, normal and expected or how society should be. Immigrants are already seen as a threat to social order and it is not difficult to imagine that unauthorized immigrants who cannot be banned, then are a great problem for a society that is pre-occupied with order, cleanliness and purity anyway. Such dichotomy renders invisible the painful questions we would like to avoid. As Markha Valenta argues on Open Democracy:
The moral sadism of the Dutch State | openDemocracy

The state is afraid, because the strangers are raising issues it does not dare to face: should asylum seekers have the right to influence the policies by which they are judged? Are refugees “human” from the moment they enter Europe? Or are they to be “nothing” unless and until they have the good luck to become residents and citizens?

This tells the story in Amsterdam. But right now all over Europe – in Vienna, in Hungary, in Berlin – there are the same protest camps, the same refugees, the same overbearing states and clusters of local protest. Small, scattered and disparate as they are, they raise a fundamental question that Europe does not know how to face any better than the economic crisis: do we dare to be humane, even at the cost of being just a little less rich, a little less a fortress, and a little more just?

To conclude a note on the protestors and the type of eviction. Well the different groups of protestors actually on Friday when the camp was evicted. There were the unauthorized migrants themselves who protested against the Dutch government putting them on the streets without any help and with nowhere to go. Second there, as they call themselves, the sympathizers. Those who, as they see it, did the real work of supporting the migrants by providing food, shelter, warm clothes and so on. Third, there are the protestors of the third day who came to protest against the eviction by the police. A common name for all three groups, but in particular the last one, is ‘silly leftists’ or ‘demo-silies.’ In particular the latter group is accused of having no real connection with the migrants and instead only promote their, sometimes seen as strange or peculiar, leftist political demands and as such using the migrants for their own political cause. Whatever you might think of the activists outside the camp, it is quite clear that the camp received quite some support from lawyers, neighbours, churches, mosques and some of the media. Quite some means not a lot; the support demonstrations was small and there was no political support at all.

As we all know, the Dutch state is a civilized state. We did not see outright violence; not on the part of the migrants nor on the part of the Dutch state. The whole handling of the protest and the eviction of the camp was the work of bureaucracy. The status of the migrants is ‘just a technical issue’ and there is, according to the state, nothing wrong with its policy. It is just that the migrants refuse to cooperate (how?) and that the countries of origin also refuse to cooperate. No word about for example why we actually have migrants from Iraq? Could it be that there is a relation with an illegal and unjustified war in Iraq and its current instability? Do we really think we have a tough but humane policy when we deny stateless people any possibility of living a life in this country? We have a duty to protect people who cannot safely return home but when their countries become really unsafe we tighten our migration restrictions (see also the case of France). Also the eviction was a technical issue that treats the migrants as criminals and sending them off to nowhere or to a few temporary (of course) alternative housings. It took very long and they booked every individual migrant, one by one. After that the terrain of the camp was cleaned by men in white suits; as such covering up the real stinking wound: the inhumane and irresponsible Dutch asylum policy.

0 comments.

'A Stinking Open Wound': Unauthorized Migrants in Amsterdam

Posted on December 5th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Multiculti Issues, Notes from the Field, Religion Other.

Several months ago a group of unauthorized migrants protested against the Dutch state’s refusal to grant them asylum although they had no possibility to go anywhere else. They set up a camp outside the asylum centre as a political protest. Unless they agree to work towards their return, which is impossible, these stateless people get no help from the Dutch state for housing. The idea is that by making life as miserable as possible these people will go away by themselves. The Dutch state responded to the protest by evicting the occupants and making it impossible to protest their again by building a fence surrounding the terrain.

The camp then split in two; one tent camp in Amsterdam (mainly Somalis) and one in The Hague (mainly Iraqis). Others originate from Ethiopia, Eritrea, Iran, Afghanistan and Azerbajjan. The camp in Amsterdam is supported by churches and mosques and several volunteers from those circles work there in order provide safety, food, shelter and so on. The camps was more than a temporarily housing, it was a means through which they could protest the Dutch aylum policy. In their protests they often emphasized the shared humanity and communitarianism.

Last week, Dutchnews.nl reports:
DutchNews.nl – Amsterdam refugee camp to be cleared by Friday

Some 130 failed asylum seekers who have set up camp in Amsterdam’s Osdorp have been told to clear their tents by Friday.

Judges have ruled the camp must go because of safety fears and Amsterdam’s mayor Eberhard van der Laan has given them until Friday morning to comply.

Judges said there are serious hygiene issues at the site because there is no running water and rubbish is not cleared. In addition, the camp is proving a nuisance to people living in the area.

What the judge also mentioned is that a Dutch far right group, Voorpost, locked the camp recently by using an ‘unbreakable chain’ stating that these ‘illegals where in the right place then: locked and behind bars’. They referred to the camp as a ‘stinking open wound’. There also have been demonstrations supporting the residents of the camp. The judge feared more disturbances also because of an apparent growing hostility of neighbourhood residents (in particular youth).

Dutch media reports and politicians mostly focus on the issue of nuisance for the neighbourhood; not about the fact that we have about 140 people who have nowhere to go and endure terrible conditions of the cold and wet Dutch weather in tents. Apparently these people do not deserve our compassion and concern; it is the outsider’s concerns that dominate here. Ben Langer in a blogpost on refugees in Canada refers to an article by S. Willen Migration, “illegality,” and health: Mapping embodies vulnerability and debating health-related deservingness. Willen writes about unauthorized migrants:Narrowing Our Moral Community of Concern: A Critique of Canada’s New Refugee Policies – Ben Langer « ACCESS DENIED

“they are excluded not only from the political community, but also from the moral community of people whose lives, bodies, illnesses, and injuries are deemed worthy of attention, investment, or concern” (2012: 806). Only by portraying these extremely vulnerable people as “undeserving” (Willen 2012) can Canada deny them care while at the same time maintaining an air of generosity.

Now the judge clearly does not deny these people’s rights for health and safety; his (justified) concerns however result in the camp being evicted last Friday while the people have no notion of where to go to. There is an offer by about 10 municipalities who want to provide a ‘sober shelter’ until 2 January (it can’t really be any more sober than what they I have now I think). A similar use of real or imagined concerns of safety is to be found among people objecting to the camp stating that, for example, bulldozers should clean up the mess. Also, referring to the whole camp, people are talking about ‘cleaning up’ when they mean it should be evicted and cleared. This reminds me of the anti-occupy rhetoric from the authorities and press often denouncing them as dirty, unhealthy and unhygienic. For more on dirt and the occupy movement see the article by Max Liboiron Tactics of Waste, Dirt and Discard in the Occupy Movement and his photo-essay. (H/T Material World)

Such rhetoric divides the world into a neat dichotomy: the us (clean, healthy) and them (dangerous, dirty and unhealthy). It renders us to be normal, citizens and the dominant order while them are trash that has to be cleaned up. As Mary Douglas taught us, labelling something as dirt (matter out of place) has to do with distinguishing and maintaining social values and social order by making clear what is acceptable, normal and expected or how society should be. Immigrants are already seen as a threat to social order and it is not difficult to imagine that unauthorized immigrants who cannot be banned, then are a great problem for a society that is pre-occupied with order, cleanliness and purity anyway. Such dichotomy renders invisible the painful questions we would like to avoid. As Markha Valenta argues on Open Democracy:
The moral sadism of the Dutch State | openDemocracy

The state is afraid, because the strangers are raising issues it does not dare to face: should asylum seekers have the right to influence the policies by which they are judged? Are refugees “human” from the moment they enter Europe? Or are they to be “nothing” unless and until they have the good luck to become residents and citizens?

This tells the story in Amsterdam. But right now all over Europe – in Vienna, in Hungary, in Berlin – there are the same protest camps, the same refugees, the same overbearing states and clusters of local protest. Small, scattered and disparate as they are, they raise a fundamental question that Europe does not know how to face any better than the economic crisis: do we dare to be humane, even at the cost of being just a little less rich, a little less a fortress, and a little more just?

To conclude a note on the protestors and the type of eviction. Well the different groups of protestors actually on Friday when the camp was evicted. There were the unauthorized migrants themselves who protested against the Dutch government putting them on the streets without any help and with nowhere to go. Second there, as they call themselves, the sympathizers. Those who, as they see it, did the real work of supporting the migrants by providing food, shelter, warm clothes and so on. Third, there are the protestors of the third day who came to protest against the eviction by the police. A common name for all three groups, but in particular the last one, is ‘silly leftists’ or ‘demo-silies.’ In particular the latter group is accused of having no real connection with the migrants and instead only promote their, sometimes seen as strange or peculiar, leftist political demands and as such using the migrants for their own political cause. Whatever you might think of the activists outside the camp, it is quite clear that the camp received quite some support from lawyers, neighbours, churches, mosques and some of the media. Quite some means not a lot; the support demonstrations was small and there was no political support at all.

As we all know, the Dutch state is a civilized state. We did not see outright violence; not on the part of the migrants nor on the part of the Dutch state. The whole handling of the protest and the eviction of the camp was the work of bureaucracy. The status of the migrants is ‘just a technical issue’ and there is, according to the state, nothing wrong with its policy. It is just that the migrants refuse to cooperate (how?) and that the countries of origin also refuse to cooperate. No word about for example why we actually have migrants from Iraq? Could it be that there is a relation with an illegal and unjustified war in Iraq and its current instability? Do we really think we have a tough but humane policy when we deny stateless people any possibility of living a life in this country? We have a duty to protect people who cannot safely return home but when their countries become really unsafe we tighten our migration restrictions (see also the case of France). Also the eviction was a technical issue that treats the migrants as criminals and sending them off to nowhere or to a few temporary (of course) alternative housings. It took very long and they booked every individual migrant, one by one. After that the terrain of the camp was cleaned by men in white suits; as such covering up the real stinking wound: the inhumane and irresponsible Dutch asylum policy.

0 comments.

Ervaren & Ervaren worden: Boekpresentatie en Seminar Emoties in Veldonderzoek

Posted on December 2nd, 2012 by martijn.
Categories: anthropology, Important Publications, ISIM/RU Research, Method, Notes from the Field, Religion Other, Ritual and Religious Experience.

Op 13 december organiseren Uitgeverij Eburon en het departement Religiewetenschap en Theologie van de Universiteit Utrecht het symposium ‘Emoties in het veld’, ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Ervaren en ervaren worden. Opstellen over langdurig sociaalwetenschappelijk veld­on­der­zoek (Jansma, Hak en De Koning (red.)).

In het boek worden strategische en – ethische problemen uit de praktijk van het sociaal wetenschappelijk veldonderzoek onder de loep genomen. Het merendeel van het onderzoek werd in Nederland verricht, een tweetal (ook) in Vlaanderen. Ervaren en ervaren worden’ is een bijzondere publicatie. Nog niet eerder verscheen een boek met opstellen waarin gereflecteerd wordt op langdurig veldonderzoek. Aandacht wordt geschonken aan methodologische vraagstukken, gevoelige en ethische vraagstukken worden geanalyseerd en beschreven. Onderzoekers, gesprekspartners en lezers zijn in het geding (geweest) en dat wordt duidelijk in keuzes die je als onderzoeker maakt en in de receptie van de resultaten bij uitgave van het onderzoeksverslag. Het is precies daarom dat we in dit seminar ter gelegenheid van de presentatie van het boek stil zullen staan bij ‘emoties in het veld’.

Het seminar beoogt niet alleen de aandacht te vestigen op de realisatie van het boek, het biedt (toekomstige) onderzoekers op het terrein van sociaal-, cultureel-, en religiewetenschappelijk onderzoek de mogelijkheid elkaar te ontmoeten, ervaringen en expertise uit te wisselen. Daarnaast wil het enthousiasme wekken voor de bijzondere leerervaring die de onderzoeker tijdens het veldwerk opdoet.

Een van de auteurs is dr. Nicolette Hijweege-Smeets (Religiewetenschap en Theologie), die ook een presentatie zal geven tijdens het symposium. Ook communicatiewetenschapper dr. Linda Duits (Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur) schreef een opstel. Daarnaast zijn er bijdragen in het boek van onder meer Carmen Becker (Radboud Universiteit Nijmegen) over onderzoek naar internetpraktijken onder salafistische moslims, Joanne Wojtkowiak (RU Nijmegen) over onderzoek naar rituelen bij de dood.

Datum: 13 december 2012
Tijdstip: 14:30 t/m 17:00
Locatie: Universiteitsbibliotheek Uithof
Kamer: Boothzaal

Ervaren en ervaren worden is een bijzondere publicatie: nog niet eerder verscheen een boek met opstellen waarin gereflecteerd wordt op langdurig veldonderzoek. Aandacht wordt geschonken aan methodologische vraagstukken, gevoelige en ethische vraagstukken worden geanalyseerd en beschreven. Onderzoekers, gesprekspartners en lezers zijn in het geding (geweest) en dat wordt duidelijk in keuzes die je als onderzoeker maakt en in de receptie van de resultaten bij uitgave van het onderzoeksverslag. Het is precies daarom dat dit seminar stil zal staan bij ‘emoties in het veld’.

Programma
14.30–15.00 Ontvangst met koffie en thee
15.00–15.10 Welkom en inleiding – dr. Lammert Gosse Jansma
15.10–15.25 ‘De dood en de antropoloog. Emoties door veldwerk’ – dr. Martijn de Koning
15.30–15.45 ‘Een markt voor vrouwen – lief en leed van cross-gender interviewen’ – drs. Norah Korrouche
15.55–16.10 ‘Te gast rond Cerridwens ketel, analyse van emoties binnen het neo-paganistische veld’ – drs. Hanneke MinkJan
16.15–16.30 ‘Schroom het heilige te naderen’ – dr. Nicolette Hijweege
16.30–16.50 Ruimte voor gesprek/forum
16.55–17.00 Dr Lammert Gosse Jansma presenteert het boek Ervaren en ervaren worden. Opstellen over langdurig sociaalwetenschappelijk veldonderzoek (Eburon, ISBN 9789059727083)
17.00 Sluiting

Boek met korting: Tijdens het symposium is het boek te koop voor de speciale prijs van € 20.00 euro (normaal € 29.90).

Aanmelden

Vanwege beperkte zaalruimte is aanmelding vooraf noodzakelijk, bij Jeannette Boere, a.c.m.boere@uu.nl.

Kosten

Vrijwillige bijdrage voor koffie en thee (gewenst: € 5 ,-).

Informatie over het boek
Of het nu gaat om de interactie tussen een arts en bewoners van een verpleeghuis, de relatie tussen religieuze gezagdragers en ‘gewone’ gelovigen, de omgang van gelovige en niet-gelovige mensen met de dood, één van de beste manieren voor een wetenschapper om inzicht te krijgen in dergelijke fenomenen is langdurig veldonderzoek. Hierbij probeert de onderzoeker zoveel mogelijk deel uit te maken van het dagelijks leven van de mensen naar wie hij of zij onderzoek doet. Maar dit is minder eenvoudig dan op het eerste gezicht lijkt. Hoe krijg je toegang tot de onderzoeksgroep en hoe behoud je die? Hoe balanceer je tussen betrokkenheid en distantie? Met welke belangen krijg je te maken? Hoe ga je om met conflicterende partijen? En hoe met vormen van agressiviteit?

In dit boek geven 12 onderzoekers op basis van hun eigen concrete ervaringen inzicht in de mogelijkheden en beperkingen van langdurig veldwerk. Deze ervaringen zijn relevant voor studenten en onderzoekers, maar informeren ook een breder publiek over deze vorm van materiaal verzamelen. De onderzoekers sparen zichzelf niet; een kritische reflectie op de gebruikte methoden, de waarde van het onderzoeksmateriaal en het eigen optreden in het onderzoeksveld staat voorop. Ook ethische problemen komen aan de orde. Hoe garandeer je anonimiteit van de informanten? Waar liggen de grenzen met betrekking tot het deelnemen aan activiteiten samen met je informanten? Hoe ga je om met vertrouwelijke informatie? Hoe weersta je de druk van belangengroepen bij de publicatie van de onderzoeksresultaten? Moet je bij het publiceren terughoudend berichten over mogelijk gevoelige zaken of die zelfs soms weglaten om sensationele berichtgeving in de media te voorkomen? Langdurig veldonderzoek vraagt een bepaalde houding van de onderzoeker: hij/zij moet geduld hebben, bestand zijn tegen publicatiedruk en zich niet laten beïnvloeden door de waan van de dag. Deze bundel is dan ook een pleidooi voor ‘slow research’: tijdsinvestering, diepgang en gedegenheid.

0 comments.

Ervaren & Ervaren worden: Boekpresentatie en Seminar Emoties in Veldonderzoek

Posted on December 2nd, 2012 by martijn.
Categories: anthropology, Important Publications, ISIM/RU Research, Method, Notes from the Field, Religion Other, Ritual and Religious Experience.

Op 13 december organiseren Uitgeverij Eburon en het departement Religiewetenschap en Theologie van de Universiteit Utrecht het symposium ‘Emoties in het veld’, ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Ervaren en ervaren worden. Opstellen over langdurig sociaalwetenschappelijk veld­on­der­zoek (Jansma, Hak en De Koning (red.)).

In het boek worden strategische en – ethische problemen uit de praktijk van het sociaal wetenschappelijk veldonderzoek onder de loep genomen. Het merendeel van het onderzoek werd in Nederland verricht, een tweetal (ook) in Vlaanderen. Ervaren en ervaren worden’ is een bijzondere publicatie. Nog niet eerder verscheen een boek met opstellen waarin gereflecteerd wordt op langdurig veldonderzoek. Aandacht wordt geschonken aan methodologische vraagstukken, gevoelige en ethische vraagstukken worden geanalyseerd en beschreven. Onderzoekers, gesprekspartners en lezers zijn in het geding (geweest) en dat wordt duidelijk in keuzes die je als onderzoeker maakt en in de receptie van de resultaten bij uitgave van het onderzoeksverslag. Het is precies daarom dat we in dit seminar ter gelegenheid van de presentatie van het boek stil zullen staan bij ‘emoties in het veld’.

Het seminar beoogt niet alleen de aandacht te vestigen op de realisatie van het boek, het biedt (toekomstige) onderzoekers op het terrein van sociaal-, cultureel-, en religiewetenschappelijk onderzoek de mogelijkheid elkaar te ontmoeten, ervaringen en expertise uit te wisselen. Daarnaast wil het enthousiasme wekken voor de bijzondere leerervaring die de onderzoeker tijdens het veldwerk opdoet.

Een van de auteurs is dr. Nicolette Hijweege-Smeets (Religiewetenschap en Theologie), die ook een presentatie zal geven tijdens het symposium. Ook communicatiewetenschapper dr. Linda Duits (Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur) schreef een opstel. Daarnaast zijn er bijdragen in het boek van onder meer Carmen Becker (Radboud Universiteit Nijmegen) over onderzoek naar internetpraktijken onder salafistische moslims, Joanne Wojtkowiak (RU Nijmegen) over onderzoek naar rituelen bij de dood.

Datum: 13 december 2012
Tijdstip: 14:30 t/m 17:00
Locatie: Universiteitsbibliotheek Uithof
Kamer: Boothzaal

Ervaren en ervaren worden is een bijzondere publicatie: nog niet eerder verscheen een boek met opstellen waarin gereflecteerd wordt op langdurig veldonderzoek. Aandacht wordt geschonken aan methodologische vraagstukken, gevoelige en ethische vraagstukken worden geanalyseerd en beschreven. Onderzoekers, gesprekspartners en lezers zijn in het geding (geweest) en dat wordt duidelijk in keuzes die je als onderzoeker maakt en in de receptie van de resultaten bij uitgave van het onderzoeksverslag. Het is precies daarom dat dit seminar stil zal staan bij ‘emoties in het veld’.

Programma
14.30–15.00 Ontvangst met koffie en thee
15.00–15.10 Welkom en inleiding – dr. Lammert Gosse Jansma
15.10–15.25 ‘De dood en de antropoloog. Emoties door veldwerk’ – dr. Martijn de Koning
15.30–15.45 ‘Een markt voor vrouwen – lief en leed van cross-gender interviewen’ – drs. Norah Korrouche
15.55–16.10 ‘Te gast rond Cerridwens ketel, analyse van emoties binnen het neo-paganistische veld’ – drs. Hanneke MinkJan
16.15–16.30 ‘Schroom het heilige te naderen’ – dr. Nicolette Hijweege
16.30–16.50 Ruimte voor gesprek/forum
16.55–17.00 Dr Lammert Gosse Jansma presenteert het boek Ervaren en ervaren worden. Opstellen over langdurig sociaalwetenschappelijk veldonderzoek (Eburon, ISBN 9789059727083)
17.00 Sluiting

Boek met korting: Tijdens het symposium is het boek te koop voor de speciale prijs van € 20.00 euro (normaal € 29.90).

Aanmelden

Vanwege beperkte zaalruimte is aanmelding vooraf noodzakelijk, bij Jeannette Boere, a.c.m.boere@uu.nl.

Kosten

Vrijwillige bijdrage voor koffie en thee (gewenst: € 5 ,-).

Informatie over het boek
Of het nu gaat om de interactie tussen een arts en bewoners van een verpleeghuis, de relatie tussen religieuze gezagdragers en ‘gewone’ gelovigen, de omgang van gelovige en niet-gelovige mensen met de dood, één van de beste manieren voor een wetenschapper om inzicht te krijgen in dergelijke fenomenen is langdurig veldonderzoek. Hierbij probeert de onderzoeker zoveel mogelijk deel uit te maken van het dagelijks leven van de mensen naar wie hij of zij onderzoek doet. Maar dit is minder eenvoudig dan op het eerste gezicht lijkt. Hoe krijg je toegang tot de onderzoeksgroep en hoe behoud je die? Hoe balanceer je tussen betrokkenheid en distantie? Met welke belangen krijg je te maken? Hoe ga je om met conflicterende partijen? En hoe met vormen van agressiviteit?

In dit boek geven 12 onderzoekers op basis van hun eigen concrete ervaringen inzicht in de mogelijkheden en beperkingen van langdurig veldwerk. Deze ervaringen zijn relevant voor studenten en onderzoekers, maar informeren ook een breder publiek over deze vorm van materiaal verzamelen. De onderzoekers sparen zichzelf niet; een kritische reflectie op de gebruikte methoden, de waarde van het onderzoeksmateriaal en het eigen optreden in het onderzoeksveld staat voorop. Ook ethische problemen komen aan de orde. Hoe garandeer je anonimiteit van de informanten? Waar liggen de grenzen met betrekking tot het deelnemen aan activiteiten samen met je informanten? Hoe ga je om met vertrouwelijke informatie? Hoe weersta je de druk van belangengroepen bij de publicatie van de onderzoeksresultaten? Moet je bij het publiceren terughoudend berichten over mogelijk gevoelige zaken of die zelfs soms weglaten om sensationele berichtgeving in de media te voorkomen? Langdurig veldonderzoek vraagt een bepaalde houding van de onderzoeker: hij/zij moet geduld hebben, bestand zijn tegen publicatiedruk en zich niet laten beïnvloeden door de waan van de dag. Deze bundel is dan ook een pleidooi voor ‘slow research’: tijdsinvestering, diepgang en gedegenheid.

0 comments.

Straf van God: Stormen van Verontwaardiging

Posted on November 1st, 2012 by martijn.
Categories: Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Religion Other, Ritual and Religious Experience.

Een ‘act of God’ is een juridische term die verwijst naar gebeurtenissen zoals orkanen, aardbevingen, enzovoorts. Datgene waar mensen geen invloed op kunnen uitoefenen en waarvoor dus ook niemand verantwoordelijk is. Met de recente orkaan Sandy in de VS zien we mensen die verwijzen naar deze orkaan als straf van God. Hetzij een straf omdat de VS homohuwelijken zou toestaan, hetzij vanwege de buitenlandpolitiek van de VS die dood en verderf brengt onder moslims, enzovoorts. Sarah Posner van Religion Dispatches bespreekt de verwijzingen naar de orkaan als straf van God met religiestudies onderzoekster Sarah Sentilles.

Goddelijke verontwaardiging

Sentilles maakt twee interessante opmerkingen hier. Allereerst het aspect van politiek opportunisme. Inderaad mensen die verwijzen naar de orkaan als straf van God lijken ervan uit te gaan dat God het met hen eens is. Anders gezegd, het feit dat de VS nog steeds de enige supermacht is zal door hen niet gezien worden als teken van God dat hij het eens is met de buitenlandpolitiek of het homo-huwelijk. Maar er is meer. Sentilles stelt dat een dergelijke opvatting iets zegt over het beeld van God dat men heeft. Volgens Sentilles is die verwijzing naar orkanen als straf van god een teken van een gebrek aan compassie en een verwijzing naar een God zonder compassie.

De reactie van Posner en Sentilles is zowel verbaal als non-verbaal niet positief. Het lijkt erop alsof het beeld van een God die naast barmhartig en goed ook hard maar ‘rechtvaardig’ is en die straft met mededogen uit ons beeld van een acceptabele religie is geschrapt. En als het wel naar voren gebracht, dan worden seculiere gevoeligheden geraakt.

In vrijwel alle religies kennen we tradities die laten zien dat God verschillende kanten heeft: vreedzaam en bereid tot geweld, mededogen en hard straffend, scheppend en vernietigend: de Heer neemt en geeft. Zo straft God wanneer mensen zondigen. En God kan hard straffen omdat zondigen niet simpelweg het overtreden van regels is, maar het aantasten (of zelfs verbreken) van de relatie met God. God is dan hard, krachtig en doortastend. Velen benadrukken echter liever dat God genadevol is, barmhartig, vergevingsgezind en vreedzaam.

Seculiere en gelovige verontwaardiging

Dat soort argumenten als ‘straf van God’ worden vaak fel afgekeurd door andere gelovigen en ook door seculiere mensen. In beide gevallen omdat het politieke opportunisme over de rug van slachtoffers heen vaak als misselijkmakend wordt beschouwd. In het geval van gelovige mensen ook omdat het tegen hun beeld van God als vredelievend, weldadig en goed indruist. In het geval van seculiere mensen ook omdat het voor hen vaak een voorbeeld is van irrationele religie die dan ook nog eens politiek gebruikt wordt.

Degenen die vanuit religieus oogpunt het idee van de orkaan als straf van God afwijzen, wijzen daarmee niet noodzakelijkerwijze het idee af dat de hand van God hier wel een rol speelt. Zelfs niet als men erkent dat er wetenschappelijke verklaringen zijn voor fenomenen als dit, zoals de uitspraken op OnIslam leert (Dank aan CB voor de link). Weer anderen zien de aanwezigheid van God op een andere manier. Zoals hier in een filmpje waarin we een compleet vernietigd gebied in Indonesië zien waar alleen de moskee nog overeind staat.

En bijvoorbeeld de volgende foto die op Twitter is rondgestuurd na het passeren van de orkaan Sandy en waarop een engel van God te zien zou zijn in de wolken:

De foto is volgens mij overigens niet genomen ten tijde van de orkaan Sandy, maar dat doet aan de betekenis niets af; de aanwezigheid van God’s macht die zich laat voelen en zien.

Religieuze en seculiere gevoeligheden

Voor de goede orde, waar sommige gelovigen dus discussiëren over de aard van God’s teken en de vraag of je er blij over mag zien (zie hier MEMRI, dank aan CB), houden andere gelovigen zich bezig met hulpverlening. Onder niet-gelovige / seculiere mensen is de weerzin tegen de opvatting ‘straf van God’ vrij groot en het woord ‘reli-gekkie’ valt dan al snel. Zie bijvoorbeeld de reacties op de uitspraken over de dramatische gebeurtenissen op Pukkelpop van een paar jaar terug als straf van God op de NRC site waarbij mensen aangeven er ‘kotsmisselijk’ van te worden. Om Pukkelpop te zien als straf van God moet je wel extreem zijn zo lijkt het idee en dus zijn de mensen die dat doen ook extreme, radicale of fundamentalistische gelovigen (gelijksoortige argumenten zie je overigens ook bij gelovigen die zich tegen dit specifieke idee van de straf van God keren).

Schijnbaar overtreden gelovigen die verwijzen naar natuurrampen als straf van God toch bepaalde ongeschreven normen. Het is in ieder geval een assertief politiek gebruik van religie wat in een seculiere samenleving gevoelig ligt en dan ook nog eens over de ruggen van slachtoffers (althans zo wordt dat beleefd). Religie moet in het publieke vooral onschuldig, niet prikkelend en niet opvallend zijn en vooral zich conformeren aan wat we tegenwoordig rationeel en beschaafd vinden. Gebeurt dat niet en worden seculiere gevoeligheden geraakt, zoals klaarblijkelijk met het idee van ‘straf van God’, dan kunnen mensen hun afkeer zelfs lichamelijk (misselijk) duiden.

Waarschijnlijk is de afkeer voor dit soort argumenten niet alleen te wijten aan het idee dat religie zich niet moet opdringen, maar kunnen we het ook terug herleiden naar de holocaust. Die holocaust zo vonden velen destijds kon en mocht niet de wil van God geweest zijn; want hoe moet je zoiets verschrikkelijks nu rijmen met God? Wat zegt dat over God? Het adagium, God’s wegen zijn ondoorgrondelijk, was duidelijk niet afdoende. Ik denk dat de afkeer van een straffende God dus ook iets met de holocaust te maken heeft en dat het als ongepast wordt gevonden om te wijzen op God’s straffende hand en het idee dat hij het leven geeft en wegneemt.

Ook het vermanende aspect van de verwijzingen van de straf van God wordt waarschijnlijk niet op prijs gesteld en gezien als een uiting van een religie die op opdringerige manier haar moraal aan de samenleving wil opleggen. Daarbij krijgt het vermanen in dit geval ook het karakter van aanklagen en verleiden; het aanklagen van de mensen vanwege hun ‘zondige’ gedrag (of dat van hun leiders) en het verleiden van mensen om zich toch maar neer te leggen bij de almacht van God; dat laatste zal ongetwijfeld bij veel gelovigen en niet-gelovigen nogal triomfalistisch zal overkomen.

Seculiere verzoekingen en beproevingen

Dat wil overigens niet zeggen dat er geen seculiere (of areligieuze) varianten op dit thema zijn. Zo stelde Oliver Stone dat de orkaan een straf was omdat we ‘Moeder Natuur‘ negeren. Zo zou Theo van Gogh ‘de hoogste prijs‘ betaald hebben voor de vrijheid die werd aangetast door onze vermeende welwillendheid ten opzichte van islamitische gevoeligheden. En zo was de oorlog in Irak noodzakelijk omdat het land niet democratisch was en een bedreiging voor de wereldvrede (nou ja zo werd het verkocht he). In alle gevallen gaat het erom dat de politieke elite of een andere kleine groep iets fout doet, zondigt tegen een sacrale waarde, dat de bevolking ervoor wordt bestraft en dat deze beproeving iets goeds oplevert zodra men zich maar overlevert aan specifieke transcendente waarden of entiteiten: Moeder Aarde, Vrijheid en Democratie. (Of Obama, Israel, Aliens) Niet voor niets staat bij herdenkingen van natuurrampen, aanslagen en oorlogen altijd voorop, wat hebben we ervan geleerd? Met andere woorden we deden eerst iets fout, daardoor kwamen we in de problemen, vervolgens werd dat rechtgebreid en nu hebben we ervan geleerd; we zijn dus betere mensen geworden.

0 comments.

Hearing Voices: Culture and Mental Experience

Posted on October 28th, 2012 by martijn.
Categories: anthropology, Important Publications, Religion Other, Ritual and Religious Experience.

One of the anthropologists outside the research field of Islam and Muslims I admire very much is Tanya Luhrmann. In her research she is concerned with the social construction of psychological experiences and how people experience their world. More in particular her research is concerned with what some in more popular discussions call the “irrational”. How do particular ideas in your head come to seem real and how do particular ideas about your own mind influence your mental experiences? She wrote several books such as Persuasions of the Witch’s Craft; The Good Parsi; Of Two Minds and (my favorite) When God Talks Back. The last book has been an inspiration for me in my work on Muslim youth and Salafi Islam. In that book she describes how people find God and how they actually come to experience that it is God who speaks back at them. See the article in the New Yorker and at NPR. See also the excerpt where she in fact asks the basic questions. These questions appear to be so basic (and they are) but open up a whole range of experiences and perspectives of the people she is working with:
When God Talks Back : NPR

How does God become real for people? How are sensible people able to believe in an invisible being who has a demonstrable effect on their lives? And how can they sustain that belief in the face of what skeptical observers think must be inevitable disconfirmation? This book answers these questions by taking an outsider’s perspective into the heart of faith through an anthropological exploration of American evangelical Christianity.

A recent project of her compares the experience of hearing distressing voices in India, Ghana and in the United States. Last week she was to speak at the ‘Culture, Mind and Brain‘ conference in the US. Although she couldn’t be there, she prerecorded her lecture Hearing Voices in Accra and Chennai: How Culture Makes a Difference to Psychiatric Experience. In this lecture she talks how particular cultural dispositions relate to the voices people with psychotic disorder experience. This lecture was based upon her fieldwork in the US, Accra (Ghana) and Chennai. She shows that there is a variation in the voices people have in Chennai and Accra constituted by and also producing different experiences of hearing voices. She asked patients what kind of voices they hear, how they experienced their relationship with voices, if and how they identified the voices and the type of control they had, if at all.

In the US people identified themselves as schizophrenic and ‘knew’ that hearing voices meant that you are crazy leading to denial and hating the voices because it was related to stigmas of having mental illness. In Accra, Ghana, it did not by definition mean that someone was crazy but that he/she was under attack by spirits or witches. They did not talk about ‘schizophrenia’ and expressed the positive experiences of hearing voices. The people in Chennai, India, heard voices of relatives who told them ‘to get dressed and clean up’. These voices of people (who were diagnosed with schizophrenia) were at times supportive, consoling and experienced as companions.

The three cases show, according to Luhrmann, that people have different avenues of meaning-making when they start hearing the voices that also influences the way the experience the voices. In her talk she referred to a (controversial) Dutch movement (Hearing Voices movement established by Marius Romme, a psychiatrist from the Netherlands, and his wife Sandra Escher, with their patients) that encourages people to have a stronger positive relationship with the voices they hear. It in fact encourages them not to perceive and experience schizophrenia as life sentence that will scar them for life. If we are able to radically redefine our understanding of mental experiences we may be able to change them. (Read Luhrmann’s article Living with Voices for a more elaborate account). I think this overestimates our ability to ‘change culture’. The medical model is very dominant in the West (not only with regard to mental experiences but also in other areas) and maybe related to neo-liberal capitalism that needs ‘sane’ people who are able to work in the pace and other conditions set by neo-liberalism. Or to profound changes in the West over the last 30 or so years such as the idea to reduce risk (for individuals, for society). This is somewhat speculative but if one looks at the actual stigma psychiatric patients have it is often twofold: they are a risk to security of society and they are a nuisance because they cannot function in the ‘normal’ labor market. Changing how people perceive their mental experiences is thus more then only changing their perceptions; it is changing society in many ways.

You can watch Luhrmann’s lecture here:

Hearing Voices in Accra and Chennai from Constance Cummings on Vimeo.

A much more elaborate post on this lecture is written by Greg Downey: Tanya Luhrmann, hearing voices in Accra and Chenai. Together with Daniel Lende he maintains the Neuranthropology blog. If you did not bookmark this yet, you should. It is one of the best anthropology blogs around combining academic work, societal debates and a love for anthropology and that in an accessible and understandable language.

0 comments.

Material Religion – Popularizing Islam: Muslims and Materiality

Posted on October 17th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, anthropology, Arts & culture, ISIM/RU Research, Public Islam, Religion Other.

A short commentary of mine was published in the last issue of Material Religion: The Journal of Objects, Art and Belief, Volume 8, Number 3, September 2012.
 Styles of Salafi Activism: Escaping the Divide

Dutch Salafi Muslims adopt different styles of activism that blur the binary opposition between the secular and the religious. In this short commentary I present two examples and reflect upon how Salafi activists attempt to escape the divide between the religious and the secular while at the same time triggering debates and policies that impose the dichotomy upon them.

DOI: http://dx.doi.org/10.2752/175183412X13415044209032

Source: Material Religion: The Journal of Objects, Art and Belief, Volume 8, Number 3, September 2012 , pp. 400-401(2)

Publisher: Berg Publishers

This short article is part of the ‘In Conversation’ section of Material Religion: The Journal of Objects, Art and Belief in which (invited by prof. Annelies Moors) the authors reflect upon the division between the secular and the religious. The pieces in this section are:
In conversation

• Transgressing the Religious-Secular Divide? by Annelies Moors, pp. 399-399(1)
• Styles of Salafi Activism: Escaping the Divide by Martijn de Koning, pp. 400-401(2)
• Halal Arts: What’s in a Concept? by Jeanette Jouili, pp. 402-403(2)

The current issue of Material Religion (to which aforementioned articles belong) is a special issue: popularizing islam: muslims and materiality edited by prof. Annelies Moors. It includes the following articles:
Material Religion: The Journal of Objects, Art and Belief

Popularizing Islam: Muslims and Materiality-Introduction
pp. 272-279(8)
Author: Moors, Annelies
Abstract:

This special issue centers on how Islam becomes present in the public through material, tangible forms, including mosques, headscarves, and movies in a wide variety of locations, such as Morocco, Egypt, Kyrgyzstan, Turkey, and the Netherlands. It zones in on how both nation-states and Islamic movements have developed new kinds of cultural politics, taking into account the twin forces of the state governance of Islam and consumer capitalism.

Constructing Authentic Houses of God: Religious Politics and Creative Iconographies in Dutch Mosque Design
pp. 280-307(28)
Author: Roose, Eric R.
Abstract:

Modern mosques in the West are all too often considered to be anachronistic pastiches of authentic historical examples that are literally out of place in the Muslim diaspora. Whereas this perspective has usually led to projections of nostalgia onto generalized communities, in this article I will take two prominent and enigmatic examples from the Netherlands and trace empirically how their designs have developed. Building on an expanding body of iconological studies of religious architecture, I will present an analysis of the different positions the Muslim patrons who initiated these buildings have taken up in Islamic politics. An empirical reconstruction of their prototypical selections, and how these were used to steer the architects towards the creation of desired drawings, makes their outcomes more intelligible. Whereas both mosques have been modeled on the same historical example, an underlying contestation of religious authorization has led to divergent forms of architectural authentication.

Formats, Fabrics, and Fashions: Muslim Headscarves Revisited
pp. 308-329(22)
Authors: Ünal, R. Arzu; Moors, Annelies
Abstract:

Changes in the sartorial practices of Dutch-Turkish women who wear Muslim headscarves may be summarized as a shift from sober, religiously inspired forms of dress towards colorful, more fashionable styles. A focus on the materiality of headscarves indicates, however, that the relation between Islam, dress, and fashion is more complex. The main motivation for the women to adopt headscarves, including the fashionable ones, is religious. They do so because they consider it a practice prescribed in the foundational Islamic texts and because presenting a pleasant, up-to-date look can be considered as a form of visual da’wa. At the same time, however, wearing particular styles of fashionable headscarves also performs other, non-religious, identities and forms of belonging, such as those pertaining to status, ethnicity, and professionalism. This is evident in how fabrics (such as silk) and shapes of headscarves (square or rectangular) matter. An investigation of headscarves as particular items of dress is, in turn, helpful to understand the limits of a focus on aesthetic styles and fashion. The headscarf format makes these items of dress easy to acquire and hard to discard, because they are often received as gifts. A woman’s attachment to particular headscarves-materializing social relations and functioning as souvenirs-goes beyond aesthetic styles and mitigates the force of fashion.

In the Name of Culture: Berber Activism and the Material Politics of “Popular Islam“ in Southeastern Morocco
pp. 330-353(24)
Author: Silverstein, Paul A.
Abstract:

After Moroccan independence in 1956, salafi critiques of the heterodox and heteroprax tendencies associated with “popular Islam“ (l’islam populaire, as elaborated in particular by French colonial ethnologists and legal scholars) became enshrined within state ideology and administration. In response, over the past twenty years, a burgeoning Berber (or Amazigh) cultural movement has espoused local religious beliefs and practices as more attuned to the authentic culture of North Africa, and sought the protection of such regional idioms in the name of human rights. This article explores how a set of Amazigh activists from southeastern Morocco, while in many cases avowing a politics of secularism (laïcité), nonetheless ambivalently embrace certain practices of “popular Islam“ as paramount elements of Berber culture, including pilgrimage to the tombs of “saints,“ the role of marabouts and Sufi brotherhoods, the pre-Islamic (Jewish or Christian) roots of ritual life, and the general inscription of the natural landscape with baraka. Their ideology ironically dovetails with recent attempts by state actors to (re-)construct a particular, non-fundamentalist Moroccan Islam as part of its participation in the global “war on terror.“ Such a material embrace of “popular Islam“ challenges scholastic categories.

Islamically Marked Bodies and Urban Space in Two Egyptian Films
pp. 354-373(20)
Author: Armbrust, Walter

Since the 1970s Egyptian cinema has grappled with two closely related issues. First, filmmakers sought to neutralize the occurrence of Islamically marked bodies through visual conventions that either carefully excised them from the urban fabric, or alternatively, cast them as a political challenge to the state’s modernist project. Secondly, filmmakers struggled to digest the material decline of urban space that had, in earlier eras, functioned as the aspirational site of modern life. Starting in the mid 1990s, as the ideology of economic liberalism gained traction in Egypt, new visual conventions for representing both piety and urban space began to emerge. In this article I examine these emerging conventions, instantiated in two films from the late Mubarak era: The Yacoubian Building (2006) and I Am Not With Them (2007). I argue that the apparent novelty of these emergent visual conventions-the depiction of Islamically marked bodies, and the displacement of location from the old urban center to the new suburbs-should be understood as cultural naturalizations of neoliberalism.

Watching Clone: Brazilian Soap Operas and Muslimness in Kyrgyzstan
pp. 374-396(23)
Author: McBrien, Julie
Abstract:

In 2004 Clone, a Brazilian soap opera that featured Moroccans and Brazilians as main characters, broadcast throughout post-Soviet Central Asia. The program rose to tremendous popularity in the Kyrgyzstani town of BazaarKorgon partly due to the romanticism of its imagery. The town’s residents said they were so taken by the soap opera because it was the first fictionalized program that featured Muslims as main characters that had aired in the post-Soviet period. While the rather orientalized images featured in the serial can be read as highly stereotypical, Bazaar-Korgonians nonetheless utilized the soap to widen conceptualizations of what “true“ Muslimness could be. Some even used it to support their efforts at religious piety. The soap opera was certainly not a religious object. Nevertheless, residents utilized it in explicitly religious projects. This forces us to consider the role that such ambiguously classifiable objects-those that fall outside of the undeniably religious/non-religious dialectic-play in “doing religion.

1 comment.

Symposium & Inaugural Lecture: Materiality, Mediation and the Study of Religion

Posted on October 4th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Religion Other, Research International.

Materiality, Mediation and the Study of Religion

On 19 October 2012 Prof. Birgit Meyer (professor of Religious Studies) will be giving her inaugural lecture on ‘Mediation and the Genesis of Presence. Towards a Material Approach of Religion.’ This will be the concluding contribution to a conference on ‘Materiality, Mediation, and the Study of Religion’, held on 18-19 October in Utrecht.

Department of Religious Studies and Theology, Faculty of Humanities, Utrecht University
Convener: Birgit Meyer
18 & 19 October 2012

Instead of having become obsolete through modernization and secularization, religion has continued unabated to transform into new varieties and this poses major theoretical challenges for its study. The central aim of this symposium is to contribute to developing new perspectives for the study of religion from the angle of materiality and mediation. Taking as a starting point that religion is a mundane as well as world-making social-cultural phenomenon, the main concern of the symposium is to explore how religion becomes concrete and palpable through people, their practices and use of things, and is part and parcel of politico-aesthetic power structures.

This symposium places center stage bodies, pictures, objects, and texts – all pivotal for processes of (religious) world-making. Being authorized as material media with a certain task and purpose, bodies, pictures, objects, and texts are located right at the heart of current inquiries into the interface of “materiality” and “mediation.” They are embedded in sets of practices and modes of sensation and experience. Bringing together scholars with different disciplinary backgrounds, this symposium is envisioned as a multidisciplinary platform for debating and rethinking the study of religion in our time.

Attendance to the symposium is free, but it is necessary to register because the number of seats is limited. Please send an e-mail to Jeannette Boere, Trans 14, 3512 JK Utrecht, tel. 030 – 253 2079) a.c.m.boere@uu.nl.

Program (subject to revision)

18 October 2012
Venue: Sweelinckzaal, Drift 21, Utrecht University

9.15-9.30: Welcome

BODIES
9.30-10.45
Mattijs van de Port Religion and the Body-That-Cannot-Be-Told

Anne-Marie Korte Dis/closed Bodies: Gender and Sexuality as Markers of Contemporary Religious Controversies

Discussant: Marleen de Witte

11.00-12.15
Christian Lange Singing, Touching and Eating the Qur??n: Bodily and Material Aspects of Scripture in Islamic traditions

Jojada Verrips Speaking and Singing, or how Orthodox Calvinists Tune Their Bodies

Discussant: Petra Gehring

12.15-13.45: Lunch

PICTURES
13.45-15.00
David Morgan, Religious Studies, Networking Vision: Ways of Seeing and the Study of Religious Visuality

Bob Becking Materializing the Divine in Ancient Israel

Discussant: Alexandra Grieser

15.15-16.30
Christiane Kruse How to Believe in Contemporary Art? The Question of Spirit in Works of Annish Kapoor and Olafur Eliasson

Ann-Sophie Lehman A Hair’s Breadth: Interstices between Medium, Body and Belief in Jan van Eyck’s Adam and Eve Panels of the Ghent Altarpiece

Discussant: Simon O’ Meara

OBJECTS I
16.45-18.00
Peter van der Veer What if Everything is Destroyed? Iconoclasm and Embodied Memory

Patricia Spyer Special Effects: Scale, Animacy, Presence

Discussant: Peter Pels

19 October 2012
Venue: Academiegebouw, Domplein, Utrecht University

OBJECTS II
9.30-10.45
Jo Spaans Beneath the Pulpit. Church Buildings and How They Shaped Protestant Religion from the Seventeenth Century to the Present

Matthew Engelke “Not Mine, not Mine”: On the Coffin Question in Humanist Funerals

Discussant: Joris van Eijnatten

TEXTS
11.00-12.15
Patrick Eisenlohr Materialities of Religious Discourse

Terje Stordalen Emancipating Bodies, Artefacts, and Figurations from the Textual Gaze

Discussant: Eric Ottenheijm

12.15-13.45 lunch

13.45-15.00
Pamela Klassen Cosmologies of Mediation: How Stories and their Tellings Make the World

Ann Rigney Materialising Memories? Objects, Narratives and the Disappeared

Discussant: Johan Goud

16.15-17.00 Inaugural lecture Birgit Meyer: Mediation and the Genesis of Presence. Towards a Material Approach of Religion

0 comments.

Symposium & Inaugural Lecture: Materiality, Mediation and the Study of Religion

Posted on October 4th, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Religion Other, Research International.

Materiality, Mediation and the Study of Religion

On 19 October 2012 Prof. Birgit Meyer (professor of Religious Studies) will be giving her inaugural lecture on ‘Mediation and the Genesis of Presence. Towards a Material Approach of Religion.’ This will be the concluding contribution to a conference on ‘Materiality, Mediation, and the Study of Religion’, held on 18-19 October in Utrecht.

Department of Religious Studies and Theology, Faculty of Humanities, Utrecht University
Convener: Birgit Meyer
18 & 19 October 2012

Instead of having become obsolete through modernization and secularization, religion has continued unabated to transform into new varieties and this poses major theoretical challenges for its study. The central aim of this symposium is to contribute to developing new perspectives for the study of religion from the angle of materiality and mediation. Taking as a starting point that religion is a mundane as well as world-making social-cultural phenomenon, the main concern of the symposium is to explore how religion becomes concrete and palpable through people, their practices and use of things, and is part and parcel of politico-aesthetic power structures.

This symposium places center stage bodies, pictures, objects, and texts – all pivotal for processes of (religious) world-making. Being authorized as material media with a certain task and purpose, bodies, pictures, objects, and texts are located right at the heart of current inquiries into the interface of “materiality” and “mediation.” They are embedded in sets of practices and modes of sensation and experience. Bringing together scholars with different disciplinary backgrounds, this symposium is envisioned as a multidisciplinary platform for debating and rethinking the study of religion in our time.

Attendance to the symposium is free, but it is necessary to register because the number of seats is limited. Please send an e-mail to Jeannette Boere, Trans 14, 3512 JK Utrecht, tel. 030 – 253 2079) a.c.m.boere@uu.nl.

Program (subject to revision)

18 October 2012
Venue: Sweelinckzaal, Drift 21, Utrecht University

9.15-9.30: Welcome

BODIES
9.30-10.45
Mattijs van de Port Religion and the Body-That-Cannot-Be-Told

Anne-Marie Korte Dis/closed Bodies: Gender and Sexuality as Markers of Contemporary Religious Controversies

Discussant: Marleen de Witte

11.00-12.15
Christian Lange Singing, Touching and Eating the Qur??n: Bodily and Material Aspects of Scripture in Islamic traditions

Jojada Verrips Speaking and Singing, or how Orthodox Calvinists Tune Their Bodies

Discussant: Petra Gehring

12.15-13.45: Lunch

PICTURES
13.45-15.00
David Morgan, Religious Studies, Networking Vision: Ways of Seeing and the Study of Religious Visuality

Bob Becking Materializing the Divine in Ancient Israel

Discussant: Alexandra Grieser

15.15-16.30
Christiane Kruse How to Believe in Contemporary Art? The Question of Spirit in Works of Annish Kapoor and Olafur Eliasson

Ann-Sophie Lehman A Hair’s Breadth: Interstices between Medium, Body and Belief in Jan van Eyck’s Adam and Eve Panels of the Ghent Altarpiece

Discussant: Simon O’ Meara

OBJECTS I
16.45-18.00
Peter van der Veer What if Everything is Destroyed? Iconoclasm and Embodied Memory

Patricia Spyer Special Effects: Scale, Animacy, Presence

Discussant: Peter Pels

19 October 2012
Venue: Academiegebouw, Domplein, Utrecht University

OBJECTS II
9.30-10.45
Jo Spaans Beneath the Pulpit. Church Buildings and How They Shaped Protestant Religion from the Seventeenth Century to the Present

Matthew Engelke “Not Mine, not Mine”: On the Coffin Question in Humanist Funerals

Discussant: Joris van Eijnatten

TEXTS
11.00-12.15
Patrick Eisenlohr Materialities of Religious Discourse

Terje Stordalen Emancipating Bodies, Artefacts, and Figurations from the Textual Gaze

Discussant: Eric Ottenheijm

12.15-13.45 lunch

13.45-15.00
Pamela Klassen Cosmologies of Mediation: How Stories and their Tellings Make the World

Ann Rigney Materialising Memories? Objects, Narratives and the Disappeared

Discussant: Johan Goud

16.15-17.00 Inaugural lecture Birgit Meyer: Mediation and the Genesis of Presence. Towards a Material Approach of Religion

0 comments.

Imagine IC – Mijn God: Over Jongeren en Geloof

Posted on September 8th, 2012 by martijn.
Categories: (Upcoming) Events, Arts & culture, Public Islam, Religion Other, Ritual and Religious Experience, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

Imagine IC is een culturele instelling in Amsterdam die zich vooral richt op ‘erfgoed van actueel samen leven’. De tentoonstellingen en manifestaties behandelen het dagelijks leven in een veranderende wereld. Een nieuw project van Imagine IC is ‘Mijn God’
Persbericht Mijn God | ImageIC

Imagine IC, Koštana Banovic en Rikko Voorberg presenteren: ‘Mijn God’. Een installatie en een programma vol verhalen van eigentijds geloven

Ruben bidt op Schiphol voor uitgeprocedeerde asielzoekers. ‘Mijn God’ over jongeren en geloof bij imagineic.nl

 

Imagine IC programmeert van 29 augustus 2012 tot 3 maart 2013 ‘Mijn God’. In ‘Mijn God’ vertellen jonge gelovigen in korte documentaires het verhaal van hun overtuiging, hun dagelijks leven en de samenleving waaraan zij bouwen. De filmische installatie op 14 schermen is op uitnodiging van Imagine IC gemaakt door Koštana Banovic. Zij deed hiervoor veldonderzoek in en vanuit Amsterdam Nieuw-West en Zuidoost. De officiële opening vindt plaats op vrijdag 14 september als onderdeel van het Open Art Weekend in Amsterdam Zuidoost. Vanaf 19.00 uur gaat Rikko Voorberg (bekend van Denkstof bij de EO) met bekende rappers als Brainpower en Zanillya in gesprek over de invloed van het geloof in hun leven.

Voor steeds meer jongeren in Nederland is het geloof actueel, in het werk, als persoonlijke inspiratiebron en maatschappelijke drive, of als onderwerp van uiteenlopende opinies en soms verhit debat. Zij zoeken manieren van geloven die bij hun past. Ruben en Faysal zijn een van de acht hoofdpersonen in ‘Mijn God’. Ruben is betrokken bij het organiseren van bezoeken aan het vreemdelingendetentiecentrum Schiphol-Oost. Met geloofsgenoten bidt hij, buiten de hekken van de gevangenis, voor de uitgeprocedeerde asielzoekers die daar gevangen zitten. ‘Ik geloof dat het mijn opdracht is om die mensen juist wél te zien’. Faysal vindt zijn plek voor zijn geloofspraktijk in de kickboksschool. Hier geeft hij les én afleiding aan jonge kinderen.

Koštana Banovic
Koštana Banovic is geïntrigeerd door actuele gelovigheid en rituelen. In succesvolle filmwerken als ‘May I Enter’ (2010) en ‘Ploha’ (2008) verbeeldt ze deze thema’s in respectievelijk Salvador-Bahia en Sarajevo. Voor Imagine IC werkt ze haar thematiek voor het eerst in haar loopbaan uit in Nederland. Met ‘Mijn God’ willen Imagine IC en Koštana Banovic bijdragen aan gedeelde kijken op, en gevoelens van nieuw Nederlanderschap, in deze tijden waarin dat onder druk van vele onzekerheden staat. Decennialang heette het ‘echt Nederlands’ om religie thuis te laten. Maar intussen staat het publieke domein, mede onder invloed van immigratie en globalisering, zichtbaar en hoorbaar bol van het geloof: de zelfbewuste manifestatie van gelovigen – met gospelfestivals, tv-preken of hoofddoeken – genereert opinie en debat.

Het geluid van het geloof
Imagine IC ontwikkelt in samenwerking met een jongerenredactie bij ‘Mijn God’ een korte serie debatten. Het eerste debat vindt plaats in oktober en bespreekt ‘Het geluid van het geloof’. Het vertrekt vanuit de installatie, die de kijker onderdompelt in niet alleen beelden maar ook de geluiden van religie en het dagelijks gelovig leven in een stad als Amsterdam. Met jongeren willen wij meer van deze geluiden verzamelen en een religieuze ‘soundscape’ maken anno nu.

Imagine IC pioniert in het erfgoed van actueel samen leven. Wij gaan op ontdekkingstocht naar het dagelijks leven van vandaag en presenteren dit als erfgoed van de toekomst. Imagine IC is samen met de Openbare Bibliotheek Amsterdam gevestigd in gebouw Frankemaheerd, op loopafstand van station Bijlmer Arena. Wij zijn voor publiek geopend van woensdag tot en met zaterdag. Zie voor de dagelijkse tijden www.imagineic.nl of bel 020-4894866. Bel ook voor school- of groepsbezoek.

‘Mijn God’ is een project van Imagine IC in samenwerking met Koštana Banovi?. Imagine IC wordt gefinancierd door het Ministerie van OCW (tot 2013) en de Stad Amsterdam. ‘Mijn God’ wordt mede mogelijk gemaakt door Stadsdeel Zuidoost, Universiteit van Amsterdam, De Alliantie, Kerk en Wereld, SNS Reaalfonds en Stichting DOEN. Koštana Banovi? bedankt verder Memphis Film & Television en Mondriaanfonds.

Mijn God onderzoekt de dynamische relatie tussen religie en het publieke domein dat tegen vele verwachtingen in zichtbaar en hoorbaar bol staat van geloven. Op vrijdag 14 september vindt de opening van de video-installatie Mijn God van Kostana Banovic plaats met rappers Brainpower, Zanillya en IamAisha onder leiding van Rikko Voorberg (EO Denkstof).

Naast de video-installatie bestaat Mijn God ook uit twee jongerendebatten. Er zijn nog mensen welkom voor de redactie van deze debatten:
Gezocht: jongeren voor redactie Mijn God | ImageIC

Speelt religie een rol in jouw leven? En heb je een verhaal daarover? Meld je dan aan voor de jongerenredactie van Mijn God! In het project Mijn God vertellen jonge gelovigen over hun religie, nieuwe rituelen en lifestyle.

Mijn God bestaat uit een video-installatie van kunstenaar Kostana Banovic en debat. Voor twee jongerendebatten draag je als jongerenredactielid onderwerpen aan, en werk je actief mee aan het programma en de communicatie. Mijn God vindt plaats in het najaar van 2012.

Wil je deel uitmaken van deze redactie? Neem dan contact op met projectleider Yassine Boussaid via yassine@imagineic.nl of bel naar 020-489 48 66.

Vrijdag 14 september
Lokatie: Frankemaheerd 2, Amsterdam. Routebeschrijving

Programma:
18.00 uur De deuren van de expositiezaal gaan open. Hapjes en drankjes staan voor u klaar.
19.00 uur Openingsprogramma onder leiding van Rikko Voorberg.
Q&A met Marlous Willemsen, directeur Imagine IC, en Kostana Banovic, beeldend kunstenaar en maker van Mijn God.
Faysal, hoofdpersoon in Mijn God, vertelt zijn verhaal.
Rapper Zanillya reageert.
Rikko, hoofdpersoon in Mijn God, vertelt zijn verhaal.
Rapper IamAisha reageert.
Optreden rapper Zanillya.
Zie ook Facebook.

0 comments.

Seminar: Aesthetics of religious leadership

Posted on September 6th, 2012 by martijn.
Categories: (Upcoming) Events, anthropology, ISIM/RU Research, My Research, Public Islam, Religion Other, Research International.

Aesthetics of religious leadership: a seminar

Religious leaders of different backgrounds across the world increasingly manifest themselves in the public sphere. Through public performances and modern social media they build communities, create audiences, and convey their messages. On Friday the 21st of September 2012 the anthropological department of the VU University in Amsterdam, in cooperation with the Radboud University of Nijmegen organizes a one-day symposium on the ‘aesthetics of religious leadership’. The aim of the meeting is to explore how recent international scholarly discussions on aesthetics, mediation, and the senses can contribute to our understanding of the role of sensory modes (image, sound and performance) and experiences in the development of new forms of religious persuasion, new modes of religious performance and shifting sources of authority.

Date: September 21st, 2012
Time: 9.00-17.00
Place: VU University Amsterdam
Metropolitan building
Buitenveldertselaan 3
1082 VA Amsterdam
Netherlands

Registration: Mw. Annet Bakker : j.m.e.Bakker@vu.nl
This event is free and open to the public but registration is required.

Convenors
Prof. Thijl Sunier (VU University Amsterdam)
Dr. Marleen de Witte (VU University Amsterdam)
Dr. Martijn de Koning (Radboud University Nijmegen)

Speakers:
Prof. Jeremy Stolow (Concordia University, Montreal)
Prof. Dorothea Schulz (University of Cologne)
Prof. Patrick Eisenlohr (University of Göttingen)
Prof. Hilary Kalmbach (University of Oxford)
Dr Jose van Santen (University of Leiden)
Dr. Ze de Abreu (University of Amsterdam)
Dr. Karin Willemse (University of Rotterdam)
Dr. Miranda Klaver (VU University Amsterdam)
Mehmet Sahin (VU University Amsterdam)
Ellen van de Bovenkamp (VU University Amsterdam)
Daan Beekers (VU University Amsterdam)

0 comments.

Revisiting the Clash of Civilizations

Posted on April 11th, 2012 by martijn.
Categories: International Terrorism, Multiculti Issues, Religion Other, Religious and Political Radicalization.

In 1993 Samuel Huntington would write an article in Foreign Affairs that became highly influential in global politics: The Clash of Civilizations? According to Huntington during the Cold War societies were divided by ideological differences, such as the struggle between democracy and communism. In 1993 a few years after the end of the Cold War he proposed an alternative hypothesis: “The most important distinctions among peoples are [no longer] ideological, political, or economic. They are cultural” In this article and subsequent book (note the difference in title) he ‘discovers’ eight civilizations:

1. Sino: the common culture of China and Chinese communities in Southeast Asia, including Vietnam and Korea.
2. Japanese: Japanese culture as distinctively different from the rest of Asia.
3. Hindu: the core Indian civilization.
4. Islamic: Originating on the Arabian Peninsula, spread across North Africa, Iberian Peninsula and Central Asia. Arab, Turkic, Persian and Malay are among the many distinct subdivisions within Islam.
5. Orthodox: Russia. Separate from Western Christendom.
6. Western: Europe and North America.
7. Latin American: Central and South American countries with a past of a corporatist, authoritarian culture. Majority of countries are of a Catholic majority.
8. Africa: He is not sure if Africa should be mentioned since it lacks a sense of a pan-African identity, nevertheless he claims that Africans are increasingly developing a sense of African Identity.

Watch here an interview with Huntington:

Since then his thesis has been widely discredited but gained new prominence after 9/11 that seemed to fulfil the prophecy of the clash of civilizations with regard to Islam (his reference to other civilizations has become blurred from the start). One of his main critics was Edward Said, who wrote the widely acclaimed and criticized Orientalism.

Said’s critique is valid and justified, nevertheless ‘the Clash’ is the basis of much contemporary thinking on Islam in politics ranging from left wing to radical nativist parties (albeit with important distinctions of course). When used in political rhetoric combined with atrocities such as 9/11 messages such as these become seemingly incontestable because reality is reduced in such a way as to be seen as inherent in the way things are. Because it refers back to actual incidents in which Muslims played a role and is informed by the widespread logic of essentialism, the rhetoric becomes predictable. At the same time such references provide authority to the central message that Islam is a religion that incites to violence and hatred. As such Huntington’s thesis contributes too, is part of and is the expression of a ‘culturalization of politics’:Slavoj Zizek- Tolerance as an Ideological Category

political differences, differences conditioned by political inequality, economic exploitation, etc., are naturalized/neutralized into “cultural” differences, different “ways of life,” which are something given, something that cannot be overcome, but merely “tolerated.” To this, of course, one should answer in Benjaminian terms: from culturalization of politics to politicization of culture.

It is the War on Terror that has become the symbolic enactment of the clash of civilizations. See the next documentary of Al Jazeera The 9/11 Decade – The Clash of Civilizations?:

0 comments.

Joumana Haddad – Realities of Arab Women and Inventing the Arab Woman

Posted on January 31st, 2012 by martijn.
Categories: Activism, Gender, Kinship & Marriage Issues, Multiculti Issues, Public Islam, Religion Other, Society & Politics in the Middle East.

Joumana Haddad is a Lebanese writer and poet. In 2010 she published I Killed Scheherazade: Confessions of An Angry Arab Woman. In this book she challenges prejudice, hypocrisy and religious bigotry; an effort (as she explains it) of self-criticism by taking on the dilemma’s and challenges of women in the Arab world and the Western stereotypes they are confronted with such as the suffering, oppressed woman. In doing so she asks tough questions but unfortunately also reinforces particular stereotypes with phrases such as ‘the Arab mind’ and constructing a dichtotomy between being religious on the one side and being liberated and emancipated on the other side. At the same time she tries to show the existence of multiple realities, the liberated Arab women exist as well as the oppressed (in her view similar as veiled) Arab women. This dual reality becomes her call to the West to stop generalizing and to Arab women to stand up and fight.

Last Sunday she was on Dutch TV. You can see the video below. The introduction is in Dutch, but the interview in English starts after 30 seconds.

Notwithstanding the critique that is certainly valid I liked her book. And although she is not the first and probably not the last Arab woman writing about controversial issues around sex, religion and oppression and challenging patriarchal norms and expectations in the Middle east, it is interesting how and why she became a sort of darling of the Western media likening to for example Carrie Bradshaw of Sex and the City and with profiles consisting of much attention to how she looks (unveiled, self-confident sexy). Ow did I mention she looks pretty?

0 comments.

Op zoek naar de profeet Mohammed – De overleveringen via Al-Zuhri

Posted on January 26th, 2012 by martijn.
Categories: Guest authors, Important Publications, Internal Debates, Religion Other.

Gastauteur: Nicolet Boekhoff – Van der Voort
We weten ogenschijnlijk heel veel over het leven van de stichter van de islam, de profeet Muhammad. Elk jaar verschijnt er weer een nieuwe biografie met gedetailleerde informatie over zijn militaire campagnes, zijn huwelijken en zijn dagelijkse bezigheden. Bijna al deze informatie is beschikbaar in de vorm van overleveringen of tradities, in het Arabisch ahadith, die door zijn volgelingen zijn doorgegeven. Deze overleveringen zijn vandaag de dag terug te vinden in verzamelingen die minstens 200 jaar na de dood van de profeet zijn samengesteld.

Enkele wetenschappers hebben de vraag gesteld of deze overleveringen daadwerkelijk de gebeurtenissen beschrijven of latere ontwikkelingen in de islam weergeven. Anders gezegd: gaan ze over de historische Muhammad of over het beeld dat zijn latere volgelingen van hem en de gebeurtenissen hebben, dus om een soort mythische Muhammad? Gaat het om geschiedenis of legende, of misschien iets ertussenin?
Wat kan helpen om deze vraag te beantwoorden zijn de overleveraarsketens (asanid) die meestal voor de beschrijving van de gebeurtenis staan. De keten zou het pad weergeven waarlangs de overlevering doorgegeven is, namelijk vanaf de samensteller van de verzameling waar de overlevering zich in bevindt, tot aan de ooggetuige van de gebeurtenis, dus bijvoorbeeld via welke personen de verzamelaar Ibn Hisham het verhaal van Ka’b heeft gehoord.

Een van de namen die regelmatig voorkomt in de keten van overleveringen over het leven van de profeet Muhammad, is die van Ibn Shihab al-Zuhri, een beroemde geleerde uit Medina, de woonplaats van de profeet en de tweede heilige stad na Mekka. Al-Zuhri leefde vanaf het laatste kwart van de 7e eeuw tot halverwege de 8e eeuw, wat betekent dat hij zo’n 40 tot 50 jaar na de dood van de profeet Muhammad geboren is. Hij behoorde tot de generatie van de Opvolgers, degenen die geboren zijn na de dood van de profeet en dus zelf geen contact met hem hebben gehad, maar wel overleverden van Muhammad’s metgezellen. Hij had zelf bij een aantal gerenommeerde geleerden uit Mekka en Medina gestudeerd en werkte lange tijd tot aan zijn dood voor een aantal kaliefen van het Umayyadenhof, die het islamitische rijk regeerden van het islamitische jaar 41-132/ ofwel van 661-750 christelijke jaartelling.

Het plaatje dat ik op de voorkant van mijn proefschrift heb gezet is dus geen afbeelding van hoe al-Zuhri er waarschijnlijk uit zag, maar geeft weer hoe ik al-Zuhri voor me zag, voordat ik me had verdiept in de gegevens over zijn leven. Voor zijn werk voor de Omayyadenkaliefen werden zijn schulden betaald, kreeg hij een geregelde toelage en een landgoed, dus waarschijnlijk zal hij niet op de grond voor een muur hebben gezeten tijdens het overleveren.

Zoals ik al eerder zei is het de vraag of de overleveringen in de latere werken historische gebeurtenissen beschrijven of het beeld weergeven dat latere generaties van hun profeet hadden. Moslimse en niet-moslimse wetenschappers zijn het met elkaar eens dat het overleveringsmateriaal vervalsingen, fouten, tegenstrijdige informatie, verfraaiing van de informatie en dergelijke bevat. In hoeverre is het echter mogelijk om authentiek materiaal van vervalst of gedeeltelijk vervalst materiaal te onderscheiden?

Daarnaast hebben we ook nog te maken met de problematiek van het overleveren zelf. Een verhaal dat overgeleverd wordt van persoon op persoon, hetzij mondeling, hetzij schriftelijk of in combinatie: mondeling op basis van schriftelijke aantekeningen, zal veranderen als het van persoon op persoon wordt overgeleverd. Je kunt dat vergelijken met het doorgeven van een stuk klei. Bij mondelinge overlevering is de klei heel zacht en vervormd makkelijk. De kern blijft hetzelfde zijn, maar de vorm zal anders zijn, zoals andere woorden, andere volgorde van het verhaal. Bij mondelinge overlevering obv aantekeningen heb je te maken met zachte klei met harde stukken erin. De zachte stukken kunnen vervormen, maar de harde stukken, de notities, die opgeschreven woorden, blijven vaak hetzelfde tijdens het overleveren. Bij schriftelijke overlevering, wat hardere klei, zijn er weinig veranderingen, hoewel er een stuk vanaf gehaald kan zijn of er kleine vervormingen in de klei zijn. Bij schriftelijk moet u denken aan het dicteren van een tekst of het controleren van een tekst die een student voorlas aan zijn leraar.

Elke overleveraar zal vingerafdrukken op de klei achterlaten in de vorm van woordjes, stukken tekst, verhaalelementen die alleen bij die overleveraar (en zijn studenten) te vinden zijn. Om te kijken of de overleveringen in de latere werken die aan al-Zuhri zijn toegeschreven, ook echt van hem afkomstig waren, ben ik bij drie verhalenop zoek gegaan naar zijn overleveringsvingerafdrukken. Daarvoor heb ik zoveel mogelijk varianten van dat verhaal verzameld. Ik heb alle ketens van de teksten in een diagram bij elkaar gezet, wat het volgende plaatje oplevert. Ik heb de versies van al-Zuhri’s studenten met elkaar vergeleken. Elke versie had een of meerdere kenmerken die niet bij de andere studenten te vinden waren, van elke student heb ik een overleveringsvingeradruk terug kunnen vinden. De versies van de vier studenten hadden ook veel gemeenschappelijk, wat de gegevens uit de overleveraarsketens bevestigt, want ze zijn allemaal van al-Zuhri afkomstig.

Om te controleren of al-Zuhri zijn overlevering vervolgens ook van de persoon had die hij in de keten als zijn informant aangeeft (de vier namen uit het schema bleken van een en dezelfde persoon te zijn), heb ik al-Zuhri’s versie vergeleken met een of meerdere versies die volgens de overleveraarsketens niet van hem afkomstig waren. Het bleek dat alle drie de verhalen inderdaad van al-Zuhri afkomstig waren en dat alle versies van zijn studenten van elkaar verschilden en karakteristieke overleveringsvingerafdrukken bevatten. Dit betekent dat bewezen is dat al-Zuhri’s studenten het verhaal van hun leraar hadden gekregen en het weer verder overleverd hadden. De versies van de studenten lijken echter zo veel op elkaar dat al-Zuhri hen moet hebben onderwezen op basis van uitgewerkte notitieboeken.

De analyse heeft ook laten zien dat de versie van een student van al- Zuhri, Ma’mar b. Rashid, afweek van die van de andere studenten. De versies van de andere studenten waren meer uitgewerkt dan die van Ma’mar en leken in veel gevallen ook sterk op elkaar. Voorbeelden van uitwerkingen zijn locaties die in Ma’mar’s versie vaag aangeduid zijn, maar in de versies van de andere studenten benoemd. Namen van personen die in Ma’mar’s versie afgekort zijn, zijn bij de anderen volledig vermeld. Bepaalde verhaalelementen zijn wel aanwezig in Ma’mar’s versie, maar over het algemeen genomen niet bij de anderen en vice versa.

De Umayyadenkalief Hisham heeft al-Zuhri waarschijnlijk in zijn laatste decennium ertoe aangezet om een boekwerk voor het hof te maken. Later heeft al-Zuhri ook studenten buiten het hof van de kalief deze boeken laten overschrijven. Andere resultaten waren dat al-Zuhri’s drie overleveringen teruggingen op verhalen uit de tijd rond de eeuwwisseling of eerder en dat hij zijn materiaal bewerkt heeft tussen de tijd dat hij het ontving en de tijd waarin hij het aan zijn studenten ging overleveren, waarbij hij overstapte van aantekeningen voor persoonlijk gebruik tot meer of minder uitgewerkte notitieboeken. Bij hem is een trent waarneembaar om zijn bronnen beter te specificeren en een groeiende belangstelling voor het verband van verhalen over de profeet met Koranverzen en juridische zaken. Langzamerhand ontstaat er zo meer kennis over de ontwikkeling van de biografie van de profeet Muhammad in de tijd voor de grote verzamelingen.

Nicolet Boekhoff (Utrecht, 1970) studeerde Talen en culturen van het Midden-Oosten (specialisatie Islam) aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze was als junioronderzoeker tussen 2002 en 2008 werkzaam bij de afdeling Arabisch en islam van de Radboud Universiteit Nijmegen. Momenteel is ze docent bij diezelfde afdeling. Dit onderzoek valt onder het programma van het Research Institute for Philosophy, Theology and Religious Studies van de Radboud Universiteit. De tekst van dit stuk is uitgesproken tijdens het zogenaamde lekenpraatje aan het begin van de verdediging van het proefschrift. Afgelopen maandag vond de verdediging plaats. De titel van haar proefschrift is Between history and legend. The biography of the prophet Muhammad by Ibn Shihab al-Zuhri.

4 comments.

Veilige religie of religieuze vrijheid

Posted on September 20th, 2011 by martijn.
Categories: Important Publications, ISIM/RU Research, Religion Other, Religious and Political Radicalization.

Het wetenschappelijke tijdschrift voorReligie, Recht en Beleid heeft een themanummer over de relatie tussen religie en (gevoelens van) veiligheid. In dit themanummer, onder redactie van Beatrice de Graaf en Sipco Vellenga.

Aflevering 2, juli 2011
Redactioneel
Veilige religie, of religieuze veiligheid?
Trefwoorden: Editorial, Religion, Safety
Auteurs Maurits Berger

Religie en Onveiligheid
Trefwoorden: Editorial, Religion, Safety
Auteurs Beatrice de Graaf en Sipco Vellenga

Religieuze orthodoxie als bedreiging – Verschuivingen in het publieke debat
Trefwoorden: public debate, religious orthodoxy, religion and violence
Auteurs Sipco Vellenga

Religie, criminaliteit en geweld: ambivalente bevindingen
Trefwoorden: religious commitment, fundamentalism, muslim-radicalism, crime, violence, prevention
Auteurs Bas van Stokkom

Wanneer religie niet aan onze kant staat – Een cultuurpsychologische analyse van angst voor religie
Trefwoorden: religion, fear, cultural psychology, agency
Auteurs Mark Dechesne

‘Moge Hij onze ogen openen’ – De radicale utopie van het ‘salafisme’
Trefwoorden: salafism, social movements, radicalisation, muslims
Auteurs Martijn de Koning

Religion bites: religieuze orthodoxie op de nationale veiligheidsagenda
Trefwoorden: securitization, terrorism, securitization-framework, salafism
Auteurs Beatrice de Graaf

Discussie: Drie visies op de relatie tussen religie en veiligheidsbeleid
Verslag van de expertmeeting ‘Angst voor religie?’ van de Commissie Religie in het Publieke Domein, 23 juni 2010, Den Haag
Trefwoorden government, safety policy, religious orthodoxy, counternarratives
Auteurs Ernst Hirsch Ballin, Peter Knoope en James Kennedy

Religie, veiligheid en de gedaanteverandering van religie
Trefwoorden: religious transformation, religion and safety, religion and lifestyle
Auteurs Erik Borgman

Jurisprudentie
Het afdwingen van een islamitische verstoting
Trefwoorden: case law, divorce, Pakistan
Auteurs Maurits Berger

Kruisbeelden op openbare scholen in Italië (II)
De uitspraak van de Grand Chamber van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens
Trefwoorden: case law, religion, Italy
Auteurs Carla Zoethout

Dit themanummer is het resultaat van een expert-meeting over religie en (on-)veiligheid georganiseerd door Forum. In mijn bijdrage probeer ik een kader te bieden dat een alternatief is voor bestaande radicaliseringsperspectieven op islam en op ‘salafisme’ in het bijzonder. Ik richt me daarbij in het bijzonder op het proces van betekenisgeving en laat zien dat veel praktijken van de ‘salafi’ beweging niet per definitie problematisch hoeven te zijn, maar vooral gericht zijn op het bieden van een alternatieve visie op de wereld hen heen en op het reorganiseren van het dagelijks leven van de participanten. Dit gebeurt dan wel op zo’n manier dat ze op gespannen voet kunnen staan met de visie van de Nederlandse staat op goed burgerschap dat sinds 9/11 steeds meer in het teken is komen te staan van veiligheid, seculiere en sexuele vrijheden.

U vindt meer informatie hier: 2 2011 · Tijdschrift voor Religie, Recht en Beleid · BJu Tijdschriften

0 comments.

Achter Religieuze Grenzen – Hoe kunnen religieuze verschillen het verschil maken?

Posted on September 6th, 2011 by martijn.
Categories: Multiculti Issues, Public Islam, Religion Other.

Achter Religieuze Grenzen
Hoe kunnen religieuze verschillen in Nederland het verschil maken?

Datum en tijdstip: donderdag 22 september van 15.00 tot 17.00 uur

Lokatie:  Auditorium van de Vrije Universiteit Amsterdam

De vrijheid van godsdienst is een in de Grondwet verankerd principe in Nederland, maar meer dan eens blijkt dat het in de praktijk brengen van deze vrijheid tot controverses leidt. Wanneer religies aanspraak willen maken op bepaalde rechten wordt hen te verstaan gegeven dat dit botst met andere grondwettelijke principes. Bovendien beschouwen veel mensen de religieuze diversiteit in de publieke ruimte als problematisch omdat het de Nederlandse identiteit en cohesie zou aantasten. Waar staan moderne religies voor? Hoe kunnen de verschillen tussen religies worden georganiseerd in de samenleving?

Donderdag 22 september praten rabbijn Raphael Evers, islamoloog Umar Ryad van de Universiteit Leiden en gereformeerd predikant Marten de Vries daarover aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Het gesprek wordt geleid door VU-filosoof Ad Verbrugge.

Veel christenen zijn bang voor de gevreesde islamisering van Nederland. Schijnbaar triviale zaken als handen schudden, eigen feestdagen of ritueel slachten worden principiële breekpunten. Moslims hebben op hun beurt vaak het gevoel dat zij door het negatieve klimaat over de islam steeds verder in de marge worden gedrukt. Joden maken zich niet alleen zorgen om het groeiend antisemitisme in de samenleving, maar zijn van mening dat ook aan hun religieuze praktijken wordt getornd.

Wat maakt elk van deze religies bijzonder en waarin verschillen ze van elkaar? En hoe kunnen die verschillen worden georganiseerd in de samenleving? Die vragen staan centraal tijdens het debat. Het debat is een ‘socratische’ discussie. Daarbij gaat het niet om de vraag wie er ‘gelijk’ heeft, maar is het de bedoeling elkaar uit te dagen en uit te spreken waar een ieder nu eigenlijk voor staat. Omdat de openbare ruimte niet neutraal is, zullen in het debat juist de geclaimde verschillen door religies zelf uitgangspunt zijn, in plaats van het aanpassen en wegstrijken van diversiteit. Het streven is om op die manier meer ruimte te creëren voor ‘samen leven’.

Het debat Achter religieuze grenzen. Hoe kunnen religieuze verschillen in Nederland het verschil maken? vindt plaats op donderdag 22 september van 15.00 tot 17.00 uur in het Auditorium van de Vrije Universiteit Amsterdam. Het is de eerste van een drietal debatten waarin de spanning tussen godsdienstvrijheid als principe en als praktijk centraal staat. Het tweede debat vindt plaats op 3 november op zelfde tijd in de STOA zaal en zal gaan over het offer als belangrijk religieus principe. Het derde debat is op 22 december. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het bureau van VISOR.

Inloop vrij. U hoeft zich niet aan te melden voor deze bijeenkomsten

VISOR
T 020 598 2965
E P.G.A.Versteeg@vu.nl

0 comments.

Religion & Film: Of Gods and Men

Posted on September 1st, 2011 by martijn.
Categories: Arts & culture, Religion Other, Ritual and Religious Experience, Society & Politics in the Middle East.

In 1996, during the Algerian Civil War, seven monks of the Tibhrine monastery in Algeria (belonging to the Roman Catholic Trappist Order of Cistercians of the Strict Observance) were kidnapped. They were held for two months and killed. It remains unclear who the perpetrators were: the Armed Islamic Group (GIA – who claimed responsibility) or the Algerian army who may have killed them during an attempt to rescue them.

The film of Gods and Men is based on that event and follows the lives of French Catholic monks in the Atlas Mountains of Algeria in the 1990s. As the country is caught into a terrible civil war between an oppressive secularist state and radical Islamists, the Trappist brothers face the question of how to ‘love thy neighbour’.
Monks in Algeria: loving thy neighbor at gunpoint

Caught between the brutal Algerian government and the ruthless Islamists, the monks struggle to know and share God’s love and peace. What they experience alongside the beauty of the love they live out on a day-to-day basis in their monastic community is unbounded hatred, unspeakable violence, and, ultimately, unstoppable death seeping into their world. They must decide whether to remain in their monastery or flee the violence and return to France.

In their vocations, they seek to love and serve God by being “brothers to all”—in their monastic community and with all the people they encounter. All this becomes exponentially more complicated when new neighbors—a group of radical Islamists—come to the region. The battles between the Algerian government and the Islamists for influence and control unleash persistent horror and tragedy.

Love thy neighbors, all of them

The monks face a new question: What does it mean to share brotherly love at gun point? Over the years, the lives of the monks and the neighboring villagers became intertwined. The monks realize that if they leave, the consequences will be immense not only for themselves but also for the Muslim villagers who work in the monastery and whom the monks serve through a free medical clinic.

This is not a film about Christians vs. Muslims. Rather, this is a film about Christians trying—imperfectly but still genuinely—to love Muslims. And the monks must sort out what love means amid competing interpretive claims on the Muslim faith. In the Islamists’ political fanaticism and obsession with political power, the monks encounter a “distorted” Islam that stands in sharp contrast to the religious faith the monks experience in the lives of the Muslim villagers who live alongside the monastery in peace, Muslims who love their families and their neighbors.

The film is magnificent in the sense that it brings out the struggles each of the monks has with living together with others with whom they share many things but whom they also fear. It is in their prayers before God that these struggles are most clear. Trying to remain steadfast Christians and to respect Muslims against the background of the Civil War and trying not to resort to a dead end us vs. them game. The solution they found was ‘to love thy neighbour’ even at gunpoint.Journal of Religion & Film: Of Gods and Men (2010) by Wendy M. Wright

Each of the monks reacts differently to the felt sense of impending peril. But viewers are not treated to a story of one individual against many but to a story about genuine community in which individual struggle is honored and at the same time the integrity and deep bonds of the whole are acknowledged. The oscillation between common and individual dynamics is captured through the filmmakers’ choices. When the army wants to thrust its machines and armed men upon the monastery, Fr. Christian peremptorily refuses: this is the antithesis of the life of peace and hospitality (another one of those other Benedictine themes) that he has chosen. But his confreres gently but firmly call him out: we did not elect you to make your own unilateral decisions they say, reminding him of his appropriately humble and un-autocratic role as outlined by St. Benedict’s Rule. Alternately, the solitariness of Fr. Christian’s burden of leadership is evident as he paces alone across the remote windswept acres of the monastic lands while wild fowl wing across a vast expanse of sky and dwarf his silhouette.

[10] Thus begins a remarkable series of scenes that reveal the process of spiritual discernment, genuine listening to the Spirit of God as it is refracted through individual conscience, through community members, through others, and through the tradition. This is where the centrality of the liturgical office and the prayer to which the men return again and again becomes clear. The words of the midnight liturgy of Christmas echo powerfully as the shaken community gathers after the terrorists disappear into the night. Allusions to the crucified one and to the sacrifice of love resonate in the music the men sing. As the danger looms, they listen in the refectory to a reading by Carlo Corretto (a French spiritual writer and member of the Little Brothers of Jesus, a community inspired by hermit Charles de Foucauld who lived and was assassinated in the Algerian desert). Carretto’s words about surrender sink in, helping to sharpen the discernment the men are making. What is stability? What does it mean to vow fidelity to a community? What does it mean to follow the crucified God of Love? What is martyrdom? What of the people in the neighborhood to whom they have pledged their presence? The filmmakers use some dialogue to explore these questions but much of the questioning, both individually and communally, is visually expressed through facial close ups and by careful attention to the nuances of posture, gesture, tone of voice, and unspoken interactions among community members as they gather to decide together what they should do.

I think when used with articles and books that shed some more light on Algerian politics of the second half of the 20th century this film is excellent for teaching purposes.

0 comments.

Older » Next Page »