A Postcard from the UK

Posted on January 31st, 2013 by martijn.
Categories: Notes from the Field.

So, my dear readers. I’m in the UK again. I was in London between Friday 18 and Tuesday 22 January and when you read this I will be in London again until 1 February. In between I was in Birmingham and Leicester. I’m continuing my research on people who have migrated to the UK from the Netherlands; all of them Muslim (in various ways) and from different ethnic backgrounds (mainly ethnic Dutch, Moroccan-Dutch and Somali-Dutch). I will start with more formal interviews in June; this time was mostly meant for extending my network here in the UK and paying short visits to people I already know.

In London I met two people from the Netherlands, one a young woman who is studying here and the one, a young man, has lived in the UK for several years now working as a teacher at Islamic institutions. Unfortunately I wasn’t able to go to Manchester this time, but hopefully I will be there next time. In Leicester I had an interesting meeting with a very nice young Somali-Dutch-English (that’s how she identifies herself) lady and also with Yahya Birt. When walking to the Coffee Republic in Leicester he had an interesting question for me. As an anthropologist I seek explanation for people’s attitudes and behaviour but how do my anthropological paradigms relate to the narratives of my (often but certainly not always Salafi) interlocutors? A basic question, but always good to be reminded of that of course. You cannot take people’s own explanations as self-evident but you also want to do justice and be fair to their own ideas and narratives and take your informants seriously (one would be a lousy anthropologist if you do not).

The Somali-Dutch-English young lady told me about her past and how she (and her mother) migrated to the UK from the Netherlands and the kind of ‘culture shock’ that was. Leicester had a much more ‘multicultural’ and ‘Islamic’ ambiance referring to the way people dress, the availability of public prayer rooms in the shopping mall, the public call to prayer, and so on; at that time absent in the migrant area in the Netherlands where she lived. In Birmingham I visited one young man at home; which was basically a nice chat about my research and his plans for the future in the UK.

When I came back in London I had a meeting with Mohammed Aden Hassan who is doing research on young Somalis in London and their transnational modes of home and belonging. He migrated from the Netherlands to the UK and his story sounds very similar with regard to his school career in the Netherlands; due to various reasons he was placed at a low level education (you’d better do something with your hands) but once he (and his father) got aware of this, he slowly but surely worked his way up and is now a PhD student at Goldsmiths.

I’ve heard the stories about difficulties in Dutch education more often and it appears to be one of the main reasons for Dutch Somalis to move the UK (at least back in 2001/2002). Other reasons mentioned are more opportunities and easier ways of establishing your own business and a fear of ‘losing culture’ and becoming ‘too Dutch’ in the Netherlands whereas in the UK with a much larger Somali community that would be less the case. This of course doesn’t mean that Somali ‘culture’ (whatever people understand to be) does and did not change in the UK; it inevitably does. As do many migrants, Dutch Somalis had big ambitions, hopes and dreams upon arriving in the UK; I’m not sure how they did in general. I have come across a lot of success stories (but of course, those are the people willing to talk to me) but also some stories about broken families, lack of parental supervision, people whose hope and aspirations somehow faded away and now ‘doing nothing’ and stories about being involvement in crime and such.

Many people I have spoken to appear to look at the Netherlands with a mixture of astonishment (about the political developments, in particular the performances of Geert Wilders and his Freedom Party), nostalgia (about cleanliness, order, childhood) and try to be connected with the Netherlands in one way or the other. When in the UK most of the Dutch Somalis I have spoken to had Dutch Somali friends and returned to the Netherlands for holidays almost every year. Once they grow older (many migrated when they were in their early teens) they usually appear to be more and more connected to the UK through jobs, marriages and family life and their circle of friends subsequently becomes more diverse.

This time, as I already mentioned above, I also had the opportunity to talk with a young Turkish-Dutch lady studying in the UK. As she wants to do research on the debate about Islam in some Dutch newspapers I had the opportunity to share some of my thoughts with her on the topic. One of the things that struck me during my conversation with her is how she felt she had to account for herself, as Turkish/Dutch, Muslims and perhaps even as a student. I wasn’t looking for this but it appeared to me that everyone who recently migrated to the UK (let’s say in the last five years) has a similar experience. Being in the UK then becomes a way to escape the Dutch Islamdebates and its effects in daily life whereby usually negative definitions of ‘ethnicity’ ‘islam’ and ‘Muslim’ are imposed. People’s self-identifications, therefore are not only a response (as in a reaction-identity) to that but self-identification may also emerge as a result of the experience of being singled out, categorized, analyzed, surveyed and surveilled in policies, media and research and being held accountable not only for their own actions, but also for (in-)actions of others who are labelled as Muslims / Turks / Moroccans / Somali, and so forth. I’m working on an article right now that tries to deal with this issue in terms of resistance (see also my comment in Material Religion). (She also keenly observed on Twitter that I was also often defending myself and my research; I know more researchers active in public debates have such an experience. I’m not so sure if that is actually a good development because it means getting caught up in the us vs. them oppositions in public debates.)

The experience of being monitored, being part of identity politics in which one has no influence over the definitions being imposed, does not emanate only from the public debates but some also have similar experience being in particular Muslim networks. In their case the UK also grants them more anonymity (at least that is what they appear to seek). One of my interlocutors with whom I spoke told me about his experience in Dutch networks and their sometimes very hostile categorizations and denouncements of each other. Interestingly this person, who converted me into a Caramel Macchiato addict, came to me with the news of the abdiction of queen Beatrix. Like him many others were complaining about the problems in watching Dutch tv (news, sports, events) in the UK and therefore ‘missing out’. The Dutch is queen is certainly held in high regard among many Muslims I have spoken to, in the Netherlands and the UK and taken as a positive symbol of the Netherlands.

Of course, these are only very brief pre-liminary observations and I’m going back in June to some more research. I thank all the people who gave me the opportunity to meet them: it was fun, interesting and inspiring! For them, and those who I was unable to meet: hope to see you in June!

0 comments.

Religion in the Netherlands – The Rough Data

Posted on January 29th, 2013 by martijn.
Categories: Religion Other, Research International.

Contrary to what some people seem to think, the Netherlands does not have a national census every so many years. We do however have a huge archive that incluces almost every possible statistic you can imagine. Both academic and semi-academic/semi-governmental institutions have since long conducted surveys among people in the Netherlands. One of the most important themes is religion.

R. Eising, G. Kraaykamp, P. Scheepers and P. Thijs, have now published a data guide: Religion in Dutch Society – Documentation of a national survey on religious and secular attitudes and behaviour in 2011-2012:

This Data Guide provides the documentation of the research design, the sampling method, and the variables of the national Dutch survey Religion in Dutch Society 2011-2012 as part of general research program on social and cultural developments in the Netherlands. This cross-sectional survey is a replication and extension of six previous surveys that can be used to ascertain and analyse social trends in Dutch society from 1979-2012.

In 1979 a nation-wide survey called Secularisation and depillarisation in the Netherlands (Secularisering en ontzuiling in Nederland (SON)) was conducted. The aim of this survey was to investigate the influence of church involvement and religious beliefs on nonreligious attitudes and behaviours in contemporary
Dutch society.

Its documentation Religion in Dutch Society by Felling etal. (1986) and the corresponding data (in SPSS format) were made available to other researchers and were stored at Data Archiving and Networked Services – DANS.
[…]
This additional data collection for 2011-2012 improves possibilities to test hypotheses on processes of secularization and individualization, spanning a period of 30 years.
[…]
Most of the research questions that are studied in contemporary sociology can be related to three general themes: social inequality, social cohesion, and modernization. SOCON has particularly focused on the last two themes. Social cohesion includes the degree to which the members of a society are connected. At the micro-level, this can be assessed by measuring how individuals are integrated in social networks. Integration can occur at different levels: the micro-level (within families), the meso-level (within voluntary organizations, schools, work places), and the macro-level (i.e., connections with society at large). Modernization refers to developments in attitudes, life styles and careers. Due to several structural developments, Dutch society has changed its norms, life styles and life careers.

By looking at differentiation in modernization, issues of social cohesion are linked to macro-level change. More in particular, we have focused on the process of secularization and its consequences, in terms of declines in social cohesion, for political and moral attitudes and behaviours.

pp. 9-11

Although Muslims are included in the survey there isn’t much specified data on Muslims but there is a data on Islamophobia and perceptions about Muslims / Islam; a little more then I have seen so far.

We should be happy with these researchers putting their data guide online without any paywall. It does not only provide us with longitudanal statistics on religion but it also gives us an idea of how this type of research is actually done in the Netherlands.

Print, download & share

See also the website of DANS

Note that the data are made available by DANS. Neither the original collectors nor DANS bear any responsibility for the analysis or interpretation by others.

0 comments.

The Dutch 'Moroccans' Debate

Posted on January 26th, 2013 by martijn.
Categories: Multiculti Issues, Young Muslims.

The Dutch debates on integration have reached a new landmark moment: within a few weeks Dutch parliament will discuss the so-called ‘Moroccans Problem’. This term came about after a recent tragedy in the city of Almere (near Amsterdam) whereby several teenaged soccer players beat and kicked a volunteer linesman after a dispute that is not entirely clear yet. The man died the next day. At first reluctantly but after a few opinion articles in newspapers that followed the huge outcry on the internet the assailants were quickly called: ‘Moroccans’. This refers to the ethnic background of at least two young boys. Calling something by its name (benoemen), is used here as a rationale for identifying the problems (needed to tackle them) and to criticize multiculturalists who want to deny the problems. Of course, in dealing with societal issues some form of labelling of people seems inevitable, but at the same time the concepts used to classify people are not neutral or factual but implicitly take a position that often reflects a dominant discourse and a political agenda.
You need to a flashplayer enabled browser to view this YouTube video

Nationalism & Neo-Liberalism

The Euro-crisis may appear to have taken the top of the political agenda during the last elections, at the expense of integration / Islam but that was only at a superficial level. In reality neoliberalism met nationalism during the last election campaigns: it is quite remarkable how quickly particular stereotypes on southern Europe, in particular Greece, emerged after the news broke of their financial problems: unreliable, lazy, corrupt, you name it. The EU was blamed by politicians for most of the problems (conveniently shying away from the fact that national politicians make the EU) and parties such as the Freedom Party linked the EU with the problem of the so-called mass-migration. It was supposedly the EU who caused huge waves of migrants coming to the Netherlands (in fact the idea of mass-migration has been debunked by several experts) in particular the East-Europeans and the Muslims. It is in particular Wilders who has weaved together a strong anti-EU stand with anti-immigration and anti-austerity measures. Interestingly, and disturbingly, he is severely criticized on all these points but not so much on the connections he makes between the three themes.

Other parties however see culture (used for referring to migrants) also as problematic in their election campaigns and programmes. If the migrants are presented as beneficial at all (two parties; very few sentences) it is always in relation with something like ‘but there are problems as well’. Concrete measures are proposed that always restrict migrants in order to become compatible with ‘Dutch society’ or the punish them more than other citizens (for instance in the cases of domestic and other forms of family violence). And everything that remotely resembles multiculturalism should not be subsidized anymore. There are some differences between the parties with regard to issues such as dual citizenship, the ban on face-veiling, and some other discriminatory measures of the last government.

All parties do give some attention to the struggle against racism, homophobia and discrimination but often only in general slogans. In short a homogenized picture of the Dutch society is created in which the problems are caused by outsiders (unauthorized migrants, ‘Moroccans’, Muslims) while the problems among particular categories of migrants are denied, reduced to individual responsibility or othered through the discourse of culture. As Jolle Demmers and Sameer S. Mehendale argues the ‘faces of immigrants have served as ideal, identifiable flash points for new repertoires of belonging and othering’ in a neoliberal, ‘atomized’ society endulging in ‘fantasies of purity and the moralization of culture and citizenship’.

The Discourse of Moroccan Street Terrorists

In particular second generation Moroccan-Dutch youth have a bad reputation for causing trouble in the streets, being rude and insulting to women and for scoring high in many statistics on crime, unemployment and problems in education. Using the label ‘Moroccan’ only makes sense because of the dominant culture talk: Moroccan-Dutch youth cause problems, or more, they are a problem because of their culture which is perceived as macho and mysoginist, anti-western and violent. Much of the debate after the death of the referee was therefore about the relation between culture and crime. A flawed question because firstly it is based upon a homogenized and essentialist concept of culture that has no analytical value, and secondly although culture (in a non-essentalist version) always plays a role in crime it is impossible to determine a causal relation between culture and crime. Thirdly (and related to the former) because culture in the essentialized version is a ‘group-concept’ that has little value in explaining the behaviour of an individual.

In most of these accounts the underlying assumption is that Moroccan-Dutch youth should be educated into the ‘Dutch’ rules of conduct and the core values of Dutch society (in the idealized version being secular and upholding sexual freedoms) and in particular their parents should ‘shape up’ and ‘take responsibility’ for the actions of their children. That this type of analysis and its related ‘solution’ is part of the issue by (re-)producing Moroccan-Dutch as people out of place is entirely obscured. Dutch society has left the somewhat pacifying model of the 1990s with regard to the integration of migrants for a more confrontational model after 2000. This has however not resulted in closing the gap with regard to socio-economic inequality and neither with regard to convivial contacts. A recent report by the Netherlands Institute for Social Research (SCP) found that social contact between white native Dutch and the main immigrant groups (Moroccan-Dutch, Turkish-Dutch, Antillean-Dutch and Surinamese-Dutch) has actually decreased over the past 17 years. Half a century after the first Turkish and Moroccan guest workers arrived in the Netherlands, only 28% of Turkish-Dutch and 37% of Moroccan-Dutch identify themselves strongly as Dutch. And while their Dutch language skills have improved, immigrant groups felt less accepted in Dutch society in 2011 than in 2002. This however does not lead to the conclusion that something is wrong with the current model of integration (with its focus on cultural values) but re-affirms the image that something is wrong with (the culture of) migrants.

You need to a flashplayer enabled browser to view this YouTube video

Gender & Race

The debate is not only about culture, ethnicity and religion. It is also about gender and race. Gender in the sense that often the Moroccan-Dutch girls are seen as the symbols of upward social mobilitiy while being oppressed at the same time by Moroccan-Dutch / Muslim men. Furthermore the boys figure as the poster boy for what is wrong with multiculturalism, Islam and ‘Moroccan culture’ and in need of government intervention and being taught the appropriate model of masculinity in a secular liberal society. This is in particular clear after a Moroccan-Dutch woman stabbed and killed her daughter. This led immediately to the conclusion that we have a possible honour killing at hand here; again the focus on culture whilst calls for closer police monitoring.

Race is the other theme here. Although the Dutch discourse is not so much about race as it is about culture (a difference that has important consequences) there is certainly a racialization going on. First of all essentializing culture to such a degree that is seen as a causal factor in individual wrongdoings is a form of cultural determinism very close to the biological determinism that is part of some race discourse. Secondly, the body is an important marker of otherness. Recently a Turkish-Dutch young man requested a name change because with his ‘Turkish-sounding’ first name he was ‘mistaken’ to be a ‘foreigner’ and a ‘Muslim’ as he was ‘Dutch’ (the young man had an Turkish-Dutch father and ethnic Dutch mother). Moreover the newspaper described him as ‘looking Dutch‘. I don’t know how the young man actually looks like, but I think we can assume here the young man looks ‘white’. The reference here to ‘Turkish’ and ‘Muslim’ shows that skin, eyes and hair color are not (only) signifiers of the exotic other anymore but, through the intersection with ethnicity and Islam, have also come to embody the threatening other in the today’s political and every day imagination.

The Moroccans Debate as Flash Potential

The latter is of course also strongly related to Islam as a threat and apparently minor issues can still explode the Dutch debates for example a Dutch amusement park announcing to establish a Muslim prayer room and the controversy surrounding the ‘halal-homes’ in Amsterdam whereby a social-housing corporation reconstructed houses with partitions separating men and women. The fact that the term ‘halal-homes’ was an invention by a local newspaper, that the houses were fit for non-Muslims as well (actually enjoying it there and living there in larger numbers than before) was lost. The first example shows how the fear of Islamization partly comes about when arrangements for Muslims are made in particular areas that are connected to people’s daily lives, the second example shows how far this fear goes; it does not only come about in relation to public manifestations of Islam but even in relation to Muslims’ private living arrangements. It shows furthermore how superficial the perceived peace on integration issues actually is. Not only horrible events lead to outbursts but also relatively minor issues. This gives these issues a certain ‘flash potential of identity politics’ as explained by Hagendoorn and Sniderman: the speed with which large numbers can be mobilized in opposition to multiculturalism and that serves as an excellent repertoire for politicians to make use of and and to keep the image of the ideal moral community where things like these ‘just not happen’ intact.

The culture talk in integration masks the ways different modes of exclusion and makes it actually harder to pin down: ‘we are not excluding people, we work very hard to integrate them’. The problems with Moroccan-Dutch are then not problems of a society lacking social cohesion, or of a social category at the bottom of the socio-economic hierarchies or problems of families that to some extend are disintegrated, but problems of ‘Moroccan culture’ that appears to be just impossible (or reifying it: unwilling) to assimilate.

Paradox of resistance
All of this leads to a problematic paradox for migrants. The understandable emotions over the death of a referee are channelled through defining a particular social category, Moroccan-Dutch, as a problem: ‘Moroccan’. Being defined as a problem is problematic for people and resistance among Moroccan-Dutch people against such labelling (for example by saying, no not all Moroccans are like this, or yes there are problems but look at how well some of us do) is bringing about the accusation of having a victim mentality. Something that does not belong to a liberal society where people take responsibility for their actions.

At the same time individual Moroccan-Dutch are turned into representatives of ‘their own group’  through the label ‘Moroccan’ and they are held accountable for the actions of others. Protest against the exclusion that occurs by being labelled as a problem therefore leads to the accusation of (still) not being integrated enough and ‘not willing or able to face the facts’. Events such as the death of the referee than brings about the question ‘What more do we need to do for/with them’? Here the public statements (or myths) of the Netherlands as a freedom loving, tolerant country turn into racist and intolerant forms of politics while the individual experiences among Moroccan-Dutch of being excluded are re-affirmed, discarded and to a certain extent made invisible through the discourse of integration.

6 comments.

The Dutch ‘Moroccans’ Debate

Posted on January 26th, 2013 by martijn.
Categories: Multiculti Issues, Young Muslims.

The Dutch debates on integration have reached a new landmark moment: within a few weeks Dutch parliament will discuss the so-called ‘Moroccans Problem’. This term came about after a recent tragedy in the city of Almere (near Amsterdam) whereby several teenaged soccer players beat and kicked a volunteer linesman after a dispute that is not entirely clear yet. The man died the next day. At first reluctantly but after a few opinion articles in newspapers that followed the huge outcry on the internet the assailants were quickly called: ‘Moroccans’. This refers to the ethnic background of at least two young boys. Calling something by its name (benoemen), is used here as a rationale for identifying the problems (needed to tackle them) and to criticize multiculturalists who want to deny the problems. Of course, in dealing with societal issues some form of labelling of people seems inevitable, but at the same time the concepts used to classify people are not neutral or factual but implicitly take a position that often reflects a dominant discourse and a political agenda.
You need to a flashplayer enabled browser to view this YouTube video

Nationalism & Neo-Liberalism

The Euro-crisis may appear to have taken the top of the political agenda during the last elections, at the expense of integration / Islam but that was only at a superficial level. In reality neoliberalism met nationalism during the last election campaigns: it is quite remarkable how quickly particular stereotypes on southern Europe, in particular Greece, emerged after the news broke of their financial problems: unreliable, lazy, corrupt, you name it. The EU was blamed by politicians for most of the problems (conveniently shying away from the fact that national politicians make the EU) and parties such as the Freedom Party linked the EU with the problem of the so-called mass-migration. It was supposedly the EU who caused huge waves of migrants coming to the Netherlands (in fact the idea of mass-migration has been debunked by several experts) in particular the East-Europeans and the Muslims. It is in particular Wilders who has weaved together a strong anti-EU stand with anti-immigration and anti-austerity measures. Interestingly, and disturbingly, he is severely criticized on all these points but not so much on the connections he makes between the three themes.

Other parties however see culture (used for referring to migrants) also as problematic in their election campaigns and programmes. If the migrants are presented as beneficial at all (two parties; very few sentences) it is always in relation with something like ‘but there are problems as well’. Concrete measures are proposed that always restrict migrants in order to become compatible with ‘Dutch society’ or the punish them more than other citizens (for instance in the cases of domestic and other forms of family violence). And everything that remotely resembles multiculturalism should not be subsidized anymore. There are some differences between the parties with regard to issues such as dual citizenship, the ban on face-veiling, and some other discriminatory measures of the last government.

All parties do give some attention to the struggle against racism, homophobia and discrimination but often only in general slogans. In short a homogenized picture of the Dutch society is created in which the problems are caused by outsiders (unauthorized migrants, ‘Moroccans’, Muslims) while the problems among particular categories of migrants are denied, reduced to individual responsibility or othered through the discourse of culture. As Jolle Demmers and Sameer S. Mehendale argues the ‘faces of immigrants have served as ideal, identifiable flash points for new repertoires of belonging and othering’ in a neoliberal, ‘atomized’ society endulging in ‘fantasies of purity and the moralization of culture and citizenship’.

The Discourse of Moroccan Street Terrorists

In particular second generation Moroccan-Dutch youth have a bad reputation for causing trouble in the streets, being rude and insulting to women and for scoring high in many statistics on crime, unemployment and problems in education. Using the label ‘Moroccan’ only makes sense because of the dominant culture talk: Moroccan-Dutch youth cause problems, or more, they are a problem because of their culture which is perceived as macho and mysoginist, anti-western and violent. Much of the debate after the death of the referee was therefore about the relation between culture and crime. A flawed question because firstly it is based upon a homogenized and essentialist concept of culture that has no analytical value, and secondly although culture (in a non-essentalist version) always plays a role in crime it is impossible to determine a causal relation between culture and crime. Thirdly (and related to the former) because culture in the essentialized version is a ‘group-concept’ that has little value in explaining the behaviour of an individual.

In most of these accounts the underlying assumption is that Moroccan-Dutch youth should be educated into the ‘Dutch’ rules of conduct and the core values of Dutch society (in the idealized version being secular and upholding sexual freedoms) and in particular their parents should ‘shape up’ and ‘take responsibility’ for the actions of their children. That this type of analysis and its related ‘solution’ is part of the issue by (re-)producing Moroccan-Dutch as people out of place is entirely obscured. Dutch society has left the somewhat pacifying model of the 1990s with regard to the integration of migrants for a more confrontational model after 2000. This has however not resulted in closing the gap with regard to socio-economic inequality and neither with regard to convivial contacts. A recent report by the Netherlands Institute for Social Research (SCP) found that social contact between white native Dutch and the main immigrant groups (Moroccan-Dutch, Turkish-Dutch, Antillean-Dutch and Surinamese-Dutch) has actually decreased over the past 17 years. Half a century after the first Turkish and Moroccan guest workers arrived in the Netherlands, only 28% of Turkish-Dutch and 37% of Moroccan-Dutch identify themselves strongly as Dutch. And while their Dutch language skills have improved, immigrant groups felt less accepted in Dutch society in 2011 than in 2002. This however does not lead to the conclusion that something is wrong with the current model of integration (with its focus on cultural values) but re-affirms the image that something is wrong with (the culture of) migrants.

You need to a flashplayer enabled browser to view this YouTube video

Gender & Race

The debate is not only about culture, ethnicity and religion. It is also about gender and race. Gender in the sense that often the Moroccan-Dutch girls are seen as the symbols of upward social mobilitiy while being oppressed at the same time by Moroccan-Dutch / Muslim men. Furthermore the boys figure as the poster boy for what is wrong with multiculturalism, Islam and ‘Moroccan culture’ and in need of government intervention and being taught the appropriate model of masculinity in a secular liberal society. This is in particular clear after a Moroccan-Dutch woman stabbed and killed her daughter. This led immediately to the conclusion that we have a possible honour killing at hand here; again the focus on culture whilst calls for closer police monitoring.

Race is the other theme here. Although the Dutch discourse is not so much about race as it is about culture (a difference that has important consequences) there is certainly a racialization going on. First of all essentializing culture to such a degree that is seen as a causal factor in individual wrongdoings is a form of cultural determinism very close to the biological determinism that is part of some race discourse. Secondly, the body is an important marker of otherness. Recently a Turkish-Dutch young man requested a name change because with his ‘Turkish-sounding’ first name he was ‘mistaken’ to be a ‘foreigner’ and a ‘Muslim’ as he was ‘Dutch’ (the young man had an Turkish-Dutch father and ethnic Dutch mother). Moreover the newspaper described him as ‘looking Dutch‘. I don’t know how the young man actually looks like, but I think we can assume here the young man looks ‘white’. The reference here to ‘Turkish’ and ‘Muslim’ shows that skin, eyes and hair color are not (only) signifiers of the exotic other anymore but, through the intersection with ethnicity and Islam, have also come to embody the threatening other in the today’s political and every day imagination.

The Moroccans Debate as Flash Potential

The latter is of course also strongly related to Islam as a threat and apparently minor issues can still explode the Dutch debates for example a Dutch amusement park announcing to establish a Muslim prayer room and the controversy surrounding the ‘halal-homes’ in Amsterdam whereby a social-housing corporation reconstructed houses with partitions separating men and women. The fact that the term ‘halal-homes’ was an invention by a local newspaper, that the houses were fit for non-Muslims as well (actually enjoying it there and living there in larger numbers than before) was lost. The first example shows how the fear of Islamization partly comes about when arrangements for Muslims are made in particular areas that are connected to people’s daily lives, the second example shows how far this fear goes; it does not only come about in relation to public manifestations of Islam but even in relation to Muslims’ private living arrangements. It shows furthermore how superficial the perceived peace on integration issues actually is. Not only horrible events lead to outbursts but also relatively minor issues. This gives these issues a certain ‘flash potential of identity politics’ as explained by Hagendoorn and Sniderman: the speed with which large numbers can be mobilized in opposition to multiculturalism and that serves as an excellent repertoire for politicians to make use of and and to keep the image of the ideal moral community where things like these ‘just not happen’ intact.

The culture talk in integration masks the ways different modes of exclusion and makes it actually harder to pin down: ‘we are not excluding people, we work very hard to integrate them’. The problems with Moroccan-Dutch are then not problems of a society lacking social cohesion, or of a social category at the bottom of the socio-economic hierarchies or problems of families that to some extend are disintegrated, but problems of ‘Moroccan culture’ that appears to be just impossible (or reifying it: unwilling) to assimilate.

Paradox of resistance
All of this leads to a problematic paradox for migrants. The understandable emotions over the death of a referee are channelled through defining a particular social category, Moroccan-Dutch, as a problem: ‘Moroccan’. Being defined as a problem is problematic for people and resistance among Moroccan-Dutch people against such labelling (for example by saying, no not all Moroccans are like this, or yes there are problems but look at how well some of us do) is bringing about the accusation of having a victim mentality. Something that does not belong to a liberal society where people take responsibility for their actions.

At the same time individual Moroccan-Dutch are turned into representatives of ‘their own group’  through the label ‘Moroccan’ and they are held accountable for the actions of others. Protest against the exclusion that occurs by being labelled as a problem therefore leads to the accusation of (still) not being integrated enough and ‘not willing or able to face the facts’. Events such as the death of the referee than brings about the question ‘What more do we need to do for/with them’? Here the public statements (or myths) of the Netherlands as a freedom loving, tolerant country turn into racist and intolerant forms of politics while the individual experiences among Moroccan-Dutch of being excluded are re-affirmed, discarded and to a certain extent made invisible through the discourse of integration.

6 comments.

Op Patrouille: De Grenzen In De Publieke Ruimte

Posted on January 21st, 2013 by martijn.
Categories: Activism, Notes from the Field, Public Islam, Religious and Political Radicalization.

Afgelopen week was er rumoer over moslims die in de straten van Londen zouden ‘patrouilleren’. Zoveel rumoer dat de PVV het nodig vond om er vragen over te stellen. Aangezien ik nu toch in Londen ben, dacht ik hier maar eens even in te duiken en zelf te gaan kijken in Whitechapel.

Wat is er aan de hand?

Het gaat hier om een groepje dat zich ‘Muslim Patrol’ noemt en dat in Whitechapel zou rondlopen. Als die zogenaamde ‘Muslim Patrol’ het zou laten bij mensen te vragen niet op straat te drinken, was dat wellicht nog één ding aangezien Whitechapel deels een door de plaatselijke autoriteiten vastgestelde alcoholvrije zone is. Maar men benaderde ook vrouwen die volgens hen niet passend gekleed waren en mensen die bij een moskee liepen.

Muslim Patrol had een eigen videokanaal op Youtube dat inmiddels echter is verwijderd. De videos zijn nog wel op Liveleak te zien.

En:

In de videos hoort u mensen zeggen ‘This is a Muslim area. Muslim patrol the area‘. Een jonge vrouw die wordt aangesproken zegt dat ze geschokt is: ‘this is Great Britain‘, waarop één van de mannen antwoord ‘We don’t care. It’s not so Great Britain‘. (Met de nadruk op ‘Great’). Dat blanke vrouwen ‘naked animals with no self respect‘ worden genoemd, ben ik niet tegen gekomen hoewel dat wel in de berichtgeving vermeld wordt. Wat je wel kunt horen in het filmpje over de posters is:

From women walking the street dressed like complete naked animals with no self respect, to drunk people carrying alcohol, to drunks being killed in the middle of the road, we try our best to capture and forbid it all

Een subtiel verschil met de verwijzing in de berichtgeving, maar toch. Het is vergelijkbaar met de term ‘kopvoddentax’ van de PVV maar dan gericht aan vrouwen die niet kuis genoeg gekleed gaan volgen de normen van de Muslim Patrol. De video over de poster laat zien dat H&M posters met schaarsgekleede vrouwen worden afgedekt. Volgens de mannen is dat gedaan door moslims, maar daar is geen bewijs voor.

Verklaring van de East-London moskee

De East-London Mosque (de grote moskee in deze buurt) heeft in een officiële verklaring direct afstand genomen van deze praktijken:

Unwelcome ‘patrols’ – 17 Jan 2013

Individuals claiming to be self-styled ‘Muslim patrols’ have been harassing members of the public on the streets of east London late at night, including outside our mosque after it has closed. They have anonymously uploaded their exploits to the internet.

These actions are utterly unacceptable and clearly designed to stoke tensions and sow discord. We wholly condemn them. The East London Mosque is committed to building co-operation and harmony between all communities in this borough. The actions of this tiny minority have no place in our faith nor on our streets.

Earlier this week we contacted the Police and the local authorities to alert them to the presence of these individuals and video. We advise anyone who has been harassed by these individuals to contact the Police.

We will monitor the situation closely and our Imams will be speaking out against such actions.

Ook tijdens de vrijdagpreek werd hier aandacht aan besteed door de imam Shams ad Duha:

You need to a flashplayer enabled browser to view this YouTube video
Kortgezegd zou de imam volgens anderen het volgende gezegd hebben:

Shaykh Shams Ad Duha is basically saying that in sharia it is impermissible for a Muslim to stop a non-Muslim drinking alcohol or eating pig meat in an Islamic country, not only that but the state has the obligation to protect the rights of non-Muslims of carrying out these things because to them they are allowed. Therefore Muslims have no right imposing their views here.

De reacties zo her en der, ook in Nederland, laten zien dat alles wat moslims doen behoorlijk onder het vergrootglas ligt. Niet alleen de intimiderende technieken spelen hier een rol, maar dat moslims überhaupt de straat op gaan om (een bepaalde) orde te bewaren is genoeg om de wenkbrauwen te doen fronsen en te spreken over sharia-politie. Er zijn meerdere plekken in Engeland waar zoiets gaande is en waar soms gesproken wordt over een ‘sharia-zone’. Het is echter niet altijd duidelijk wat nu de status is. Op sommige van die plekken is er duidelijk sprake van verloedering en overlast door mensen op straat die dronken zijn. Dat geldt ook voor Whitechapel. Een gebied dat niet alleen bekend is omdat Jack the Ripper hier vroeger de straten onveilig maakte, maar ook omdat (althans delen ervan) behoorlijk verloederd zijn en waar veel migranten wonen. Door die verloedering is zo’n buurtwacht vaak niet meer dan een poging tot het terug brengen van een orde. Is het zoiets als ‘Attentie: Buurtpreventie’? Een teken dat aangeeft dat het in de wijk juist niet helemaal goed zit, in plaats van dat het een paradijsje is. Het geeft dan eerder een wens aan dan een feit of daadwerkelijke handeling.

Update 1: Carel Brendel wijst mij er niet geheel onterecht op dat de op staat aanwezige burgerwachten die we in Nederland kennen een beter voorbeeld hier zou zijn geweest dan het ‘passieve’ buurtpreventie. Verder stelt hij: “Het recht van de rechtsstaat moet gelden in een buurt. Niet het recht van (al of niet doorgeschoten) gelovigen.” 

Het ‘goede’ en het ‘kwade’?

In dit geval was er duidelijk meer aan de hand. Mensen spraken anderen aan en niet al te fijnzinnig. Voor deze mannen is dat onderdeel van het principe ‘het verbieden van het kwade en het gebieden van het goede’. Dat kan op drie manieren: in gedachte, woord en fysieke handeling. Zij kiezen juist voor het laatste. Of ze ook te maken hebben met het bedekken van de posters is mij onduidelijk; in het filmpje wordt gezegd dat de daders moslims zijn. Betekent dat dat de makers van de film dat niet zelf gedaan hebben? Er is geen bewijs voor wie het dan wel gedaan heeft. Het verbranden van de posters lijkt me overigens wel hun werk.

De mannen hebben waarschijnlijk geen banden met de East London Mosque (in formele zin, dat wil niet zeggen dat ze nooit die moskee bezoeken). De boodschap van de moskee zal dan ook op hen niet veel indruk maken (of zelfs bevestigen wat ze al dachten). Toen ik er was, zaterdag, was er niettemin geen sprake van ‘Muslim patrol’ in het aangegeven van gebied van Whitechapel.

Vastleggen en bewaken van morele grenzen

Een dergelijke buurtwacht omstreden zoals eerder ook al bleek in Den Haag toen de As Soennah moskee, enigszins triomfalistisch, aankondigde mee te doen met de buurtwacht tijdens oud en nieuw. Daarbij werd, net als nu, van shariapolitie gesproken. Waar dus enerzijds een buurtwacht in Whitechapel probeert het gedrag van mensen in de openbare ruimte te surveilleren en te reguleren door een soort eigenstandige moslim straatpatrouille, proberen politieke partijen, in dit geval de PVV, eveneens het gedrag van mensen in de openbare ruimte te surveilleren en te reguleren door een secularistische (en in dit geval van anti-islamitische) patrouille in het parlement en in de media. Daartussen zitten in in ieder geval het bestuur van het stadsdeel en de East-London moskee die ieder op hun manier proberen de grenzen van het publieke domein te bewaren met iets minder nadruk op ‘identity politics’ en iets meer op de kunst van het samenleven.

Update 2:
Er is een nieuwe video opgedoken van deze mannen, waarin te zien is hoe ze een man benaderen en roepen: ‘dirty, bloody fag’. Zie Secular Europe.

Update 3:

Inmiddels heb ik hier in Londen met iemand gesproken die enkele dagen per week werkt in die buurt waar de filmpjes zich afspelen; ook op die bewuste dagen. Hij zegt zelf er nooit iets van gemerkt te hebben van een dergelijke patrouille. Niettemin is het wel duidelijk dat er in die buurt gefilmd is waar deze persoon ook werkt iets wat hij ook niet heeft gemerkt. Deze persoon houdt zelf rekening met een een actie van losgeslagen jongeren die wellicht serieus zijn, maar misschien ook wel een grap willen uithalen. Als ze serieus zijn, zo stelt mijn gesprekspartner, dan is het wel vreemd. Op deze manier scheppen ze immers vooral afkeur en een slecht imago, terwijl het er ook te amateuristisch uit zou zien voor een doelbewuste publicitaire actie. Wat het ook moge zijn, is mijn stelling, we dienen niet zomaar klakkeloos aan te nemen wat we op die filmpjes denken te zien. Er blijven teveel vragen over.

Update 4:

Zondag 20 januari is één van de mannen gearresteerd in Acton; zo’n veertig minuten van Whitechapel (met de metr0) . Na de arrestatie van deze 22-jarige man, heeft maandag 21 januari een 19-jarige man zich gemeld bij een politie-bureau in Oost-Londen. Ze zijn ge-arresteerd vanwege verstoring van de openbare orde en, hangende het onderzoek, vrijgelaten. Intussen heeft Anjem Choudary, leider van het radicale Islam4Uk de voorbeeld organisatie voor o.a. Sharia4Belgium, zijn steun uitgesproken voor de twee mannen.

4 comments.

Moslims & Onderzoek: Van Survey naar Surveillance?

Posted on January 17th, 2013 by martijn.
Categories: anthropology, ISIM/RU Research, Islam in the Netherlands, Method, Notes from the Field, Public Islam, State of Science.

In november kwam het SCP rapport Moslim in Nederland uit. Ik had het voorrecht om in dit rapport een reflectie-hoofdstuk te mogen schrijven en heb die kans aangegrepen om enerzijds kritisch te reflecteren op het onderzoek en de onderzoeksresultaten en anderzijds een kritisch licht te laten schijnen over de stand van zaken over onderzoek naar moslims in Nederland. Daarbij had ik volledig de vrije hand en dat siert de makers van dit rapport, Mieke Maliepaard en Merove Gijsberts. Het rapport geeft een grillig en soms tegenstrijdig beeld van moslims in Nederland en doet dat op een veel verfijndere manier dan gebruikelijk is in veel Europese surveys.

De laatste jaren is er heel wat onderzoek verschenen, onder meer van mijn hand, maar ook van anderen. Over het algemeen heel degelijk onderzoek. Maar dat onderzoek en de daarbij behorende media-aandacht brengt wel enkele zaken aan het licht die voor zowel media als voor onderzoekers de moeite waard zijn om eens nader te bekijken. Ik ga niet uit van het rapport zelf, maar van de reacties uit mijn onderzoeksgroep (en anderen) over dat rapport.

Vraagtekens bij de intenties

Er verschijnt nogal wat statistisch en kwalitatief onderzoek naar moslims en/of migranten in Nederland. Na het rapport Moslim in Nederland kwam eind 2012 ook nog het Jaarrapport Integratie (CBS) uit en een rapport over de sociaal-culturele integratie (SCP). Hiervoor was minder aandacht aangezien het ‘Marokkanenprobleem’ alles naar de achtergrond verdreef. Toen het SCP onderzoek Moslim in Nederland uit kwam verzuchtte één van mijn ‘volgsters’ op Twitter:

Steeds meer moslims van de tweede geneartie gaan naar de moskee. Dat is één van de conclusies uit een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. […] En wat wil dat zeggen? Jammer genoeg krijg je vaak negatief gevoel bij dit soort berichten. Wat is de intentie van dit onderzoek?

Op mijn vraag aan haar waarom ze er een negatief gevoel bij krijgt, antwoordt ze:

Na de vele negatieve berichten over de Islam etc zal dit geen welgemeend initiatief zijn. Bijhouden van de islam groei in Nderland? Ik verwees haar naar het rapport zelf en naar mijn eigen hoofdstuk daarin en ze stelde Waarom nou weer de islam? Wat zijn de bedoelingen van dit onderzoek? Bang voor potentiële terroristen? En dat soort vragen draaien er door mijn hoofd bij het lezen of horen hiervan. Gezien de negativiteit van de afgelopen jaren zie ik niet meteen het positieve hiervan in. Vandaar mijn uitspraak….

Deze reacties staan niet op zichzelf. In mijn onderzoekskring van meer religieus-politiek activistische moslims (waar de desbetreffende dame op Twitter geen onderdeel van uitmaakt) worden voortdurend dit soort opmerkingen gemaakt en vraagt men zich soms ook af of onderzoekers niet van de AIVD zijn. Anderen reageren onverschillig maar zetten toch ook zo hun vraagtekens bij de politieke motieven achter al het onderzoek.
En dat is ook niet zo vreemd.

Zoals ik al schreef in mijn hoofdstuk in het SCP rapport lijkt de categorie ‘moslims’ te zijn verworden tot een politieke categorie waarmee ‘iets’ moet gebeuren. Vooral na 2001 en 2004 is er een enorme hausse gekomen aan onderzoek over mogelijke radicalisering en staat de discussie over islam steeds meer in het teken van geweld en mogelijke dreigingen. De relatie tussen onderzoek en probleemcategorieën in de samenleving is een aloude, die ook niet alleen betrekking heeft op moslims. In het bijzonder statistisch onderzoek heeft haar wortels in de behoefte van natie-staten om haar bevolking in kaart te brengen, te analyseren en vervolgens te reguleren. Maar natuurlijk is niet alleen de overheid belanghebbende bij onderzoek. Ook zelforganisaties, media, politici maken er gebruik van. Dat doen ze soms op manieren die voorbij gaan aan de intenties van de onderzoekers en hun onderzoeksresultaten.

Moslims tellen: integratie, religie en veiligheid

Door middel van onderzoek kan de complexiteit van het dagelijks leven worden vertaald in concrete, telbare variabelen die informatie opleveren over bepaalde verschijnselen, ontwikkelingen en (causale) verbanden. Maar dit gebeurt natuurlijk niet buiten een politieke context om. Het is niet voor niets dat veel onderzoek in Europa gaat over de wisselwerking tussen integratie, religie en veiligheid. Binnen dit onderzoek staan dan vaak ook nog eens  de problemen centraal die de Nederlandse staat heeft met moslims en migranten; vaak vertaald als ‘problemen van de Nederlandse samenleving met moslims’. En als dat niet centraal staat (er is immers nog wel meer te onderzoeken dan dat) dan is dat wel wat er in de pers uitgehaald wordt waarbij allerlei nuanceringen verdwijnen en journalisten vaak problemen hebben met het onderscheid tussen correlatie, kans en causaliteit. Zo werkt nieuws natuurlijk ook; een bericht moet nieuwswaardig zijn en wat dat wel of niet is, wordt mede bepaald door de politieke context.

Daarbij is de journalistiek vaak op zoek naar extremen. Ter verduidelijking een voorbeeld dat niet betrekking heeft op dit onderwerp. In mei vorig jaar vroeg een journalist van de Volkskrant naar leerlingen die met de voorbereiding op hun eindexamen bezig waren: ‘Liefst lui of juist zeer geordend’. Dit is zo ongeveer hetzelfde als aan een moslim prediker vragen: bent nu nog steeds radicaal of juist gematigd geworden? Men zoekt naar extremen waarbij het erop lijkt dat lui / geordend of gematigd / radicaal de opposities zijn die er daadwerkelijk toe doen. Iets dergelijks zien we ook terug in de discussie over integratie naar aanleiding van de recente rapporten van het SCP en het CBS. We willen graag weten hoe religieus die moslims nou eigenlijk zijn. Dat willen we overigens ook weten van christenen, maar de politieke context daarvan is toch een andere.

Het panopticon

Het samenspel tussen politiek, beleid, media en onderzoek lijkt te leiden tot een soort panopticon. Dit is een koepelgevangenis waarbij gevangenen de gevangenisbewaarder niet kunnen zien, maar wel voortdurend het vermoeden hebben dat een onzichtbare bewaker hen in de gaten houdt. Of die bewaker er nu is of niet, door het gevoel voortdurend gesurveilleerd te worden passen de gevangenen hun gedrag aan zodat het in overeenstemming is met de reglementen van de gevangenis.

De wisselwerking en de nauwe relatie tussen politiek, beleid, media en onderzoek zorgt ook voor een panopticon. Het gaat er niet om dat het slecht onderzoek zou zijn (dat is het niet) of dat de media alleen negatief berichten over moslims (dat is niet het geval) of dat beleid wel of niet stigmatiserend zou zijn. Het gaat erom, en dat blijkt ook de eerder genoemde reacties, dat moslims in ieder geval het gevoel hebben dat er continue op hen wordt gelet, dat ze gespreksonderwerp zijn en dat er definities en tegenstellingen worden opgelegd. En dat hen direct of indirect gevraagd wordt daden van anderen die ook als moslim worden aangemerkt te verklaren, er verantwoording voor te nemen en er afstand van te nemen.

Dat laatste is ook precies wat er gebeurt. Zo wordt ook in veel islamitische gezinnen verwezen naar salafisme als radicaal. Een ander voorbeeld is de recente discussie tussen Said el Hajji en Mohammed Cheppih naar aanleiding van een preek van de laatste. (Preek Cheppih, Open Brief El Hajji, Reactie Cheppih, Reactie El Hajji). Waar Said el Hajji in een open brief aan Mohammed Cheppih de gesloten van de ‘Marokkaanse’ opvoeding en het gebrek aan experimenteerruimte ter discussie stelde en pleitte voor vrijheid én verantwoordelijkheid, reageerde de laatste met een pleidooi voor meer tolerantie en insluiting. Beiden hanteren hier een seculier-liberaal perspectief met opmerkelijk weinig aandacht voor uitsluiting. Beiden lijken te denken en te reageren vanuit een homogeen cultuurbegrip waarbij de Islam staat tegenover de Marokkaanse cultuur en beide ook tegenover de Nederlandse samenleving worden gezet. Waarbij Cheppih wel de islam wil behouden en bevorderen, ook in de opvoeding, wil Said El Hajj juist een ‘democratische opvoeding’ en valt hij Cheppih aan op zijn klaarblijkelijk behoudend geachte opvattingen.

Het idee echter dat men zich moet aanpassen en dat er ergens binnen ‘eigen groep’ een probleem zit, lijkt niet ter discussie te staan. Evenmin dat ‘de’ Marokkaanse gemeenschap of ‘de’ moslimgemeenschap hier dus iets mee moet doen. Maar het begint er natuurlijk mee dat beide heren überhaupt reageren op een debat dat wordt gekenmerkt door de term ‘Marokkanenprobleem’. Men voelt zich aangesproken om te reageren en dat is precies zoals een panopticon werkt. Dat Cheppih zich voortdurend aangesproken voelt als ‘enge moslim’ of ‘radicaal’ (en inderdaad ook als zodanig aangesproken wordt) laat ook de surveillance van moslims zien de problemen die men heeft om er aan te ontsnappen. Ik besef dat ik dat schrijf vanuit een geprivilieerde positie: niemand die mij iets doet als ik niet reageer op het debat. Als Marokkaanse Nederlander of moslim zou dat veel moeilijker zijn en zou het consequenties hebben (nemen ze geen afstand?).

Onderzoek naar moslims

Dit alles is zeker niet bedoeld als inhoudelijke kritiek op de verschillende integratie en islamsurveys in Nederland. Temeer omdat de genoemde punten net zo goed gelden voor kwalitatief onderzoek zoals, ja inderdaad, dat van mij. Het roept wel wat vragen op over onderzoek naar moslims. Draagt het onderzoek bij aan bestendiging van bestaande ongelijkheden of juist niet? Is het beeld dat wetenschappers over een verschijnsel produceren eenzijdig? En zeker in een situatie waarin het onderzoeksveld per definitie gepolitiseerd is zoals bij moslims en islam:  wat is de relatie tussen de kennis die we als wetenschappers produceren en ontwikkelingen als politisering van moslims als onderwerp van publiek debat en object van beleid? De hoge identificatie met islam die het SCP vindt, hoeft niet te maken hebben met ervaren negatieve reacties; het is geen reactie daarop. Maar men ervaart dus wel dat men voortdurend onder de loep ligt en dat anderen weer wat van hen moeten. Wanneer we dus aan mensen de vraag stellen ‘Bent u moslim?’ is dat een andere type vraag dan ‘Bent u christelijk’ simpelweg omdat de politieke context ervan anders is en wellicht ook omdat de ervaringen van de respondent anders zijn. Als dat zo is, weten we dan eigenlijk nog wel wat we onderzoeken?

0 comments.

Moslims & Onderzoek: Van Survey naar Surveillance?

Posted on January 17th, 2013 by martijn.
Categories: anthropology, ISIM/RU Research, Islam in the Netherlands, Method, Notes from the Field, Public Islam, State of Science.

In november kwam het SCP rapport Moslim in Nederland uit. Ik had het voorrecht om in dit rapport een reflectie-hoofdstuk te mogen schrijven en heb die kans aangegrepen om enerzijds kritisch te reflecteren op het onderzoek en de onderzoeksresultaten en anderzijds een kritisch licht te laten schijnen over de stand van zaken over onderzoek naar moslims in Nederland. Daarbij had ik volledig de vrije hand en dat siert de makers van dit rapport, Mieke Maliepaard en Merove Gijsberts. Het rapport geeft een grillig en soms tegenstrijdig beeld van moslims in Nederland en doet dat op een veel verfijndere manier dan gebruikelijk is in veel Europese surveys.

De laatste jaren is er heel wat onderzoek verschenen, onder meer van mijn hand, maar ook van anderen. Over het algemeen heel degelijk onderzoek. Maar dat onderzoek en de daarbij behorende media-aandacht brengt wel enkele zaken aan het licht die voor zowel media als voor onderzoekers de moeite waard zijn om eens nader te bekijken. Ik ga niet uit van het rapport zelf, maar van de reacties uit mijn onderzoeksgroep (en anderen) over dat rapport.

Vraagtekens bij de intenties

Er verschijnt nogal wat statistisch en kwalitatief onderzoek naar moslims en/of migranten in Nederland. Na het rapport Moslim in Nederland kwam eind 2012 ook nog het Jaarrapport Integratie (CBS) uit en een rapport over de sociaal-culturele integratie (SCP). Hiervoor was minder aandacht aangezien het ‘Marokkanenprobleem’ alles naar de achtergrond verdreef. Toen het SCP onderzoek Moslim in Nederland uit kwam verzuchtte één van mijn ‘volgsters’ op Twitter:

Steeds meer moslims van de tweede geneartie gaan naar de moskee. Dat is één van de conclusies uit een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. […] En wat wil dat zeggen? Jammer genoeg krijg je vaak negatief gevoel bij dit soort berichten. Wat is de intentie van dit onderzoek?

Op mijn vraag aan haar waarom ze er een negatief gevoel bij krijgt, antwoordt ze:

Na de vele negatieve berichten over de Islam etc zal dit geen welgemeend initiatief zijn. Bijhouden van de islam groei in Nderland? Ik verwees haar naar het rapport zelf en naar mijn eigen hoofdstuk daarin en ze stelde Waarom nou weer de islam? Wat zijn de bedoelingen van dit onderzoek? Bang voor potentiële terroristen? En dat soort vragen draaien er door mijn hoofd bij het lezen of horen hiervan. Gezien de negativiteit van de afgelopen jaren zie ik niet meteen het positieve hiervan in. Vandaar mijn uitspraak….

Deze reacties staan niet op zichzelf. In mijn onderzoekskring van meer religieus-politiek activistische moslims (waar de desbetreffende dame op Twitter geen onderdeel van uitmaakt) worden voortdurend dit soort opmerkingen gemaakt en vraagt men zich soms ook af of onderzoekers niet van de AIVD zijn. Anderen reageren onverschillig maar zetten toch ook zo hun vraagtekens bij de politieke motieven achter al het onderzoek.
En dat is ook niet zo vreemd.

Zoals ik al schreef in mijn hoofdstuk in het SCP rapport lijkt de categorie ‘moslims’ te zijn verworden tot een politieke categorie waarmee ‘iets’ moet gebeuren. Vooral na 2001 en 2004 is er een enorme hausse gekomen aan onderzoek over mogelijke radicalisering en staat de discussie over islam steeds meer in het teken van geweld en mogelijke dreigingen. De relatie tussen onderzoek en probleemcategorieën in de samenleving is een aloude, die ook niet alleen betrekking heeft op moslims. In het bijzonder statistisch onderzoek heeft haar wortels in de behoefte van natie-staten om haar bevolking in kaart te brengen, te analyseren en vervolgens te reguleren. Maar natuurlijk is niet alleen de overheid belanghebbende bij onderzoek. Ook zelforganisaties, media, politici maken er gebruik van. Dat doen ze soms op manieren die voorbij gaan aan de intenties van de onderzoekers en hun onderzoeksresultaten.

Moslims tellen: integratie, religie en veiligheid

Door middel van onderzoek kan de complexiteit van het dagelijks leven worden vertaald in concrete, telbare variabelen die informatie opleveren over bepaalde verschijnselen, ontwikkelingen en (causale) verbanden. Maar dit gebeurt natuurlijk niet buiten een politieke context om. Het is niet voor niets dat veel onderzoek in Europa gaat over de wisselwerking tussen integratie, religie en veiligheid. Binnen dit onderzoek staan dan vaak ook nog eens  de problemen centraal die de Nederlandse staat heeft met moslims en migranten; vaak vertaald als ‘problemen van de Nederlandse samenleving met moslims’. En als dat niet centraal staat (er is immers nog wel meer te onderzoeken dan dat) dan is dat wel wat er in de pers uitgehaald wordt waarbij allerlei nuanceringen verdwijnen en journalisten vaak problemen hebben met het onderscheid tussen correlatie, kans en causaliteit. Zo werkt nieuws natuurlijk ook; een bericht moet nieuwswaardig zijn en wat dat wel of niet is, wordt mede bepaald door de politieke context.

Daarbij is de journalistiek vaak op zoek naar extremen. Ter verduidelijking een voorbeeld dat niet betrekking heeft op dit onderwerp. In mei vorig jaar vroeg een journalist van de Volkskrant naar leerlingen die met de voorbereiding op hun eindexamen bezig waren: ‘Liefst lui of juist zeer geordend’. Dit is zo ongeveer hetzelfde als aan een moslim prediker vragen: bent nu nog steeds radicaal of juist gematigd geworden? Men zoekt naar extremen waarbij het erop lijkt dat lui / geordend of gematigd / radicaal de opposities zijn die er daadwerkelijk toe doen. Iets dergelijks zien we ook terug in de discussie over integratie naar aanleiding van de recente rapporten van het SCP en het CBS. We willen graag weten hoe religieus die moslims nou eigenlijk zijn. Dat willen we overigens ook weten van christenen, maar de politieke context daarvan is toch een andere.

Het panopticon

Het samenspel tussen politiek, beleid, media en onderzoek lijkt te leiden tot een soort panopticon. Dit is een koepelgevangenis waarbij gevangenen de gevangenisbewaarder niet kunnen zien, maar wel voortdurend het vermoeden hebben dat een onzichtbare bewaker hen in de gaten houdt. Of die bewaker er nu is of niet, door het gevoel voortdurend gesurveilleerd te worden passen de gevangenen hun gedrag aan zodat het in overeenstemming is met de reglementen van de gevangenis.

De wisselwerking en de nauwe relatie tussen politiek, beleid, media en onderzoek zorgt ook voor een panopticon. Het gaat er niet om dat het slecht onderzoek zou zijn (dat is het niet) of dat de media alleen negatief berichten over moslims (dat is niet het geval) of dat beleid wel of niet stigmatiserend zou zijn. Het gaat erom, en dat blijkt ook de eerder genoemde reacties, dat moslims in ieder geval het gevoel hebben dat er continue op hen wordt gelet, dat ze gespreksonderwerp zijn en dat er definities en tegenstellingen worden opgelegd. En dat hen direct of indirect gevraagd wordt daden van anderen die ook als moslim worden aangemerkt te verklaren, er verantwoording voor te nemen en er afstand van te nemen.

Dat laatste is ook precies wat er gebeurt. Zo wordt ook in veel islamitische gezinnen verwezen naar salafisme als radicaal. Een ander voorbeeld is de recente discussie tussen Said el Hajji en Mohammed Cheppih naar aanleiding van een preek van de laatste. (Preek Cheppih, Open Brief El Hajji, Reactie Cheppih, Reactie El Hajji). Waar Said el Hajji in een open brief aan Mohammed Cheppih de gesloten van de ‘Marokkaanse’ opvoeding en het gebrek aan experimenteerruimte ter discussie stelde en pleitte voor vrijheid én verantwoordelijkheid, reageerde de laatste met een pleidooi voor meer tolerantie en insluiting. Beiden hanteren hier een seculier-liberaal perspectief met opmerkelijk weinig aandacht voor uitsluiting. Beiden lijken te denken en te reageren vanuit een homogeen cultuurbegrip waarbij de Islam staat tegenover de Marokkaanse cultuur en beide ook tegenover de Nederlandse samenleving worden gezet. Waarbij Cheppih wel de islam wil behouden en bevorderen, ook in de opvoeding, wil Said El Hajj juist een ‘democratische opvoeding’ en valt hij Cheppih aan op zijn klaarblijkelijk behoudend geachte opvattingen.

Het idee echter dat men zich moet aanpassen en dat er ergens binnen ‘eigen groep’ een probleem zit, lijkt niet ter discussie te staan. Evenmin dat ‘de’ Marokkaanse gemeenschap of ‘de’ moslimgemeenschap hier dus iets mee moet doen. Maar het begint er natuurlijk mee dat beide heren überhaupt reageren op een debat dat wordt gekenmerkt door de term ‘Marokkanenprobleem’. Men voelt zich aangesproken om te reageren en dat is precies zoals een panopticon werkt. Dat Cheppih zich voortdurend aangesproken voelt als ‘enge moslim’ of ‘radicaal’ (en inderdaad ook als zodanig aangesproken wordt) laat ook de surveillance van moslims zien de problemen die men heeft om er aan te ontsnappen. Ik besef dat ik dat schrijf vanuit een geprivilieerde positie: niemand die mij iets doet als ik niet reageer op het debat. Als Marokkaanse Nederlander of moslim zou dat veel moeilijker zijn en zou het consequenties hebben (nemen ze geen afstand?).

Onderzoek naar moslims

Dit alles is zeker niet bedoeld als inhoudelijke kritiek op de verschillende integratie en islamsurveys in Nederland. Temeer omdat de genoemde punten net zo goed gelden voor kwalitatief onderzoek zoals, ja inderdaad, dat van mij. Het roept wel wat vragen op over onderzoek naar moslims. Draagt het onderzoek bij aan bestendiging van bestaande ongelijkheden of juist niet? Is het beeld dat wetenschappers over een verschijnsel produceren eenzijdig? En zeker in een situatie waarin het onderzoeksveld per definitie gepolitiseerd is zoals bij moslims en islam:  wat is de relatie tussen de kennis die we als wetenschappers produceren en ontwikkelingen als politisering van moslims als onderwerp van publiek debat en object van beleid? De hoge identificatie met islam die het SCP vindt, hoeft niet te maken hebben met ervaren negatieve reacties; het is geen reactie daarop. Maar men ervaart dus wel dat men voortdurend onder de loep ligt en dat anderen weer wat van hen moeten. Wanneer we dus aan mensen de vraag stellen ‘Bent u moslim?’ is dat een andere type vraag dan ‘Bent u christelijk’ simpelweg omdat de politieke context ervan anders is en wellicht ook omdat de ervaringen van de respondent anders zijn. Als dat zo is, weten we dan eigenlijk nog wel wat we onderzoeken?

0 comments.

The Majority Strategy of the Muslim Brotherhood II: Responses

Posted on January 14th, 2013 by martijn.
Categories: Activism, Public Islam, Religious and Political Radicalization, Society & Politics in the Middle East.

Guest Author: Roel Meijer

Will the Muslim Brotherhood in Egypt promote the goals of the 25 January revolution, expanding civil, political, economic and social rights; or will it tailor these issues for its own purposes? Especially its strategy to gain power, here called the majority strategy, by means of general and presidential elections, has attracted attention. In two blogposts I will explore how this strategy be explained when its slogan under Mubarak had been “participation not domination” (musharaka la mughaliba)? In the first blogpost I have explained the background and development of the majority strategy. In the current blogpost I present an analysis of the counterforces and the failures of this strategy.  My overall argument is that rather than its ideology, it has been the political strategy that explains both the success as well as the failure of the Brotherhood after the fall of Mubarak.

Counterforces

Despite the spectacular success of the Muslim Brotherhood and the Salafi Nour party in winning three-quarters of the seats of parliament, marginalizing the traditional parties, such as the Wafd, the success would not be long-lived. Resistance against the Brotherhood’s majority strategy emerged from all directions of society.

The Tahrir activists were the first to voice criticism of the Brotherhood on account of its opportunistic use of Tahrir protests. While the Brotherhood was careful to maintain relations with SCAF, and chimed in with increasing popular critique of the demonstrators as “anarchists” who were sabotaging the economy and the unity of the country, the Brotherhood did support ‘Tahrir’ when it exerted pressure on the military. Khairat al-Shatir on several occasions threatened SCAF to march to Tahrir if it did not comply with the demands of the revolution. Muhammad al-Biltagi followed him in this respect. The activists, however, condemned this opportunistic use of the resistance against the military.

In the meantime the former Brotherhood youth who had been evicted organized themselves in different organizations such as al-Tayyar al-Masri and joined the elections with a left-wing slate. Although they hardly won parliamentary seats, their critique and inside knowledge, which was published widely, damaged the Brotherhood in the larger cities. The very fact that the debate on the Brotherhood was opened up to an unprecedented extent after the fall of Mubarak, forced the Brotherhood to respond and defend itself, making it vulnerable.

More liberal-minded older generation leaders, who had been members of the Guidance Council, such as Abd al-Mun‘aym Abu al-Futuh, Ibrahim Za‘farani and Muhammad Habib, were perhaps more successful in their critique. Their critique of the undemocratic manner in which FJP was founded and operated (no founding conference, limited influence of its members, appointment of its leadership by the mother organization instead of being elected among new members), damaged the Brotherhood, but mostly among existing liberal critics. More important was Abu al-Futuh’s challenge in the presidential elections. Attracting the new critical generation and even Salafis, he was able to pose as a liberal open-minded Islamist alternative to the Brotherhood, even if his campaign was far from flawless.

Increasingly also the critique of civil society was felt. The heavy-handed attempts of the Brotherhood to gain or retain control over professional organizations had alienated many of its members. This was especially the case with the doctors’ syndicate. The Doctors’ syndicate had been dominated by the Muslim Brotherhood after Mubarak had frozen the board elections in 1993 and no new elections had been held since. By the time Mubarak fell a whole new generation of doctors had emerged who found that the board members had done little to improve the profession, leading to a dramatic deterioration of the national health service. They founded new organizations such as the Doctors Without Rights, and Doctors of Tahrir. Typically they were much more activist than the conservative older generation of  the Brotherhood. In May 2011 they organized two strikes. These were opposed by the board dominated by the Brotherhood, following the deal with SCAF to oppose activism and promote “stability”. The Brotherhood later lost dramatically in syndicate elections on 18 October 2011 against the Independent List that won a majority in the boards of 14 of the 27 governorates.

But the story did not end there. The Doctors Without Rights persisted in its demands of raising the percentage of national budget form 4% to 15% and higher wages for doctors and a major overhaul of the whole system that should be based on accountability. When these  demands were not met, it organized a new strike on 1 October 2012 against the Brotherhood faction that now directly supported a Brotherhood government. As the strike dragged on for weeks, the strike became politicized and turned into an anti-Brotherhood campaign that attracted greater support from all kinds of opponents of Mursi. When the proposal of the constitution was made available the doctors joined the critique of the final draft proposal demanding a revision of the article on the right of health for citizens.

The independent trade union movement had a similar experience. The first independent had been founded under Mubarak, but it really expanded after his fall, expanding to two hundred independent trade unions, representing 2 million employees, by the end of 2011. Organized in the Independent Egyptian Federation of Independent Trade Unions (EFITU) and the Egyptian Democratic Labor Congress (EDLC), it competed with the corporatist, state controlled ETUF that had been founded in 1957 under Nasser. Although the EFITU was supported by the progressive minister of manpower and Migration, Ahmad Borai, it never succeeded in obtaining legal recognition under the government of Ahmad Sharaf, whose proposals were blocked by SCAF that was unwilling to sanction social rights.

Strikes were stepped up under the Mursi government as it became clear that the new Brotherhood minister of Manpower would not take measures beneficial to workers, condemning strikes, sit-ins and other forms of protest, as part of the official policy of the Brotherhood. Like the doctors, independent labor has recently strengthened its position by forming with a host of left-wing political parties the National Front for the Defense of Labor Rights and Unions Liberties.

Not all professional organizations were opposed to the Brotherhood after they became unfrozen. The Engineers syndicate was supportive of the Brotherhood, as was the Teachers Syndicate and the Pharmacists Syndicate, Dentists Syndicate, where the Brotherhood won the first free elections since the early 1990s in accordance of its majority strategy.

In others the results were mixed. In the Journalists’ Syndicate, its leader was sympathetic to the movement while its board was not, leading to internal struggle when the Brotherhood came to power. Often new organizations were established next to existing ones and had neither relations with the Muslim Brotherhood, not with the former NDP, such as the Teachers Outside Trade Unions,  the Coordinating Committee of Teachers, Judges for Reform, Engineers against Legal Restraint, Coordinating Committee of Revolutionary Lawyers. They would mobilize against Brotherhood organizations, such as Coalition of Engineers for Egypt and Doctors for Egypt.

But not only did the Brotherhood’s majority strategy not succeed across the board in the professional organizations, it also did not make inroads in organizations where the previous regime was strongly represented, such as the judiciary. The judiciary had always been divided in reformists who advocated the complete independence of the judiciary and judges who had been appointed by the government. Some organizations changed over the years. For instance, the Judges’ Club  (Nadi al-Quda’) had been reformist under Ahmad Makki, but became pro-government under Ahmad Zind.  High Court of Cassation had been pro-government but with the appointment of  al-Gharyani it had a pro-Brotherhood leader. The same applied to the Supreme Constitutional Court, that had been independent but became more subservient to the government.

Finally, the intellectual elite turned against the Brotherhood, when it realized the Brotherhood was pursuing a majority strategy. It especially condemned the Brotherhood for breaking its promises, first to just participate with winning 30 %, then with 40% and later 51% percent of the seats in parliament, and eventually going all the way. Its broken promise not running a presidential candidate infuriated them and seemed to confirm all the suspicions many intellectuals had always felt for the Brotherhood. Even highly sophisticated intellectuals such as Hasan Nafa‘a or Fahmi Huwaydi, who believed that the Brotherhood should take part in the political process, grew increasingly worried and disenchanted with the heavy-handed policy of the Brotherhood to dominate and exclude its critics rather than to cooperate and include them in fulfilling the demands of the revolution. When Mursi was inaugurated on 30 June 2012, many lambasted the Brotherhood and mocked its solemnity and moralism as a meager replacement for real politics and reform. They were careful to point out its lack of policy and its pursuit of the same economic policy that the previous government had pursued.

Failure of the majority strategy

The growing opposition against the Brotherhood started when its majority strategy had seemed at its most successful. At that point it became clear that the deal the Brotherhood had made with SCAF would not work in its favor. This was apparent from parliament and the Majlis al-Shura. Although the Islamists had a majority in both, they were hamstrung by the Constitutional Declaration of 30 March 2011 that withheld power form parliament the end of the transitional period and  the acceptance of the new constitution. After their victories, the Brotherhood became increasingly entangled in the very jungle of measures and procedures it itself had agreed upon.

The Brotherhood found itself increasingly isolated and beleaguered from all sides after it tried to implement its majority strategy in its attempt to dominate the Constituent Assembly together with the Salafis in March 2011. Its claim that it represented the majority and the “will of the people” and that its opponents only represented a small minority of the “elite” (nukhba) grew increasingly thin as more and more institutions were able to organize opposition to the Brotherhood and withhold the legitimacy it craved for.

For a long time the judiciary constituted the main opponent of the Brotherhood’s ambitions. Fearful of its own position and still protected by SCAF, in June the Supreme Constitutional Court disbanded the parliament under the pretext of procedural mistakes. In April the same the Electoral Committee headed by the head of the SCC ruled against participation of several presidential candidates, among them Umar Sulayman, the Salafi leader Hamad Abu Isma’il, but also Khayrat al-Shatir, who was replaced by Muhammad Mursi.

By the time of the presidential elections declining the popularity of the Brotherhood became apparent. Winning in the first round only  24,9 %,  against 24,5%  for the establishment figure Ahmad Shafiq, 21,1 %  for left wing candidate Hamdin Sabbahi and 21,6% for the more liberal-minded Islamist Abu al-Futuh, Mursi and the Brotherhood had done quit poorly; they had lost half the votes compared to the parliamentary elections half a year earlier. Clearly the following of the Brotherhood was a lot more volatile than had been expected and the boast of representing the will of the people became a lot more precarious. Only with support of the left and Islamist liberals was Mursi able to win barely from Ahmad Shafiq in the run-offs. In return Mursi pledged to the opposition to include them in the decision-making process, virtually promising to abandon its high-handed majority strategy. The new government reflected this intention, as well the establishment of a Advisory Council, with members such as Hasan Naf‘a.

 Polarization

Despite these good intentions the Muslim Brotherhood continued its earlier strategy. From the fact that the Brotherhood could get rid of SCAF by firing its head Husain al-Tantawi on 12 August, it drew the conclusion that it could go it alone with its Salafi partner the Nour party, after all. Finally the Brotherhood have its cake and eat it too.

The elimination of SCAF from the power equation, however, made the Brotherhood the focus of all the social, economic and political demands that had been formerly directed at SCAF. The anger at the closed manner at which the Brotherhood pursued its policies, its inability to present an alternative to the economic policies of the Mubarak regime, its incapacity to respond to critique and understand the deep-seated demands for reform only fed the anger of the more critical part of the population.

This anger would express itself in the gradual walk-out of 29 of the 1000 members of the second Constitutional Assembly after it was established in June, reaching a crescendo in November. Although many commentators have argued that its illiberal character is the reason for lack of support, this in itself is a reflection of the failure of the Brotherhood to include other social, ideological, economic and cultural currents into the deliberative process of the formulating the constitution and write their rights into the constitution.

The result has been an attack over the past months of journalists, trade unions, human rights organizations, Coptic church, women’s  organization, of the several draft and eventually of the final version of the constitution on 2 December as they progressively left the Constitutional Assembly. Theirs was basically in a vote of no-confidence in the Brotherhood-Salafi coalition to realize the demands of what they think is the revolution. Though Mursi’s “power grab” of 22 November of arrogating far-reaching power to himself and firing the Public Prosecutor is explainable as a means to be one step before the no-less undemocratic Supreme Constitutional Council to disband the Constituent Assembly and possibly annul the presidential elections, for the opposition it confirmed the worst fears of the Brotherhood. As opposed to the majority of the Brotherhood, it tried to mobilize its own ‘majority’ on Tahrir square.

Conclusion

The Muslim Brotherhood stands before a sheer impossible task of governing Egypt and solving the deep and almost insolvable economic crisis, while dealing with growing resistance of the vested interests on the hand in the military and the former regime on the one hand, and emerging plethora of activists and reformist movements on the other hand, while it has under fire of a strongly politicized  Salafi movement not to give concessions to “secularists” and “atheists”.  Even if the so-called liberals at a certain point have done everything in their power to sabotage the rule of the Brotherhood, the movement itself has made it extremely difficult for itself by pursuing a majority strategy that excludes instead of includes its opponents in order to implement widespread reform of the state instead of imposing its views on society.

Roel Meijer teaches modern Middle Eastern history at Radboud University in Nijmegen and is senior researcher at the Netherlands Institute of International Relations. He has published widely on Islamist movements: Global Salafism: Islam’s New Religious Movement and most recently, The Muslim Brotherhood in Europe.

This is part two of The Majority Strategy of the Muslim Brotherhood. The first part was published last week: Background and Development. A referenced version of this article has appeared in Orient, 1, 2013.

0 comments.

Het Kabinet Rutte 2 – Het Blanke Bordes

Posted on January 12th, 2013 by martijn.
Categories: Multiculti Issues.

Dit blog gaat over uitsluiting van migranten. Nee, niet PVV stijl of in het type commentaar dat Hans Spekman voor zijn kiezen krijgt. Nee, het gaat om een subtielere vorm van uitsluiting: white privilege. ‘White privilege’ wordt gevormd door de structuren, arrangementen en wereldbeelden die leiden tot, verwijzen naar of het gevolg van zijn voordelen die blanke mensen genieten ten opzichte van zwarte mensen in gelijksoortige sociale, politieke en economische omstandigheden. Het gaat daarbij niet om uitgesproken voordelen of vormen van uitgesproken racisme, maar juist om de meer subtiele, ogenschijnlijk vanzelfsprekende zaken die bij nader inzien echter nauw samenhangen met de historische trajecten en politieke omstandigheden van verschillende categorieën mensen.

Een blank bordes
In zijn column van 11 oktober in de NRC stelde Bas Heijne het volgende:
Witte mannen :: nrc.nl

Meer dan een halve eeuw immigratie en geen één gekleurd gezicht op het bordes.

Geen één.

Rustig maar – dat komt doordat wij, anders dan andere landen, volkomen kleurenblind zijn geworden. Positieve discriminatie, wij zijn dat voorbij, ons gaat het om de kwaliteit. Daarbij hebben wij geen zwarte minister nodig, laat staan een zwarte minister-president. Wij hebben Zwarte Piet.

Dit was voor Froukje Santing aanleiding om eens verder te gaan spitten en dat leidde tot het artikel De witte wil tot macht in de Groene van deze week. Daarin stelt ze vast dat waar Nederland ‘verkleurt in rap tempo’ eveneens in rap tempo ‘diversiteit uit is’ geraakt.

Pvda-voorzitter Hans Spekman zegt defensief, maar ook een tikkeltje geïrriteerd: Er was nu gewoon even geen plek in het kabinet voor iemand met een migrantenachtergrond. Hij vergelijkt in een gesprek op het partijbureau aan de Amsterdamse Herengracht de samenstelling van een regeringsploeg met het oplossen van een sudokupuzzel: Je moet het doen met de posten en de mensen die je hebt.

Het is de alledaagsheid van de opmerking van Spekman die me trof. Het lijkt zo logisch, dat je het even nog een keer moet lezen om te snappen dat hij eigenlijk zegt: “We hebben geen mensen met een migrantenachtergrond voor handen, het bastion van de macht is zo blank als het maar zijn kan”. Maar het gaat nog verder:

Een voorbeeld: als de pvda de portefeuille veiligheid zou hebben gekregen, had hij Ahmed Marcouch (Tweede-Kamerlid van Marokkaanse origine en voorheen politiek actief in Amsterdam) naar voren kunnen schuiven voor een regeringspost. Maar ik kan die man, omdat hij migrant is, het boerenleven toch niet laten beheren, waar hij geen verstand van heeft en waar zijn passie niet ligt.

Ook dit lijkt zo logisch als het maar zijn kan, maar Santing wijst erop dat dergelijke overwegingen blijkbaar niet golden voor Sharon Dijksma die, na het vertrek van de onbekende en onervaren Verdaas, landbouw in haar portefeuille kreeg. Dat het om kwaliteit gaat mag dus betwijfeld worden, ook al benadrukt de VVD dat wel in dat artikel. Hoogleraar Ghorashi stelt het in dat artikel als volgt:

We volharden in de nieuwe liberale benadering van de overheid dat alleen mensen die geprivilegieerd zijn kwaliteiten bezitten. Het kiezen voor kwaliteit en niet voor diversiteit, benadrukt ze, is een typisch voorbeeld van hoe structurele maar vooral subtiele vormen van uitsluiting buiten beschouwing worden gelaten: Het dominante denken is dat als je maar hard genoeg je best doet je er wel komt. Maar de groep of klasse waarin je geboren bent is wel degelijk relevant voor succes.

De definitie van kwaliteit
Het gaat echter nóg een stapje verder. De nadruk op kwaliteit in het personeelsbeleid is zelf gestructureerd op basis van afkomst, cultuur en religie. Nemen we het vorige kabinet Rutte, dat overigens het diversiteitsbeleid de prullenbak ingooide. In het regeerakkoord stond destijds te lezen (p.26):

Het kabinet beëindigt het diversiteits/voorkeursbeleid op basis van geslacht en etnische herkomst. Selectie moet plaatsvinden op basis van kwaliteit.

Er was echter helemaal gaan sprake van een be-eindiging van het diversiteitsbeleid, want de zinnen die direct volgden op de vorige zijn deze:

Er komt een meldcode voor cultureel bepaald huiselijk geweld en kindermishandeling. Het kabinet komt met een voorstel voor een algemeen verbod op gelaatsbedekkende kleding zoals boerka’s. In voorschriften wordt opgenomen dat de politie en leden van de rechterlijke macht geen hoofddoek dragen.

Er is dus wel degelijk diversiteitsbeleid maar dan op basis van problemen die samenleving zou hebben met migranten en/of moslims. En dan kunnen we op dezelfde pagina ook nog lezen:

Indien gedrag of kleding van iemand feitelijk zijn kansen op beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt beperkt, volgt een weigering, korting of intrekking van een uitkering op grond van de Wet Werk en Bijstand (WWB). Zo nodig zal het kabinet daartoe met een voorstel komen.

Ook hier gaat het dus niet om kwaliteit, maar om uiterlijk en wellicht zelfs om religie aangezien dit plan voor de uitkering waarschijnlijk is ingegeven door zorgen omtrent de boerka. In het huidige VVD-PvdA akkoord kunnen we namelijk lezen (p. 31):

Gezichtsbedekkende kleding wordt verboden in het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer en in overheidsgebouwen. In de openbare ruimte kan de politie ten behoeve van identificatie gelasten de gezichtsbedekkende kleding af te leggen. Wie deze kleding draagt, voldoet niet aan de eisen voor een bijstandsuitkering.

Het gaat er dus niet alleen om dat het idee van kwaliteit machtsverhoudingen en sociale ongelijkheden negeert, maar het begrip kwaliteit is zelf bepaald door machtsverhoudingen, sociale ongelijkheden en politieke doctrines.

Een kabinet dat geen afspiegeling is van de diversiteit van een land is geen kabinet dat gebaseerd is op kwaliteit, maar een kabinet dat gebrekkig van kwaliteit is. PvdA en VVD zijn een afspiegeling en een product van het politieke establishment in Nederland en dat is blank, autochtoon, niet-moslim, seculier, hoog opgeleid, hetero en voornamelijk mannelijk. Het gaat er hier dus niet om dat VVD en PvdA mensen met een ‘migrantenachtergrond’ buiten de deur houden omdat het mensen met een migrantenachtergrond zijn. Ze worden buiten de deur gehouden op basis van normen, procedures die alledaags en vanzelfsprekend zijn in een neo-liberale samenleving. Wanneer we beter kijken echter zien we dat dit zogenaamde kleurenblinde beleid die ongelijkheid vervolgens reproduceert, doordat het vooral de voordelen van het blanke politieke establishment steunt. De nadruk op kwaliteit is daarmee dus een voorkeursbeleid voor autochtonen en de kabinetsformatie is mede gebaseerd op cliëntelisme van het autochtone establishment.

Individuele verantwoordelijkheid en mores
Het doet echter nog wat meer, iets wat Santing niet noemt in haar (overigens heel sterke) artikel. Het diversiteits/kwaliteits argument zorgt ervoor dat de verantwoordelijkheid gelegd wordt bij de migranten en hun nakomelingen. Immers, zij dienen er zelf voor te zorgen dat ze de nodige kwaliteit hebben. En dit gebeurt dan ook, door onderwijs, kadertrainingen, media-trainingen, enzovoorts. Of zoals James Kennedy in het artikel van Santing zegt:

De cultuur van politieke besturen is insulair. Ze staan niet te popelen om een flinke scheut nieuwe inzichten. Die houding zorgt er volgens hem voor dat migranten worden getolereerd, tot op zekere hoogte worden gewaardeerd en zelfs interessant worden gevonden: Als ze er tenminste blijk van geven dat ze snappen hoe het werkt. Ze moeten zich aan de bestaande mores houden. Nederlanders houden er niet van om voortdurend op scherp te moeten staan, ook niet in de politiek.

En hier zitten migranten en hun nakomelingen min of meer in een val. Als ze de juiste mores er op na houden is er nog steeds sprake van achterstand bijvoorbeeld voor wat betreft het verkeren in de juiste netwerken. De overheid doet niet aan voorkeursbeleid, dus daar zijn geen hulpmiddelen van te verwachten (overigens is dit geen pleidooi omdat voorkeursbeleid dan wel in te voeren). En stel nu eens dat migranten er wél in slagen om aan de mores te voldoen en massaal gekozen te worden dan spreken we ineens van etnisch cliëntelisme of zelfs van een coup.

Voldoet men echter niet aan de mores dan is er wel sprake van een beleid gericht op etnische doelgroepen. Geen beleid dat zich richt op het aanpakken van structurele ongelijkheid in etnische groepen (zoals geweld tegen vrouwen) dat mensen daadwerkelijk verder zou helpen, maar beleid gericht op repressie: keihard aanpakken. Met andere woorden er is wel aandacht voor problemen waar ‘de samenleving’ last van zou hebben, maar geen aandacht voor problemen van migranten en hun nakomelingen. Er is wel een groepsspecifiek afkeurbeleid gericht op migranten, maar geen voorkeurbeleid gericht op migranten en wel op autochtonen.

Het is geen issue
En op het moment dat migranten dàt aan de kaak stellen gedragen ze zich als slachtoffers. Intussen echter, zo blijkt uit het stuk van Santing, blijven migranten wel ondervertegenwoordigd in het hoogste politieke orgaan van dit land. Intussen zitten ze klaarblijkelijk niet in de databases van de VVD en PvdA. Intussen zijn degenen die niet de juiste kwalificatie hebben maar wel in de database zitten (Marcouch) meer ongeschikt dan iemand van het establishment die wel in de database zit, wel autochtoon is en ook geen kwalificatie heeft (Dijksma) of iemand die niet uit het establishment komt, maar wel autochtoon is en ook niet de kwalificatie heeft (Verdaas). En men heeft niet verder gezocht. Volgens Spekman:

Natuurlijk ben ik erop aangesproken dat er geen migranten in het kabinet zitten, maar het is geen issue dat is blijven doorzeuren. We zijn vrij snel weer overgegaan tot de orde van de dag.

Deze ongelijkheid legitimeren, het geen issue noemen en overgaan tot de orde van de dag, zonder negatieve consequenties ervan te ondervinden, dat is nou ‘white privilege’.

You need to a flashplayer enabled browser to view this YouTube video

1 comment.

The Majority Strategy of the Muslim Brotherhood I: Background and Development

Posted on January 9th, 2013 by martijn.
Categories: Public Islam, Religious and Political Radicalization, Society & Politics in the Middle East.

Guest Author: Roel Meijer

Few subjects are as controversial as the Muslim Brotherhood. During the past few decades many commentators have speculated about the nature of the Egyptian Muslim Brotherhood. Is it totalitarian, authoritarian, are there chances for it becoming democratic? What is the role of the  Tanzim (the main organization of the Brothers), the third generation, and the youth? What are its relations with the previous regime, the left,  and social movements in the first decade of the 2000s? This question has gained urgency with the fall of Mubarak and the Arab spring. Will the Brotherhood promote the goals of the 25 January revolution, expanding civil, political, economic and social rights; or will it tailor these issues for its own purposes? The past two years have provided new insights into the workings of the Brotherhood. Especially its strategy to gain power, here called the majority strategy, by means of general and presidential elections, has attracted attention. How can this strategy be explained when its slogan under Mubarak had been “participation not domination” (musharaka la mughaliba)?

In two blogposts I will explore the majority strategy of the Muslim Brotherhood. Firstly, in this blogpost,  I will delve into the background and development of the majority strategy. In the next blogpost I present an analysis of the counterforces and the failures of this strategy.  My overall argument is that rather than its ideology, it has been the political strategy that explains both the success as well as the failure of the Brotherhood after the fall of Mubarak.

 Changing views

As Nathan Brown (When Victory is not an Option: Islamist Movements in Arab Politics, New York: Cornell University Press) makes clear, the Muslim Brotherhood is not a exclusively a political organization, but one with multiple activities, diverse interests and different strategies. Having become extremely cautious under authoritarian regimes, political participation in the 1980s implied tremendous risks. The repression political participation could provoke could jeopardize the whole movement and therefore political participation remained one option among others. This does not mean that the movement did not change. Participation, the rise of the third generation and greater outreach to society, led to important ideological changes. Whereas under Hasan al-Banna (1906-1949) multiparty system had been rejected, “partyism” (hizbiyya) in the 1980s became increasingly accepted as a means of expanding the influence of the Brotherhood, aside from its more traditional work of building up its infrastructure of hospitals, schools, social services.

For the first time, the Brotherhood was forced to think deeper about politics and the political process, producing in 2004 and 2007 increasingly more elaborate political programs that provided pragmatic solutions to problems society faced as a whole. In its struggle against the authoritarian regime, it saw the usefulness of citizenship rights, the independence of the judiciary, the limitations of the power of the president and the balance of powers between the legislative, the judiciary and the executive. Even if these rights were marred by religious oversight, and contained illiberal elements, especially in regard with equal rights for women, non-Muslims, and the freedom of expression, it did recognize the sovereignty of the people. In that sense, it built upon the political opening Hasan Hudaiby had set out in his Preachers not Judges in the 1960s, a trend that most recently reflected in embracing the concept of the “civil state” (al-dawla al-madaniyya) rather than the religious state (al-dawla al-diniyya).

The question, however, was not whether the Brotherhood had changed, but to what extent? As it was still mostly a semi-legal, partly underground organization, repressed by an authoritarian state, it was difficult to determine how far these reforms went. The fact that its most liberal current split-off formed the Wasat party in the 1990s did not augur well. The Wasat Party no longer promoted the implementing the shari‘a and the founding of an Islamic state. Instead it upheld the idea that Islam is a civilization and Muslims and Copts were equal because they both were participants in its history. More reassuring was that liberal figures, such as Abd al-Mun‘aym Abu al-Futuh, still remained inside the movement and were members of the Guidance Council. Hope for reform was also stimulated by the emergence of a more progressive youth. On the other hand, it seemed unlikely that the more liberal-minded forces were able to influence the Tanzim, the highly structured main organization of the movement, based on a cell structure of the “family” (‘usra), which was mostly recruited from the conservative countryside. Neither were there any signs that the hierarchical internal structure, still based on the principle of “hearing and obeying” (sam‘a wa-l-ta‘a), was seriously challenged. If anything, the multiple interests, sectors, and strategies of the movement deepened the profound ambiguity that had plagued the Brotherhood from its inception.

Which direction the Brotherhood would take depended on the struggle between the more outward looking political current and the more inward looking da‘wa oriented section that was focused on Islamization pof society from below. While the first current seemed to gain in influence after the Brotherhood did well in the general elections in 2005, gaining 88 of the 454 seats, the subsequent repression, during which one if its leader Khairat al-Shatir was imprisoned, worked in favor of the latter. When during the fraudulent elections of 2010 the Brotherhood failed to win a single seat, and Muhammad Badi‘ became the General Guide, its more cautious wing seemed to have gained the upper-hand. In anticipation of the succession of Gamal Mubarak of his father, even the assuring slogan of “participation without domination”, seemed too radical. The cautious attitude of the Brotherhood was also reflected in the way it took part in the many demonstrations and movements of the decade preceding the uprising: it did participate but always kept the larger interests of preserving its organization and manifold non-political interests at heart.

 The majority strategy

The predominance of the inward looking group explains why the Muslim Brotherhood was not only taken by surprise by the uprising of 25 January 2011 but was also unable to respond adequately to the subsequent events. Not until 28 of January when the regime accused the Brotherhood of instigating the uprising, did it unleash the Tanzim on Tahrir and wholeheartedly supported the demands for the fall of the regime. But even then, the risks of participation in the revolution were so high, that it negotiated with the regime.

The majority strategy emerged after the fall of Mubarak. It was not a policy that was formulated from the beginning but grew over time, depending on the politics of its adversaries and their responses to the Brotherhood’s moves. Despite the lack of evidence of a stated policy, the subsequent measures the Brotherhood took make it into a coherent strategy. It consisted of two components. The first was to maintain good relations with Supreme Council of the Armed Forces (SCAF) and make a tacit agreement that recognized the military’s interests while playing down its own political ambitions. To assure the military of their good intentions, for instance, the old slogan “participation not domination” was dusted off, and the announcement was made that the Brotherhood would run only in limited number the electoral districts.

The second component contradicted the first and aimed at building up the Tanzim as rapidly as possible by expanding its countrywide network. Already on 14 February it announced that it would establish a new party, the Freedom and Justice Party (FJP). In the following year hardly a week passed without the Brotherhood announcing the opening of another office of the FJP. To its credit it must be said that secular opposition was weak and the Brotherhood had to fill the vacuum the defunct NDP had left behind.

More damaging in the long run were the series of deals with SCAF the majority strategy entailed. One of these deals was to prevent the most urgent demands of the revolution from being met, namely to elect a Constitutional Assembly to write a new constitution that would enshrine the civil, political and social rights the revolution demanded. Instead, a constitutional committee was appointed by SCAF in February 2011, headed by the pro-Brotherhood judge Tariq al-Bishri, with the assignment to adjust a limited number articles of the 1971 Constitution. Its  assignment was to pave the way for free and fair elections, of which the Brotherhood, as the strongest movement, would benefit the most. The victory of 77,3%  in favor of the amendments during the referendum on 19 March came as a shock to the activists of Tahrir square and the liberals, whose suspicions of the Brotherhood as a thoroughly counter-revolutionary movement—never far from the surface—were re-awakened.

The Constitutional Declaration (30 March) of SCAF would enshrine the previous compromises. It laid down that first general elections would be held under the adjusted constitution of 1971 after which the newly elected parliament would appoint 100 member Constituent Assembly. In addition, it stipulated that the transitional period would only end with a referendum accepting the constitution and that a transition of power from SCAF to independent government would be appointed by the president.

Although the recognition of political rights was a dramatic step forward (recognition of political parties became a formality), the flaws of the arrangement (the sequence of steps of the transitional phase, the retention of power of SCAF) would block the fundamental transformation of Egyptian society based on civil, political and social rights Egyptians in their new awareness as citizens were claiming after the fall of Mubarak. Because they were not supported by a sympathetic government during the transitional period that could translate the revolution in law,  reformists had to fight out a prolonged battle with conservatives in each and every institution for reform, almost always leading to bitter disputes. The  “long march through the institutions” from below would clash with the Brotherhood’s attempt to gain control of society from above by means of its majority strategy.

Containing the revolution

SCAF represented the first major hindrance to the revolution. With the exit of Mubarak and the source of corruption of intermingling of politics and economic interests, it believed the revolution had ended. It literally advised the revolutionaries to go home after Mubarak had left. It blocked all reform measures that would dismantle the authoritarian state and its patronage system and prevented the Sharif government from taking any initiatives to meet civil and social demands of demonstrators, refusing to disband the Military Courts, accept the existence of independent trade unions, reform universities, let alone take on the Ministry of Interior.

Only gradually did SCAF realize that political and social unrest would not go away. The continuous Friday demonstrations and sit-ins on Tahrir square beginning a week after Mubarak’s fall and gaining in force in March and the during the summer, turning into more violent confrontations on 9 October (Maspero massacre) and November and December (Muhammad Mahmoud street clashes), would tarnish the image of SCAF as the “guardian of the revolution” and belie its pledge not to fire on civilians.

At the same time the Muslim Brotherhood organized the FJP as an instrument to pursue its majority strategy. It did this by keeping it on a tight leash and transferring the top members of the Guidance Council to lead the party although they had to relinquish their functions in the Brotherhood. It, moreover, stipulated that its members were only allowed to vote for the FJP.

As a result, liberals and groups within the movement who did not agree with the majority strategy pursued by Khairat al-Shatir either left or were purged from the movement, in turn leading to the deepening of its conservative character. For instance, Abd al-Mun‘aym Abu al-Futuh was expelled after he announced candidacy to run for presidency.  The more independent minded Brotherhood youth started to leave in March,  and were finally kicked out in May after they had taken part in unauthorized mass demonstrations on Tahrir. The few independent minds that the movement harbored, such as Muhammad al-Baltaji, who had sympathized with the Tahrir movement and constantly tried to mediate between the two, were exceptional and in the end ineffectual to broker a compromise between the two.

Aside from building up its infrastructure, purging the dissidents, blocking demands for internal reforms and adapting itself to the much more open environment after the 25 January Revolution, the majority strategy also dictated that the Brotherhood extend its power to social and civic institutions in society, further hampering the drive for change. Gaining power over these institutions was imperative as the members of the Constituent Assembly would be nominated from. Also here the vacuum left behind by the NDP, which through patronage, often had its candidate elected head of the syndicates, proved helpful.

From the fall of Mubarak to the electoral victory in the parliament and Majlis al-Shura in February 2012 the majority strategy of the Brotherhood seemed to work. In return for tenuous support for Tahrir demonstrations and major counterdemonstrations on 27 July, which showed the power of the Islamist movement,  SCAF allowed the Brotherhood to build the necessary infrastructure to win the elections, which were exceptionally successful.

At the same time, the Brotherhood benefited from the gradual erosion of the prestige of SCAF that increasingly showed that it was incapable of handling the opposition in the fall-out of Maspero and Muhammad Mahmoud street clashes. Severely weakened, the Brotherhood increasingly could challenge SCAF when it overtly tried to preserve its privileges, as was the case with the Ali Silmi document. Typical of the Brotherhood, it unleashed its troops on Tahrir in protest against SCAF, but pulled them back at the right time not to alienate SCAF, letting the activists take the brunt of clash with security forces.

For the Brotherhood, winning the elections remained the main goal of its actions. Once they had the elections through the ballot box legitimacy would be transferred from Tahrir to parliament, with the Brotherhood representing the “will of the people” (iradat al-sha‘b). Representing the majority (ghalabiyya) was the basis of taking over power from SCAF.

The even larger victory for the Senate (Majlis al-Shura) in February seemed to confirm the viability of this strategy. Emboldened the Brotherhood took the next step and launched Khairat al-Shatir at the end of March 2012 as presidential candidate. When he was rejected as candidate by the Electoral Commission in April, he was succeeded by Muhammad Mursi, another previous member of the Guidance Council who had become leader of the FJP.

Roel Meijer teaches modern Middle Eastern history at Radboud University in Nijmegen and is senior researcher at the Netherlands Institute of International Relations. He has published widely on Islamist movements: Global Salafism: Islam’s New Religious Movement and most recently, The Muslim Brotherhood in Europe.

PS

This is part one of two blogposts on The Majority Strategy of the Muslim Brotherhood. Coming Monday the second part will be published on Monday.

0 comments.

Welkom in Eurabia I – Voor een islamisering van de samenleving

Posted on January 6th, 2013 by martijn.
Categories: Multiculti Issues.

Introductie: De moslims komen!

In 2004 stelde Bernard Lewis, de beroemde (of beruchte) Orientalist en de Midden-Oosten expert van de VS, in de Duitse krant Die Welt: “Op z’n laatst tegen het einde van deze eeuw zal Europa islamitisch zijn.” Zijn interview bevatte nog veel meer, maar het was deze zin die een golf van angst en verontwaardiging creëerde in Europa dat op dat moment toch al gebukt ging onder anti-islam, anti-moslim en anti-migranten sentimenten. Hij was niet de eerste en ook niet de laatste die de alarmbellen liet afgaan over de dreigende demografische machtsovername door moslims: de moslims komen eraan! Ja dat is erg, want ze nemen de boel over! En u kunt maar beter bang zijn. Erg bang!

In 2013 komt er een nieuwe serie op Closer: Welkom in Eurabia waarin aandacht besteed zal worden aan drie aspecten: de gedachten achter het idee van ‘Eurabia’ , de consequenties ervan en enkele bijbehorende vergezichten. Het idee van een Eurabia (de term is afkomstig van Bat Ye’Or; die zal behandeld worden in deel twee van deze serie: De protocollen van de wijzen van Mekka) is niet uniek. Sterker nog de politieke wortels ervan gaan terug tot de tijd van de kruistochten en de mythe van Eurabia is er slechts één in een lange geschiedenis van xenofobie in de ‘Westerse beschaving’.

Nationalisme en Eurabia

In moderne tijden zijn dergelijke mythes verbonden geraakt met de (opkomst van de) natie-staten. Een natie-staat kent een spanning tussen immigratie en ‘zuiverheid’. Het idee van de natie-staat is gebaseerd op een staat met een belasting- en geweldsmonopolie over een afgebakend grondgebied (erkend door andere natie-staten) die probeert politieke, culturele en religieuze verschillen op haar grondgebied weg te werken of op z’n minst te beheersen. Daar tegenover staat dat een liberale staat goedkope arbeidskrachten nodig heeft om de kapitalistische industrie overeind te houden. Deze arbeidskrachten komen idealiter van buiten want dan zijn ze makkelijker te exploiteren. Teveel buitenlandse krachten betekent echter dat de dominantie van (blanke) autochtonen ondermijnd wordt.

Of het nu gaat om het onderwerpen van bevolkingsgroepen aan slavernij of de hedendaagse migratiebeperkingen, overheden hebben door de geschiedenis heen tal van beleidsmaatregelen getroffen om die spanning tussen de noodzaak van migratie en ‘zuiverheid’ te reguleren. Dat varieert van beperkingen voor huwelijk en voortplanting, het onthouden van gelijke rechten, werkprogramma’s, het coöpteren van elite migranten, enzovoorts. Het idee van een invasie van migranten of een interne demografische explosie is uitermate geschikt om ervoor te zorgen dat autochtonen en nieuwkomers loyaal zijn aan de staat: angst is een uitermate geschikt instrument voor repressie en het is dan ook niet voor niets dat de geschiedenis van de natie-staten zich kenmerkt door telkens nieuwe dreigingen aan te wijzen.

Cultureel-relativisme

Daarbij vinden we nu opinieleiders en politici, van links tot rechts, die vinden dat we teveel cultureel-relativisten en multiculturalisten zijn geworden waardoor ‘onze eigen identiteit’ verloren is gegaan: islamisering gaat ten koste van onze eigen identiteit. De commotie die optrad toen Maxima stelde niet ‘de’ Nederlandse identiteit gevonden te hebben, was veelzeggend daarvoor en denk ook even aan de opmerkingen van Vogelaar over een ‘joods-christelijke-islamitische traditie’.

Nu zijn die zorgen over islamisering nogal overtrokken. Er is geen sprake van een demografische overname; de geboortecijfers onder moslims naderen steeds meer die van autochtone niet-moslims. Er is geen sprake van een toenemende invloed van moslims in de politiek; we worden nog steeds voornamelijk geregeerd door oude, blanke, seculiere mannen. Er zijn twee landelijke koepelorganisaties van moslims en dat is deels een teken van zwakte. Het gebrekkige functioneren van beide organisaties is eveneens een teken van zwakte en zet vraagtekens bij het überhaupt bestaan van zoiets als een moslimgemeenschap; etnische scheidslijnen zijn nog steeds belangrijker dan religieuze verschillen en overeenkomsten. Er is een duidelijke opkomst van revitaliseringsbewegingen zoals het salafisme; die verspreiding is wereldwijd maar tegelijkertijd is men bijna overal een minderheid. De zorgen over islamisering zijn ook mosterd na de maaltijd; de institutionalisering van islam in Nederland met de vestiging van nieuw gebouwde moskeeën, islamitisch onderwijs e.d. heeft zich voornamelijk voltrokken in de jaren negentig en kort daarna.

Tegelijkertijd is er natuurlijk wel degelijk wat veranderd. Enerzijds hebben we een overheid en opinieleiders die graag minder (islamitische) religiositeit willen en anderzijds zijn er bewegingen actief die zich niet neerleggen bij het idee dat religie slechts een beperkte plek dient te hebben in het publieke leven. De bevolking van Nederland is qua religieuze opmaak natuurlijk ook flink veranderd in de afgelopen decennia. In het nieuws komen zaken die op zich niet heel uniek zijn, zoals familiegeweld, maar zodra er een etiket op is geplakt als ‘Marokkanenprobleem’ of ‘eerwraak’ lijken we te denken dat dit soort problemen óf heel nieuw zijn óf zo ‘Middeleeuws’ dat we dachten dat ze al lang verdwenen waren in dit land. Het idee is voortdurend dat de aanwezigheid van ‘die andere cultuur’ leidt tot problemen en:De valse religie van het cultuurrelativisme | ThePostOnline

Cultuurrelativisme leidt tot verlamming: wegkijken, vergoelijken en accepteren van onderdrukking en schending van mensenrechten. Maar vrijheden en grondrechten, die we gelukkig kennen in onze democratische samenleving, zouden juist moeten worden gekoesterd en verdedigd. Ze zijn het waard.

En:
Rutte I wil Nederlandse waarden – Nederlands MediaNetwerk

De eerste stappen waren al gezet, nu is er een definitieve streep getrokken. Een afscheid van de Nederlandse multiculturele samenleving, het is tijd voor de Nederlandse waarden.

Leve de multiculturele anarchie!

Het is opvallend wat hier gebeurt. Waar we enerzijds te horen krijgen dat migranten ‘onze’ cultuur en identiteit doen verwateren en alle verworvenheden die daarbij komen (sociale zekerheid, vrouwenrechten, homorechten, vrijheid van meningsuiting; alle rechten zeg maar die destijds bevochten zijn op de politieke elites en die nu door politieke elites worden gebruikt om de grenzen van onze morele gemeenschap aan te geven) suggereert het omhelzen van ‘Nederlandse waarden’ ook dat we al lang kwijt zijn wat nu echt typisch Nederlands is. We willen terug naar Nederlandse waarden omdat we kwijt zijn wat nu eigenlijk Nederlandse waarden waren en de aanwezigheid van moslims maakt duidelijk wat sommigen in ieder geval niet willen. De roep om die Nederlandse waarden is niet zozeer een teken van de kracht van het nationalisme, als wel van de zwakte en de kwetsbaarheden ervan. We weten het niet meer. Dat is mooi. Want migratie gaat door, moslims zijn en blijven hier, en demografische trends zullen blijven veranderen. Wat bindt ons? En als niets ons meer bindt? Als we geen natie meer zijn?

Deze verwarring en betekeniscrisis lijken me uitstekende uitgangspunten om eens goed na te denken over wat voor morele gemeenschap we in onze verbeelding dan wel willen zijn. Homogeniteit is de dood in de pot van maatschappijkritische creativiteit en verbeelding. Herinnert u zich nog de Paarse jaren negentig? Toen Nederland ‘af’ was? Toen waren we slaven van de ‘boven ons gestelden’ en werd klakkeloos geaccepteerd dat het ‘volbracht’ was en dat het ‘zo goed’ was. Nu niet meer. Door individualisering, de barsten in de neoliberale heilstaat, globalisering staat het nodige op losse schroeven. En er wordt gedebatteerd, gescholden en gevloekt. Dus open die grenzen die maar. Laat de migranten maar binnen en hun geluk in dit leuke landje vinden, laat ze vooral kinderen krijgen en laten we maar kijken waar een radicale verbeelding ons heen brengt.

9 comments.

Onder het mom van terrorisme: De uitlevering van Sabir K.

Posted on January 4th, 2013 by martijn.
Categories: International Terrorism.

Ik heb hier regelmatig geschreven over terrorisme-zaken tegen Nederlandse moslims. Zie bijvoorbeeld de stukken over het Hofstad netwerk, Mohammed Chentouf en Saddek Sbaa.
Af en toe ook over uitlevering van Nederlandse verdachten aan de VS. Na enkele eerdere zaken is er nu weer zo’n zaak: Sabir K. Voor de inhoudelijke details zie bijvoorbeeld de site FreeSabir.com en een bericht in de Volkskrant.

In het terrorisme-web
Het gaat mij even niet om wat Sabir nu wel of niet gedaan heeft (dat weet ik namelijk niet) en het gaat me ook niet om de martelingen die hij ondergaan zou hebben. Het gaat mij om het terrorisme-web waarin hij terecht zou komen als hij uitgewezen zou worden naar de VS. Dat mag namelijk op z’n zachtst gezegd schokkend heten. Ik zal dit kort (voor mijn doen dan he) behandelen aan de hand van een stuk dat Glen Greenwald enige weken geleden schreef voor The Guardian. Hij belichtte daarin de zaak tegen Edgar Morales. Morales was lid van een bende in de Bronx: St. James Boys (SJB). Hij werd verdacht van het neerschieten en verwonden van een lid van een concurrerende bende en, in die schietpartij, het neerschieten en doden van een onschuldig 10 jaar oud meisje. Serieuze zaken dus en het Amerikaanse OM wilde het dan ook niet laten bij een aanklacht wegens moord. Morales werd ook aangeklaagd voor terrorisme.

Wat is terrorisme
Volgens de Amerikaanse wet gaat het om terrorisme wanneer iemand een daad uitvoert met de ‘intent to intimidate or coerce a civilian population’.  Wat dat precies inhoud wordt niet aangegeven. De jury volgde de redenering van het OM dat het hier ging om het feit dat de bende de gehele Mexicaans-Amerikaanse gemeenschap wilde intimideren en dwingen en vond Morales schuldig op alle aanklachten. Morales ging in hoger beroep en hij won. De redenering daarbij is opmerkelijk. Terrorisme werd niet van toepassing geacht want bendegeweld ‘past niet bij ons collectieve begrip van wat terrorisme is’. Net als in eerste aanleg blijkt hier opnieuw het onvermogen om terrorisme te definiëren.

Om de term ‘collectieve begrip’ te onderbouwen kwam de rechtbank met zeven voorbeelden van wat wel onder terrorisme valt in ons ‘collectieve begrip’. Eén van die voorbeelden was de Oklahoma aanslag in 1995. De andere zes voorbeelden hadden betrekking op gewelddaden van Arabieren en/of moslims tegen niet-moslim Westerse mensen waaronder die van een Libanese taxi-chauffeur die in 1994 een busje met joodse studenten beschoot. In feite, zo stelt Greenwald, is geweld van Arabieren of moslims tegen het Westen dus de werkelijke operationele definitie van terrorisme en, inderdaad, de zaak Morales voldoet daar niet aan. Het betekent ook: we weten dat we terrorisme juridisch gezien niet kunnen definiëren, maar we doen alsof dat wel kan bijvoorbeeld door een lijstje met voorbeelden en door te stellen dat terrorisme een unieke betekenis (‘unique meaning’ in het vonnis van de rechtbank) heeft.

Wat doet de term terrorisme?
Als dat al niet opmerkelijk genoeg is, nam het Gerechtshof nog een andere beslissing. Het verwierp namelijk niet alleen de aanklacht wegens terrorisme, maar alle aanklachten! In eerder beroep tegen het oorspronkelijke vonnis waren de overige aanklachten nog wel gehandhaafd. Nu dus niet en de redenering daarvoor is even schokkend als simpel. Aangezien er speciale regels zijn voor een zaak die betrekking heeft op terrorisme en aangezien die regels zo ruim zijn dat ze een veroordeling vrijwel zeker maken, is het per definitie oneerlijk wanneer iemand binnen die regels wordt veroordeeld terwijl er geen sprake is van terrorisme. Zo werden tal van eerdere misdaden van de SJB bende betrokken in de zaak; iets wat niet gemogen had als het label terrorisme niet gebruikt was. Ook zou de jury beïnvloed kunnen zijn door de terrorisme theorie. Draaien we het even om, zoals Greenwald ook doet, als er sprake is van een aanklacht tegen terrorisme mag de overheid van alles doen wat ze normaal niet mag. En die regels zijn zo ruim en stigmatiserend dat iedereen die wordt veroordeeld onder die regels zonder dat er sprake is van terrorisme, oneerlijk wordt behandeld. Maar, zo stelt Greenwald, als dat geldt voor moordverdachten dan geldt dat voor iedereen want dan zijn de regels op zichzelf oneerlijk.

Een rechtsysteem tegen moslims?
Na 9/11 is er een nieuw juridisch systeem ontstaan met nieuwe regels die erop gericht zijn om zeker te kunnen komen tot veroordelingen en lange straffen voor diegene die van terrorisme beschuldigd worden. En dat betreft dus vooral Arabieren en/of moslims; het is over hun rug dat ‘Liberty and Justice for non-Muslims‘ wordt verzekerd. Het systeem is zo oneerlijk dat moslims en/of Arabieren die van terrorisme worden beschuldigd eigenlijk geen kans hebben op vrijspraak. Zo oneerlijk dus, dat als iemand anders voor andere zaken wordt veroordeeld in dat systeem, het vonnis tegen hem in z’n geheel vernietigd wordt. Geen wonder dan ook dat in dit systeem Amerikaanse moslims soms veroordeeld worden voor de meest ‘trivial‘ zaken en voor zaken die grondwettelijk zelfs beschermd zijn. Ze gaan dan niet naar een gewone gevangenis, maar naar speciale gevangenissen die intussen vergelijkbaar zijn geworden met Guantanamo. Waar de terrorisme regels ook voor gebruikt worden is voor de oorlog tegen drugs.

Hoewel de term terrorisme enorme consequenties heeft (en dan behandelen we hier alleen de juridische) heeft het dus geen vaststaande betekenis en fungeert het in de VS volgens Greenwald vooral als een manipulatieve slogan die allerlei vormen van Amerikaans geweld tegen moslims legitimeert en allerlei zaken de-legitimeert die tegen het belang van de VS in zouden gaan. Het is de overkoepelende term die een compleet separaat rechtsysteem voor moslims legitimeert en rationaliseert. Met andere woorden: de term betekent niets en rechtvaardigt vanalles.

En naar dat juridische web zouden we iemand uitwijzen? En wat zegt dat dan over ons rechtsysteem?

Lees het hele stuk van Glen Greenwald: New York’s top court highlights the meaninglessness and menace of the term ‘terrorism’ | Glenn Greenwald | Comment is free | guardian.co.uk

1 comment.

Branding Uniqueness, Happiness & the Exotic: Ethnic Rituals Anthropologie

Posted on January 3rd, 2013 by martijn.
Categories: anthropology, Multiculti Issues.

I think this post is not what you expect after reading the title. You are not about to read an introduction into the anthropology of ethnic rituals. And no this is also not about the scientific discipline of anthropology as a brand, although it is related to ‘diversity is our business‘ or better: ‘fashionable diversity as a business’. This post is about ethnic interior design and ethnic clothing, Rituals body care and Anthropologie clothes, accessories and home-stuff. Moreover, it is about companies using the terms ethnic, ritual and anthropology (often regarded as part of the anthropoogist’s toolkit) as a way to sell the exotic in a particular way.

Ethnic Chic


Ethnic Chic is a Dutch interior design webshop selling all kinds of stuff for your home: “fashion up your living style”. The page has animal and nature motives against a brown blackground, suggesting being ‘in touch’ with nature. In an interview the owners state that ethnic refers to a mix of influences and styles, ‘modern combined with classic’, ‘oriental combined with elegant’ and ‘refined with tough’. And ‘chic stands for haute couture’. It is very smart way of turning stereotypes into hip and fashionable styles that allow people to chase their illusion of creating a unique and personal style.

Ethnic Fashion

Ethnic Fashion is an American fashion and gift shop. Contrary to Ethnic Chic it doesn’t aim and the high end market but wants to sell stuff that is ‘unique and affordable’. Furthermore it, or rather the owner, connects herself to struggle of women, in particular in India:
About

Helping struggling women has especially meant a lot to me! In the future, I plan to travel to India and buy directly from women who make their own clothing, jewelery and decor. In this way, the money goes directly to them, hopefully enriching their lives directly. I have had immense pleasure in meeting different clientele. The joy of giving back to the community has made a big difference in my life and brings it a special joy! I will continue to support good causes and am always interested in finding ways to help women better their lives !

It sells stuff ranging from tribal vests to bags, skirts and accessories often referred to with terms like ‘harem’, ‘bellydance’ and ‘zebra’.

Rituals


Rituals is a Dutch online shop of luxury home items and body cosmetics. Or in their own words:
About Rituals | Rituals.com | Your body. Your soul. Your rituals.

We develop high quality products to enrich body and soul: luxury goods ranging from body and facial care, to organic cotton ware, scented candles, perfumes, gemstone make-up and tea.
The Rituals philosophy is simple: happiness can be found in the smallest of things. It is our passion to transform your everyday routines into meaningful rituals. Just taking the time to enjoy simple things like a warm bath, a cup of tea or a relaxing massage can transform them into meaningful experiences.

Furthermore:

All products are inspired by authentic Eastern rituals. The Hammam steam bath ritual, the shaving ritual of the Japanese Samurai warriors and the gemstones make-up ritual are examples in a long line of beautiful traditions. Inspired by nature Rituals is designed for discerning customers who have high standards when it comes to personal care, and who also take a caring attitude towards others and the environment. Not surprisingly, these are exactly the same standards we impose on our products and services. We use natural, renewable and organic ingredients for our products; we use safe alternatives for anything nature cannot provide.

Years ago I was in Greece for a holiday. I saw a sign, in English, that read: ‘authentic Greek village, 1km –>’; of course you know that you are dealing with a sort of ‘solidified stereotype of authenticity’. What is in our public imagination as being typical Greek, or in this case ‘typical’ Eastern is reconstructed through particular material constructions and an ambiance that aims to connect all our senses to this utopian image. Authentic is also often related to ‘being in touch with nature’ (as a variant of ‘being in touch with your true self’). More about ‘inspired by nature’:
About Rituals | Rituals.com | Your body. Your soul. Your rituals.

Rituals is designed for discerning customers who have high standards when it comes to personal care, and who also take a caring attitude towards others and the environment. Not surprisingly, these are exactly the same standards we impose on our products and services. We use natural, renewable and organic ingredients for our products; we use safe alternatives for anything nature cannot provide.

Anthropologie

Anthropologie is an American webshop selling clothes, shoes & bags, jewellery & accessories. (Oh, by the way, why is it that almost all shops have a category ‘shoes & bags’? Is that because they have to fit together in fabric and color? Or because they both used to be made of leather quite often? Or is this a very ‘male’ question?). They describe themselves as:
About us | Anthropologie

Anthropologie offers a one-of-a-kind and compelling shopping experience that makes women feel beautiful, hopeful and connected. We invite you into our world – whether it’s our store, website or catalogue – with the hope you take a deep breath and explore until your heart’s content.

We’ve been getting to know you ever since 1992, when we opened our very first store in Wayne, Pennsylvania. From that time on, we’ve not only grown a hundredfold, but, more importantly, we’ve learned so much about you – like how you appreciate innovation, artfulness and good design, and how you’re drawn to soulfulness and sincerity.

Although you enjoy the clever details and fine craftsmanship of our products, you come to us for more than that. You come to escape and to connect, to spend time and to make time.

Complex as you are, you remain our inspiration and because of this, we endeavour to bring you an unimagined experience

Like Ethnic Chic it aims for the high end market and like all the others mentioned here it sells stereotypes of the oriental, the east as stuff that creates the illusion of uniqueness through the exotic; an illusion that is designed to ‘make you feel happy’.

The Illusion of Authenticity: liberal neo-imperialism
The whole idea of these shops is to create a brand revolving around the idea of the authentic. First of all authentic referring to exotic areas where people are ‘still connected’ to their traditions and to nature. Secondly, referring to nature itself. It is about bring the Western people who in their urban areas appear to be estranged from nature and therefore from their own heritage. Thirdly it refers to ‘being yourself’, ‘being who you really are’, and ‘being true to your true self’.

We can see modes of branding the exotic in pop culture as well with for example Destiny’s Child’s outfits from sari material and matching colorfully bindis. Or in Madonna’s case using exotic images from India. Since the meaning of particular material and items depends upon the context, branding the exotic involves re-appropriating symbols and items from people’s daily lives into fashionable items that are mass-produced and specifically made for export to other (often Western) countries. In turn this changes the meanings of those symbols in the countries where they came from as well as how they look and how they are made. Indian bindi’s are a case in point here.

As anthropologist Raleigh Green explains
An Anthropologist’s Approach to Branding | RGI – Blog

in our modern society brand symbols, commonly understood as logos, can be found everywhere. Brands often act like the beginnings of a global pigeon language permitting the far corners of the globe to ‘interrelate’ by recognizing brands like the ‘Apple’ or ‘CocaCola’ symbols.

Branding turns symbols into things for decoration, fashion-items and for migrants it is often a way to emphasize their identity in ways that are acceptable to their countries of residence enabling some shallow liberal form of multiculturalism that is compatible with local, Western, culture and neo-liberalism. Or putting it more plain and simple: culture is turned into a commodity with a completely different understanding of the physical, embodied cultural traditions where they were imported from.
How this works? As, again, Raleigh Green explains:
An Anthropologist’s Approach to Branding | RGI – Blog

Over thousands of years humans have been listening to stories around camp fires, in bed, or at the movies. The connection between a story and a symbol can be very strong – examples abound such as The Cross and the story of Jesus Christ, and the hammer and sickle and the communist revolution. Humans are wired to remember stories – and tapping into that predisposition can be powerful. Brands, like symbols, can be associated with a narrative, a story and ‘mystique’ surrounding them, for example Starbucks and the Seattle coffee bean importers, and Hewlett Packard‘s start-up in a garage. And in advertising, ‘fictitious’ stories (good copy writing!) are often created to sell products and services, and to create brand awareness.
Stories are not only easier to remember than ‘facts’, but they are a powerful way to transmit ideas, values, and culture.

And in some way the businesses on display here have re-appropriated terms anthropologists consider to part of their toolkit. Some people will understandably be offended by this because others are re-appropriating aspects of culture they think and experience as theirs. On the other hand this is also how cultural mixing often works. Apparently the notions of ‘ethnic’, ‘rituals’ and ‘anthropologie’ are important symbols in a narrative of the exotic other but also in re-constructing the experience of the authentic exotic other. This may not be so shallow as suggested sometimes given the fact that the idea of individuality, authenticity and sincerity are deeply-held beliefs of many people and are relevant for everyday life as they go to school, work, family or friends (we do not dress up for no reason at all, right?). The question of we as anthropologists should be bothered by this is not that relevant I guess, but perhaps it does challenge us to think about the brand of anthropology? What kind of anthropology are we communicating to our audience. Ow, and who is actually part of our audience? Isn’t that mostly Western, white audience (notice the model used at the Anthropologie site by the way)? To what extent is anthropological scientific knowledge similar to the webstores here?

0 comments.

Branding Uniqueness, Happiness & the Exotic: Ethnic Rituals Anthropologie

Posted on January 3rd, 2013 by martijn.
Categories: anthropology, Multiculti Issues.

I think this post is not what you expect after reading the title. You are not about to read an introduction into the anthropology of ethnic rituals. And no this is also not about the scientific discipline of anthropology as a brand, although it is related to ‘diversity is our business‘ or better: ‘fashionable diversity as a business’. This post is about ethnic interior design and ethnic clothing, Rituals body care and Anthropologie clothes, accessories and home-stuff. Moreover, it is about companies using the terms ethnic, ritual and anthropology (often regarded as part of the anthropoogist’s toolkit) as a way to sell the exotic in a particular way.

Ethnic Chic


Ethnic Chic is a Dutch interior design webshop selling all kinds of stuff for your home: “fashion up your living style”. The page has animal and nature motives against a brown blackground, suggesting being ‘in touch’ with nature. In an interview the owners state that ethnic refers to a mix of influences and styles, ‘modern combined with classic’, ‘oriental combined with elegant’ and ‘refined with tough’. And ‘chic stands for haute couture’. It is very smart way of turning stereotypes into hip and fashionable styles that allow people to chase their illusion of creating a unique and personal style.

Ethnic Fashion

Ethnic Fashion is an American fashion and gift shop. Contrary to Ethnic Chic it doesn’t aim and the high end market but wants to sell stuff that is ‘unique and affordable’. Furthermore it, or rather the owner, connects herself to struggle of women, in particular in India:
About

Helping struggling women has especially meant a lot to me! In the future, I plan to travel to India and buy directly from women who make their own clothing, jewelery and decor. In this way, the money goes directly to them, hopefully enriching their lives directly. I have had immense pleasure in meeting different clientele. The joy of giving back to the community has made a big difference in my life and brings it a special joy! I will continue to support good causes and am always interested in finding ways to help women better their lives !

It sells stuff ranging from tribal vests to bags, skirts and accessories often referred to with terms like ‘harem’, ‘bellydance’ and ‘zebra’.

Rituals


Rituals is a Dutch online shop of luxury home items and body cosmetics. Or in their own words:
About Rituals | Rituals.com | Your body. Your soul. Your rituals.

We develop high quality products to enrich body and soul: luxury goods ranging from body and facial care, to organic cotton ware, scented candles, perfumes, gemstone make-up and tea.
The Rituals philosophy is simple: happiness can be found in the smallest of things. It is our passion to transform your everyday routines into meaningful rituals. Just taking the time to enjoy simple things like a warm bath, a cup of tea or a relaxing massage can transform them into meaningful experiences.

Furthermore:

All products are inspired by authentic Eastern rituals. The Hammam steam bath ritual, the shaving ritual of the Japanese Samurai warriors and the gemstones make-up ritual are examples in a long line of beautiful traditions. Inspired by nature Rituals is designed for discerning customers who have high standards when it comes to personal care, and who also take a caring attitude towards others and the environment. Not surprisingly, these are exactly the same standards we impose on our products and services. We use natural, renewable and organic ingredients for our products; we use safe alternatives for anything nature cannot provide.

Years ago I was in Greece for a holiday. I saw a sign, in English, that read: ‘authentic Greek village, 1km –>’; of course you know that you are dealing with a sort of ‘solidified stereotype of authenticity’. What is in our public imagination as being typical Greek, or in this case ‘typical’ Eastern is reconstructed through particular material constructions and an ambiance that aims to connect all our senses to this utopian image. Authentic is also often related to ‘being in touch with nature’ (as a variant of ‘being in touch with your true self’). More about ‘inspired by nature’:
About Rituals | Rituals.com | Your body. Your soul. Your rituals.

Rituals is designed for discerning customers who have high standards when it comes to personal care, and who also take a caring attitude towards others and the environment. Not surprisingly, these are exactly the same standards we impose on our products and services. We use natural, renewable and organic ingredients for our products; we use safe alternatives for anything nature cannot provide.

Anthropologie

Anthropologie is an American webshop selling clothes, shoes & bags, jewellery & accessories. (Oh, by the way, why is it that almost all shops have a category ‘shoes & bags’? Is that because they have to fit together in fabric and color? Or because they both used to be made of leather quite often? Or is this a very ‘male’ question?). They describe themselves as:
About us | Anthropologie

Anthropologie offers a one-of-a-kind and compelling shopping experience that makes women feel beautiful, hopeful and connected. We invite you into our world – whether it’s our store, website or catalogue – with the hope you take a deep breath and explore until your heart’s content.

We’ve been getting to know you ever since 1992, when we opened our very first store in Wayne, Pennsylvania. From that time on, we’ve not only grown a hundredfold, but, more importantly, we’ve learned so much about you – like how you appreciate innovation, artfulness and good design, and how you’re drawn to soulfulness and sincerity.

Although you enjoy the clever details and fine craftsmanship of our products, you come to us for more than that. You come to escape and to connect, to spend time and to make time.

Complex as you are, you remain our inspiration and because of this, we endeavour to bring you an unimagined experience

Like Ethnic Chic it aims for the high end market and like all the others mentioned here it sells stereotypes of the oriental, the east as stuff that creates the illusion of uniqueness through the exotic; an illusion that is designed to ‘make you feel happy’.

The Illusion of Authenticity: liberal neo-imperialism
The whole idea of these shops is to create a brand revolving around the idea of the authentic. First of all authentic referring to exotic areas where people are ‘still connected’ to their traditions and to nature. Secondly, referring to nature itself. It is about bring the Western people who in their urban areas appear to be estranged from nature and therefore from their own heritage. Thirdly it refers to ‘being yourself’, ‘being who you really are’, and ‘being true to your true self’.

We can see modes of branding the exotic in pop culture as well with for example Destiny’s Child’s outfits from sari material and matching colorfully bindis. Or in Madonna’s case using exotic images from India. Since the meaning of particular material and items depends upon the context, branding the exotic involves re-appropriating symbols and items from people’s daily lives into fashionable items that are mass-produced and specifically made for export to other (often Western) countries. In turn this changes the meanings of those symbols in the countries where they came from as well as how they look and how they are made. Indian bindi’s are a case in point here.

As anthropologist Raleigh Green explains
An Anthropologist’s Approach to Branding | RGI – Blog

in our modern society brand symbols, commonly understood as logos, can be found everywhere. Brands often act like the beginnings of a global pigeon language permitting the far corners of the globe to ‘interrelate’ by recognizing brands like the ‘Apple’ or ‘CocaCola’ symbols.

Branding turns symbols into things for decoration, fashion-items and for migrants it is often a way to emphasize their identity in ways that are acceptable to their countries of residence enabling some shallow liberal form of multiculturalism that is compatible with local, Western, culture and neo-liberalism. Or putting it more plain and simple: culture is turned into a commodity with a completely different understanding of the physical, embodied cultural traditions where they were imported from.
How this works? As, again, Raleigh Green explains:
An Anthropologist’s Approach to Branding | RGI – Blog

Over thousands of years humans have been listening to stories around camp fires, in bed, or at the movies. The connection between a story and a symbol can be very strong – examples abound such as The Cross and the story of Jesus Christ, and the hammer and sickle and the communist revolution. Humans are wired to remember stories – and tapping into that predisposition can be powerful. Brands, like symbols, can be associated with a narrative, a story and ‘mystique’ surrounding them, for example Starbucks and the Seattle coffee bean importers, and Hewlett Packard‘s start-up in a garage. And in advertising, ‘fictitious’ stories (good copy writing!) are often created to sell products and services, and to create brand awareness.
Stories are not only easier to remember than ‘facts’, but they are a powerful way to transmit ideas, values, and culture.

And in some way the businesses on display here have re-appropriated terms anthropologists consider to part of their toolkit. Some people will understandably be offended by this because others are re-appropriating aspects of culture they think and experience as theirs. On the other hand this is also how cultural mixing often works. Apparently the notions of ‘ethnic’, ‘rituals’ and ‘anthropologie’ are important symbols in a narrative of the exotic other but also in re-constructing the experience of the authentic exotic other. This may not be so shallow as suggested sometimes given the fact that the idea of individuality, authenticity and sincerity are deeply-held beliefs of many people and are relevant for everyday life as they go to school, work, family or friends (we do not dress up for no reason at all, right?). The question of we as anthropologists should be bothered by this is not that relevant I guess, but perhaps it does challenge us to think about the brand of anthropology? What kind of anthropology are we communicating to our audience. Ow, and who is actually part of our audience? Isn’t that mostly Western, white audience (notice the model used at the Anthropologie site by the way)? To what extent is anthropological scientific knowledge similar to the webstores here?

0 comments.

Kromzwaard Trofee: Winnaars & Verliezers van 2012

Posted on January 1st, 2013 by martijn.
Categories: Multiculti Issues.

Beste bezoekers, bij deze de uitslag van de Kromzwaard Trofee 2012. In totaal hebben er 104 mensen gestemd; dat is iets meer dan het gemiddelde van de afgelopen jaren (toen er nog per vraag gestemd kon worden, dat kon nu niet). Dank voor alle commentaren. Er zijn twee vragen binnengekomen waar ik eerst antwoord op wil geven.

  1. Waarom neem je stukken op (van Benali en Gerson) die impliciet of expliciet kritiek op je werk bevatten? Benali wijst op het grote leger ‘Marokkanendeskundigen’ in de journalistiek en wetenschap en (onder meer) ook naar mensen die onderzoek doen naar ‘salafisten’. Daar heeft hij groot gelijk in. Niet voor niets heb ik op mijn FB pagina, na het SCP rapport, ook de vraag gesteld wat moslims eigenlijk vinden van al het onderzoek naar moslims. Daarover binnenkort meer. Voor wat betreft Gerson, zij verwijst naar mijn artikel over Vaatstra waarin ik stel dat de hausse rondom asielzoekers de opmaat is voor het hedendaagse islamdebat. Zij stelt echter dat die zaak echter niet helemaal voldoet aan de klassieke verklaring van xenofobie, als angst voor het onbekende; het gaat namelijk in dit (en de andere gevallen die zij beschrijft) niet om angst voor het onbekende, in de zin van vreemden. Volgens mij ligt dat wat gecompliceerder, maar dat doet niets af van het feit dat haar invalshoek zeer interessant is. Voor beiden geldt dat goed geformuleerde kritiek geen reden is om een stuk te weigeren. Dat kan ik wel voor de trofee, maar de meeste nominaties komen sowieso binnen door suggesties van lezers. Degene die als meeste genoemd wordt per categorie is sowieso genomineerd. De rest wordt bepaald, op basis van de suggesties, door mij en twee anderen (LM en UO).
  2. Waarom alleen geschreven stukken? Dat is niet helemaal zo. Inderdaad de genomineerden stukken waren allemaal geschreven stukken, maar in de eerste editie won bijvoorbeeld RTL Nieuws. Alleen tussen de suggesties zaten ditmaal geen tv of radio-uitzendingen. Ik zal  voor 2013 duidelijker vermelden dat dat ook kan. Later genoemde suggesties hiervoor waren onder meer de uitzendingen van Nieuwsuur en het NOS journaal over ‘shari’a in Nederland’.

Dan nu de uitslagen


Winnaars van 2012
Beste blog
Hier waren Rahma Bavelaar, Hassnae Bouazza en Linda Duits genomineerd. De verschillen waren niet zo groot, maar de strijd ging toch vooral tussen de eerste twee. Uiteindelijk verloor Hassnae Bouazza de strijd; inmiddels is dat net zo’n traditie als deze Trofee zelf. Maar er moet toch een een moment komen waarop ze wel wint? Met Rahma Bavelaar’s stuk De Slag van Port Said – meer dan een voetbalrel heeft de Kromzwaard Trofee een hele mooie winnaar met een helder goed geschreven stuk dat laat zien dat het allemaal wat ingewikkelder is dan het op het eerste gezicht lijkt. En dat zonder te verzanden in ingewikkelde formuleringen.

Beste Nieuws/achtergrond
In deze categorie waren Natasha Gerson, Hassan Bahara en Ellen van de Bovenkamp genomineerd. Toevallig alledrie met bijdragen uit De Groene Amsterdammer (die op deze plaats geen eervolle vermelding krijgt want dan had De Groene alle stukken maar openbaar moeten laten). Lange tijd voerde Ellen van de Bovenkamp de boventoon, maar uiteindelijk toch gepasseerd door Hassan Bahara en, met ruime voorsprong op beiden, Natasha Gerson met haar stuk Domme Anton heeft het gedaan; Essay De gemeenschap wil een zondebok. Helder, goed geschreven en origineel informatief stuk over één van de zenuwissues in de Nederlandse samenleving: de verschrikkelijke moord en verkrachting van Marianne Vaatstra.

Beste Column/opinie
Hier waren genomineerd: Majda Ouhajji, Fikry el Azzouzi en Abdelkader Benali. Die eerste twee zijn wat mij betreft de ontdekkingen van het jaar, Benali is natuurlijk al lang bekend. De strijd ging hier tussen El Azzouzi en Benali en werd pas met de laatste stem beslist. Met één stem voorsprong won Abdelkader Benali met zijn stuk Het Marokkanenprobleem; met een scherpe pen geschreven en de moeite waard voor alle onderzoekers en journalisten om op hun prikbord te plakken.

Slechtste blog
Annabel Nanninga, Joost Niemoller en Bart Schut waren hier de genomineerden. Annabel Nanninga is hier duidelijk de grootste verliezer, op gepaste afstand gevolgd Niemoller en Schut. Stel nu dat in Nederland een partij opstaat die 140 km op de snelweg als maximumsnelheid wil. En er woont in Brazilië ook een Nederlander. Dan schrijft u op ‘Brazilië wil 140km p/u op de snelweg toestaan’. Als u dat feitelijk juist vindt, dan vindt u Nanninga’s stuk ook feitelijk juist. Natuurlijk de bron van dat stuk was de immer betrouwbare Daily Mail dus zoals gewoonlijk (of anders van The Sun) jat Geenstijl min of meer tekst van de Daily Mail, voegt er wat eigen praat aan toe, plagieert even de term ‘Afscheidseks-wet’ enzovoorts. Weer een stukje gebakken! Nu is Annabel Nanninga dezelfde die ook een gesprek van een treinpassagier op GS zette onder het mom: als je uitspraken in het publiek doet heb je geen recht op privacy. Nog even en Nanninga, die tot voor kort vooral bekendheid genoot omdat ze klachten van lezers aan haar baas openbaarde, in een kijkerspanel zat en kekke stukjes schreef voor Mama Magazine, schrijft dat als een vrouw volgens haar te schaars gekleed loopt ze er om vraagt verkracht te worden. Of wanneer ze teveel bedekt is volgens haar. Nou ja eigenlijk, wanneer ze niet aan haar moraal voldoet. Ze zal dit stukje niet erg vinden, want ze verklaarde immers zelf publiekelijk dat het haar niet boeide en haar baas Marck Burema vond het ook niet nodig om een dhimmi award in het leven te roepen als reactie op de Kromzwaard Trofee. Een echte verliezer dus: Annabel Nanninga.

Slechtste nieuws / achtergrond
Hier waren het obscure IsraelToday, het AD en Het Parool genomineerd. Het Parool won overtuigend met een meerderheid aan stemmen voor het stuk ‘halalwoningen’. Het Parool leeft waarschijnlijk nog in het tijdperk waarin journalisten dachten dat ze alleen nieuws doorgaven en dat het dus niet uitmaakt welke termen men kiest. En zo niet, dan toch, is de nogal onkritische houding van het Het Parool. Overigens komt Het Parool volgend jaar met drie nieuwe dijkdoorbrekende reportages: ‘Halalschoenen – hoe moslims erin slagen hun schoenen schoon te houden in wat het grootste probleem van Nederland is: hondenpoep’ & ‘Halalmoskee: Moskee speciaal gebouwd voor moslims’ & ‘Halalamsterdam: Paroolverslaggever ontdekt geïsoleerde stam in Amsterdam: moslims genaamd’. Het Parool is hier de meest veelzeggende verliezer van het afgelopen jaar.

Slechtste opinie/column
Hier waren Thierry Baudet, (opnieuw) Bart Schut en Rutger Bregman genomineerd. De laatste was genomineerd met een stuk uit 2011, maar dat mocht zolang het na 15 december 2011 was. Zijn stuk over waarom we geen racisten zijn, kon nu (in tegenstelling tot destijds) niet op heel veel afkeuring rekenen. Het ging echt tussen Schut en Baudet, waarbij uiteindelijk toch de laatste bijna de helft van het aantal stemmen haalde met zijn volkomen misplaatste stuk ‘Durf te generaliseren over islam’. Dat heeft nog niemand ooit gedaan namelijk of althans niet genoeg. Baudet doet dat voor u aan de hand met een interpretatie van het christendom waar zo mogelijk nog minder van klopt dan die van de islam. Het stuk is a-historisch, zonder politieke context en hij verbergt (maar niet heel goed) dat we hier te maken hebben met missiepoging: moslims moeten zich bekeren tot het seculiere (wat dat ook moge zijn). Baudet is een rijzende ster die her en der schrijft en wordt uitgenodigd als prikkelende deskundige. Wellicht is hier sprake van overmoed. Maar dit stuk is toch echt zijn val. Een typisch geval van schoenmaker blijf bij je leest. Een verliezer van 2012 die we waarschijnlijk nog wel vaker horen denk ik niettemin.

Tot Slot

Rest mij alle winnaars van harte te feliciteren. En voor de verliezers…

Met dank aan L.M. en U.O voor het vele werk met de suggesties.

Iedereen die gestemd heeft, van harte bedankt! Ook in 2013 kunt u weer genieten of uzelf ergeren hier. En alle goeds toegewenst voor 2013 voor jullie en jullie dierbaren.

1 comment.

Kromzwaard Trofee: Winnaars & Verliezers van 2012

Posted on January 1st, 2013 by martijn.
Categories: Multiculti Issues.

Beste bezoekers, bij deze de uitslag van de Kromzwaard Trofee 2012. In totaal hebben er 104 mensen gestemd; dat is iets meer dan het gemiddelde van de afgelopen jaren (toen er nog per vraag gestemd kon worden, dat kon nu niet). Dank voor alle commentaren. Er zijn twee vragen binnengekomen waar ik eerst antwoord op wil geven.

  1. Waarom neem je stukken op (van Benali en Gerson) die impliciet of expliciet kritiek op je werk bevatten? Benali wijst op het grote leger ‘Marokkanendeskundigen’ in de journalistiek en wetenschap en (onder meer) ook naar mensen die onderzoek doen naar ‘salafisten’. Daar heeft hij groot gelijk in. Niet voor niets heb ik op mijn FB pagina, na het SCP rapport, ook de vraag gesteld wat moslims eigenlijk vinden van al het onderzoek naar moslims. Daarover binnenkort meer. Voor wat betreft Gerson, zij verwijst naar mijn artikel over Vaatstra waarin ik stel dat de hausse rondom asielzoekers de opmaat is voor het hedendaagse islamdebat. Zij stelt echter dat die zaak echter niet helemaal voldoet aan de klassieke verklaring van xenofobie, als angst voor het onbekende; het gaat namelijk in dit (en de andere gevallen die zij beschrijft) niet om angst voor het onbekende, in de zin van vreemden. Volgens mij ligt dat wat gecompliceerder, maar dat doet niets af van het feit dat haar invalshoek zeer interessant is. Voor beiden geldt dat goed geformuleerde kritiek geen reden is om een stuk te weigeren. Dat kan ik wel voor de trofee, maar de meeste nominaties komen sowieso binnen door suggesties van lezers. Degene die als meeste genoemd wordt per categorie is sowieso genomineerd. De rest wordt bepaald, op basis van de suggesties, door mij en twee anderen (LM en UO).
  2. Waarom alleen geschreven stukken? Dat is niet helemaal zo. Inderdaad de genomineerden stukken waren allemaal geschreven stukken, maar in de eerste editie won bijvoorbeeld RTL Nieuws. Alleen tussen de suggesties zaten ditmaal geen tv of radio-uitzendingen. Ik zal  voor 2013 duidelijker vermelden dat dat ook kan. Later genoemde suggesties hiervoor waren onder meer de uitzendingen van Nieuwsuur en het NOS journaal over ‘shari’a in Nederland’.

Dan nu de uitslagen


Winnaars van 2012
Beste blog
Hier waren Rahma Bavelaar, Hassnae Bouazza en Linda Duits genomineerd. De verschillen waren niet zo groot, maar de strijd ging toch vooral tussen de eerste twee. Uiteindelijk verloor Hassnae Bouazza de strijd; inmiddels is dat net zo’n traditie als deze Trofee zelf. Maar er moet toch een een moment komen waarop ze wel wint? Met Rahma Bavelaar’s stuk De Slag van Port Said – meer dan een voetbalrel heeft de Kromzwaard Trofee een hele mooie winnaar met een helder goed geschreven stuk dat laat zien dat het allemaal wat ingewikkelder is dan het op het eerste gezicht lijkt. En dat zonder te verzanden in ingewikkelde formuleringen.

Beste Nieuws/achtergrond
In deze categorie waren Natasha Gerson, Hassan Bahara en Ellen van de Bovenkamp genomineerd. Toevallig alledrie met bijdragen uit De Groene Amsterdammer (die op deze plaats geen eervolle vermelding krijgt want dan had De Groene alle stukken maar openbaar moeten laten). Lange tijd voerde Ellen van de Bovenkamp de boventoon, maar uiteindelijk toch gepasseerd door Hassan Bahara en, met ruime voorsprong op beiden, Natasha Gerson met haar stuk Domme Anton heeft het gedaan; Essay De gemeenschap wil een zondebok. Helder, goed geschreven en origineel informatief stuk over één van de zenuwissues in de Nederlandse samenleving: de verschrikkelijke moord en verkrachting van Marianne Vaatstra.

Beste Column/opinie
Hier waren genomineerd: Majda Ouhajji, Fikry el Azzouzi en Abdelkader Benali. Die eerste twee zijn wat mij betreft de ontdekkingen van het jaar, Benali is natuurlijk al lang bekend. De strijd ging hier tussen El Azzouzi en Benali en werd pas met de laatste stem beslist. Met één stem voorsprong won Abdelkader Benali met zijn stuk Het Marokkanenprobleem; met een scherpe pen geschreven en de moeite waard voor alle onderzoekers en journalisten om op hun prikbord te plakken.

Slechtste blog
Annabel Nanninga, Joost Niemoller en Bart Schut waren hier de genomineerden. Annabel Nanninga is hier duidelijk de grootste verliezer, op gepaste afstand gevolgd Niemoller en Schut. Stel nu dat in Nederland een partij opstaat die 140 km op de snelweg als maximumsnelheid wil. En er woont in Brazilië ook een Nederlander. Dan schrijft u op ‘Brazilië wil 140km p/u op de snelweg toestaan’. Als u dat feitelijk juist vindt, dan vindt u Nanninga’s stuk ook feitelijk juist. Natuurlijk de bron van dat stuk was de immer betrouwbare Daily Mail dus zoals gewoonlijk (of anders van The Sun) jat Geenstijl min of meer tekst van de Daily Mail, voegt er wat eigen praat aan toe, plagieert even de term ‘Afscheidseks-wet’ enzovoorts. Weer een stukje gebakken! Nu is Annabel Nanninga dezelfde die ook een gesprek van een treinpassagier op GS zette onder het mom: als je uitspraken in het publiek doet heb je geen recht op privacy. Nog even en Nanninga, die tot voor kort vooral bekendheid genoot omdat ze klachten van lezers aan haar baas openbaarde, in een kijkerspanel zat en kekke stukjes schreef voor Mama Magazine, schrijft dat als een vrouw volgens haar te schaars gekleed loopt ze er om vraagt verkracht te worden. Of wanneer ze teveel bedekt is volgens haar. Nou ja eigenlijk, wanneer ze niet aan haar moraal voldoet. Ze zal dit stukje niet erg vinden, want ze verklaarde immers zelf publiekelijk dat het haar niet boeide en haar baas Marck Burema vond het ook niet nodig om een dhimmi award in het leven te roepen als reactie op de Kromzwaard Trofee. Een echte verliezer dus: Annabel Nanninga.

Slechtste nieuws / achtergrond
Hier waren het obscure IsraelToday, het AD en Het Parool genomineerd. Het Parool won overtuigend met een meerderheid aan stemmen voor het stuk ‘halalwoningen’. Het Parool leeft waarschijnlijk nog in het tijdperk waarin journalisten dachten dat ze alleen nieuws doorgaven en dat het dus niet uitmaakt welke termen men kiest. En zo niet, dan toch, is de nogal onkritische houding van het Het Parool. Overigens komt Het Parool volgend jaar met drie nieuwe dijkdoorbrekende reportages: ‘Halalschoenen – hoe moslims erin slagen hun schoenen schoon te houden in wat het grootste probleem van Nederland is: hondenpoep’ & ‘Halalmoskee: Moskee speciaal gebouwd voor moslims’ & ‘Halalamsterdam: Paroolverslaggever ontdekt geïsoleerde stam in Amsterdam: moslims genaamd’. Het Parool is hier de meest veelzeggende verliezer van het afgelopen jaar.

Slechtste opinie/column
Hier waren Thierry Baudet, (opnieuw) Bart Schut en Rutger Bregman genomineerd. De laatste was genomineerd met een stuk uit 2011, maar dat mocht zolang het na 15 december 2011 was. Zijn stuk over waarom we geen racisten zijn, kon nu (in tegenstelling tot destijds) niet op heel veel afkeuring rekenen. Het ging echt tussen Schut en Baudet, waarbij uiteindelijk toch de laatste bijna de helft van het aantal stemmen haalde met zijn volkomen misplaatste stuk ‘Durf te generaliseren over islam’. Dat heeft nog niemand ooit gedaan namelijk of althans niet genoeg. Baudet doet dat voor u aan de hand met een interpretatie van het christendom waar zo mogelijk nog minder van klopt dan die van de islam. Het stuk is a-historisch, zonder politieke context en hij verbergt (maar niet heel goed) dat we hier te maken hebben met missiepoging: moslims moeten zich bekeren tot het seculiere (wat dat ook moge zijn). Baudet is een rijzende ster die her en der schrijft en wordt uitgenodigd als prikkelende deskundige. Wellicht is hier sprake van overmoed. Maar dit stuk is toch echt zijn val. Een typisch geval van schoenmaker blijf bij je leest. Een verliezer van 2012 die we waarschijnlijk nog wel vaker horen denk ik niettemin.

Tot Slot

Rest mij alle winnaars van harte te feliciteren. En voor de verliezers…

Met dank aan L.M. en U.O voor het vele werk met de suggesties.

Iedereen die gestemd heeft, van harte bedankt! Ook in 2013 kunt u weer genieten of uzelf ergeren hier. En alle goeds toegewenst voor 2013 voor jullie en jullie dierbaren.

1 comment.