C L O S E R

Religion & Film: Of Gods and Men

Posted on September 1st, 2011 by martijn.
Categories: Arts & culture, Religion Other, Ritual and Religious Experience, Society & Politics in the Middle East.

In 1996, during the Algerian Civil War, seven monks of the Tibhrine monastery in Algeria (belonging to the Roman Catholic Trappist Order of Cistercians of the Strict Observance) were kidnapped. They were held for two months and killed. It remains unclear who the perpetrators were: the Armed Islamic Group (GIA – who claimed responsibility) or the Algerian army who may have killed them during an attempt to rescue them.

The film of Gods and Men is based on that event and follows the lives of French Catholic monks in the Atlas Mountains of Algeria in the 1990s. As the country is caught into a terrible civil war between an oppressive secularist state and radical Islamists, the Trappist brothers face the question of how to ‘love thy neighbour’.
Monks in Algeria: loving thy neighbor at gunpoint

Caught between the brutal Algerian government and the ruthless Islamists, the monks struggle to know and share God’s love and peace. What they experience alongside the beauty of the love they live out on a day-to-day basis in their monastic community is unbounded hatred, unspeakable violence, and, ultimately, unstoppable death seeping into their world. They must decide whether to remain in their monastery or flee the violence and return to France.

In their vocations, they seek to love and serve God by being “brothers to all”—in their monastic community and with all the people they encounter. All this becomes exponentially more complicated when new neighbors—a group of radical Islamists—come to the region. The battles between the Algerian government and the Islamists for influence and control unleash persistent horror and tragedy.

Love thy neighbors, all of them

The monks face a new question: What does it mean to share brotherly love at gun point? Over the years, the lives of the monks and the neighboring villagers became intertwined. The monks realize that if they leave, the consequences will be immense not only for themselves but also for the Muslim villagers who work in the monastery and whom the monks serve through a free medical clinic.

This is not a film about Christians vs. Muslims. Rather, this is a film about Christians trying—imperfectly but still genuinely—to love Muslims. And the monks must sort out what love means amid competing interpretive claims on the Muslim faith. In the Islamists’ political fanaticism and obsession with political power, the monks encounter a “distorted” Islam that stands in sharp contrast to the religious faith the monks experience in the lives of the Muslim villagers who live alongside the monastery in peace, Muslims who love their families and their neighbors.

The film is magnificent in the sense that it brings out the struggles each of the monks has with living together with others with whom they share many things but whom they also fear. It is in their prayers before God that these struggles are most clear. Trying to remain steadfast Christians and to respect Muslims against the background of the Civil War and trying not to resort to a dead end us vs. them game. The solution they found was ‘to love thy neighbour’ even at gunpoint.Journal of Religion & Film: Of Gods and Men (2010) by Wendy M. Wright

Each of the monks reacts differently to the felt sense of impending peril. But viewers are not treated to a story of one individual against many but to a story about genuine community in which individual struggle is honored and at the same time the integrity and deep bonds of the whole are acknowledged. The oscillation between common and individual dynamics is captured through the filmmakers’ choices. When the army wants to thrust its machines and armed men upon the monastery, Fr. Christian peremptorily refuses: this is the antithesis of the life of peace and hospitality (another one of those other Benedictine themes) that he has chosen. But his confreres gently but firmly call him out: we did not elect you to make your own unilateral decisions they say, reminding him of his appropriately humble and un-autocratic role as outlined by St. Benedict’s Rule. Alternately, the solitariness of Fr. Christian’s burden of leadership is evident as he paces alone across the remote windswept acres of the monastic lands while wild fowl wing across a vast expanse of sky and dwarf his silhouette.

[10] Thus begins a remarkable series of scenes that reveal the process of spiritual discernment, genuine listening to the Spirit of God as it is refracted through individual conscience, through community members, through others, and through the tradition. This is where the centrality of the liturgical office and the prayer to which the men return again and again becomes clear. The words of the midnight liturgy of Christmas echo powerfully as the shaken community gathers after the terrorists disappear into the night. Allusions to the crucified one and to the sacrifice of love resonate in the music the men sing. As the danger looms, they listen in the refectory to a reading by Carlo Corretto (a French spiritual writer and member of the Little Brothers of Jesus, a community inspired by hermit Charles de Foucauld who lived and was assassinated in the Algerian desert). Carretto’s words about surrender sink in, helping to sharpen the discernment the men are making. What is stability? What does it mean to vow fidelity to a community? What does it mean to follow the crucified God of Love? What is martyrdom? What of the people in the neighborhood to whom they have pledged their presence? The filmmakers use some dialogue to explore these questions but much of the questioning, both individually and communally, is visually expressed through facial close ups and by careful attention to the nuances of posture, gesture, tone of voice, and unspoken interactions among community members as they gather to decide together what they should do.

I think when used with articles and books that shed some more light on Algerian politics of the second half of the 20th century this film is excellent for teaching purposes.

0 comments.

Ritual slaughter in the Netherlands – From animal to ethical meat

Posted on June 29th, 2011 by martijn.
Categories: anthropology, Morocco, Public Islam, Religion Other.

Update: see below

The Dutch banned ritual slaughtering by Muslims and Jews. In a proposal heavily condemned by Muslim and Jewish organizations the Party of the Animals wanted a complete ban on dhabiha and shechita in cases where the animals were not stunned before the killing; the ritual slaughtering by Muslims and Jews. The ban will mostly effect orthodox Jews since all of the shechita slaughtering involves animals fully conscious while in the case of dhabiba this is the case in only 25%-40%. In order to get this bill passed through the lower house of parliament (a second vote is necessary in the senate) a so-called typical Dutch compromise was established: Jewish and Muslim communities have a year to provide evidence that animals slaughtered by dhabiba and shechita (and not stunning them) do not experience more pain than those animals that are stunned before killing.

Food is much more than..just food. And even when it is just food it is of basic and existential importance to people. Many societies have food restrictions and so do many religions. Besides the Jewish and Islamic kosher and halal restrictions we have Hindu traditions pertaining to food pollution of different castes and within the Catholic tradition fish on Fridays is still (even in secular circles) a well-known phenomenon. Such food restrictions have several functions. First of all they are boundary markers; food culture practices mark who is ingroup and who is outgroup. Food practices are also reminders (and often daily reminders) to people’s moral responsibilities and obligations towards what is sacred. At the same time food is more than a reminder; it involves bodily practices and devotion as well, for example during prayer before dinner and during fasting. They also have a symbolic function in the sense that they explain, express and teach people about certain doctrines and dogmas; for example during fasting, the Eucharist and in vegetarianism. Food practices are also related to social structures of religious and ethnic groups; for example the role of the rabbi in Judaism with regard to kosher food but also differences between men and women in the production of food. And food has a very strong social function; producing and consuming food can reaffirm or even change (think about a first date with your partner) relationships with other people and there are elaborate etiquettes about how to eat. It can bring people together who may not share anything else or even have opposed understandings of the world as well as interests.

As one of my great examples in anthropology, Mary Douglas, has taught us, people distinghuish between food that is polluted (‘matter of out place’) and that which is not polluted. For example we usually do not like flies in our soup or worms in our salad. With regard to religious restrictions for food, (particular) animals are ‘out of place’. Food that is haram or not kosher is like a fly in a soup for some people. Purity and impurity should not be mixed and people should not eat impure or hybrid food; not only the fly in the soup is impure but the fly makes the whole soup impure. These food restrictions come from old (not in the sense of not modern) of what was good (even healthy) to eat and what not. At the same rituals can transform animals that are taboo into food that is allowed. It is not always clear whether these restrictions are implemented top down or bottom up; in the sense that food restrictions can also be religious legitimation of what was already common practice. Whatever is the case food ties people in contemporary society in practices, discourses and memories with their ancestors and with traditions that are larger than their individual lives in the here and now. What it comes down to is that ritual and food pertains to deeply held values, beliefs, practices and memories. For some people for example the idea of having to eat dogs, worms or insects is enough to be repulsed and shocked; the idea of having to eat other food that is taboo can invoke the same bodily reactions and emotions.

I think more or less the came can be said about food restrictions from the point of view of vegetarians and animal rights activists. This makes ‘food’ in the recent Dutch debates about ritual slaughtering a field where people battle over political, religious, economic, social and animal welfare issues. The Netherlands is now the second country to ban ritual slaughtering in recent years. Other countries such as Switzerland and the Scandinavian and Baltic countries also have bans which date from before World War II and probably not totally unrelated to anti-semitic tendencies of that time. So why now in the Netherlands?

Ritual Slaughter Controversy Unites Jews, Muslims door NewsLook

I do not think it is that speculative to say that the Animal Party has profitted from three major developments in Dutch society. First of all the animosity on ritual slaughtering is clearly related to the animosity about Islam. When the proposal for the bill was mentioned for the first time, the debate was about Islam and not about Jews.

Second the proposal and also the current result signals a change in the relation between the religious and the secular. With the current compromise the burden of proof is not on the state but on religous communities that ritual slaughtering without stunning is does not lead to animals experiencing greater pain than those that are stunned before they are killed. Given the evidence on that issue right now and because they have to show that something ‘is not’ this will be an almost impossible endeavour. In the voting in parliament the support for the Jewish and Muslim communities came largely from the three Christian parties who voted unanimously against the law. For some this is the victory of modernity and secular society over ancient or even backward religion, for the other it is attacking the freedom of religion in society and a few have even referred back to World War II when the shechita was forbidden by the Nazis. In this process both camps are created and subsequently heavily targeted. Certainly not all Muslims and Jews prefer the old way of slaughtering; some of them have spoken out, many have not and some have chosen sides with the community leaders opposing the ban. In the debate however it appears that all Muslims and Jews are against the new law. The other side is often targeted as supporters of the Freedom Party of Wilders (who struggled with this issue since the result is not only that Muslims will be targeted but also Jews and they want to uphold an image as defenders of the Jewish community and Israel; which in their rhetoric is almost the same). The idea that there may be people who are not anti-religion in general or anti-islam in particular but support the ban because they think animal welfare is more important that religious convictions, is lost somehow in the debates.

A third development may be signalling a trend that has already been set in motion when the Party for the Animals was elected in parliament several years ago. Although in many respects environmentalists are not hold high regard by the more rightist political parties and their constuencies, the Party for the Animals is regarded as a decent, somewhat atypical, party that deserves respect for its quest on animal rights. There seems to be a strong place for animal rights in Dutch society as long as it appears decent, not too left wing and outside the circles of the established parties. They are too small (two seats of out 150) to have actual power (but they are not aiming at being part of a government) but with the right timing they can gain momentum and accomplish things that would otherwise have been impossible. Whereas in the past religious groups had relatively much autonomy, and partly the case of ritual slaughtering is a remnant of that system, the Party for the Animals has now succeeded in putting animal rights first and making the regulations more state-centred.

The debate over ritual slaughtering is not over yet. Given the compromise we can have the same debate next year over the question if ritual slaughtering is good for animals (which to some people would be nonsense anyway) and also the bill has still to pass the senate. Both the supporters of the ban and certainly its opponents will continue their campaigns which will probably revolve around the three developments I have mentioned here. Until then we have some time to catch up with reading about the importance of food:

• The anthropology of food and eating by Mintz and Du Bois in Ann. Rev. of Anthropology (2002) gives a good overview of the debates and publications in anthropology
• Regulating halal and kosher foods: Different arrangements between state, industry and religious actors by Tetty Havinga in Erasmus Law Review (2010) comparing the Netherlands with US on the regulation of halal food and kosher food.
• The vegetarian anthropologist by David Sutton in Anthropology Today (1997) on what it means to be an anthropologist and a vegetarian and what it means in terms of masculinity.
• The Food and Culture Bibliography of the University of Texas

Update 14-12-2011

In a marathon meeting the Dutch senate debated the proposal on banning ritual slaughter. The conservative liberals already had withdrawn their support and last night also the social democrats rejected the proposal although their fellow party members at first supported it. (The Dutch system has two houses of debate. The senate is always the last one to debate and only has the right to approve or disapprove.) This means the proposal has been rejected.

1 comment.

PBS – Jocelyne Cesari on French Secularism

Posted on June 27th, 2011 by martijn.
Categories: Public Islam, Religion Other.

PBS met with prof. Jocelyne Cesari on secularism in France. She directs Harvard University’s Islam in the West program and was interviewed while in residence this year at the National War College.

Watch the full episode. See more Religion & Ethics NewsWeekly.

Below you see a small documentary with Jocelyne Cesari and others on French Secularism:

Watch the full episode. See more Religion & Ethics NewsWeekly.

Read the full transcript at the PBS page.

0 comments.

Het einde van religie in Europa

Posted on May 17th, 2011 by martijn.
Categories: Religion Other.

Volgens Amerikaanse onderzoekers Abrams, Wiener en Yaple zal georganiseerde religie uiteindelijk verdwijnen in negen Westerse democratieën: Oostenrijk, Tjechië, Finland, Zwitserland, Ierland, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en…Nederland. Met name in die laatste vijf ‘religion will be driven toward extinction’ zo stellen zij. In hun paper, A mathematical model of social group competition with application to the growth of religious non-affiliation, baseren zij zich op een wiskundig model (mede gebaseerd op een model over het uitsterven van talen die door slechts kleine groepen mensen gesproken worden) dat laat zien dat ‘unaffiliated’ (niet gebonden aan een georganiseerde religie) de sterkst groeiende groep is in die landen. Hun model is daarbij gebaseerd op twee sociologische vooronderstellingen:

1. Dat het aantrekkelijker is om deel uit te maken van een meerderheid dan van een minderheid (het meerderheidseffect). Mensen zullen volgens de onderzoekers eerder overstappen naar grotere groepen en slechts enkele verbindingen die mensen hebben met de groep ‘ongebonden’ is voldoende zo stellen ze.
2. Er zijn sociale, economische en politieke voordelen verbonden aan ongebondenheid in landen waar religies in verval zijn (utiliteitseffect).

Religieuze verbondenheid blijkt volgens hen te voldoen aan die twee vooronderstellingen en derhalve zal de groei van de groep ongebonden doorgaan. Het is niet zo, zo benadrukken de onderzoekers, dat ongebonden mensen ook atheïsten of niet-gelovigen zijn. Het gaat om mensen die zich niet verbinden aan een bepaalde religie of religieuze organisatie op het moment van hun survey. Zij verwachten dat in Nederland de groepen ongebonden zal groeien van 40% nu tot 70% in 2050. De trend die zij zien voor de genoemde Europese landen zal niet wezenlijk veranderen door de immigratie van moslims zo verwachten zij.

Het is nog maar de vraag of je ontwikkelingen met betrekking tot religie zo kunt voorspellen. Het is terecht dat zij wijzen op de groeiende groep ongebonden mensen; dat is volgens mij een trend in vrijwel heel Europa. In die zin is er, in tegenstelling tot wat vaak wordt gesteld, geen sprake van een religieuze opleving in Europa. Maar of dat ook wil zeggen dat religie verdwijnt is nog maar de vraag. We weten nauwelijks iets van buiteninstitutionele religie, gewoonweg omdat het nauwelijks onderzocht is onder christenen. Daarnaast hebben de onderzoekers gekeken naar verbinding van mensen met de reguliere religieuze instituties, maar er zijn genoeg alternatieve vormen van religie die minder geinstitutionaliseerd zijn, maar wel degelijk een sterke verbondenheid vragen. Met name recent onderzoek van Abby Day, die niet uitgaat van de vraag tot welk geloof behoor je, maar wat geloof je en hoe doe je dat, laat heel interessante resultaten zien van gelovige en ongelovige ongebonden mensen. Er zijn, voor Europa althans, genoeg aanwijzingen dat religie ‘as we know it’ langzaam zal verminderen, maar tegelijkertijd zijn er ook genoeg aanwijzingen dat religiositeit van mensen, de geleefde religie, zich aanpast aan de veranderende omstandigheden. Dat mensen hun religie dus anders beleven, wil nog niet zeggen dat religie ook uitsterft. Dat stellen de onderzoekers overigens ook niet; zij hebben het over mensen die gebonden zijn aan reguliere geïnstitutionaliseerde religies. In de publiciteit hierover wordt deze nuance vaak vergeten. Onderzoekers die al eerder wezen op het einde van religie, maken een soortgelijke conceptuele fout.

En als de ons bekende religies zouden uitsterven, dan nog is dat geen garantie voor het uitsterven van religie. Immers, waarom zou er niet zoals zo vaak in de geschiedenis, een andere religie voor in de plaats kunnen komen? In vormen die we misschien nog niet kennen. Daarnaast lijkt er in andere delen van de wereld juist wel een stijging van religieuze gebondenheid plaats te vinden zoals in delen van Afrika en China. Het interessante is, en dat geldt voor de gehele wereld, dat door de mondialisering (bijvoorbeeld via internet en migratie) de keuzemogelijkheden voor mensen groter zijn geworden en dat lijkt ook te gelden, onder jongeren althans, voor de ideologie van de keuze; mensen moeten de mogelijkheden in hun leven maximaliseren door vrij en zelfstandig keuzes te maken. Dat kan voor religie zijn, maar ook er tegen en dat kan ook resulteren in een zeer ambivalente houding. En dan komen we onder andere weer op die utitiliteitsthese van de genoemde onderzoekers. Als het nut van ongebondenheid groter is dan van gebondenheid, dan zal geïnstitutionaliseerde religie nagenoeg verdwijnen. Dat zou best eens kunnen. Op het moment dat het omgekeerde geldt, dat het nut van gebondenheid weer groter wordt, kan religie ook weer toenemen. Geloof dient nuttig te zijn, te werken en gegrond te zijn in het dagelijks leven wil het kunnen leven. En als religieuze instituties zich dat niet realiseren dan zou de toekomst er in ieder geval voor hen nog wel eens ongunstig uit kunnen zien.

3 comments.

José Casanova – God in a Cold Climate. Religion in the Secular Public Sphere: Challenges and Responses

Posted on March 3rd, 2011 by martijn.
Categories: Public Islam, Religion Other.

God in a Cold Climate. Religion in the Secular Public Sphere: Challenges and Responses – Lecture by José Casanova
Date: Thursday, March 10, 2011, 20.00 – 22.00 hrs

Venue: Aula Radboud University Nijmegen, the Netherlands

The great religions of the world are no longer content with merely promoting the piety of their believers. Within Catholicism, Protestantism, and Islam there are movements which claim a prominent role in society. They are very critical of the dominant cultural, political and sexual mores of Western societies. Within these societies, some of which are secular through-and-through, their activities cause a raw climate of conflicts and tensions. But the success of these religious movements proves that modernity and religion are far from mutually exclusive phenomena and that modern secularized society must find a way of integrating them in its fabric.

Speakers
Prof José Casanova is a prominent en highly respected scholar in the sociology of religion. He is professor of Sociology at Georgetown University and director of the Berkley Center’s Program on Globalization, Religion and the Secular. He has published on a broad range of subjects, including religion and globalization, migration and religious pluralism, and modernity and secularization. His Public Religions in the Modern World (1994) has become a classic on the latter subject.
Prof Evert van der Zweerde is professor of Political Philosophy at Radboud University Nijmegen and academic advisor to the Soeterbeeck Programme. He will chair the meeting.

Admission fee € 9,50 | Faculty and alumni RU € 7,- | Students free admission
More information and subscriptions at www.ru.nl/sp/english/casanova

Contact: info@soeterbeeck.ru.nl | 0031.24.361.55.55 | www.ru.nl/sp /english

God in a Cold Climate. Religion in a Secular Society – Seminar with José Casanova
Thursday, March 10, 2011, 15.00 – 17.00 hrs, Radboud University Nijmegen
Preceding his evening lecture José Casanova will deliver a seminar on the position of faith and religion in secular Western societies. During this small-scale seminar there will be ample opportunity to exchange ideas with Prof Casanova on this subject.

Admission fee: € 15,- | Faculty and alumni RU € 7,50 | Students free admission www.ru.nl/sp/english/seminarcasanova

In Dutch:
Lezing José Casanova over religies in de seculiere samenleving

Door felle kritiek te uiten op de heersende culturele, politieke en seksuele moraal proberen stromingen binnen het katholicisme, het protestantisme en de islam ook in seculiere westerse samenlevingen invloed te krijgen. Daardoor ontstaat een guur klimaat waarin wrijvingen en conflicten niet kunnen uitblijven. José Casanova, een van de meest vooraanstaande godsdienstsociologen ter wereld, spreekt hier over tijdens een lezing van het Soeterbeeck Programma van de Radboud Universiteit Nijmegen. De lezing vindt plaats op donderdag 10 maart 2011 van 20.00 – 22.00 uur in de Aula van de Radboud Universiteit Nijmegen, Comeniuslaan 2.

De grote religies in de wereld nemen geen genoegen meer met de vroomheid van individuele gelovigen. Een centrale rol in de samenleving, dat is wat stromingen binnen het katholicisme, het protestantisme en de islam claimen. Het succes van die religieuze stromingen bewijst dat moderniteit en religie elkaar niet uitsluiten.

0 comments.

Publication – The Quest for Religious Purity in New Age, Evangelicalism and Islam

Posted on January 21st, 2011 by martijn.
Categories: Important Publications, ISIM/RU Research, Public Islam, Religion Other, Religious and Political Radicalization.

Together with my colleagues of Erasmus University Rotterdam, Johan Roeland, Stef Aupers, Dick Houtman and Ineke Noomen, I have written an article the first edition of the Annual Review of the Sociology of Religion, published by Brill on the quest for religious purity in the Netherlands.

Taken as a prime model of secularization north European societies have religion more or less confined to the private sphere and religion appears to have less significance in social and public life. In particular Christianity appears to have lost much of its former appeal. Quite a number of authors have argued however that the secularization paradigm is challenged by obvious developments in Western societies, that do witness – albeit to varying degrees – to what José Casanova (1994) called the ‘de-privatization’ of religion. While, from a normative perspective that regards religion as a private matter, public religion is an anomaly, from an empirical perspective it is a reality. This de-privatization of religion appears to have broken the „secularist truce? that guaranteed religious freedom on the one hand, while banning religion from the public sphere on the other.

In our article we discusses contemporary religious discourses and practices among New Age, Evangelical and Salafi Muslim youth in the Netherlands. The three are nowadays not only embraced much more enthusiastically by the younger generations than any other type of religion, but moreover attain some striking features in their hands that serve to set them apart from the traditional types of church-based or mosque-based religion embraced by older generations of faithful. By discussing Luckmann’s (1967) classical account of modern religion as radically privatized we argue that among young Dutch New Agers, Evangelicals and Muslims religion is neither ephemeral and superficial, nor socially unorganized, nor publicly insignificant.
Annual Review of the Sociology of Religion – BRILL

The purpose of the Annual Review of the Sociology of Religion (ARSR) is to investigate the “new” role of religion in the contemporary world, which is characterized by cultural pluralism and religious individualism.

It is the aim of the ARSR to combine different methods within the social scientific study of religion. The ARSR employs an interdisciplinary and comparative approach at an international level, to describe and interpret the complexity of religious phenomena within different geopolitical situations, highlighting similarities and discontinuities. Dealing with a single theme in each volume, the ARSR intends to tackle the relationship between the practices and the dynamics of everyday life and the different religions and spiritualities, within the framework of the post-secular society. All contributions are welcome, both those studying organizational aspects and those exploring individual religiosity.

Contents

• Preliminary Material (i-x
• Differential Reconstruction Of Religions Among Second Generation Immigrant Youth In Canada (1-28) by Peter Beyer
• Youth, Spirituality, And Religion In Canada And Quebec (29-64) by Solange Lefebvre and K. Gandhar Chakravarty
• Brazilian University Students And Religion (65-88) by Ari Pedro Oro and Mauro Meirelles
• Developments In Spirituality Among Youth In Australia And Other Western Societies (89-114) by Michael Mason, Andrew Singleton and Ruth Webber
• The Religiosity Of Youth In Australia And Thailand (115-146) by Philip Hughes
• Youth And Religion In Modern China: A Sketch Of Social And Political Developments (147-162) by Fenggang Yang
• Young People And Religion In France (163-192) by Céline Béraud and Jean-Paul Willaime
• Youth And Religion In Finland (193-218) by Kati Niemelä
• Dis)engagements With Christianity Amongst Young People In England And Scotland (219-250) by Giselle Vincett and Sylvia Collins-Mayo
• German Youth: Neither Participants Nor Partakers In Religion? (251-288) by Gert Pickel
• The Quest For Religious Purity In New Age, Evangelicalism And Islam Religious Renditions Of Dutch Youth And The Luckmann Legacy (289-306) by Johan Roeland, Stef Aupers, Dick Houtman, Martijn de Koning and Ineke Noomen

1. Introduction
2. Religious Privatization Or Religious Purification?
3. Sociality Beyond Church And Mosque
4. Pure Religion’s Social And Public Significance
5. Conclusion: In Search Of Religious Purity
6. References

• Religion and Youth in Croatia (307-328) by Dinka Marinovi? Jerolimov and Boris Joki?
• Young Muslims Of Italy. Islam In The Everyday Life And The Public Visibility Of A New Generation Of Muslims (329-352) by Annalisa Frisina
• Believers In Progress Youth And Religion In Italy (353-382) by Giuseppe Giordan
• Lifestyles And Religion (383-402) by Luigi Berzano
• Visual Sociology And Religion (403-420) by Roberto Cipriani and Emanuela C. Del Re
• The United States: God Bless America (421-438) by William H. Swatos Jr.
• Religion In The Netherlands (439-460) by Erik Sengers
• Religion And Politics In Portugal: Religious Landscape And Prospective Developments (461-478) by Helena Vilaça
• List Of Contributors (479-488)

0 comments.

Handboek en symposium over jongeren en religie

Posted on November 11th, 2010 by martijn.
Categories: Important Publications, ISIM/RU Research, My Research, Religion Other, Young Muslims.

Zappers, relishoppers, legobouwers. Jongeren in Nederland; je ziet ze nauwelijks nog in de kerk of de moskee. Toch zijn ze wel degelijk bezig met zingeving en religieuze activiteiten. Ze bewegen zich in diffuse sociale netwerken en zijn moeilijk te traceren, laat staan langdurig te binden. Hoe stellen deze jongeren hun eigen bouwpakket van zingeving samen en waaruit kiezen ze? Uit de tradities van de grote wereldreligies? En waaruit nog meer? Welk effect heeft de religieuze erfenis van ouders op jongeren? Welke bronnen boren moslimjongeren aan voor hun religieuze zingeving? Wat voor adviezen kunnen jongerenwerkers geven aan religieuze instituten?

Het Handboek jongeren en religie toont de stand van zaken en laat zien welke rol voor godsdienstige instituten als de kerk en de moskee kan zijn weggelegd. Met behulp van een nuttige typologie van de verschillende groepen jongeren wordt het veld van religieus jongerenwerk inzichtelijk. Actueel onderzoek door verschillende specialisten in het veld van jongerenpastoraat, jeugdwerk en islamitisch jongerenwerk, wordt afgewisseld met best practices: voorbeelden van succesvolle projecten met jongeren, waaronder swingende jeugdkerken uit neo-evangelicale hoek, eucharistievieringen voor tieners, een bezoekgroep voor jonge gedetineerde moslims en een Ramadan festival. Bij de best practices worden telkens ook tips, contactgegevens én valkuilen vermeld. Het handboek bevat eveneens een state of the art overzicht van onderzoek naar christelijke en moslimjongeren van de afgelopen tien jaar.

Het boek verschijnt in de reeks Utrechtse studies van de Faculteit Katholieke Theologie (Universiteit van Tilburg) en het departement Religiewetenschap en Theologie (Universiteit Utrecht).

Symposium

Het Handboek jongeren en religie wordt op 11 november gepresenteerd tijdens het symposium ‘Jongeren en religie?!’ in de Universiteitsbibliotheek. Het programma omvat lezingen door Abdelilah Ljamai (universitair docent Islam en Humanisme aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht) en Martin Tensen (theoloog, auteur en docent/trainer op De Wittenberg, ex-programmaleider EO-Ronduit) en workshops rondom best practices.

Bekijk het programma (PDF).

NB: als u zich aanmeldt voor het symposium en de boekpresentatie op 11 november, dan ontvangt u voor de toegangsprijs van € 35,- ook meteen het boek! Het boek ligt op de dag zelf voor u klaar op de boekentafel in de zaal. Aanmelding voor de studiedag (incl. boek) gaat via de website van de Universiteit van Tilburg:

Over de auteurs

Het Handboek jongeren en religie verschijnt onder redactie van Monique van Dijk-Groeneboer, die als universitair docent verbonden is aan het Departement Religiewetenschap en Theologie (UU) en aan de Faculteit Katholieke Theologie (UvT).

Het handboek bevat bijdragen van Nora Asrami, Angela Berben-Schuring, Clazien Broekhoff-Bosman, Monique van Dijk-Groeneboer, Toke Elshof, Joris Kregting, Martijn de Koning, Jacques Maas, Johan Roeland en Hijme Stoffels.

Datum, tijd: 11 november 2010, 10.00-16.00 uur
Locatie: Boothzaal, Universiteitsbibliotheek Uithof, Heidelberglaan 3, 3584 CS Utrecht

Titel: Handboek jongeren en religie. Katholieke, protestantse en islamitische jongeren in Nederland
Auteurs): Monique van Dijk-Groeneboer (red.)
isbn: 978 90 79578 18 4
Prijs: € 29,90
Uitgeverij: 2010, Parthenon

1 comment.

From Salvation to Selfation? Subjectivisation among Dutch Christian youngsters

Posted on September 9th, 2009 by martijn.
Categories: (Upcoming) Events, Religion Other, Youth culture (as a practice).

Tomorrow my colleague Johan Roeland will defend his PhD thesis: Selfation – Dutch Evangelical Youth Between Subjectivization and Subjection

Published by AUP.

You can download the thesis at VU DARE. Unfortunately I cannot be there because of teaching obligations but I would like to recommend his book to you.  Besides the fact that many of his findings corresponds with that of mine (and other’s) research among Muslim (salafi) youth, it is one of the best accounts of religious life among Dutch orthodox-christian youth.

In the social-scientific study of religion, two theories on the history, development and fate of religion in West-Europe and the United States have been dominant. On the one hand, the secularisation-thesis supporting the conviction that religion in this part of the world is on the decline, both in social and individual respect. On the other hand, the sacralisation-thesis stressing the idea of a lasting and even growing significance of religion, visible in the resurgence of Christianity in charismatic and evangelical forms, the increasing awareness of religious fundamentalism, and the rise of new-religious movements and implicit religious sentiments connected to phenomena such as sport, well-being, health, spirituality, art and internet.

Recently, some scholars in the field (among them Anton van Harskamp, Paul Heelas and Linda Woodhead), dissatisfied with the two main theoretical frameworks, developed a third theory, referred to as the subjectivisation-thesis. In the first place they recognise that the West currently witnesses both secularisation and sacralisation, and secondly, that both developments are an expression of – what scholars like Charles Taylor, Ronald Inglehard and Robert Bellah have indicated as – the subjective turn in modern culture.

In this present qualitative research, which is based on fieldwork in Houten, a suburban area in the Netherlands, I will investigate whether the subjectivisation-thesis is a fruitful theory to describe and explain current modes of evangelical and charismatic Christianity among Dutch Christian youngsters. Both the evangelical and charismatic movement have increased in popularity in recent years, especially among young people, and have become a visible, lively and attractive phenomenon in the Dutch religious scene. My main question addresses the extension of these modes of religiosity in terms of subjectivization among young people. I will answer this question by focusing on three aspects of subjectivisation: identity, subjectivity and experience.

Het voorheen vanzelfsprekende denkbeeld van de onvermijdelijke afname van de betekenis van religie in Noordwest Europa staat meer en meer ter discussie. Religie lijkt niet zozeer te verdwijnen, maar ze lijkt subjectief en persoonlijk te worden, gericht op de individuele religieuze beleving. In zijn proefschrift onderzoekt Johan Roeland in hoeverre de dominante opvatting over religieuze veranderingen houdbaar is.

Roeland deed een kwalitatief onderzoek naar een van de meest populaire manifestaties van Protestantisme in Nederland: evangelicalisme onder Nederlandse jongeren. Hij neemt de lezer in zijn proefschrift mee naar de settings en gemeenschappen waarin deze jongeren hun geloof beleven en vorm geven. Tevens bespreekt hij de morele en ideologische repertoires aan de hand waarvan deze jongeren gestalte geven aan hun religiositeit, de wijze waarop hun connectie met het heilige is bemiddeld, en de implicaties hiervan voor de discussies over de aard en toekomst van religie in Noordwest Europa.

0 comments.

Eigenheid of Eigenzinnigheid in Ede

Posted on September 9th, 2009 by martijn.
Categories: Religion Other, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Eigenheid of eigenzinnigheid. Analyse van cultuur- en geloofsgerelateerde denkbeelden en gedragsuitingen in de gemeente Ede.
Door: mr. drs. Lenke Balogh, dr. mr. Mirjam Siesling, dr. Menno Jacobs, drs. Hans Moors
1 september 2009, 171 pagina’s, isbn-nummer: 978-90-78886-36-5

Ede wil dialoog met islam- en plattelandsgemeenschap intensiveren
Cultuur- en geloofsgerelateerde denkbeelden en gedragsuitingen vormen geen grote maatschappelijke risico’s in de gemeente Ede. Dat blijkt uit een vandaag gepresenteerd onderzoek. Het gaat om het rapport ‘Eigenheid of eigenzinnigheid. Analyse van cultuur- en geloofsgerelateerde denkbeelden en gedragsuitingen in de gemeente Ede’.

Het rapport beantwoordt de vraag in welke mate radicalisering in Ede een maatschappelijk risico vormt. Het onderzoek bestond uit twee delen, namelijk (1) radicalisering onder Marokkaanse jongeren, bezoekers van de moskee en jongeren met extremistische opvattingen en (2) welke opvattingen, attituden, en mechanismen kenmerken gesloten gemeenschappen en waarom en op welke wijze zetten groepen mensen zich tegen elkaar af. Het rapport geeft aanbevelingen om verdere afzijdigheid van de samenleving van de gemeenschappen te voorkomen dan wel deze meer aan de (Edese) samenleving te binden.

In algemene zin brengt het onderzoek in uiteenlopende contexten verschillende vormen van wij/zij denken voor het voetlicht. De onderzoekers denken dat dit niet makkelijk te bestrijden is. Het besef van vrijheid van meningsuiting, maar ook dat van vrijheid van godsdienst, telt zwaar. Daarom vindt het college het van belang dit te accepteren en de verdeeldheid te erkennen. Het hoort thuis in de arena van de democratie, waar die een plek biedt voor meningsuitwisseling, debat, belangenafweging en besluitvorming.

Graag onderschrijft het college de mening van de onderzoekers dat eventuele spanningen tussen bevolkingsgroepen niet te maken hebben met religie of cultuur als zodanig.

Dialoog bevorderen

Op basis van de onderzoeksresultaten heeft het Edese college van burgemeester en wethouders wel zorgen over onvoldoende geïntegreerde bevolkingsgroepen. Doordat gemeenschappen langs elkaar heen leven leidt dit niet tot problemen. Het college wil daarom wel de dialoog met vooral de islamgemeenschap en de plattelandsgemeenschap intensiveren.

De huidige activiteiten voor integratie en participatie worden langs de meetlat gelegd. Maatregelen of activiteiten zullen gericht zijn op opleiding, scholing, werkgelegenheid, tegengaan van discriminatie, opvoedingsondersteuning en openbreken van isolement bij gezinnen. Dat gebeurt omdat de onderzoekers aanbevelen de problemen te benaderen vanuit sociaaleconomisch en sociaal-cultureel perspectief.

Als het gaat om de Marokkaans-Nederlandse jeugd in de wijk Veldhuizen en evenementen in de buitendorpen wil het college van B en W bestaand beleid handhaven. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken is bezig beleid te ontwikkelen rond ‘de kernwaarden van de democratische rechtsstaat’. De gemeente Ede wordt betrokken bij deze beleidsontwikkelingen en zal de vruchten hiervan zonodig gaan invoeren.

Goede communicatie

Daarnaast is er nu regelmatig overleg tussen college en vertegenwoordigers van de buitendorpen en Veldhuizen. Binnen de gemeentelijke organisatie zijn er vaste aanspreekpunten, zoals wijkbeheerder en de milieu- en bouwinspecteurs. Ook is er regelmatig overleg tussen de betreffende portefeuillehouders en sleutelfiguren binnen de verschillende gemeenschappen. Dit beleid blijft gehandhaafd.

Het college vindt dat in de communicatie, tussen gemeente en burgers, over beleid duidelijkheid voorop moet staan, zodat elke inwoner en gemeenschap zich gehoord en gezien voelt. Concreet betekent dit dat over en weer duidelijk dient te zijn wat is afgesproken, hoe de gemeente vorm geeft aan beleid en op welke wijze projecten worden afgerond. In het eerste kwartaal van 2010 zal B en W hierover voorstellen doen.

Enkele conclusies

• Binnen de moslims van Marokkaanse afkomst zijn er gradaties van liberaal tot orthodox. Een kleine groep jongeren is te betitelen als salafistisch. De onderzoekers concluderen dat factoren als geen erkenning, stigmatisering en relatieve (kans) armoede, het risico op maatschappelijke afzijdigheid versterkt en een voedingsbodem legt voor polarisering en voedingsbodem legt voor gevoeligheid voor radicalisering.
• De problemen in de wijk Veldhuizen A zijn dieper geworteld dan vormen van vandalisme en criminaliteit. Hoewel verdergaand onderzoek nodig is om dit goed in beeld te krijgen, concluderen de onderzoekers dat er geen verband is tussen vandalisme/criminaliteit en religieuze radicalisering.
• Kenmerkend voor het buitengebied is dat veel mensen de stad Ede als ver weg ervaren. Analytisch is het moeilijk te duiden of de geslotenheid in het buitengebied voortvloeit uit een plattelands- of uit een structurerende kerkelijke cultuur. Daarbij komt dat er ook in het buitengebied verschillen zijn: niet alle inwoners zijn kerkelijk en er is een verschil tussen de bewoners van dorpskernen en bewoners van het buitengebied. De zorg van de gemeente voor het ontstaan van een machtsvacuüm lijkt niet ongegrond, blijkens bijvoorbeeld de vasthoudendheid om drankketen in stand te houden
• Als het gaat om de identificatie met het geloof en ‘leven in eigen kring,’ zijn er mechanismen aan te wijzen binnen de reformatorische gezindte en de Marokkaanse moslimcultuur, die overeenkomen. Het gaat dan om een gelijksoortige manier van denken en van leven naar je geloof. Het geloof en/of de cultuur geven houvast en leveren enerzijds een systeem van sociale controle en anderzijds (angst voor) sociale uitsluiting.
• In het onderzoek blijkt uit de gesprekken met jongeren dat de omvang en aard van interetnische of interculturele confrontaties beperkt blijft tot een negatieve spanning tussen Lonsdalers en Marokkaanse jongeren als ze elkaar treffen op school, na schooltijd en op het Museumplein. Een verscherping van de polarisatie tussen beide groepen is lopende het onderzoek niet vastgesteld.
• Hoewel Ede markant is als het gaat om de culturele en religieuze bindingen, de stedelijke kern met een groot buitengebied en de stedelijke problematiek, is Ede zeker niet uniek. In andere gemeenten met vergelijkbare verstedelijking en plattelandsgebieden doen zich vergelijkbare spanningen voor tussen en binnen de bevolkingsgroepen.

IVA Beleidsonderzoek

‘IVA Beleidsonderzoek en Advies’ in Tilburg heeft het onderzoek uitgevoerd. De onderzoekers werden bijgestaan door een begeleidingscommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van onder meer gemeente, politie, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en werd voorgezeten door een onafhankelijke wetenschapper. Een klankbordgroep, die onder anderen bestond uit vertegenwoordigers van de Marokkaanse gemeenschap en de buitendorpen, was ook betrokken bij het onderzoek. Het onderzoek is mede tot stand gekomen door een financiële bijdrage van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Het rapport is HIER te downloaden.

0 comments.

CBS – Religie aan het begin van de 21ste eeuw

Posted on July 30th, 2009 by martijn.
Categories: Islam in the Netherlands, Religion Other.

CBS – Herziene versie: Minder vaak naar kerk of moskee – Artikel

Ruim de helft van de Nederlandse volwassenen rekent zich tot een kerkelijke gezindte of een levensbeschouwelijke groepering. Eén op de vijf gaat regelmatig naar een religieuze bijeenkomst. Dat is fors minder dan voorheen.

Grootste daling onder islamieten

Het bezoek aan kerken, moskeeën en religieuze bijeenkomsten is de afgelopen jaren fors afgenomen. De daling is het grootst onder islamieten. Van 2004 tot en met 2008 ging gemiddeld 35 procent van de islamieten minstens een keer per maand naar de moskee, tegenover 47 procent in 1998 en 1999.

Ook onder katholieken nam het kerkbezoek aanzienlijk af. Van 2004 tot en met 2008 bezocht gemiddeld 23 procent minstens eens per maand een kerkdienst, tegenover 31 procent in 1998 en 1999. Onder protestanten liep de kerkgang nauwelijks terug.

Helft is katholiek

Van de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder is 58 procent kerkelijk. De helft daarvan is katholiek. Verder rekent 9 procent zichzelf tot de Nederlandse Hervormde Kerk, is 4 procent gereformeerd en geeft 6 procent aan tot de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) te behoren.

Van de totale bevolking is 5 procent islamiet. Dat komt neer op 825 duizend mensen. Zo’n 95 procent van hen is van niet-westerse afkomst. De Marokkanen vormen met 296 duizend islamieten de grootste groep, op de voet gevolgd door de Turken met 285 duizend islamieten.

Vooral protestanten maatschappelijk betrokken

Vooral de PKN’ers, en in iets mindere mate de gereformeerden, tonen een sterke betrokkenheid bij de samenleving. Zij doen dat door zich in te zetten als vrijwilliger, actief te zijn in het verenigingsleven of hulp te bieden aan anderen. Mensen van andere gezindten en niet-kerkelijken zijn minder betrokken.

Ook de kerkgang houdt verband met de betrokkenheid bij de samenleving. De meeste informele hulpverleners behoren tot de groep die zeer regelmatig – twee tot drie keer per maand – naar de kerk gaat. De meeste vrijwilligers gaan zelfs elke week.

Hans Schmeets

Bron: Religie aan het begin van de 21ste eeuw. CBS (Den Haag/Heerlen 2009)

Het onderzoek laat vooral zien dat de ontkerkelijking (verbinding met religieuze instituties) afneemt. Het percentage moslims is de laatste vier jaar gelijk gebleven en ook onder deze groep zien we dus (al enige tijd) een teruggang in het moskeebezoek. Nu moeten we, en dat is een beetje een tricky punt bij dit onderzoek – moskeebezoek en kerkbezoek niet aan elkaar gelijk stellen. Moskeebezoek is, zeker voor de eerste generatie moslims, ook een sociale aangelegenheid. De moskee is een ontmoetingsplek en vaak ook nog een belangenbehartiger van (vooral eerste generatie) moslims. Daarnaast bezoeken vrouwen traditioneel gezien minder vaak een moskee dan mannen (onder meer omdat er lang niet altijd een vrouwenruimte is). De stelling dat de afname van kerkbezoek betekent dat gelovigen minder behoefte hebben aan instituten om uiting te geven aan hun geloof zoals Jan Latten in de NRC stelt, is evenmin terecht. Het gaat er allereerst niet alleen om om uiting te geven aan het geloof, maar ook om het geloof te ontwikkelen, een gevoel van verbondenheid te verkrijgen, ontplooien en koesteren en om aan de individuele ontwikkeling te werken. Dat beleving met de teruggang in kerkbezoek steeds meer een privé-zaak is geworden is ook twijfelachtig. Het onderzoek laat vooral een teruggang van traditionele instituties zien; welke ervoor in de plaats komen weten we nauwelijks hoewel we onder jongeren wel het bestaan van allerlei vluchtige netwerken en events zien. Hoe religie een privé-zaak kan zijn op het moment dat de positie van religie in de samenleving volop in discussie is, is mij al tijden een raadsel. Zeker in het geval van de islam, waar zo ongeveer iedereen wel een mening over heeft die ook nog eens gemeld moet worden, is de religieuze beleving wel degelijk een publieke zaak; of de individuele gelovige dat nu wil of niet.

3 comments.

Yme Kuiper on charisma, leadership, personality and the X-factor

Posted on May 5th, 2009 by martijn.
Categories: Religion Other.

Yme Kuiper is professor by special appointment in Religious and Historical Anthropology at the Faculty of Theology and Religious Studies at the University of Groningen. He researches the historical and cultural background to changes in the relationship between religion, society and culture. He is currently busy with elites and religion in the Netherlands and Europe in the twentieth century and the research project Religion and Biography. His most recent publication is about debates among anthropologists and sociologists about religion in a recent book he has edited called Religie in Nederland [Religion in the Netherlands].

According to Kuiper the concept charisma can provide an insight into political culture. The insight that someone like Obama in the Netherlands would have had less chance of becoming great than in the United States, for example.  However the concept is losing its meaning because it is being used all over the place:

Prof. Yme Kuiper: ‘Only use the word charisma in very exceptional circumstances.’

Prof. Yme Kuiper: ‘Only use the word charisma in very exceptional circumstances.’
Date: April 28, 2009

Barack Obama apparently has it, and even Silvio Berlusconi is said to have it. A whole load of pop stars, sport heroes and businessmen are also credited with it. But what is charisma actually? Too little time is spent pondering that, thinks Prof. Yme Kuiper of the University of Groningen. ‘The concept is used too often and too readily, in my view. It won’t be long before every well-known Dutch person is called charismatic. As a result the word is losing its edge, and that’s a shame.’ When it is used properly, thinks Kuiper, the concept can provide an insight into modern-day political culture. The insight, for example, that there is much less room for charismatic leadership in the Netherlands, and that Obama would never have thrived in the polder.

Hollow words

Personality, X-factor, leadership and charisma – in everyday situations these terms are too often used as synonyms, states Yme Kuiper. ‘Charisma is running the risk of becoming an inflationary concept. It’s being said that Pim Fortuyn was charismatic. I doubt that. He may have had serious rhetorical talent, but I think he was acting the part of a charismatic person.’ If you want to use the concept of charisma properly, you must not only study the style of leadership but also the context within which the leader in question is active, and the interplay between the leader and his followers. Only by drawing historical parallels is insight created into the complexity of the phenomenon of charisma. Kuiper: ‘There’s no way of avoiding it, Hitler, Mussolini and Stalin, the villains of the political religions of the twentieth century, did have great deal of charisma. They fascinated large groups of people and made them enthusiastic about their delusions.’

Between religion and politics

Charisma is originally a theological concept. It is used extensively in the Old Testament in the sense of a ‘Gift of Grace’, explains Kuiper. In his view if you want to use the concept optimally, you end up with the sacral aspects of leadership – the transition zone between religion and politics. The sociologist Max Weber (1864-1920) had a good eye for that, thinks Kuiper. ‘Weber himself used the concept to understand the world around him. In a demystified, secularized world, where authority would become completely based on rationality, there was a need for charismatic leadership, thought Weber. A charismatic person would offer an escape from the iron cage of bureaucracy and offer people the opportunity to participate again in a community.’

Religious symbolism

Founders of religions, prophets, apostles and sect leaders break through traditions using their charisma, based on supernatural qualities, thought Weber. At least, their followers were convinced that they were supernatural qualities. However, according to Weber neither the German Kaisers or Chancellor Von Bismarck had charisma. Kuiper: ‘But Weber greatly admired a president like Theodore Roosevelt and was very impressed by American political culture, that right from the start of the American nation-formation had had religious connotations, and where religious symbolism and references to the founding fathers were very important for the legitimacy and credibility of the political institutions.’

Charisma in the Netherlands

One of the few Dutch statesmen with charisma was Ferdinand Domela Nieuwenhuis, the founding father of the socialist movement in the Netherlands, in Kuiper’s view. ‘His way of conducting politics was partly supported by religious dimensions of charismatic leadership. He could identify himself with the suffering Christ. In their turn, Nieuwenhuis’s supporters believed in a loving way in his leadership – they regarded him as a martyr and saviour.’ In the meantime, there appears to be little room in the Netherlands any more for charismatic leadership, says Kuiper. ‘Our ministers and prime ministers have to join in a culture of “gezelligheid”, cosiness. Many people, particularly those in the populist corner, feel that they should not strike poses but nevertheless exude leadership qualities. But keeping a certain distance is also needed for charismatic leadership. A charismatic person is someone who comes from outside and wants things to be different. That is the paradox – charismatic leadership is difficult to democratize into a general will of the people, despite the charismatic person having to rely on his supporters.’

The Dutch article can be found HERE.

0 comments.

Religie en het publieke domein

Posted on April 3rd, 2009 by martijn.
Categories: ISIM/RU Research, Public Islam, Religion Other, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Afgelopen week werd het rapport religie en het publieke domein gepresenteerd. Dit rapport, samengesteld door het Instituut voor Publiek en Politiek (IPP) en het Ministerie van Binnenlandse Zaken, heeft als doel de juridische grenzen van de scheiding kerk-staat weer te geven en roept in feite gemeenten op hier pragmatisch mee om te gaan:

Gemeenten en rijksoverheid hebben dagelijks te maken met religie. Via individuele burgers of viareligieuze organisaties, in het kader van subsidieaanvragen of maatregelen tegen radicalisering. Religie is een maatschappelijk feit waar de overheid niet omheen kan. Dat leidt soms tot complicaties.
Van overheden wordt aan de ene kant verwacht dat zij zich, vanwege de godsdienstvrijheid en het beginsel van de scheiding van kerk en staat, niet met de inhoud van religie inlaten. Aan de andere kant kunnen juist de mogelijkheid tot het belijden van godsdienst of belangen van participatie en integratie vragen om een nauwere samenwerking met religieuze organisaties. In de afgelopen jarenheeft de discussie over dit spanningsveld een nieuw hoogtepunt bereikt. In 2004 gaf de kabinetsnota ‘Grondrechten in een pluriforme samenleving’ al een uiteenzetting van de inhoud van het beginsel van de scheiding van kerk en staat en spanningen tussen grondrechten.[1] De WRR-studies ‘Dynamiek in islamitisch activisme’ en ‘Geloven in het publieke domein’ hebben beide betrekking op verschillende facetten van dit vraagstuk. Ook een veelvoud aan Kamervragen had in de afgelopen jaren betrekking op de grenzen van de scheiding van kerk en staat.
Er blijkt in de praktijk veel onzekerheid te zijn over de manier waarop relaties tussen lokale overheden en religie moeten worden vormgegeven. Gemeenten geven vaak aan te willen samenwerken met maatschappelijke en religieuze organisaties, maar zijn terughoudend vanwege een mogelijke inbreuk op de scheiding van kerk en staat. Andere gemeenten sluiten elk contact met religieuze organisaties met een beroep op dit beginsel uit.
Dat is reden voor de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) om te komen tot de uitgave van dit “Tweeluik Religie en Publiek Domein: handvatten voor gemeenten”.[2] Hiermee wordt beoogd gemeenten in staat te stellen beter te kunnen beoordelen wanneer sprake is van een inbreuk op het beginsel van de scheiding van kerk en staat.
Dit eerste deel van het tweeluik beoogt de juridische grenzen – en daarmee ook de ruimte voor afweging – zo duidelijk mogelijk weer te geven. Voor veel concrete vragen zal geen pasklaar antwoord worden geboden: de meeste situaties waarbij godsdienstvrijheid in het geding is, vragen om een bijzondere en zorgvuldige weging van belangen. Daar past ook een pragmatische benadering bij. Het zou niet binnen de uitwerking van de scheiding van kerk en staat, alsmede de autonomie van gemeenten, passen, wanneer van rijkswege zou worden geprobeerd daarvoor één strikt format op te leggen. Dit tweeluik kan wél helpen om een duidelijk kader te stellen, waarbinnen een dergelijke afweging moet plaatsvinden.

Ik heb hier al eerder over islam en het publieke domein geschreven en ook in het tijdschrift Pedagogiek is een vergelijkbaar issue aan bod gekomen: de moskee als partner in het onderwijs met mijn Goudse onderzoek als uitgangspunt. Zowel in politiek als in kranten is het een hot item. Ik heb het stuk nog niet helemaal kunnen lezen, maar enkele dingen vallen op:

1. De scheiding kerk-staat kan pragmatisch worden aangepast als middel om radicalisering te gaan:
   

   In principe mag de overheid geen inhoudelijke informatie over welke religie dan ook verspreiden. Maar om een tegenwicht te bieden aan radicale internetbronnen en om een pluriform aanbod te garanderen kan een gemeente ervoor kiezen een dergelijk project toch te ondersteunen. Op dat moment geeft de overheid wel een platform aan een bepaalde geloofsrichting en dat kan geïnterpreteerd worden als het zich (positief) uitspreken over die geloofsrichting. Men kan deze beslissing evenwel ook zien als een vorm van “compenserende neutraliteit”, wat zou betekenen dat de gemeente een dergelijk project kan steunen op voorwaarde dat de besluitvorming volledig transparant verloopt en geen onderdeel is van het reguliere beleid. De gemeenteraad zal hier moeten beslissen.

   Dat blijft toch een vreemde opvatting over radicale internetbronnen. Het is niet zo dat er op internet niks anders te vinden is dan radicaal spul, daar hoef je niet eens heel goed voor te zoeken. Met andere woorden, een pluriform religieus aanbod hoeft niet slecht te zijn maar maak je geen illusies als het gaat om het tegengaan van radicalisering. Daarbij kun je je dus ook afvragen of het hele pleidooi voor een pragmatische omgang met religie in het publieke domein, niet vooral is veroorzaakt door een enorme verlegenheid om om te gaan met radicalisering en radicale uitingen in het publieke domein.

2. Bovenstaande fragment is de enige verwijzing in het gehele rapport naar internet. De terugkeer van religie echter, zoals vaak naar voren gebracht, lijkt mij echter helemaal niet zo’n grote terugkeer te zijn (als het al ooit weg is geweest), maar vooral een toenemend belang van gemedialiseerde religie: dus de representatie van religie via allerlei media. Internet is tegelijkertijd een semi-publiek/semi-privé domein en een dergelijke medialisering heeft gevolgen voor de scheiding tussen seculier en religie, religie en het publieke domein.
3. Opmerkelijk bij het congres was verder de samenstelling van de sprekerslijst. Deze hadden vrijwel allemaal op de één of andere manier te maken met religie zoals ook opgemerkt door PvdA-ster Marry Dijkshoorn op haar blog. Dat mag vreemd genoemd worden, immers ook clubs als humanisten en zo zouden hier graag over mee praten. Daarbij komt nog dat de zichtbaarheid van religie in het publieke domein (zie ook bij Remmelt Meijer over ‘New Calvinism‘ volgens Time één van de ‘Ten ideas changing the world right now’ ook tegenreacties oproept van seculiere/atheïstische kant zoals de buscampagnes in Engeland hebben laten zien. Hoe bezien we dergelijke campagnes eigenlijk in het licht van de scheiding religie en staat?
4. Veel aandacht is er voor handreikingen voor gemeenten, maar weinig voor religieuze organisaties zo lijkt het. Een samenwerking tussen een religieuze organisatie en de overheid is iets anders dan tussen een commerciële organisatie en de overheid of tussen een semi-publieke instelling en de overheid. Dit vergt aanpassingen vanuit de overheid (genoeg aandacht daarvoor dus), maar ook aanpassingen van de religieuze organisaties (geen aandacht daarvoor).
5. Er lijkt een verschil van omgang te zijn vanuit de overheid met klassieke religieuze instituties zoals de protestantse en katholieke kerk of het Leger des Heils (zo goed als onomstreden) en nieuwe religieuze verbanden zoals Youth for Christ en de Salafi beweging. De eerste instituties hebben zich zo goed als ingepast in het seculiere kader dat de staat aangeeft, de tweede niet of veel minder of op een manier die nieuwe controverses oproept. Hier is nauwelijks aandacht voor. Dit is wel belangrijk, want een deel van die voorgestane pragmatische aanpak richt zich op activiteiten voor jongeren; nou net iets waar die tweede groep clubs veel beter in zijn.

Tot zover wat puntjes dus. De discussie zal nog wel voortduren, dus wordt vervolgd.

0 comments.

Faith-based Economy by Arjun Appadurai on The Immanent Frame

Posted on October 14th, 2008 by martijn.
Categories: Religion Other.

The Immanent Frame » Blog Archive » Welcome to the faith-based economy

Last week as I listened, along with many other Americans and others around the world, to President Bush’s most recent effort to reassure us about the current economic meltdown I had a “Road to Damascus” moment. It happened as I heard Bush repeat the word “faith”: faith in America’s institutions, faith in its workers, faith in capitalism, faith in our capacity to survive other disasters (such as 1929 and 2001). And, of course, the faith we needed to weather the recent crisis and get to the other side, such faith, in Bush’s rhetoric, being not only the need of the moment but the fulcrum for the journey to recovery.

I instantly saw that a great feat in reverse discourse engineering had occurred: we had moved into the era of the “Faith-Based Economy.”

0 comments.

CBS Webmagazine – Weinig Nederlanders gaan regelmatig naar kerk of moskee

Posted on June 12th, 2008 by martijn.
Categories: Religion Other.

CBS Webmagazine – Weinig Nederlanders gaan regelmatig naar kerk of moskee

Bijna 6 op de 10 Nederlanders zeggen gelovig te zijn. Slechts weinigen daarvan gaan nog elke week naar kerk, moskee of andere godsdienstige bijeenkomsten.

In 2005/2006 rekende 58 procent van de Nederlanders zich tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering. Dat zijn ruim 9 miljoen mensen. Rooms-katholieken vormen met 29 procent de grootste groep. Bijna 20 procent is protestant, 5 procent is islamiet. Onder de overige 5 procent gelovigen vallen onder meer Joden en Hindoes. Ongeveer 42 procent van de Nederlandse bevolking hangt geen geloof aan.

Van de ruim 9 miljoen gelovigen in Nederland gaat slechts 20 procent elke week naar kerk, moskee of andere godsdienstige bijeenkomsten. Dat zijn ongeveer 1,8 miljoen mensen. Van de drie grootste groepen gelovigen in Nederland zijn de protestanten de trouwste kerkgangers. Bijna een derde van hen bezoekt elke week of vaker de kerk. Van de islamieten bezoekt 27 procent wekelijks of vaker de moskee. Slechts 7 procent van de rooms-katholieken ten slotte gaat elk weekend naar de mis, 57 procent gaat zelden of nooit.

De moskee bezoeken is een mannenzaak: Van de islamitische mannen bezoekt 36 procent wekelijks of vaker de moskee, bij de islamitische vrouwen is dat slechts 16 procent. Onder de rooms-katholieken en protestanten zijn er nauwelijks verschillen in kerkgang tussen mannen en vrouwen.

Marieke van Herten

0 comments.

Protected: Moslim, christen en atheïst hechten aan dezelfde deugden | ‘Meer!’

Posted on May 29th, 2008 by martijn.
Categories: Religion Other.

Enter your password to view comments.

Protected: Moslim, christen en atheïst hechten aan dezelfde deugden | 'Meer!'

Posted on May 29th, 2008 by martijn.
Categories: Religion Other.

Enter your password to view comments.

Protected: NRC – De refo’s voelen zich bedreigd

Posted on May 10th, 2008 by martijn.
Categories: Public Islam, Religion Other.

Enter your password to view comments.

Protected: NRC – De refo's voelen zich bedreigd

Posted on May 10th, 2008 by martijn.
Categories: Public Islam, Religion Other.

Enter your password to view comments.

Zinweb: hét trefpunt voor zingeving – Religie met een knipoog

Posted on April 14th, 2008 by martijn.
Categories: Religion Other.

RELIGIE MET EEN KNIPOOG
Zaterdag 5 april vond het Zinweb Lustrumsymposium plaats. André Droogers verzorgde een workshop met als thema ‘Nieuwe vrijzinnigheid en speelse religiositeit’. ‘In feite gaat het bij religie om een bijzondere toepassing van het menselijk spelvermogen.’

Spel is er in vele vormen. Sport is het voorbeeld dat het meest in het oog springt. Gedurende twee keer drie kwartier geldt bijvoorbeeld binnen een afgeperkte ruimte, voetbalveld geheten, een andere werkelijkheid met andere regels. Kinderen vertegenwoordigen een andere spelvorm. Ze zijn in staat van een steentje met een inspirerende vorm een fee te maken. Gezelschapsspelen – weer een andere spelvorm – dwingen de deelnemers in een tijdelijk verband met geheel eigen regels. Kunstenaars spelen met beelden die een werkelijkheid oproepen of een geheel eigen werkelijkheid suggereren.

Spel zou omschreven kunnen worden als het vermogen tegelijkertijd meer werkelijkheden te hanteren. Het spel moet ernstig gespeeld worden, maar de goede speler begrijpt dat de spelwerkelijkheid niet de enige is, ook al gaat hij er nog zo in op. Spel veronderstelt een knipoog. Wie het spel te fanatiek speelt, heeft geen oog meer voor het speelse van zijn rol. Wie spelbreker is, heeft het ook niet begrepen, net zo min als wie niet tegen zijn verlies kan.

En wat is het verband met religie? In feite gaat het bij religie om een bijzondere toepassing van het menselijk spelvermogen. Religie is een speciale uitkomst van het tegelijkertijd hanteren van meer werkelijkheden. Er wordt een extra werkelijkheid verondersteld, die door mensen als sacraal ervaren wordt. Die werkelijkheid wordt op uiteenlopende wijze benoemd en ingevuld. Dat is een zaak van aftasten en uitproberen. De gang van ervaring naar verwoording is moeizaam en onvolkomen.

Dat betekent tegelijk dat heel veel mogelijkheden uitgeprobeerd worden. Bovendien moet het religieuze spel het hebben van meerlagige, veelstemmige symboliek. Symbolen staan voor iets dat afwezig, toekomstig of onzichtbaar is. In religie zijn afwezige, toekomstige en onzichtbare zaken en personen aan de orde van de dag. De onzegbare werkelijkheid wordt middels de werkelijkheid van symbolen verbeeld en opgeroepen. Onder symbolen schuilen zoveel betekenissen dat er voldoende is voor minstens vijf wereldreligies (met al hun varianten), en dan nog eens enkele duizenden tribale godsdiensten en een paar honderd nieuwe religieuze bewegingen.

Lees verder op: Zinweb: hét trefpunt voor zingeving

0 comments.

Protected: Googelend op zoek naar zingeving – Kerk & Godsdienst – Reformatorisch Dagblad

Posted on January 18th, 2008 by martijn.
Categories: Blogosphere, My Research, Religion Other, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

Enter your password to view comments.

‘Ze geloven het wel’ Een seminar over jongeren en religie in 2008

Posted on January 15th, 2008 by .
Categories: Important Publications, ISIM Research II, Islam in the Netherlands, My Research, Religion Other, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

Op 17 januari 2008 vindt het seminar ‘Ze geloven het wel’ plaats aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Het is een seminar voor mensen die de thematiek jongeren en religie aan het hart gaat, en die een beroepsmatige affiniteit met jongeren hebben. Wij denken daarbij aan wetenschappers die onderzoek doen op dit vlak en aan sleutelfiguren uit het bredere maatschappelijke veld.

De dag is allereerst bedoeld als impulsdag. Het programma biedt veel ruimte voor ontmoeting en discussie tussen wetenschappers en mensen uit de praktijk van het jongerenwerk. Inhoudelijk wordt gepoogd inzicht te krijgen in het hoe, wat, waar, wanneer en waarom jongeren geloven, en in het typerende van de religiositeit van de generatie jongeren die na 1980 geboren is. De organisatoren van deze dag hebben daartoe al geruime tijd gewerkt aan een state of the art van het Nederlandse onderzoek naar deze thematiek, dat in het ochtendprogramma van het seminar gepresenteerd zal worden. Deze presentatie zal gevolgd worden door coreferaten van prof. dr. Hijme Stoffels (Vrije Universiteit, Amsterdam) en Clazien Broekhoff (dekenaat IJssellanden, Zwolle). ‘s Middags vinden twee discussiesessies plaats: één sessie over religie en nieuwe organisatievormen, ingeleid door dr. Ton Zondervan (Universiteit van Tilburg) en Carolien Roos (Xnoizz Flevo Festival), en één sessie over religie en nieuwe media, ingeleid door drs. Johan Roeland (Vrije Universiteit, Amsterdam) en Umar Mirza ( Wijblijvenhier.nl). Daarna worden drie verrassende onderzoeken gepresenteerd:

1. dr. Stef Aupers (Erasmus Universiteit, Rotterdam) – Betovering Inc. De spirituele betekenis van computer gaming onder jongeren
2. drs. Martijn de Koning (ISIM, Leiden) -De ‘knip- en plakislam’. Marokkaans-Nederlandse moslimjongeren en internet
3. prof. dr. Liesbet van Zoonen (Universiteit van Amsterdam) -Trek je religie aan? Religie, populaire cultuur en kleding

(more…)

0 comments.

'Ze geloven het wel' Een seminar over jongeren en religie in 2008

Posted on January 15th, 2008 by martijn.
Categories: Important Publications, ISIM Research II, Islam in the Netherlands, My Research, Religion Other, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

Op 17 januari 2008 vindt het seminar ‘Ze geloven het wel’ plaats aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Het is een seminar voor mensen die de thematiek jongeren en religie aan het hart gaat, en die een beroepsmatige affiniteit met jongeren hebben. Wij denken daarbij aan wetenschappers die onderzoek doen op dit vlak en aan sleutelfiguren uit het bredere maatschappelijke veld.

De dag is allereerst bedoeld als impulsdag. Het programma biedt veel ruimte voor ontmoeting en discussie tussen wetenschappers en mensen uit de praktijk van het jongerenwerk. Inhoudelijk wordt gepoogd inzicht te krijgen in het hoe, wat, waar, wanneer en waarom jongeren geloven, en in het typerende van de religiositeit van de generatie jongeren die na 1980 geboren is. De organisatoren van deze dag hebben daartoe al geruime tijd gewerkt aan een state of the art van het Nederlandse onderzoek naar deze thematiek, dat in het ochtendprogramma van het seminar gepresenteerd zal worden. Deze presentatie zal gevolgd worden door coreferaten van prof. dr. Hijme Stoffels (Vrije Universiteit, Amsterdam) en Clazien Broekhoff (dekenaat IJssellanden, Zwolle). ‘s Middags vinden twee discussiesessies plaats: één sessie over religie en nieuwe organisatievormen, ingeleid door dr. Ton Zondervan (Universiteit van Tilburg) en Carolien Roos (Xnoizz Flevo Festival), en één sessie over religie en nieuwe media, ingeleid door drs. Johan Roeland (Vrije Universiteit, Amsterdam) en Umar Mirza ( Wijblijvenhier.nl). Daarna worden drie verrassende onderzoeken gepresenteerd:

1. dr. Stef Aupers (Erasmus Universiteit, Rotterdam) – Betovering Inc. De spirituele betekenis van computer gaming onder jongeren
2. drs. Martijn de Koning (ISIM, Leiden) -De ‘knip- en plakislam’. Marokkaans-Nederlandse moslimjongeren en internet
3. prof. dr. Liesbet van Zoonen (Universiteit van Amsterdam) -Trek je religie aan? Religie, populaire cultuur en kleding

(more…)

0 comments.

Protected: nrc.nl – Wetenschap – Vluchtige vervoering

Posted on December 23rd, 2007 by martijn.
Categories: Religion Other.

Enter your password to view comments.

Protected: NRC – God, heer, baas – weg!

Posted on September 2nd, 2007 by martijn.
Categories: Religion Other.

Enter your password to view comments.

Foreign Policy: Europe’s Christian Comeback

Posted on June 26th, 2007 by .
Categories: Religion Other.

Foreign Policy: Europe’s Christian Comeback
Europe’s Christian Comeback
By Philip Jenkins

Alarmist pundits prophesy that a secular Europe risks being overcome by its fast-growing Muslim population. Yet for all we hear about Islam, Europe remains a stronger Christian fortress than people realize.

The ruins of faith: European Christianity may be down, but it’s certainly not out.
(more…)

0 comments.

« Previous Page — Older » « Newer — Next Page »