C L O S E R

Nieuw boek: ‘Salafisme. Utopische idealen in een weerbarstige praktijk’

Posted on May 9th, 2014 by martijn.
Categories: [Online] Publications, Headline, Islam in the Netherlands, Murder on theo Van Gogh and related issues, My Research, Religious and Political Radicalization, Ritual and Religious Experience, Society & Politics in the Middle East, Young Muslims.

Woensdag 14 mei verschijnt bij Uitgeverij Parthenon het boek dat ik samen met mijn collega’s van de afdeling Islamstudies van de Radboud Universiteit, Joas Wagemakers en Carmen Becker, heb geschreven: Salafisme. Utopische idealen in een weerbarstige praktijk.

Hoe ben je een goede moslim?
Wat salafisten gemeen hebben, is dat zij proberen om de profeet Mohammed en de eerste generaties moslims na hem zo nauwkeurig mogelijk te volgen. Maar hoe ben je een goede, vrome moslim? Daar zijn uiteenlopende, soms tegenstrijdige ideeën over. Bijvoorbeeld: zijn strikte kledingvoorschriften enorm belangrijk of leidt die nadruk op uiterlijkheden af van de spiritualiteit? Is geloof een persoonlijk project, dat deelname aan de samenleving niet in de weg staat, of moet je je zo afzijdig mogelijk houden? ‘Er zijn tegenwoordig zelfs salafisten die oproepen om te stemmen. Daar krijgen ze zware kritiek op van anderen, want je zo actief bemoeien met wereldlijk gezag zou een stap op weg naar het ongeloof zijn.. Het is me door ons onderzoek veel duidelijker geworden dat salafist zijn vaak een worsteling is. Tegelijkertijd maakt dat harde werken ook een belangrijk deel uit van een goede moslim zijn.

Populair na ‘9/11’
In de jaren na ‘9/11’ nam de populariteit van het salafisme wereldwijd toe. Toch is de stroming overal, behalve in Saoedi-Arabië, nog altijd een minderheid binnen de islam. In Nederland zou volgens Amsterdams onderzoek zo’n 8 tot 10 procent van de moslimbevolking , dus ongeveer 80.000 mensen, geïnteresseerd kunnen zijn in een stroming als het salafisme – ‘met zo veel slagen om de arm is dat het meest exacte cijfer dat we hebben’.

Theo van Gogh
In Nederland leidde de moord op Theo van Gogh, in 2004, tot een piek in de belangstelling. ‘Deels was dat nieuwsgierigheid, maar er zit ook wat rebels in salafisme. De publieke reacties op orthodoxe moslims waren scherp, destijds. En dan krijg je een tegenreactie: als salafisten denken te worden aangevallen op hun geloof, kunnen ze fel uit de hoek komen. De laatste jaren, hebben mijn collega’s en ik de indruk, is het aantal bezoekers bij bijeenkomsten voor salafisten behoorlijk stabiel.

Arabische Lente
Het boek besteedt ook aandacht aan de gevolgen van de Arabische Lente, die de apolitieke ideeën van veel salafisten behoorlijk op z’n kop hebben gezet. Moesten salafisten langs de kant blijven staan terwijl allerlei regimes omver geworpen werden of moesten ze toch politiek actief worden? Hoewel salafisten vaak bekend staan als rigide, zijn ze in sommige gevallen uiterst flexibel met deze nieuwe uitdaging omgegaan.

Wat moeten we ermee?

Het boek Salafisme. Utopische idealen in een weerbarstige praktijk verschijnt bij Uitgeverij Parthenon en wordt op woensdag 14 mei in Nijmegen gepresenteerd in het Soeterbeeck Programma ‘Salafisme, wat moeten we ermee?’ (lezing en discussie met onder andere Ineke Roex en Roel Meijer, onder leiding van Jan Jaap de Ruiter van de Universiteit van Tilburg).

Datum: woensdag 14 mei 2014

Tijd: van 19:30 tot 21:30

Locatie: Huize Heyendael, Geert Grooteplein-Noord 9, Nijmegen

Organisator: Soeterbeeck Programma
Voor meer informatie over het programma zie HIER. Aanmelden is noodzakelijk, dat kan HIER.

Te verkrijgen vanaf 14 mei
Bij de bekende boekhandels onder andere:
Atheneum Amsterdam
Boekhandel Roelants Nijmegen
Bol.com
Boek.be

Lees de inleiding

1 comment.

Nieuw boek: 'Salafisme. Utopische idealen in een weerbarstige praktijk'

Posted on May 9th, 2014 by martijn.
Categories: [Online] Publications, Headline, Islam in the Netherlands, Murder on theo Van Gogh and related issues, My Research, Religious and Political Radicalization, Ritual and Religious Experience, Society & Politics in the Middle East, Young Muslims.

Woensdag 14 mei verschijnt bij Uitgeverij Parthenon het boek dat ik samen met mijn collega’s van de afdeling Islamstudies van de Radboud Universiteit, Joas Wagemakers en Carmen Becker, heb geschreven: Salafisme. Utopische idealen in een weerbarstige praktijk.

Hoe ben je een goede moslim?
Wat salafisten gemeen hebben, is dat zij proberen om de profeet Mohammed en de eerste generaties moslims na hem zo nauwkeurig mogelijk te volgen. Maar hoe ben je een goede, vrome moslim? Daar zijn uiteenlopende, soms tegenstrijdige ideeën over. Bijvoorbeeld: zijn strikte kledingvoorschriften enorm belangrijk of leidt die nadruk op uiterlijkheden af van de spiritualiteit? Is geloof een persoonlijk project, dat deelname aan de samenleving niet in de weg staat, of moet je je zo afzijdig mogelijk houden? ‘Er zijn tegenwoordig zelfs salafisten die oproepen om te stemmen. Daar krijgen ze zware kritiek op van anderen, want je zo actief bemoeien met wereldlijk gezag zou een stap op weg naar het ongeloof zijn.. Het is me door ons onderzoek veel duidelijker geworden dat salafist zijn vaak een worsteling is. Tegelijkertijd maakt dat harde werken ook een belangrijk deel uit van een goede moslim zijn.

Populair na ‘9/11’
In de jaren na ‘9/11’ nam de populariteit van het salafisme wereldwijd toe. Toch is de stroming overal, behalve in Saoedi-Arabië, nog altijd een minderheid binnen de islam. In Nederland zou volgens Amsterdams onderzoek zo’n 8 tot 10 procent van de moslimbevolking , dus ongeveer 80.000 mensen, geïnteresseerd kunnen zijn in een stroming als het salafisme – ‘met zo veel slagen om de arm is dat het meest exacte cijfer dat we hebben’.

Theo van Gogh
In Nederland leidde de moord op Theo van Gogh, in 2004, tot een piek in de belangstelling. ‘Deels was dat nieuwsgierigheid, maar er zit ook wat rebels in salafisme. De publieke reacties op orthodoxe moslims waren scherp, destijds. En dan krijg je een tegenreactie: als salafisten denken te worden aangevallen op hun geloof, kunnen ze fel uit de hoek komen. De laatste jaren, hebben mijn collega’s en ik de indruk, is het aantal bezoekers bij bijeenkomsten voor salafisten behoorlijk stabiel.

Arabische Lente
Het boek besteedt ook aandacht aan de gevolgen van de Arabische Lente, die de apolitieke ideeën van veel salafisten behoorlijk op z’n kop hebben gezet. Moesten salafisten langs de kant blijven staan terwijl allerlei regimes omver geworpen werden of moesten ze toch politiek actief worden? Hoewel salafisten vaak bekend staan als rigide, zijn ze in sommige gevallen uiterst flexibel met deze nieuwe uitdaging omgegaan.

Wat moeten we ermee?

Het boek Salafisme. Utopische idealen in een weerbarstige praktijk verschijnt bij Uitgeverij Parthenon en wordt op woensdag 14 mei in Nijmegen gepresenteerd in het Soeterbeeck Programma ‘Salafisme, wat moeten we ermee?’ (lezing en discussie met onder andere Ineke Roex en Roel Meijer, onder leiding van Jan Jaap de Ruiter van de Universiteit van Tilburg).

Datum: woensdag 14 mei 2014

Tijd: van 19:30 tot 21:30

Locatie: Huize Heyendael, Geert Grooteplein-Noord 9, Nijmegen

Organisator: Soeterbeeck Programma
Voor meer informatie over het programma zie HIER. Aanmelden is noodzakelijk, dat kan HIER.

Te verkrijgen vanaf 14 mei
Bij de bekende boekhandels onder andere:
Atheneum Amsterdam
Boekhandel Roelants Nijmegen
Bol.com
Boek.be

Lees de inleiding

1 comment.

Muslims of France: Colonials, Immigrants and Citizens

Posted on January 6th, 2014 by martijn.
Categories: Islam in European History, islamophobia, Multiculti Issues, Public Islam, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Al Jazeera has a very interesting series on Muslims in France by filmmaker Karim Miské. They ask:

Today, there are an estimated five million Muslims living in France. A century ago, they were referred to as “colonials”. During the 1960s, they were known as “immigrants”. Today, they are “citizens”. But how have the challenges facing each generation of immigrants changed?

The first part of the series tells the story of the 5,000 Muslims who by 1904 were working on the shop floors of Paris, in the soap factories of Marseilles and in the coalfields of the north; of the Muslim soldiers who fought and died for France during the First World War; and the Muslim members of the resistance who helped liberate Paris in 1944. Born as North Africans, many would die for France. But how much did post-war France care about their sacrifices?

The second part of the series explores post-Second World War immigration and reveals a generation of Muslims who, far from expecting to one day return home, began building their lives and communities in France.

The third and final part of the series tells the stories of the young Muslims who grew up in France and entered adulthood at a time of economic crisis, massive unemployment and rampant social problems.

The series is very useful I think for teaching purposes. I will consider using it next year.
All info on the episodes taken from the Al Jazeera site

0 comments.

Somewhere – #Mipsterz all over the place

Posted on December 11th, 2013 by martijn.
Categories: Activism, Gender, Kinship & Marriage Issues, Public Islam, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

In the video Somewhere in America, a bunch of young Muslim women take over the urban landscape with their skateboards, high heels, hijabs and other fashionable clothing with a Jay-Z soundtrack. The video is directed together with Sara Aghaganian and Layla and released by Abbas Rattani and Habib Yazdi of Sheikh & Bake Productions: A music video that captures the attitude “I’m dope as hell and I don’t give a @!#$%&.”. Their facebook page describes them as:

A Mipster is someone who seeks inspiration from the Islamic tradition of divine scriptures, volumes of knowledge, mystical poets, bold prophets, inspirational politicians, esoteric Imams, and our fellow human beings searching for transcendental states of consciousness. A Mipster is an ironic identity, one that serves more as a perpetual critique of oneself and of society.

The video you see here is a clean version of the Jay Z song since several people complained about the N-word that was part of the original song.

Reactions

The video has gone viral on Facebook, Buzzfeed, Jezebel, Glamour, Huffington Post. The video has triggered an interesting debate about what it means to be a young, American, Muslims, woman. Take for example dr. Suad Abdul Khabeer:

“All I know to be is a solider, for my culture” | Somewhere in America? Somewhere in America there…

Everywhere in America, a Muslim woman’s headscarf is not only some sex, swag and consumption, it also belief and beauty, defiance and struggle, secrets and shame.

I know some people are celebrating this video and others criticizing it. I think it’s pretty clear I fall in the second camp. Yet, while it could be so much more. It actually does what it intends to do so effectively. Nothing in this video should surprise you. After all it is being championed by a group called the mipsterz—as in Muslim Hipsters—with no sense of irony. A friend remarked to me that the video was particularly tragic because our champion Ibtihaj Muhammad is in it, and she has been lauded by folks like Hilary Clinton for being a role model. And this video and its background song, replete with profanity including the N-word, seem far from that acclaim. Yet I don’t think it’s incongrous that the same person who Clinton lauded would end up in a video with Jay-Z as a back drop, both Clinton and Jay assert and epitomize American Exceptionalist Capitalism par excellence—and by this I mean the way they would approrpirate her not necessarily how she sees herself. And lest we forget, even Obama has Jay on his Ipod. The video is full frontal consumption and thus can only offer narrow visions of who Muslim women are, even in the attempt to show diversity but again how American is that?! I must admit I may have been a tad bit surprised that they didn’t bleep out at least the N-word but maybe they were aiming for that “ironic” hispter racism. Maybe in the remix they will swap out Nigga for Abeed.

Also a critical comment by Sana Saeed from The Islamic Monthly:

Somewhere in America, Muslim Women Are “Cool”

The video, produced/created/directed primarily by Muslim men (oh hey voyeuristic-cinematography-through-the-Male-Gaze heyyy), doesn’t achieve anything to really fight against stereotypes: it is literally young Muslim women with awesome fashion sense against the awkward backdrop of Jay Z singing about Miley Cyrus twerking. The only semblance of purpose seems to come in with the images of Ibtihaj Muhammad who is shown in her element, doing what she does as a professional athlete. Those images are powerful and beautiful in what they are saying. Other than that, however, all we as the audience are afforded are images that, simply put, objectify the Muslim female form by denigrating it completely to the physical. Muhammad’s form as a unique Muslim woman is complemented by her matter – the stuff that makes her her; makes her Ibtihaj. As the credits below the video mention, the rest of the women (Muhammad is included in this) are merely “models” even though every single one of them has a central and important function and contribution to her respective community and in her field. Instead of showing what makes each and every one of those women Herself, they’re made into this superfluous conformity of an image we, as the audience, consume and ogle at because hey, they’re part of the aesthetic of the video. Ibtihaj is shown as a professional badass and the rest are shown as professional hot women who skate in heels and take selfies on the roof. There’s nothing wrong with the latter, in and of itself, but what a strange dissonance and incongruence in imagery?

And if that isn’t textbook objectification then I think I’ve been raging against the wrong machine since I was 14.

One of the participants in the video, Aminah Sheikh, defends her choice of participating in the video:

Why I Participated in the ‘Somewhere in America’ #Mipsterz Video

My problem with all the critiques I am reading is that you are taking away my agency and power. I made this choice, and the video is in fact a reflection of me and many Muslim women. You may not like it, and that is ok. It may not represent you, and that is even better. You probably don’t know anyone like us – even more so better!

[…]

Hijabis are humans, and that was the point of the video. I know hijabis who ride bikes, skateboard and listen to rap. You can be in denial and reinforce the ‘us and them’ dichotomies and Occidentalism. But, I personally see this as reactionary Islamist politics — this naming, shunning and shaming. It is counterproductive and not useful. Islam is a global religion with about two billion adherents and colorful, historical trajectories.

Islamic culture has not come in a vacuum. Islam is linked to a myriad of people, histories, nations and ethnicities.

The most amusing part of this post-video conversation is the class/or Marxian critique and the linking of the video to materialism and consumption. First, of all the women in the video, not one is endorsing any particular brand. Second, it certainly ironic when the majority of “Western” Muslims are living in their fancy suburban homes, driving a luxury car, jet setting through Dubai and staying in luxury hotels on their Hajj– now they want to bring class politics into the discussion.

Let’s not even get started on the race politics: I am a first generation Muslim woman living in Toronto, Canada. I have been called a terrorist post-911 more times than I can count. I am brown-skinned and by no means the normative standard of beauty. I am a daughter of parents forcefully moved during partition in India/Pakistan. Like me, none of the women in the video fit into mainstream culture. It was great giving us some representation in alternative media forms. I can only hope one day there are more Muslim women in the media when I have my own daughter.

Finally, don’t say what my identity is. I can do that for myself. Don’t take away another woman’s power or agency.
I am Canadian. I am Western. I am them, and they are me. I am definitely the same. I can be a hipster, I can be a mipster, and I can be mainstream. Oh. and yes — I listen to Jay Z.

Peace out.

Another participant, Noor Tagouri expressed on Facebook that she wasn’t aware of how the final product would be:

When I was first asked to be a part of this project, I was told it was for an official music video of Yuna’s song “Loud Noises.” An inspiring song on friendship and love.

I was never told the music video fell through, and in turn a video was still going to come out of the footage shot and be set to Jay-Z’s “Somewhere in America.” I’ll admit, I was uneasy about it at first, still a bit meh about it because the explicit version was used and besides the theme of being “somewhere in America,” it wasn’t relevant to friendship, love or empowerment.

Nevertheless, the video was edited and posted before I could say anything about the drastic song change…and it remained fun/catchy. I enjoyed seeing the cool senses of fashion and recognizing faces of people who I admire. I get it. This song isn’t exactly appropriate, and I do believe the song choice is the main reason many people were thrown off about it. If it’s the way girls are dressed in their hijab, then, you really need to just accept the fact that hijab is a personal choice and everyone interprets it differently. Would it have been better to see an even MORE array of hijabis? Probably. But the video came out and though there was/is much criticism, there is also a lot of good feedback, esp from people who viewed hijab as “oppressive” and disempowering. So, I’ve decided to take the positive from this video and leave the negative. And next time, be sure that if I participate in something like this, I get the chance to see the progress before the final product is put out.

At one point the debate got (over?)heated and one of the things that happens with videos that go viral is that they are completely pulled out of their original context. As Rabia Chaudry explains:
Somewhere on the Internet, Muslim Women are being Shamed

I am really sorry that you vivacious, happy, dynamic, stylish, and I’m sure very bright young women are being brutally examined and analyzed with laser-like tenacity, and about as much empathy. It stinks to high heaven that you are being accused of promoting racism (poor song choice, but I know it had little to do with you), elitism, classism, fat shaming, immodesty, and essentially the downfall of our entire Ummah. Yes, I know. I didn’t see it coming either.

Debating the video
The next video shows the debate on Al Jazeera’s The Stream between Hajer Naili, Sana Saeed, Keziah Ridgeway and Linda Sarsour:

Earlier also a debate at HuffPo with Abbas Rattani, Hajer Naili, Sohaib Sultan, and Sana Saeed

In this debate Abbas Rattani refers to an all male mipster video, that has caused much less controversy and has only a little over 4200 views on youtube. That is this one

Dilemmas

It appears that we are much more concerned with women’s lives, bodies and dress then with men. The message of the video may be not that clear but that is probably stimulating the discussion as it leaves room for everyone to project their own meaning onto the video and onto the women in it as well. There have been a lot of comments stating that these women do not deserve to wear the hijab since they do not behave modestly. I have seen such comments (often ad hominem) from Muslims and non-Muslims signifying the attempts to control women’s bodies, attire and behaviour.

The fact that the performance in the video mixes and blurs the boundaries between pop culture, Islamic religiosity and identity and womanhood is probably also an important impetus for the debate. For some people pop culture is everything that is unislamic or even anti-Islamic. Mixing it with Islam is than often a source of controversy as it is regarded as vulgar and dangerous. At the same time for those people who want to make a strong statement in the sense of ‘Here I am, I’m not going away, deal with it’ pushing the boundaries through pop culture is often a strong tool for challenging the status quo (see also Imran Ali Malik‘s comments).

In that sense this is an important debate that goes beyond the video itself, or as Hind Makki explains (who has a great overview of the most important opinions and links):

Somewhere In America: My Thinksies & Some Linksies

while this discussion may seem trivial at first glance – that so many American Muslims are getting our scarves and kufis into a collective knot over a short clip that is essentially a fashion shoot set to a popular hip hop track – in reality, this public conversation points a collective finger on a very real question: what spaces are Muslim women occupying in American Islam?

The critiques also shows a fundamental dilemma for activists. Or two actually. First one if one wants to debunk stereotypes regarding a particular group it is difficult not to reproduce the same stereotype as well. By stating that Muslims are normal, want to have fun and fit in, the stereotype that they are abnormal, do not know how to have fun and do not fit is implicitly repeated. The second dilemma is that by showing the ‘normal Muslim’ in this video a particular category is included while others are excluded. Are those Muslims who do not have fun, who do not function in society, who are not strong women according to the definition of the video, not normal? This is certainly not what the video explicitly states, but by showing these women other women who do not resemble them are left out or made invisible. These dilemma’s notwithstanding (or maybe partly because of them) the video generated lots of comments and debate on what it means to be a Muslim woman and how to intervene in the debates on Islam.

0 comments.

Junge Salafiyya-Anhänger suchen im Internet nach dem „wahren Glauben“

Posted on August 29th, 2013 by martijn.
Categories: anthropology, Important Publications, ISIM/RU Research, Religious and Political Radicalization, Ritual and Religious Experience, Young Muslims.

Carmen Becker hat den Einfluss des Internets auf den Glauben junger niederländischer und deutscher Muslime untersucht, die der Salafiyya folgen. Das Internet bietet einen Ort der Begegnung, einen religiösen Raum und zugleich die Möglichkeit, selbst nach den Quelltexten und ihrer Bedeutung zu suchen. Das wird die traditionellen Formen religiöser Autorität verändern, vermutet Becker, die am 9. September 2013 an der Nimweger Radboud Universität promovieren wird.

Ebenso wie die Jugendlichen, um die es geht, spricht Carmen Becker nicht von Salafisten, sondern von „Muslimen, die der Salafiyya folgen“. „Anhänger der Salafiyya streben danach, sich möglichst genau am Propheten Mohammed und den ersten drei Generationen von Muslimen, den sogenannten ‚frommen Vorfahren‘, zu orientieren. ‚Salafisten‘ werden häufig mit Radikalisierung und Gewalt in Verbindung gebracht. Dass sie sehr orthodoxe, mitunter radikale Auffassungen vertreten, bedeutet jedoch nicht automatisch, dass man deshalb radikales Verhalten und Gewalt befürwortet.“

Laut dem deutschen Verfassungsschutz gibt es in Deutschland 3.800 aktive Salafiyya-Anhänger aller Altersgruppen; in den Niederlanden geht der nationale Koordinator für die Terrorismusbekämpfung von 3.000 Anhängern aus. „Das sind jedoch Schätzungen, die auf selbstformulierten Definitionen beruhen und von denen nicht immer klar ist, wie sie zustande gekommen sind.“

In ihrem Forschungsprojekt folgte Becker zwischen 2007 und 2010 zahlreichen  Gesprächen und Aktivitäten in Foren sowie Chatrooms und sprach ausführlich mit 47 jungen Muslimen. Mitunter beteiligte sie sich zudem an Gesprächen im Internet, wobei sie sich immer als Forscherin zu erkennen gab.

Muslim werden – in einem Chatroom
Das Internet ist, so stellte Becker fest, für diese muslimischen Jugendlichen nicht nur ein Ort, an dem sie Informationen austauschen, sondern auch ein religiöser Raum, in dem sie ihren Glauben leben können. „Sie können dort reden, beten, Vorträge und Predigten hören, und es besteht auch die Möglichkeit, dem Islam beizutreten. Das setzt allerdings die Anwesenheit von Zeugen voraus, die feststellen, ob das Glaubensbekenntnis überzeugend vorgetragen wird. Das Internet stellt also für den Kern des Rituals keine Gefahr dar.“

Selbst auf die Suche gehen

Auf einer anderen Ebene übt das Internet ihrer Meinung nach mehr Einfluss aus: „Traditionell wird das Wissen über den wahren Glauben von einem Imam oder einer anderen Autorität in der Moschee vermittelt. Im Internet jedoch kann jeder – vor allem jetzt, da immer mehr Quelltexte in verschiedenen Sprachen digitalisiert werden, – die entsprechenden Texte selbst studieren. Das ist keine einfache Aufgabe: Es sind oft keine eindeutigen, unmissverständlichen Texte, und viele Übersetzungen aus dem Arabischen sind schlichtweg schlecht. Darüber hinaus dürfen sich die Gläubigen nicht selbst überschätzen und annehmen, sie könnten den Koran ohne weiteres auslegen. Der Einfluss anerkannter Autoritäten wie der islamischen Gelehrten ist deshalb weiterhin beträchtlich. Aber daneben begeben sich die Menschen selbst auf die Suche nach Belegen für bestimmte Aussagen in den religiösen Quellen und diskutieren Texte und Interpretationen mit anderen Gläubigen.“

Muslim sein im Westen
Die jungen Muslime aus dem Forschungsprojekt hören am liebsten sachkundigen Glaubensgenossen vor Ort zu, denen es gelingt, einen Bezug zwischen Lehre und Leben herzustellen. „Das kann ein junger Prediger oder ein populärer bekehrter Muslim sein – wichtig ist, dass sie sich in das Leben junger orthodoxer Muslime im Westen hineinversetzen können und ihre Sprache sprechen. Ihre Texte werden eifrig diskutiert, weil sie sich weniger mit der Frage beschäftigen, was der Prophet getan hat, als vielmehr damit, was der Prophet unter den gegebenen Umständen tun würde.“

Weniger strenggläubig? Anders!
Die Schlussfolgerung, dass der orthodoxe Glaube jugendlicher Salafiyya-Anhänger unter dem Einfluss des Internets „weniger streng“ wird, möchte Becker nicht ziehen. „Es ist noch zu früh, um zu sagen, welchen Einfluss das Internet letztendlich haben wird. Aber dass es Glaubenspraktiken verändert, davon bin ich überzeugt.“

Carmen Becker (Lindlar, Deutschland, 1977) studierte Politikwissenschaft (Schwerpunkt: Naher und Mittlerer Osten) an der Freien Universität Berlin. Ab 2004 arbeitete sie für das Auswärtige Amt in Berlin. 2007 begann sie mit der Forschung für ihre Doktorarbeit im Fachbereich Arabisch und Islam (Research Institute for Philosophy, Theology and Religious Studies) der Radboud Universität. Ihr Forschungsprojekt ist Teil eines größeren Forschungsprogramms der Radboud Universität zum Thema Salafismus, wofür die Nimweger Universität 2007 Fördermittel der Niederländischen Organisation für Wissenschaftliche Forschung (NWO) erhielt.

0 comments.

OntdekIslam Conferentie – Groene Vogels

Posted on June 25th, 2013 by martijn.
Categories: Activism, ISIM/RU Research, Notes from the Field, Religious and Political Radicalization, Society & Politics in the Middle East, Young Muslims.

Naar aanleiding van het voortdurende conflict in Syrië en de berichten van moslimjongeren die afreizen om aldaar deel te nemen aan de gewapende strijd, heeft OntdekIslam een conferentie georganiseerd.

De titel van de conferentie verwijst naar het idee dat de zielen van martelaren in de strijd worden gedragen in de harten van groene vogels die hen naar het paradijs brengen. Volgens een Hadith Qudsi zou God over deze martelaren hebben gezegd: “Hun zielen bevinden zich in groene vogels, die lantaarns hebben hangen aan de Troon, zij vliegen vrij door het Paradijs, waar zij maar willen, en dan zoeken zij beschutting in deze lantaarns”.

In de conferentie komen vragen aan bod als:

Wat is nu de exacte wijze waarop de islamitische wet- en regelgeving zich verhoudt tot de keuzes van enkele moslimjongeren om te strijden in Syrië? En is het aan de mens om een ander tot martelaar te betitelen, of behoort dit oordeel toe aan Allah swt? Deze en andere vraagstellingen worden besproken in bijdragen door broeder Khalid Benhaddou en imam Remy Soekirman. Broeder Anouar Ethawri zal middels spoken word een bijdrage leveren en ook zal er ruimte zijn voor interactie met het publiek.

Datum: Zaterdag 6 juli 2013
Adres: Centrum de Middenweg, Kerdijkstraat 16 Rotterdam.

Tijdstip: 17.30 inloop, aanvang 18.00 uur, einde 21.00 uur.
Geplaatst op verzoek van de organisatie

1 comment.

The Dutch ‘Moroccans’ Debate

Posted on January 26th, 2013 by martijn.
Categories: Multiculti Issues, Young Muslims.

The Dutch debates on integration have reached a new landmark moment: within a few weeks Dutch parliament will discuss the so-called ‘Moroccans Problem’. This term came about after a recent tragedy in the city of Almere (near Amsterdam) whereby several teenaged soccer players beat and kicked a volunteer linesman after a dispute that is not entirely clear yet. The man died the next day. At first reluctantly but after a few opinion articles in newspapers that followed the huge outcry on the internet the assailants were quickly called: ‘Moroccans’. This refers to the ethnic background of at least two young boys. Calling something by its name (benoemen), is used here as a rationale for identifying the problems (needed to tackle them) and to criticize multiculturalists who want to deny the problems. Of course, in dealing with societal issues some form of labelling of people seems inevitable, but at the same time the concepts used to classify people are not neutral or factual but implicitly take a position that often reflects a dominant discourse and a political agenda.

Nationalism & Neo-Liberalism

The Euro-crisis may appear to have taken the top of the political agenda during the last elections, at the expense of integration / Islam but that was only at a superficial level. In reality neoliberalism met nationalism during the last election campaigns: it is quite remarkable how quickly particular stereotypes on southern Europe, in particular Greece, emerged after the news broke of their financial problems: unreliable, lazy, corrupt, you name it. The EU was blamed by politicians for most of the problems (conveniently shying away from the fact that national politicians make the EU) and parties such as the Freedom Party linked the EU with the problem of the so-called mass-migration. It was supposedly the EU who caused huge waves of migrants coming to the Netherlands (in fact the idea of mass-migration has been debunked by several experts) in particular the East-Europeans and the Muslims. It is in particular Wilders who has weaved together a strong anti-EU stand with anti-immigration and anti-austerity measures. Interestingly, and disturbingly, he is severely criticized on all these points but not so much on the connections he makes between the three themes.

Other parties however see culture (used for referring to migrants) also as problematic in their election campaigns and programmes. If the migrants are presented as beneficial at all (two parties; very few sentences) it is always in relation with something like ‘but there are problems as well’. Concrete measures are proposed that always restrict migrants in order to become compatible with ‘Dutch society’ or the punish them more than other citizens (for instance in the cases of domestic and other forms of family violence). And everything that remotely resembles multiculturalism should not be subsidized anymore. There are some differences between the parties with regard to issues such as dual citizenship, the ban on face-veiling, and some other discriminatory measures of the last government.

All parties do give some attention to the struggle against racism, homophobia and discrimination but often only in general slogans. In short a homogenized picture of the Dutch society is created in which the problems are caused by outsiders (unauthorized migrants, ‘Moroccans’, Muslims) while the problems among particular categories of migrants are denied, reduced to individual responsibility or othered through the discourse of culture. As Jolle Demmers and Sameer S. Mehendale argues the ‘faces of immigrants have served as ideal, identifiable flash points for new repertoires of belonging and othering’ in a neoliberal, ‘atomized’ society endulging in ‘fantasies of purity and the moralization of culture and citizenship’.

The Discourse of Moroccan Street Terrorists

In particular second generation Moroccan-Dutch youth have a bad reputation for causing trouble in the streets, being rude and insulting to women and for scoring high in many statistics on crime, unemployment and problems in education. Using the label ‘Moroccan’ only makes sense because of the dominant culture talk: Moroccan-Dutch youth cause problems, or more, they are a problem because of their culture which is perceived as macho and mysoginist, anti-western and violent. Much of the debate after the death of the referee was therefore about the relation between culture and crime. A flawed question because firstly it is based upon a homogenized and essentialist concept of culture that has no analytical value, and secondly although culture (in a non-essentalist version) always plays a role in crime it is impossible to determine a causal relation between culture and crime. Thirdly (and related to the former) because culture in the essentialized version is a ‘group-concept’ that has little value in explaining the behaviour of an individual.

In most of these accounts the underlying assumption is that Moroccan-Dutch youth should be educated into the ‘Dutch’ rules of conduct and the core values of Dutch society (in the idealized version being secular and upholding sexual freedoms) and in particular their parents should ‘shape up’ and ‘take responsibility’ for the actions of their children. That this type of analysis and its related ‘solution’ is part of the issue by (re-)producing Moroccan-Dutch as people out of place is entirely obscured. Dutch society has left the somewhat pacifying model of the 1990s with regard to the integration of migrants for a more confrontational model after 2000. This has however not resulted in closing the gap with regard to socio-economic inequality and neither with regard to convivial contacts. A recent report by the Netherlands Institute for Social Research (SCP) found that social contact between white native Dutch and the main immigrant groups (Moroccan-Dutch, Turkish-Dutch, Antillean-Dutch and Surinamese-Dutch) has actually decreased over the past 17 years. Half a century after the first Turkish and Moroccan guest workers arrived in the Netherlands, only 28% of Turkish-Dutch and 37% of Moroccan-Dutch identify themselves strongly as Dutch. And while their Dutch language skills have improved, immigrant groups felt less accepted in Dutch society in 2011 than in 2002. This however does not lead to the conclusion that something is wrong with the current model of integration (with its focus on cultural values) but re-affirms the image that something is wrong with (the culture of) migrants.

Gender & Race

The debate is not only about culture, ethnicity and religion. It is also about gender and race. Gender in the sense that often the Moroccan-Dutch girls are seen as the symbols of upward social mobilitiy while being oppressed at the same time by Moroccan-Dutch / Muslim men. Furthermore the boys figure as the poster boy for what is wrong with multiculturalism, Islam and ‘Moroccan culture’ and in need of government intervention and being taught the appropriate model of masculinity in a secular liberal society. This is in particular clear after a Moroccan-Dutch woman stabbed and killed her daughter. This led immediately to the conclusion that we have a possible honour killing at hand here; again the focus on culture whilst calls for closer police monitoring.

Race is the other theme here. Although the Dutch discourse is not so much about race as it is about culture (a difference that has important consequences) there is certainly a racialization going on. First of all essentializing culture to such a degree that is seen as a causal factor in individual wrongdoings is a form of cultural determinism very close to the biological determinism that is part of some race discourse. Secondly, the body is an important marker of otherness. Recently a Turkish-Dutch young man requested a name change because with his ‘Turkish-sounding’ first name he was ‘mistaken’ to be a ‘foreigner’ and a ‘Muslim’ as he was ‘Dutch’ (the young man had an Turkish-Dutch father and ethnic Dutch mother). Moreover the newspaper described him as ‘looking Dutch‘. I don’t know how the young man actually looks like, but I think we can assume here the young man looks ‘white’. The reference here to ‘Turkish’ and ‘Muslim’ shows that skin, eyes and hair color are not (only) signifiers of the exotic other anymore but, through the intersection with ethnicity and Islam, have also come to embody the threatening other in the today’s political and every day imagination.

The Moroccans Debate as Flash Potential

The latter is of course also strongly related to Islam as a threat and apparently minor issues can still explode the Dutch debates for example a Dutch amusement park announcing to establish a Muslim prayer room and the controversy surrounding the ‘halal-homes’ in Amsterdam whereby a social-housing corporation reconstructed houses with partitions separating men and women. The fact that the term ‘halal-homes’ was an invention by a local newspaper, that the houses were fit for non-Muslims as well (actually enjoying it there and living there in larger numbers than before) was lost. The first example shows how the fear of Islamization partly comes about when arrangements for Muslims are made in particular areas that are connected to people’s daily lives, the second example shows how far this fear goes; it does not only come about in relation to public manifestations of Islam but even in relation to Muslims’ private living arrangements. It shows furthermore how superficial the perceived peace on integration issues actually is. Not only horrible events lead to outbursts but also relatively minor issues. This gives these issues a certain ‘flash potential of identity politics’ as explained by Hagendoorn and Sniderman: the speed with which large numbers can be mobilized in opposition to multiculturalism and that serves as an excellent repertoire for politicians to make use of and and to keep the image of the ideal moral community where things like these ‘just not happen’ intact.

The culture talk in integration masks the ways different modes of exclusion and makes it actually harder to pin down: ‘we are not excluding people, we work very hard to integrate them’. The problems with Moroccan-Dutch are then not problems of a society lacking social cohesion, or of a social category at the bottom of the socio-economic hierarchies or problems of families that to some extend are disintegrated, but problems of ‘Moroccan culture’ that appears to be just impossible (or reifying it: unwilling) to assimilate.

Paradox of resistance
All of this leads to a problematic paradox for migrants. The understandable emotions over the death of a referee are channelled through defining a particular social category, Moroccan-Dutch, as a problem: ‘Moroccan’. Being defined as a problem is problematic for people and resistance among Moroccan-Dutch people against such labelling (for example by saying, no not all Moroccans are like this, or yes there are problems but look at how well some of us do) is bringing about the accusation of having a victim mentality. Something that does not belong to a liberal society where people take responsibility for their actions.

At the same time individual Moroccan-Dutch are turned into representatives of ‘their own group’  through the label ‘Moroccan’ and they are held accountable for the actions of others. Protest against the exclusion that occurs by being labelled as a problem therefore leads to the accusation of (still) not being integrated enough and ‘not willing or able to face the facts’. Events such as the death of the referee than brings about the question ‘What more do we need to do for/with them’? Here the public statements (or myths) of the Netherlands as a freedom loving, tolerant country turn into racist and intolerant forms of politics while the individual experiences among Moroccan-Dutch of being excluded are re-affirmed, discarded and to a certain extent made invisible through the discourse of integration.

6 comments.

The Dutch 'Moroccans' Debate

Posted on January 26th, 2013 by martijn.
Categories: Multiculti Issues, Young Muslims.

The Dutch debates on integration have reached a new landmark moment: within a few weeks Dutch parliament will discuss the so-called ‘Moroccans Problem’. This term came about after a recent tragedy in the city of Almere (near Amsterdam) whereby several teenaged soccer players beat and kicked a volunteer linesman after a dispute that is not entirely clear yet. The man died the next day. At first reluctantly but after a few opinion articles in newspapers that followed the huge outcry on the internet the assailants were quickly called: ‘Moroccans’. This refers to the ethnic background of at least two young boys. Calling something by its name (benoemen), is used here as a rationale for identifying the problems (needed to tackle them) and to criticize multiculturalists who want to deny the problems. Of course, in dealing with societal issues some form of labelling of people seems inevitable, but at the same time the concepts used to classify people are not neutral or factual but implicitly take a position that often reflects a dominant discourse and a political agenda.

Nationalism & Neo-Liberalism

The Euro-crisis may appear to have taken the top of the political agenda during the last elections, at the expense of integration / Islam but that was only at a superficial level. In reality neoliberalism met nationalism during the last election campaigns: it is quite remarkable how quickly particular stereotypes on southern Europe, in particular Greece, emerged after the news broke of their financial problems: unreliable, lazy, corrupt, you name it. The EU was blamed by politicians for most of the problems (conveniently shying away from the fact that national politicians make the EU) and parties such as the Freedom Party linked the EU with the problem of the so-called mass-migration. It was supposedly the EU who caused huge waves of migrants coming to the Netherlands (in fact the idea of mass-migration has been debunked by several experts) in particular the East-Europeans and the Muslims. It is in particular Wilders who has weaved together a strong anti-EU stand with anti-immigration and anti-austerity measures. Interestingly, and disturbingly, he is severely criticized on all these points but not so much on the connections he makes between the three themes.

Other parties however see culture (used for referring to migrants) also as problematic in their election campaigns and programmes. If the migrants are presented as beneficial at all (two parties; very few sentences) it is always in relation with something like ‘but there are problems as well’. Concrete measures are proposed that always restrict migrants in order to become compatible with ‘Dutch society’ or the punish them more than other citizens (for instance in the cases of domestic and other forms of family violence). And everything that remotely resembles multiculturalism should not be subsidized anymore. There are some differences between the parties with regard to issues such as dual citizenship, the ban on face-veiling, and some other discriminatory measures of the last government.

All parties do give some attention to the struggle against racism, homophobia and discrimination but often only in general slogans. In short a homogenized picture of the Dutch society is created in which the problems are caused by outsiders (unauthorized migrants, ‘Moroccans’, Muslims) while the problems among particular categories of migrants are denied, reduced to individual responsibility or othered through the discourse of culture. As Jolle Demmers and Sameer S. Mehendale argues the ‘faces of immigrants have served as ideal, identifiable flash points for new repertoires of belonging and othering’ in a neoliberal, ‘atomized’ society endulging in ‘fantasies of purity and the moralization of culture and citizenship’.

The Discourse of Moroccan Street Terrorists

In particular second generation Moroccan-Dutch youth have a bad reputation for causing trouble in the streets, being rude and insulting to women and for scoring high in many statistics on crime, unemployment and problems in education. Using the label ‘Moroccan’ only makes sense because of the dominant culture talk: Moroccan-Dutch youth cause problems, or more, they are a problem because of their culture which is perceived as macho and mysoginist, anti-western and violent. Much of the debate after the death of the referee was therefore about the relation between culture and crime. A flawed question because firstly it is based upon a homogenized and essentialist concept of culture that has no analytical value, and secondly although culture (in a non-essentalist version) always plays a role in crime it is impossible to determine a causal relation between culture and crime. Thirdly (and related to the former) because culture in the essentialized version is a ‘group-concept’ that has little value in explaining the behaviour of an individual.

In most of these accounts the underlying assumption is that Moroccan-Dutch youth should be educated into the ‘Dutch’ rules of conduct and the core values of Dutch society (in the idealized version being secular and upholding sexual freedoms) and in particular their parents should ‘shape up’ and ‘take responsibility’ for the actions of their children. That this type of analysis and its related ‘solution’ is part of the issue by (re-)producing Moroccan-Dutch as people out of place is entirely obscured. Dutch society has left the somewhat pacifying model of the 1990s with regard to the integration of migrants for a more confrontational model after 2000. This has however not resulted in closing the gap with regard to socio-economic inequality and neither with regard to convivial contacts. A recent report by the Netherlands Institute for Social Research (SCP) found that social contact between white native Dutch and the main immigrant groups (Moroccan-Dutch, Turkish-Dutch, Antillean-Dutch and Surinamese-Dutch) has actually decreased over the past 17 years. Half a century after the first Turkish and Moroccan guest workers arrived in the Netherlands, only 28% of Turkish-Dutch and 37% of Moroccan-Dutch identify themselves strongly as Dutch. And while their Dutch language skills have improved, immigrant groups felt less accepted in Dutch society in 2011 than in 2002. This however does not lead to the conclusion that something is wrong with the current model of integration (with its focus on cultural values) but re-affirms the image that something is wrong with (the culture of) migrants.

Gender & Race

The debate is not only about culture, ethnicity and religion. It is also about gender and race. Gender in the sense that often the Moroccan-Dutch girls are seen as the symbols of upward social mobilitiy while being oppressed at the same time by Moroccan-Dutch / Muslim men. Furthermore the boys figure as the poster boy for what is wrong with multiculturalism, Islam and ‘Moroccan culture’ and in need of government intervention and being taught the appropriate model of masculinity in a secular liberal society. This is in particular clear after a Moroccan-Dutch woman stabbed and killed her daughter. This led immediately to the conclusion that we have a possible honour killing at hand here; again the focus on culture whilst calls for closer police monitoring.

Race is the other theme here. Although the Dutch discourse is not so much about race as it is about culture (a difference that has important consequences) there is certainly a racialization going on. First of all essentializing culture to such a degree that is seen as a causal factor in individual wrongdoings is a form of cultural determinism very close to the biological determinism that is part of some race discourse. Secondly, the body is an important marker of otherness. Recently a Turkish-Dutch young man requested a name change because with his ‘Turkish-sounding’ first name he was ‘mistaken’ to be a ‘foreigner’ and a ‘Muslim’ as he was ‘Dutch’ (the young man had an Turkish-Dutch father and ethnic Dutch mother). Moreover the newspaper described him as ‘looking Dutch‘. I don’t know how the young man actually looks like, but I think we can assume here the young man looks ‘white’. The reference here to ‘Turkish’ and ‘Muslim’ shows that skin, eyes and hair color are not (only) signifiers of the exotic other anymore but, through the intersection with ethnicity and Islam, have also come to embody the threatening other in the today’s political and every day imagination.

The Moroccans Debate as Flash Potential

The latter is of course also strongly related to Islam as a threat and apparently minor issues can still explode the Dutch debates for example a Dutch amusement park announcing to establish a Muslim prayer room and the controversy surrounding the ‘halal-homes’ in Amsterdam whereby a social-housing corporation reconstructed houses with partitions separating men and women. The fact that the term ‘halal-homes’ was an invention by a local newspaper, that the houses were fit for non-Muslims as well (actually enjoying it there and living there in larger numbers than before) was lost. The first example shows how the fear of Islamization partly comes about when arrangements for Muslims are made in particular areas that are connected to people’s daily lives, the second example shows how far this fear goes; it does not only come about in relation to public manifestations of Islam but even in relation to Muslims’ private living arrangements. It shows furthermore how superficial the perceived peace on integration issues actually is. Not only horrible events lead to outbursts but also relatively minor issues. This gives these issues a certain ‘flash potential of identity politics’ as explained by Hagendoorn and Sniderman: the speed with which large numbers can be mobilized in opposition to multiculturalism and that serves as an excellent repertoire for politicians to make use of and and to keep the image of the ideal moral community where things like these ‘just not happen’ intact.

The culture talk in integration masks the ways different modes of exclusion and makes it actually harder to pin down: ‘we are not excluding people, we work very hard to integrate them’. The problems with Moroccan-Dutch are then not problems of a society lacking social cohesion, or of a social category at the bottom of the socio-economic hierarchies or problems of families that to some extend are disintegrated, but problems of ‘Moroccan culture’ that appears to be just impossible (or reifying it: unwilling) to assimilate.

Paradox of resistance
All of this leads to a problematic paradox for migrants. The understandable emotions over the death of a referee are channelled through defining a particular social category, Moroccan-Dutch, as a problem: ‘Moroccan’. Being defined as a problem is problematic for people and resistance among Moroccan-Dutch people against such labelling (for example by saying, no not all Moroccans are like this, or yes there are problems but look at how well some of us do) is bringing about the accusation of having a victim mentality. Something that does not belong to a liberal society where people take responsibility for their actions.

At the same time individual Moroccan-Dutch are turned into representatives of ‘their own group’  through the label ‘Moroccan’ and they are held accountable for the actions of others. Protest against the exclusion that occurs by being labelled as a problem therefore leads to the accusation of (still) not being integrated enough and ‘not willing or able to face the facts’. Events such as the death of the referee than brings about the question ‘What more do we need to do for/with them’? Here the public statements (or myths) of the Netherlands as a freedom loving, tolerant country turn into racist and intolerant forms of politics while the individual experiences among Moroccan-Dutch of being excluded are re-affirmed, discarded and to a certain extent made invisible through the discourse of integration.

6 comments.

New Book: Whatever Happened to the Islamists?

Posted on November 8th, 2012 by martijn.
Categories: Important Publications, ISIM/RU Research, Murder on theo Van Gogh and related issues, Public Islam, Religious and Political Radicalization, Ritual and Religious Experience, Society & Politics in the Middle East, Young Muslims.

At France24 we find an interview with sociologist of Islam, Amel Boubekeur.
Amel Boubekeur, Sociologist and expert on political Islam – FRANCE 24

As the West struggles to wrap its head around the repercussions of the Arab Spring, one issue that stands out is the increasing role of Islamists in all aspects of life. So how should Western leaders reframe their approach when it comes to dealing with Islamist politicians? Annette Young talks to Amel Boubekeur, a sociologist and the co-author of “Whatever Happened to the Islamists?”

Watch the interesting interview here:

Olivier Roy and Amel Boubekeur have edited a volume on Islamism and political Islam:Whatever Happened to the Islamists?

Islamism and political Islam might seem like contemporary phenomena, but the roots of both movements can be traced back more than a century. Nevertheless, the utopian beliefs of Islamism have been irrevocably changed by the processes of modernization—especially globalization—which have taken the philosophy into unmistakable new directions.

Through meticulous theoretical and ethnographic research, this collection maps the movements of current and former Islamists to determine what has become of political Islam. Islam continues to be a fresh and vital ideology to a new generation of militants, even though the channels though which it is expressed have changed. Jihad is often conducted electronically, via Islamist e-mail list-serves, and Islamist activism has been personalized—even domesticated—through the production and consumption of political goods, such as Islamic soft drinks. Even the street protests that once characterized the Islamist struggle have been eclipsed by Islamic rap concerts. In addressing these changes, this anthology highlights Islam’s remarkable adaptation to modern influences and the ongoing revitalization of its utopian message.

About the Author

Amel Boubekeur is research fellow and head of the Islam and Europe program at the Centre for European Policy Studies, Brussels.Olivier Roy is a professor at l’Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales in Paris and a research director at the Centre National de la Recherche Scientifique. A world authority on Islam and politics, Roy’s books are Secularism Confronts Islam, The Failure of Political Islam, The New Central Asia: The Creation of Nations, Globalized Islam: The Search for a New Ummah, and, with Mariam Abou Zahab, Islamist Networks: The Afghan-Pakistan Connection.

I’m very honoured to have a chapter in this excellent volume. In this chapter “The ‘Other’ Polical Islam: Understanding Salafi Politics’ I discuss how modern Dutch Salafi networks engage in politics in new and unexpectedways. Although many have described the Salafi movement as lacking a politicial program and shying away from politics, I show how they have started to becomeincreasingly engaged and entangled in the Dutch political scene. By attempting to influence the Dutch political scene while being the main target of the counter-radicalization policies, they have adjusted their messages and styles in a way that accommodates Dutch secular society. As such they have engaged in a politics of lifestyles, distinction and resistance, trying to transform the oppressive structures of society and build up their position as the only legitimate representatives of Islam in Dutch society.

For more information see also Hurst Publishers.

0 comments.

Imagine IC – Mijn God: Over Jongeren en Geloof

Posted on September 8th, 2012 by martijn.
Categories: (Upcoming) Events, Arts & culture, Public Islam, Religion Other, Ritual and Religious Experience, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

Imagine IC is een culturele instelling in Amsterdam die zich vooral richt op ‘erfgoed van actueel samen leven’. De tentoonstellingen en manifestaties behandelen het dagelijks leven in een veranderende wereld. Een nieuw project van Imagine IC is ‘Mijn God’
Persbericht Mijn God | ImageIC

Imagine IC, Koštana Banovic en Rikko Voorberg presenteren: ‘Mijn God’. Een installatie en een programma vol verhalen van eigentijds geloven

Ruben bidt op Schiphol voor uitgeprocedeerde asielzoekers. ‘Mijn God’ over jongeren en geloof bij imagineic.nl

 

Imagine IC programmeert van 29 augustus 2012 tot 3 maart 2013 ‘Mijn God’. In ‘Mijn God’ vertellen jonge gelovigen in korte documentaires het verhaal van hun overtuiging, hun dagelijks leven en de samenleving waaraan zij bouwen. De filmische installatie op 14 schermen is op uitnodiging van Imagine IC gemaakt door Koštana Banovic. Zij deed hiervoor veldonderzoek in en vanuit Amsterdam Nieuw-West en Zuidoost. De officiële opening vindt plaats op vrijdag 14 september als onderdeel van het Open Art Weekend in Amsterdam Zuidoost. Vanaf 19.00 uur gaat Rikko Voorberg (bekend van Denkstof bij de EO) met bekende rappers als Brainpower en Zanillya in gesprek over de invloed van het geloof in hun leven.

Voor steeds meer jongeren in Nederland is het geloof actueel, in het werk, als persoonlijke inspiratiebron en maatschappelijke drive, of als onderwerp van uiteenlopende opinies en soms verhit debat. Zij zoeken manieren van geloven die bij hun past. Ruben en Faysal zijn een van de acht hoofdpersonen in ‘Mijn God’. Ruben is betrokken bij het organiseren van bezoeken aan het vreemdelingendetentiecentrum Schiphol-Oost. Met geloofsgenoten bidt hij, buiten de hekken van de gevangenis, voor de uitgeprocedeerde asielzoekers die daar gevangen zitten. ‘Ik geloof dat het mijn opdracht is om die mensen juist wél te zien’. Faysal vindt zijn plek voor zijn geloofspraktijk in de kickboksschool. Hier geeft hij les én afleiding aan jonge kinderen.

Koštana Banovic
Koštana Banovic is geïntrigeerd door actuele gelovigheid en rituelen. In succesvolle filmwerken als ‘May I Enter’ (2010) en ‘Ploha’ (2008) verbeeldt ze deze thema’s in respectievelijk Salvador-Bahia en Sarajevo. Voor Imagine IC werkt ze haar thematiek voor het eerst in haar loopbaan uit in Nederland. Met ‘Mijn God’ willen Imagine IC en Koštana Banovic bijdragen aan gedeelde kijken op, en gevoelens van nieuw Nederlanderschap, in deze tijden waarin dat onder druk van vele onzekerheden staat. Decennialang heette het ‘echt Nederlands’ om religie thuis te laten. Maar intussen staat het publieke domein, mede onder invloed van immigratie en globalisering, zichtbaar en hoorbaar bol van het geloof: de zelfbewuste manifestatie van gelovigen – met gospelfestivals, tv-preken of hoofddoeken – genereert opinie en debat.

Het geluid van het geloof
Imagine IC ontwikkelt in samenwerking met een jongerenredactie bij ‘Mijn God’ een korte serie debatten. Het eerste debat vindt plaats in oktober en bespreekt ‘Het geluid van het geloof’. Het vertrekt vanuit de installatie, die de kijker onderdompelt in niet alleen beelden maar ook de geluiden van religie en het dagelijks gelovig leven in een stad als Amsterdam. Met jongeren willen wij meer van deze geluiden verzamelen en een religieuze ‘soundscape’ maken anno nu.

Imagine IC pioniert in het erfgoed van actueel samen leven. Wij gaan op ontdekkingstocht naar het dagelijks leven van vandaag en presenteren dit als erfgoed van de toekomst. Imagine IC is samen met de Openbare Bibliotheek Amsterdam gevestigd in gebouw Frankemaheerd, op loopafstand van station Bijlmer Arena. Wij zijn voor publiek geopend van woensdag tot en met zaterdag. Zie voor de dagelijkse tijden www.imagineic.nl of bel 020-4894866. Bel ook voor school- of groepsbezoek.

‘Mijn God’ is een project van Imagine IC in samenwerking met Koštana Banovi?. Imagine IC wordt gefinancierd door het Ministerie van OCW (tot 2013) en de Stad Amsterdam. ‘Mijn God’ wordt mede mogelijk gemaakt door Stadsdeel Zuidoost, Universiteit van Amsterdam, De Alliantie, Kerk en Wereld, SNS Reaalfonds en Stichting DOEN. Koštana Banovi? bedankt verder Memphis Film & Television en Mondriaanfonds.

Mijn God onderzoekt de dynamische relatie tussen religie en het publieke domein dat tegen vele verwachtingen in zichtbaar en hoorbaar bol staat van geloven. Op vrijdag 14 september vindt de opening van de video-installatie Mijn God van Kostana Banovic plaats met rappers Brainpower, Zanillya en IamAisha onder leiding van Rikko Voorberg (EO Denkstof).

Naast de video-installatie bestaat Mijn God ook uit twee jongerendebatten. Er zijn nog mensen welkom voor de redactie van deze debatten:
Gezocht: jongeren voor redactie Mijn God | ImageIC

Speelt religie een rol in jouw leven? En heb je een verhaal daarover? Meld je dan aan voor de jongerenredactie van Mijn God! In het project Mijn God vertellen jonge gelovigen over hun religie, nieuwe rituelen en lifestyle.

Mijn God bestaat uit een video-installatie van kunstenaar Kostana Banovic en debat. Voor twee jongerendebatten draag je als jongerenredactielid onderwerpen aan, en werk je actief mee aan het programma en de communicatie. Mijn God vindt plaats in het najaar van 2012.

Wil je deel uitmaken van deze redactie? Neem dan contact op met projectleider Yassine Boussaid via yassine@imagineic.nl of bel naar 020-489 48 66.

Vrijdag 14 september
Lokatie: Frankemaheerd 2, Amsterdam. Routebeschrijving

Programma:
18.00 uur De deuren van de expositiezaal gaan open. Hapjes en drankjes staan voor u klaar.
19.00 uur Openingsprogramma onder leiding van Rikko Voorberg.
Q&A met Marlous Willemsen, directeur Imagine IC, en Kostana Banovic, beeldend kunstenaar en maker van Mijn God.
Faysal, hoofdpersoon in Mijn God, vertelt zijn verhaal.
Rapper Zanillya reageert.
Rikko, hoofdpersoon in Mijn God, vertelt zijn verhaal.
Rapper IamAisha reageert.
Optreden rapper Zanillya.
Zie ook Facebook.

0 comments.

Postcard from England

Posted on June 23rd, 2012 by martijn.
Categories: anthropology, ISIM/RU Research, Multiculti Issues, Notes from the Field, Young Muslims.

This has been a very rewarding two weeks in England. After participating in a seminar on Monday 11 June I stayed for two more weeks. I wanted to do a follow up on my last visit to London, Birmingham and Leicester when I spoke with Muslims from the Netherlands who migrated to these cities. Read about that visit HERE and HERE. Short impression of this last visit follows below.

Research
The seminar in London was meant to work on a proposal for a new research project on integration (yes another one). A few people already know what this will be about but it is in such a premature stadium that I cannot say too much about it, except that it will be innovative, topical and so on…of course.

‘Living easy’
I had several meetings with Salafi Muslims from the Netherlands (from different backgrounds). These meetings were in a friendly atmosphere; with a few people it was mostly catching up where we left last time and I also met a few new informants. The stories by these persons differ strongly from the other talks I had (see below). In this case it involved people who were already above 20 years old when they left the Netherlands, they left voluntarily between 2 and 10 years ago. Some travel back and forth to the Netherlands but all of them appear to have chosen for England although the idea of migrating to an Islamic country is cherished by them. Most important difference according to them with life in the Netherlands is that they all are relatively anonymous in England. Either they are not bothered by intra-salafi politics and quarrels or they do not feel bothered by what they perceive as an intolerant climate in the Netherlands in which all kinds of negative definitions of identity and Islam are imposed upon them. Or both. Since the Salafi movement is the main target of the Dutch counter-radicalization policy and so-called ‘orthodox’ (meaning radical) religion is regarded as a security issue here, their impression might not be that strange. As such they find life easier moreover because they encounter more Muslims and better established (Salafi) Muslim communities here and they feel that their life style and outward appearances does not raise eyebrows as much as it does in the Netherlands.

‘The Netherlands is paradise’
The Salafis I have spoken to did certainly not regard England as paradise; they see too many problems for that such as crime, alcohol abuse, dirty neighbourhoods and so on. The others I have spoken to did see the Netherlands as a utopia. People are nicer, social, know each other, and so on. This rather ideal image of the Netherlands has probably something to do with the fact that they migrated to England when they were around 8-12 years old; a few even thinking they would only go for a long holiday. Their parents decided to migrate to England because they believed England would give them much more opportunities than the Netherlands. And although this group has a lot of negative things to say about England and is mostly positive about the Netherlands, also among them the discourse of opportunities is very strong as I already indicated last time. This is very remarkable at times for example when they talk about education. They are very positive about education in the Netherlands which is much better: better teachers, higher level, schools also teaching norms and values and so on; England is seen as the opposite. But still they believe that also in English education (although it is framed by some as a system of dumbing down) they have more chances. This is partly seen as a feature of the British system that appears to be more open and because they did not feel appreciated and recognized in the Netherlands. England offers much more security when it comes to be guarded againt discrimination (a point also made by the Salafis).

The educational system is appears to be a real issue in England. I spoke to one person who is teaching about youth work and we talked a little bit about education in England and problems with youth work; the latter having been severely hit by the cutbacks. This will be one of the issues I will pursue further because it gives some perspective to the stories of those who complain so much about England and offers some insight into the institutional and social challenges they face.

Living the Muslim life
Where both groups ‘meet’ each other is when they talk about religious life in England. As said above they feel protected in the England while in particular the Salafis complain about the loss of the once so tolerant country the others also signal that things have changed in the Netherlands. Although both groups do recognise a strong exclusion based upon race in daily life in England they feel very confident about being protected against anti-Islam discrimination (notwithstanding the rise of organisations such as the English Defense League (EDL). According to most of my interlocutors because there are more Muslims and better established Muslim organisations there is more of a Muslim life here whereby they are not bothered by questions of loyalty or having to account for everything. It does appear that most of them live relatively isolated from non-Muslims certainly in areas such Small Heath in Birmingham.

Setting the research agenda
I have used my visit last year and this one to establish new contacts and re-affirm old relationships. Both were meant to explore the possibilities for research and most meetings were rather unstructured; there were issues that came up and I responded to that. Now having a sort of basic list of topics and themes the third visit (probably in October or November) will have more structured meetings with a clearer involvement by me meant to go a little deeper into a few themes; this has to lead up to an article for an academic journal for which I have a clear idea now. This will be preceeded maybe by an article in a Dutch magazine on Middle East and Islam (ZemZem).

So this will be continued. For now, I would like to say thanks to everyone who was willing to talk to me, take me into their city and show me something of their lives in England. Thanks for making my stay very pleasant, useful and inspiring. iA we meet again in October / November.

2 comments.

Niet het laatste woord: debat de laatste fatwa in Argan

Posted on September 17th, 2011 by martijn.
Categories: Internal Debates, ISIM/RU Research, Multiculti Issues, Notes from the Field, Public Islam, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Afgelopen vrijdag was er in jongerencentrum Argan in Amsterdam een debat over de ‘final fatwa’ van GroenLinks Tweede Kamerlid Tofik Dibi. Tijdens deze avond onder leiding van Nadia Bouras ging Tofik Dibi in debat met jongerenimam Yasin elForkani en met de zaal over de inhoud en vorm van Final Fatwa. Ik had de eer een inleiding te mogen geven. Hier de tekst van de inleiding en een korte impressie van de avond. (more…)

1 comment.

Wikileaks: de VS, Nederlandse moslims en (anti-)radicalisering

Posted on September 10th, 2011 by martijn.
Categories: Activism, International Terrorism, ISIM/RU Research, Murder on theo Van Gogh and related issues, Notes from the Field, Public Islam, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Na de aanslagen van 11 september stond terrorisme natuurlijk hoog op de politieke agenda. En dan met name terreuraanslagen (mogelijkerwijze) gepleegd door moslims. Na 9/11 werden moslims dan ook nauwgezet gemonitored door de Nederlandse staat zoals blijkt uit een recent vrijgegeven ‘secret cable‘ bij Wikileaks. Het beeld is ontluisterend. (more…)

2 comments.

Radicalization Series VI – Muslims and Radicalization – What do we know?

Posted on September 8th, 2011 by martijn.
Categories: anthropology, Headline, International Terrorism, ISIM/RU Research, Murder on theo Van Gogh and related issues, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Since 9/11 the issue of radicalization of Muslims is top priority on many policy and research agenda’s. A large industry of research, policy making and advising, counter-radicalization programs and so on has emerged. In this post I will focus on research and the very basic question of what we know by now about radicalization. (more…)

3 comments.

Vechten met roze bokshandschoenen – Gender, religie en kickboksen

Posted on August 6th, 2011 by martijn.
Categories: Gender, Kinship & Marriage Issues, Guest authors, Multiculti Issues, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

Vechten met roze bokshandschoenen
Gender en religie bij Marokkaans-Nederlandse kickboksters

Guest Author: Jasmijn Rana

In 2008 ontmoette ik Halima. Halima is 16 jaar en heeft Marokkaanse ouders. Ze is zelf in Nederland geboren en heeft twee nationaliteiten. Ze spreekt voornamelijk de Nederlandse taal, ook thuis, tegelijkertijd voelt ze zich ook Marokkaanse. Halima is praktiserend moslima, hetgeen zich onder meer uit in het dragen van een hoofddoek. Ze participeert sinds anderhalf jaar in kickbokstrainingen en heeft de ambitie om ook wedstrijden te vechten. Ze traint liever niet met jongens samen en volgt daarom ‘ladies-only’ trainingen. Toch draagt ze ook in de les een hoofddoek. Als ze eenmaal in een kickboksgala meedoet, waar altijd mannen aanwezig zijn, zal ze namelijk ook een hoofddoek willen dragen. Op deze manier oefent ze er alvast mee. Tijdens de trainingen draagt ze roze handschoenen, roze scheenbeschermers en een roze broekje. Onder haar zwarte hoofddoek draagt ze een roze onderdoek, waarvan je het voorste stukje op haar voorhoofd ziet. Bovendien draagt ze onder haar roze broekje een zwarte legging, zodat ook daar geen bloot te zien is. In haar uiterlijk, maar zeker ook in haar gedrag, draagt zij ideeën uit over vrouwelijkheid, etniciteit en religie.

Halima is geen uitzondering. In haar buurt is een groei te zien van het aantal meisjes dat kickbokst, een groei in het aantal lessen dat wordt gegeven en het aantal settings waar de sport werd aangeboden. Ook in andere buurten (in verschillende steden) waar veel migranten(kinderen) wonen, is een groei van het aantal kickboksscholen zichtbaar, terwijl ook buurthuizen vaker vechtsporten aanbieden. Vooral allochtone jongens en meisjes en autochtone jongens kiezen vaak voor vecht/verdedigingssporten. Opvallend is vooral de toename van de lessen waar ook, of uitsluitend, dames welkom zijn. Vooral jonge meiden zijn vaak actief betrokken bij deze activiteiten. Ze nemen deel aan zelfverdedigingssporten zoals karate en taekwondo, maar ook aan vechtsporten zoals kickboksen. Dat een vrij groot aantal meiden van Marokkaanse achtergrond kickbokst, gaat in tegen de gangbare beeldvorming. Dat roept de vraag op wat de achtergronden van deze meisjes zijn en vooral wat hen beweegt om voor deze sport te kiezen. De dagelijkse praktijken van deze meisjes laten zien hoe zij omgaan met thema’s als vrouwelijkheid, lichamelijkheid en religie. Hoe motiveer je als vrouw je keuze voor een ‘mannelijke’ sport? En hoe beargumenteer je deze sportkeuze tegenover je ouders en je religie?

Ladies Only
Er is in de geschiedenis een scheidslijn te zien tussen sporten voor mannen, en sporten voor vrouwen. De vraag of een sport geschikt was voor vrouwen lag aan de (wel of niet gracieuze) bewegingen van de sport. Kickboksen staat niet bekend om zijn gracieuze bewegingen, maar juist om zijn ruwe en gewelddadige schoppen en stoten. Net als andere vechtsporten wordt kickboksen daarom altijd al gezien als een typische mannensport. Deze stereotypering bestaat (nog steeds) bij veel mannen en vrouwen, van verschillende achtergronden en generaties. Het gewelddadige karakter van de sport wordt vooral als mannelijk gezien, omdat het voor vrouwen niet gepast zou zijn om een ander moedwillend pijn te willen doen. Veel meisjes zijn het eens met deze stelling en kiezen ervoor om alleen te trainen, en geen wedstrijden te doen. Toch wordt ook vaak expliciet benadrukt hoe heerlijk het is om al je agressie en frustratie op een bokszak los te laten. En ook ouders geven aan dat ze blij zijn dat hun dochter is gaan trainen, omdat ze nu minder agressief zijn in huis.

Kickboksende meisjes zijn zich er van bewust dat ze een ‘mannelijke sport’ doen en kennen de vooroordelen die ermee gepaard gaan. Ondanks de vaak stoere reacties hierop zijn sommigen ook bang voor ‘manwijf’ of lesbienne uitgemaakt te worden. Als kickboksende vrouw tussen de mannen moet je behalve over een lichamelijke conditie en kracht dus over behoorlijk wat zelfvertrouwen beschikken. Hoewel de vrouwen die niet in gemengde lessen trainen, zich niet direct hoeven te bewijzen tegenover mannelijke tegenstanders, hebben ook zij te maken met de stereotyperingen omtrent vechtsport. Op school, thuis en op straat worden ze hiermee geconfronteerd. Vechtsporten heeft de reputatie, net zoals voetbal bijvoorbeeld, mannelijke lichaamskenmerken op te leveren. Meer dan zwemmen of tennis, terwijl die ook vaak vergelijkbare fysieke effecten hebben. De sport wordt voor vrouwen daardoor vaak gepromoot met andere kenmerken van de sport, zoals dat je jezelf leert verdedigen. Door de collectieve ideeën die bestaan over mannelijkheid en vrouwelijkheid, en sporten die daarbij zouden passen, bieden sportscholen aangepaste lessen aan zoals ‘ladies-only’ lessen en Boks & Fun. Het ruwe karakter van de sport wordt zo afgezwakt. Veel meisjes kiezen deze aangepaste lessen juist uit vanwege deze ‘vrouwelijke touch’. De dames willen graag afvallen en ‘gezellig een uurtje bewegen’, en niet per se hun agressie kwijt of kunnen vechten. Ze behouden bij het sporten graag hun vrouwelijke karakter en bijbehorende lichaamskenmerken. Ook de posters en flyers voor damestrainingen promoten juist de vrouwelijke voordelen van het kickboksen. Als we de dames op kickboksposters en flyers moeten geloven, krijg je van kickboksen een slanker en strakker lichaam. De vrouwen kijken wel altijd stoer en alsof ze ieder moment kunnen aanvallen. Veel meiden vallen voor het ideaal van de slanke dame in roze op het affiche. Zo wordt in de kleedkamer het gewicht veelvuldig besproken. Elke week een kilo erbij of eraf, of weer een nieuw dieet uitgeprobeerd, iedereen is van elkaars vorderingen op de hoogte. Veel van de meisjes noemen ‘gewichtsverlies’ als reden dat ze zijn gaan kickboksen. Ze doen heel erg hun best om zo vrouwelijk mogelijk over te komen. Dit gebeurt in verschillende ‘mannelijke’ sporten, en vooral jonge vrouwen houden zich hier veel mee bezig. Dit merk je vooral in gemengde lessen. Als een meisje samen met een jongen traint, dan doet het meisje alsof ze heel hard is, maar zodra de oefening over is, lacht ze vriendelijk en maakt een speels grapje. Een bijkomende reactie hierop is het tonen van vrouwelijkheid via het uiterlijk. Ook dit heeft al een lange traditie. In sporten voor mannen wordt ‘mannelijkheid’ historisch gezien gepromoot en ‘gevierd’ door de media en overheid. Vrouwelijke sporten werden door deze tendens ook op hun vrouwelijkheid beoordeeld.

Zowel de meisjes die ik heb gesproken in de gemengde lessen als in de ‘ladies-only’ lessen doen hun best om een vrouwelijk uiterlijk te creëren. Roze is bijvoorbeeld een erg populaire kleur als het om kleding, handschoenen en scheenbeschermers gaat. En hoewel lang haar onpraktisch is, zijn er maar weinig meisje die het voor hun sport afknippen. Ook zorgen de meeste dames ervoor dat ze goed gekleed en gekapt de sportschool in en uitlopen, vooral als het mooi weer is. Toen er in Amsterdam een professionele fotograaf langs kwam, riep een van de meisjes: ‘Wacht ik doe nog even wat lipgloss op!’ Dit wordt ook wel ‘the feminine apologetic’ genoemd: het idee dat vrouwelijke sporters aantrekkelijk moeten zijn voor mannen om hun participatie in bepaalde sporten te legitimeren. Dit fenomeen is niet uniek in de sport, maar wordt bijvoorbeeld ook gesignaleerd in de zakenwereld.

De meiden zijn wel ook trots dat ze een ruwe sport beoefenen, omdat je je mannetje staat, je laat niet over je heen lopen. Ook zijn ze trots op de blauwe plekken, zoals blijkt uit dit stukje dialoog dat plaatsvond na een training in de kleedkamer:

Halima: Ah lekker! Ik ben kapot!
Aziza: Zo, anders ik wel. Die elleboog van jou was echt niet normaal hoor?
Halima: Elleboog?
Aziza: Ja elleboog ja! Je blokte mijn knie met je elleboog! Dat wordt zéker een blauwe plek. Hier kijk.
(Aziza stroopt haar legging omhoog en laat haar knie zien, die een beetje rood is.)
Halima: Ach man, dat is niks. Kijk, dit zijn blauwe plekken. Dit (laat haar bovenarm zien), dit (laat haar dijbeen zien).
(Trainster Mounia komt binnenlopen en lacht om het gesprek. Ze tilt haar knie op en wijst op haar scheenbeen.)
Mounia: Kijk, zo kan het ook. Geen blauwe plekken. Jullie moeten nog hard worden. En gewoon beter verdedigen.

Dit citaat laat zien dat het de kickboksters niet alleen gaat om de vrouwelijke aspecten van de sport. Ook het hard worden spreekt ze aan. Er wordt niet gezeurd over de pijn, maar eerder opgeschept over hoeveel pijn iemand kan verdragen.

Bescheidenheid en ingetogenheid
De vrouwelijkheid die gepromoot wordt op de posters voor ‘ladies-only’ trainingen, wordt op zodanige manier toegepast op het lichaam dat het nog strookt met wat er binnen de kring van de meisjes acceptabel is. Je hoeft niet per se een topje aan te trekken om je vrouwelijkheid te accentueren. Halima bijvoorbeeld, bedekt haar hele lichaam, maar accentueert het wel met roze elementen. De meeste meisjes dragen een T-shirt dat de schouders bedekt. Vaak zit daar zelfs nog een hemdje onder, dat in de broek gestopt wordt om een blote rug te voorkomen. Het is te kort door de bocht gezegd dat de meisjes dit doen omdát ze islamitisch zijn. We kunnen dit beter beschouwen als een habituele handeling die terug is te voeren op religie. Ook Marokkaans-Nederlandse meisjes die zich niet sterk identificeren met de islam hebben vaak deze gewoontes. Zo ook Souad, een 21-jarige hbo-studente. Ze is moslim, maar praktiseert haar geloof, naar eigen zeggen, niet ‘100%’. Ze draagt geen hoofddoek, bidt niet dagelijks en doet ‘wel eens dingen die God verboden heeft, zeg maar’. Op een dag zag ik haar naar de gymzaal toe lopen met een sjaal om haar bovenlijf gewikkeld. Om bij de gymzaal te komen moest ze door een korte gang waar de (mannelijke) eigenaar van de gym nog stond te praten met de trainster. Achteraf legde ze uit dat ze een sjaal omsloeg omdat ze het ‘niet zo netjes’ vond om langs hem te lopen met ‘zo’n strak truitje’. Bescheidenheid en ingetogenheid zijn voor haar een vanzelfsprekend onderdeel van lichamelijk handelen. Deze bescheidenheid en ingetogenheid zijn volgens velen voor vrouwen ook door de islam voorgeschreven. Deze modesty is een veel bestudeerd onderwerp op het gebied van gender en islam. Het gaat hierbij behalve om het dragen van (in een bepaalde mate) bedekkende kleding bijvoorbeeld ook om het niet in de ogen kijken van mannen. Ook dit zijn habituele handelingen, die vaak worden teruggevoerd op religie.

De eerste sociaal-wetenschappelijke studies naar sport en sportparticipatie hadden vaak een etnocentrische invalshoek. Daar zijn vooral stereotyperingen uit naar voren gekomen zoals ‘Aziaten zijn niet geïnteresseerd in sport’ of ‘islamitische meisjes mogen van hun ouders niet sporten. De identiteitsvorming van islamitische meisjes moet echter breder onderzocht worden. Zij zijn soms minder geneigd zich te identificeren met de etnische groep, maar in eerste plaats vaak met religie, dus in dit geval als moslima. De ouders van bijvoorbeeld Marokkaans-Nederlandse meisjes zijn bijvoorbeeld niet gewend te sporten. De islam biedt deze meisjes echter juist handvatten om te sporten, omdat de religie voorschrijft dat lichamelijke beweging gezondheidsvoordelen oplevert. Vooral in Iran is dit goed te zien, waar vrouwen steeds vaker (gescheiden) sporten, en dit zelfs gestimuleerd wordt met verwijzing naar de Koran. Paardrijden is om die reden een populaire sport in Iran. Ook op verschillende webfora wordt de discussie naar voren gehaald of vrouwen wel of niet zouden mogen sporten volgens de islam. Vaak gaat het daarbij of het toegestaan is om gemengd te sporten of dat het beter is alleen met vrouwen te sporten. Vaak zijn deze gesprekken praktisch van aard, en worden er tips over kleding uitgewisseld en adressen waar je lange kickboksbroeken kan kopen. Een ander punt dat vaak terugkomt in discussies is de vraag hoe om te gaan met muziek tijdens een sportles. Sommige discussies gaan dieper en verwijzen naar de teksten. Een veel gehoord voorbeeld is de beschreven hardloopwedstrijden tussen profeet Mohammed en zijn vrouw Aicha. Een discussie waar zowel vrouwen als mannen zich in bevinden gaat over de vraag of kickboksen überhaupt wel toegestaan is in de islam. De antwoorden variëren van persoonlijke meningen en ervaringen tot citaten uit de koran en hadith. Volgens de overleveringen zou het niet toegestaan zijn om andere of jezelf letsel aan te brengen, en al helemaal niet om iemand in het gezicht te slaan. Veel mensen kiezen er daardoor voor om alleen te trainen, en geen wedstrijden te vechten. Veel trainingen voor beginners en ook sommige gevorderde ladies-only lessen, gaan uit van oefeningen zonder in het gezicht te slaan. Ook het sparren gebeurd zonder het gezicht te raken. De meisjes die dit wel doen, beargumenteren hun keuze door te wijzen op het feit dat beide personen in het gevecht hier vrijwillig voor gekozen hebben.

Opvallend is echter dat de sportende meisjes zelf, ook als ze zich nadrukkelijk als moslima identificeren, deze discussies niet vaak voeren in en rondom de sportschool. Ze hebben de keuze al gemaakt, voordat ze de eerste training begonnen. Wel gaan er heel veel gesprekken over het sporten als moslima. Dus als je sport, hoe doe je dat dan? Sommige meiden laten daarmee heel bewust zien dat het goed mogelijk is om tegelijkertijd te kickboksen én moslima te zijn.

Tot slot
Kickboksende dames, met verschillende etnische of religieuze achtergronden, hebben te maken met de stereotypering van kickboksen als mannensport. Zij moeten zich derhalve verdedigen voor de sport die ze uitoefenen. Daarbij bevinden de meisjes zich in een levensfase waarbij zij hun vrouwelijkheid ontwikkelen en tegelijkertijd de grenzen van het gezag van ouders opzoeken. De meiden identificeren zich soms met het harde karakter van de sport, maar hopen tegelijkertijd ‘vrouwelijke’ lichaamskenmerken te verkrijgen met de sport en benadrukken deze vrouwelijkheid juist via gedrag en kleding. Tegelijkertijd performen zij deze vrouwelijkheid zodanig dat het strookt met de normen en waarden die ze van huis uit hebben meegekregen. Daarbij komt dat Marokkaans-Nederlandse meisjes en hun islamitische ouders vaak minder moeite hebben met kickboksen, omdat het een sport is waar meisjes gescheiden kunnen trainen en geen (niet-bedekkende) kleding hoeven te dragen die de vrouwelijke vormen accentueert. De populariteit van kickboksen onder Marokkaans-Nederlandse meisjes, en ladies-only lessen in het bijzonder, maken duidelijk dat deze groep meisjes de bestaande stereotyperingen kunnen weerleggen.

Jasmijn Rana voerde in opdracht van Forum onderzoek uit naar kickboksende Marokkaans-Nederlandse meisjes. Onlangs verscheen bij Boom Lemma Uitgevers ‘Chicks, Kicks & Glory. De betekenis van kickboksen voor Marokkaans-Nederlandse meisjes’.
Zij begint in oktober 2011 aan haar promotieonderzoek Young Muslim women in combat sports: Tensions and connections, aan de Berlin Graduate School for Muslim Cultures and Societies, Freie Unviersität Berlin.

0 comments.

New Book: Local Battles- Global Stakes

Posted on July 5th, 2011 by martijn.
Categories: anthropology, Important Publications, ISIM/RU Research, My Research, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Together with my colleague Edien Bartels I have written a chapter called Submission and a Ritual Murder; The transnational aspects of a local conflict and protest in a volume edited by my colleagues of VU University Amsterdam: Ton Salman and Marjo de Theije.

In this volume Local Battles, Global Stakes. The Globalization of Local Conflicts and the Localization of Global Interests the authors challenge the often held assumption with regard to conflicts around the world that ‘the local’ and ‘the global’ are clearly distinct realms. This is most clearly brought out in phrases about ‘local responses’ to ‘global change’. This book addresses a wealth of cases from around the world that illustrate how local tensions, frictions and open conflicts are not only influenced by outside actors, but how local parties proactively seek to insert their interests in global discourses, if only to strengthen their legitimacy.

This compilation covers issues ranging from religious contentions, ethical controversies, ethnic clashes, and environmental issues in Asia, Latin America, Africa and Europe. Geo-political interference from outside players, material and immaterial support from diasporas, international media articulation of the conflict’s stakes, and international religious proselytising, all co-constitute local disputes. This book shows how local strife is often situated in and shaped by broader political and other contexts.

This book is meant for all scholars and students interested in the real and tangible effects of globalization processes, in particular for anthropologists, political scientists, sociologists and scholars interested in international dimensions of environmental issues, religion, ethnicity and gender.

Part One: Global Religions, Local Battles
2
Edien Bartels and Martijn de Koning, abstract
Submission and a Ritual Murder; The transnational aspects of a local conflict and protest
On 2 November 2004, Theo van Gogh, a Dutch columnist, filmmaker and producer of the film Submission was murdered in Amsterdam by a Moroccan-Dutch Muslim. However in order to understand the significance of the film Submission and the murder of its producer, Theo van Gogh, we should look beyond these local and national frames, and beyond the local significance of this conflict. In this chapter we will show how a transnational take on both topics, the film Submission and the murder of Theo van Gogh, can contribute to a better understanding of how and why these local events occurred.

Keywords: Islam, identity, Muslim youth, terrorism, liberalism.

3
Oscar Salemink, abstract
Changing rights and wrongs: The transnational construction of indigenous and human rights among Vietnam’s Central Highlanders
In the context of Vietnam’s Central Highlanders’ conflict-ridden relationship with the Vietnamese state and the growing transnational interference by their vociferous diaspora, this paper analyzes particular shifts in the framing of their rights. A notion of collective group rights that are by definition particularistic and exclusive has given way to individual rights (especially religious freedom) that are universal and inclusive. Simultaneously, a localized and communal emphasis has changed to a transnational one oriented toward international fora. Local interests and aspirations thus come to be framed as universal human rights that pertain to individuals, rather than local rights that pertain to collectives. In this light, recent attempts to theorize minority or indigenous rights appear to be ineffective and will probably be counter-productive.

Keywords: Ethnicity, Human Rights, indigenous rights, Religion, transnationalism.

4
Marjo de Theije, abstract
Local protest and transnational Catholicism in Brazil
Based on research in Brazil, the author discusses three local situations of conflict and social protest, using a transnational perspective. She concentrates on the use of universal claims of Catholicism in local negotiations of religious change under the influence of different cultural campaigns. The clashes in question are divided into those involving local political problems and those concerning the religious domain itself. The analysis shows that in each of the cases–albeit with different intensity and outcome–the interconnection between translocal processes and the meaning and experience of locality has a significant role in the power plays and the formulations of religious or social protest in the local context.

Keywords: Brazil, Catholicism, local, protest, transnational.

Part Two: Family Values, Gendered Morals, Contested Ethics
5
Claudia Fonseca, abstract
Protest Against Adoption in Brazil: A “Global” Presence in “Local” Matters
As we trace the processes that have influenced the recent evolution of child placement policies in Brazil – from plenary adoption and foster care to family preservation – we observe how these technologies of government, designed to smooth over disputes involving issues of class and nationality, combine “external” with national inputs. Relevant actors range from international celebrities to local specialists (social workers, NGO volunteers, and judicial officials) and journalists who may themselves circulate through international decision-making sites.  Finally, the inclusion in our analysis of the role and understandings of birth families – politically, the bottom rung in adoption procedures — leads to the hypothesis that strategic alliances between local and international protest movements may exert an influence in the formation of national policies that may, at least momentarily, perturb traditional hierarchies of power.

Keywords: Technologies of government, transnational adoption, protest movements, child rights, global assemblages.

6
Pinkaew Laungaramsri, abstract
Imagining nation: Women’s rights and the transnational movement of Shan women in Thailand and Burma
This article explores the relationship between women, nation, nationalism, and transnational women’s practice through the Shan women’s movement in Thailand, particularly the international campaign to stop the systematic rape of Shan women by Burmese soldiers. Employing a feminist critique of nationalism, the article argues that transnational networks allow for the negotiation between national, local, and women’s identities. Whereas the authoritative power of nationalism continues to suppress and silence the transnational subjectivity of women, the Shan women’s movement represents a transnational attempt to contest the confinement of women’s subjectivities within the territorialized nation-state.

Keywords: gender, nation, rape, refugees, transnationalism.

7
Halleh Ghorashi and Nayereh Tavakoli, abstract
Paradoxes of transnational space and local activism: Iranians organizing across borders
The Iranian revolution of 1979 promised to bring freedom and equality, but as soon as one group gained power, it turned out to be oppressive of both its political opposition and women. This resulted in the formation of a large Iranian diaspora bound together by its hatred for the Iranian regime. Years of suppression in the 1980s in Iran resulted in a deep gap between Iranians living inside and outside Iran. During the 1990s, however, cross-border relationships started to change as a result of two major factors: transnational activities and the influence of cyberspace. This paper focuses on the paradoxes of transnational connections in local protest with a focus on the women’s movement. We show both how transnational links have empowered women activists in Iran and how they have led to new dangers at the local level. We also reveal how support from the Iranian diaspora can be patronizing as well as supportive.

Keywords: cyberspace, Iranian diaspora, Iranian revolution, Iranian women’s movement, Iranian Women’s Studies Foundation.

8
Martha Cecilia Ruiz and Lorraine Nencel, abstract
Sex Work(er): The struggles of a global concept
This chapter aims to trace the travels of the global concept sex work(er). This political concept is globally used by women working in the sex industry to organize and fight for rights and social respect. It is also a concept challenging past and present discourses on “sexual slavery”. We focus on the global and local struggles of the concept in regard to its acceptance and incorporation in global and local discourse. For this objective we frame this chapter in a theoretical approach built on the ideas of travelling theories; a framework offered as an alternative to the cultural imperialism critique of global feminism. Travelling theories recognizes the interconnectedness of the global and local but does not assume that the concepts are imposed and/or imitated when they reach their local destination. To illustrate how the concept sex work(er) has circualted not only from North to South but also within the South, we elaborate on a particular case, the Sex Workers Movement of Machala, Ecuador – one of the earliest founded organizations on the Latin American continent.

Keywords: Sexwork(er), transnational migration, travelling theories.

Part Three: Belonging Amidst Scattered Boundaries / Global Ammunition, Local Essentialisms
9
Karsten Paerregaard, abstract
Transnational crossfire: Local, national and global conflicts in Peruvian migration
This chapter argues that globalization processes are shaped by friction and exclusion as much as fluidity and inclusion and that conflict therefore is integral parts of population movements, especially when this evolves in a transnational context. By applying a transnational approach the chapter brings to the fore how tensions are negotiated, contested and reinterpreted not merely in a local but also in a regional, national and international context. More specifically, it examines the transnational network of Peruvian migrants who work as sheepherders in the United States and examines the conflicts that this migration practice generates in both Peru and the United States. The chapter concludes that the tensions that occur on the sheep ranches not only cause a divide within the migrant community itself but also trigger a political crisis on a national level in Peru and an international strife between Peru and the United States.

Keywords: transnational, sheepherders, conflict, Peru, United States.

10
Lenie Brouwer, abstract
Jokes, raps and transnational orientations – Protests of Dutch-Moroccan youths in the Debate on Islam
Islam is today one of the most discussed topics in Dutch national newspapers and internet discussion groups. In this public debate the Muslim-voice is underrepresented, more in particular, the views of Muslim youngsters. The polarised debate and the current policy measures deepens the division between non-Muslims and Muslims, between ‘us’ and ‘them’, and fosters the highlighting of one specific identity that seems best suited to counter the accusations: that of being a Muslim. This makes Islam more attractive as a vehicle to reject all these accusations. The reactions of young Muslims or Dutch Moroccans are analysed in a media-technology context, a computer clubhouse in Amsterdam and Moroccan websites.  It is argued that Dutch Moroccan youths perceive Islam more and more as an appealing religion, as a motive of pride, in response to the negative image of Islam and the social exclusion of Muslims in the West.

Keywords: Islam, Muslim youth, the Netherlands, media-technology, religious identity.

11
Ellen Bal and Kathinka Sinha-Kerkhoff, abstract
British Indians in colonial India and Surinam: transnational identification and estrangement
The authors present a case study of Indian nationalists who drew from a discourse on ‘exploited overseas Indian migrants’ to serve their own political interests. At the same time, overseas British Indians, in this case in Surinam, advocated the continuation of transnational relations between (British) India and Surinam in order to strengthen the position of their community locally. Clearly, for some time, transnational identification served the (national) interests of both groups in the two different nations. Yet, the authors also show that when such transnational ‘solutions’ did not serve any longer to solve local problems, estrangement between the two communities followed. Theoretically, this article constitutes a synthesis of approaches that connect identities to specific places and theories that have abandoned the study of geographically-based national societies. It demonstrates how the politics of place is dominant even within the field of transnational alliances.

Keywords: estrangement, identity politics, overseas Indians, place, transnational identification.

12
Ton Salman, abstract
Narrow margins, stern sovereignty: Juxtaposing transnational and local features of Bolivia’s crisis
This article argues that the current Bolivian political crisis is ‘made’ both internally and abroad. Yet it is much more than a simple adding up of the two constituent factors: external influences are always mediated by local actors. Local actors turn these influences into meaningful issues and demands in the Bolivian political context. These actors, in turn, are co-constituted by external forces, as is the case with the prominent indigenous movements in the country: their self-awareness and identity politics in part depend upon support and discourses of a transnational nature. The fact that these indigenous movements insist on sovereignty and self-determination with regard to the use of Bolivia’s natural resources is a case in point. This demand, at the same time, is articulated in a setting in which this sovereignty suffers from tightening margins due to the external obligation to restructure both the state and the economy.

Keywords: crisis of democracy, neo-liberalism, political protest, transnationalism.

13
Folkje Lips, abstract
Stretching the margins of tolerated criticism: Using non-Cuban music in local protest
This article presents music in Cuba as being more than just a sound and Cuban musicians as being more than mere entertainers. By choosing foreign music-genres as identity-markers, Cuban musicians and their audience express a critical awareness about their socio-political reality. Depending on the extent to which they want to employ this awareness to influence local concepts of society and politics, they modify and adapt their music to fit Cubaneity. Although critical awareness is not something the Cuban government will normally allow to be displayed, these musicians seem to enjoy some leeway. By examining two transnational musical genres, hip-hop and rock music, this article shows two different ways to find and widen the boundaries of the admissible in Cuba.

Keywords: Cuba, Cubaneity, Hip-hop, Rock, Protest, State-control.

Part Four: The Contested Ground of Environmental Values
14
Marja Spierenburg, Conrad Steenkamp, and Harry Wels, abstract
Resistance of local communities against marginalization in the Great Limpopo Transfrontier Conservation Area
The Great Limpopo is one of the largest Transfrontier Conservation Areas (TFCA) in the world, encompassing vast areas in South Africa, Zimbabwe, and Mozambique. The TFCA concept is embraced by practically all (international) conservation agencies. The rationale for the support is that the boundaries of ecosystems generally do not overlap with those of the nation-state. Their protection requires transnational cooperation. By arguing that local communities living in or close to TFCAs will participate and benefit economically, TFCA proponents claim social legitimacy for the project. However, analysis shows that communities first have to live up to rigid standards and requirements set by the international conservation authorities, before they are considered ‘fit’ to participate. Communities attempt to resist this type of marginalization by forming alliances with (inter)national development and human rights NGOs, with mixed results.

Keywords: NGOs, resistance, sustainable development, transfrontier conservation, transnationalism.

15
Julia M. Wittmayer and Bram Büscher, abstract
Conserving conflict? Transfrontier conservation, development discourses and local conflict between South Africa and Lesotho
Since the early 1980s, South Africa and Lesotho have tried to find ways to jointly conserve the Maloti-Drakensberg mountain ecosystem that runs across their shared boundary. Recently, the countries completed the first phase of the ‘Maloti-Drakensberg transfrontier conservation and development project’ (MDTP) that besides conservation aims to reduce poverty through ecotourism and increase international cooperation. This chapter describes and analyses how discourses of conservation and development in the project both cement and complicate transnational relations and how these in turn articulate with, shape and are shaped by ‘the local’. The ‘local’ in Lesotho, in turn, can never be understood without drawing South Africa into the equation, for one because of the many Basotho that have always worked in South African mines, so providing their families with crucial livelihood support. Recently, however, massive retrenchments have forced numerous Basotho men to return to their families and try to again fit in locally. Focussing on the people living around the north-eastern boundary of Lesotho, we show how conflictual situations put the spotlight on the ways in which ‘the local’ in Lesotho deals with dual forces of localisation and transnationalisation. We argue that local people accommodate, even appropriate, these dual pressures by adopted an increasingly flexible stance in terms of identity, alliances and discourses. This in turn allows them to increase their livelihood options. In contrast, by being more focused on the level of discourse rather than these contradicting dynamics on the local level, the MDTP intervention planners, have decreased the likelihood of attaining their objectives.

Keywords: Conflicts, Transfrontier Conservation, development, South Africa, Lesotho.

The book can be ordered at VU University Publishers € 39,95 or at internet bookstores

1 comment.

Buitengewoon gevangen in de war against terror – De casus Saddek Sbaa

Posted on June 4th, 2011 by martijn.
Categories: International Terrorism, Religious and Political Radicalization, Society & Politics in the Middle East, Young Muslims.

In juli 2009 wisten Nederlandse media te melden dat er in Kenia vier Nederlandse jongeren (één van Somalische en drie van Marokkaanse afkomst) waren opgepakt in Kenia. Zij zouden van plan geweest zijn om door te reizen naar Somalië om daar deel te nemen aan de gewelddadige jihad; volgens eigen zeggen waren ze slechts op vakantie. In oktober 2010 is de zaak tegen hen geseponeerd wegens gebrek aan bewijs.

Eén van de mannen die destijds is opgepakt is Saddek Sbaa (24) die sinds zijn vijfde in Nederland woont maar niet de Nederlandse nationaliteit heeft (in tegenstelling tot zijn familieleden). In 2010 is de verblijfsvergunning van Sbaa ingetrokken. Hij ging daar tegen in beroep en zat hangende dat beroep vast in Vught in (ondanks het sepot) de terroristenafdeling van de EBI in Vught. Vanwege het, volgens eigen zeggen, ‘ondraaglijke detentieregime’ en ‘getreiter door de AIVD’ vertrok hij in november 2010 uit eigen beweging naar Marokko. Niet verstandig zult u misschien zeggen en ook zijn advocaat waarschuwde hem voor de risico’s. De IND (die zijn verblijfsvergunning had ingetrokken op basis van de informatie van de AIVD) zou echter gesteld hebben dat Sbaa in Marokko geen gevaar liep. De rechter oordeelde daar overigens anders over. De advocaat maakte de afspraak met de AIVD dat Marokko niet geinformeerd zou worden over zijn komst maar bij aankomst bleken de autoriteiten wel degelijk op de hoogte te zijn en pakten ze hem op. Volgens de advocaat betekent dat dat de AIVD tóch, ondanks de afspraak, het dossier had overgedragen aan Marokko. (Zelf denk ik overigens dat dat niet noodzakelijkerwijze zo is, Marokko houdt Marokkaans-Europese terreurverdachten sowieso in de gaten). Ook een vriend van Sbaa zou in Marokko ondervraagd zijn over Sbaa. Sbaa verdween na opgepakt te zijn, maar na vier weken nam hij contact op met zijn familie om te laten weten dat alles goed was. Later echter werd duidelijk volgens vrienden (die het dagboek van Sbaa in handen hadden gekregen) dat hij gemarteld was. Sbaa is veroordeeld tot twee jaar cel op basis van de Kenia-zaak en de beschuldiging dat hij deel uitmaakte van een terreurcel in Nederland.

Sinds 15 februari 2011 demonstreerde Sbaa samen met medegevangenen in Sale (bij Rabat) dagelijks tegen de slechte detentieomstandigheden en voor eerlijke processen.

Statement I

Statement II

Protest in de gevangenis, gevangenen die het islamitische lied Ghuraba brengen. Let op, tussen seconde 10 en 14 ziet u een jongeman met puntige baard, gestreept gewaad met korte mouwen en zwarte tulband die aan het filmen is. Dat zou Saddek Sbaa zijn.
In de nacht van 18 op 19 mei bestormde de Marokkaanse politie de gevangenis. Daarbij vielen één dode en diverse gewonden. Zie HIER het verslag van Amnesty.

Een Italiaanse moslima doet verslag van de inval van de ordetroepen
Op zaterdag 21 mei hielden zijn vrienden een protestbijeenkomst voor de Marokkaanse ambassade in Den Haag en vroegen aandacht voor het lot van Sbaa en andere gevangen van wie ‘rechten worden vertrapt’.

Statement tegen martelingen in Marokko van Behind-Bars en Team Free Saddik

Getuigenis van een Marokkaanse vrouw tijdens de persconferentie over de de inval in de gevangenis van Sale; naar aanleiding van de zaak tegen Younes Zarli

De demo in Den Haag staat niet op zichzelf. Op facebook is de groep Saddik Free actief, er is een website Behind-Bars en dus (diverse) Youtube kanalen. En er is een groep die zich richt op het schrijven van brieven naar gevangenen.

Al eerder kwam er een dergelijke oproep voor Filiz Gelowicz die in Duitsland gevangen zit nadat ze ze schuldig werd bevonden aan terrorisme gerelateerde feiten. Haar man, Fritz Gelowicz, was al eerder veroordeeld in de geruchtmakende zaak over de Sauerland-groep. Zie HIER een interview met hem.

Nu zijn de campagnes vrij ideologisch geladen. Maar niettemin laat de zaak van Sbaa (ondanks de nodige onduidelijkheden) toch wel weer enkele punten zien die ik al eerder heb aangeroerd hier, bijvoorbeeld in de zaak van de Curieuze verdwijning van Mohammed Chentouf en over rechtspositie van vermeende terreurverdachten (of dat officieel niet eens) in Terreur, macht en privacy en in de meest recente zaak waarbij 12 Somalïers werden gearresteerd op verdenking van terrorismeplannen. Een paar vragen:

1. Hoe zit het met de rechtspositie van vermeende terreurverdachten?
2. Hoe kan de IND voor eigen rechter spelen op basis van dezelfde informatie die voor het OM onvoldoende bewijs inhield voor een strafproces? (ik weet, het één is administratief en het ander strafrechtelijk)
3. Hoe zit het met de rechtspositie van Marokkaanse Nederlanders in Marokko (ik weet Sbaa heeft geen Nederlandse nationaliteit en in het geval van Chentouf zeiden politici letterlijk ‘good riddance’)
4. Wat is nu precies de rol van de AIVD?

Dat laatste komt vandaag aan bod bij het radioprogramma Argos van de VPRO:
Argos , Archive » 4 juni 2011: De AIVD-connecties in de Arabische wereld

De opstand in de Arabische wereld maakt eens te meer duidelijk hoe gehaat de regimes en het ondersteunende veiligheidsapparaat zijn. In Egypte werden zelfs de burelen van de veiligheidsdienst bestormd door betogers. Gerard Bouman, hoofd van onze eigen inlichtingendienst AIVD, was daar vorig jaar nog op de thee bij Omar Suleiman, het toenmalige hoofd van die dienst. Niet voor niets, want sinds eind jaren negentig werkt de AIVD in het kader van de terrorismebestrijding nauw samen met inlichtingendiensten in de Arabische wereld. Ook diensten die het niet zo nauw nemen met de mensenrechten.

Marokko is de laatste jaren speerpunt in die samenwerking, terwijl de manier waarop dat land omgaat met gevangenen door internationale mensenrechtenorganisaties betiteld wordt als martelingen. Een Nederlands-Marokkaanse man, wiens terrorismezaak in Nederland bij gebrek aan bewijs werd geseponeerd, zit nu voor dezelfde feiten in Marokko in de gevangenis. Argos over terrorismebestrijding over de grens.

Argos zaterdag 4 juni, radio 1, 12.15 – 13.00 uur

Behind-Bars en Team Free Saddek hebben de volgende promo gemaakt met daarin een fragment van de getuigenis van Bochta Charef over de martelingen en vernederingen in At Tamaraah (de gehele getuigenis staat in drie delen op hun youtube kanaal):

PS.
Overigens hoort u in de filmpjes voortdurend dezelfde nasheed, islamitische a-cappella muziek. Het betreft hier Ghuraba, de vreemdelingen.

2 comments.

New Book – Muslim Diaspora in the West

Posted on January 13th, 2011 by martijn.
Categories: Important Publications, ISIM/RU Research, Multiculti Issues, My Research, Public Islam, Young Muslims.

I had the honour of writing a chapter for a new volume Muslim Diaspora in the West edited by Haideh Moghissi and Halleh Ghorashi The book is the product of two workshops, one in Toronto and one in Amsterdam. In my chapter Understanding Dutch Islam – Exploring the Relationship of Muslims with the State and the Public Sphere in the Netherlands, I explore the culturalization of citizenship with the shifting modes of governance of minorities and the secular and the religious in the Netherlands during the last 30 years. This shift with a growing emphasis on cultural integration of migrants (focused on sexual and secular freedoms, tolerance and women’s rights), a defense of secular identity and a more compelling political populism with its focus on the Dutch moral community of citizens, a counter-radicalization policy emerges mainly directed against the Salafi movement.

The Netherlands has often been characterized as an open, tolerant country that changed into the opposite after 9/11 and the murder of van Gogh by a radical Moroccan-Dutch Muslim. It is stated that the secular freedoms of Dutch society are threatened by radical Islam. In this chapter I will explore the dominant model of managing religion in the Netherlands and problematize an unquestioned opposition between the secular and the religious by critically investigating the secularist assumptions of the Dutch state policy of domesticating Islam. A basic tenet of the Dutch model is treating Islam and Muslims as outsiders who do not belong to the Dutch moral community. Combined with recent changes in the public debates about Islam such as going from a consensual style to a confrontational style and the culturalization of citizenship the dominant political praxis of secularism leads to stimulating and integrating a so-called ‘liberal’ Islam while excluding a more assertive version of Islam that is labelled as ‘radical. As such, Dutch secularism does not advocate the complete removal of religion in the public sphere, particular strands of visible Islam are categorized as ‘radical’ and therefore to be excluded from the public domain. One of the main functions of the distinction between ‘liberal’ and ‘radical’ Islam is to create unity among the political elites who are divided over the management of religion but agree that ‘radical’ Islam does not belong to Dutch society.

During my stay in Toronto (and during the flights to Toronto and back) I enjoyed in particular the conversations with Frank Buijs, author of one of the first extensive books on radicalism among Muslim youth in the Netherlands. It seems that sometimes you have to travel to other side of the world in order to have a good conversation with a person who only lives 100km from you. Many thoughts in this chapter emerged during the discussions with him during our flight to Toronto and back. Unfortunately, Frank Buijs died suddenly in 2007. It is to him I dedicate my chapter.

In view of the growing influence of religion in public life on the national and international scenes, the volume Muslim Diaspora in the West constitutes a timely contribution to scholarly debates and a response to concerns raised in the West about Islam and Muslims within diaspora. It begins with the premise that diasporic communities of Islamic cultures, while originating in countries dominated by Islamic laws and religious practices, far from being uniform, are in fact shaped in their existence and experiences by a complex web of class, ethnic, gender, religious and regional factors, as well as the cultural and social influences of their adopted homes.

Within this context, this volume brings together work from experts within Europe and North America to explore the processes that shape the experiences and challenges faced by migrants and refugees who originate in countries of Islamic cultures. Presenting the latest research from a variety of locations on both sides of The Atlantic, Muslim Diaspora in the West addresses the realities of diasporic life for self-identified Muslims, addressing questions of integration, rights and equality before the law, and challenging stereotypical views of Muslims. As such, it will appeal to scholars with interests in race and ethnicity, cultural, media and gender studies, and migration.

Contents:

• Introduction, Haideh Moghissi;

Part I Women’s Agency Within Intersection of Discourses:

• Culturalist approach of women’s emancipation in the Netherlands, Halleh Ghorashi;
• Globalization and women’s leadership in the Muslim diaspora: an intersectional analysis, Fauzia Erfan Ahmed;
• Emergence of a transnational Muslim feminist consciousness among women in the WENAAZ (Western Europe, North America, Australia & New Zealand) context, Cassandra Balchin.

Part II Shifting Notions of Sexuality and Family in Diaspora:

• Multiculturalism and religious legislation in Sweden, Anne Sofie Roald;
• Iranians in Britain, Vida Nassehi-Behnam;
• Changing spousal relations in diaspora: Muslims in Canada, Haideh Moghissi;
• Sexing diaspora: negotiating sexuality in shifting cultural landscape, Fataneh Farahani.

Part III Reflections on Islamic Positionings of Youth in Diaspora:

• Styles of religious practice: Muslim youth cultures in Europe, Thijl Sunier;
• The struggle to stay on the middle ground: the radicalization of Muslims in Sweden, David Thurfjell;
• Young French women of Muslim descent: discriminatory social context and politicization, Sepideh Farkhondeh.

Part IV Diasporic Space and Locating Space: Making homes in turbulent times:

• Moroccan-Dutch Muslims contesting dominant discourses of belonging, Marjo Buitelaar and Femke Stock;
• Understanding Dutch Islam: exploring the relationship of Muslims with the state and the public sphere in the Netherlands, Martijn de Koning;
• Between Iraq and a hard place: Iraqis in diaspora, Jacqueline Ismael and Shereen Ismael;
• Conclusion, Halleh Ghorashi;

Index.

About the Editor:
Haideh Moghissi is Professor of Sociology and Women’s Studies at York University, Toronto

Halleh Ghorashi is PaVEM-chair in Management of Diversity and Integration in the Department of Culture, Organization, and Management at VU University Amsterdam

• Imprint: Ashgate
• Published: December 2010
• Format: 234 x 156 mm
• Extent: 236 pages
• Binding: Hardback
• ISBN: 978-1-4094-0287-9
• Price : £55.00 » Website price: £49.50
• BL Reference: 305.6’97’091713-dc22
• LoC Control No: 2010026830

0 comments.

Waar is de Hofstadgroep?

Posted on January 10th, 2011 by martijn.
Categories: International Terrorism, ISIM/RU Research, Murder on theo Van Gogh and related issues, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Het lijkt al weer een eeuwigheid geleden dat de kranten volstonden met de Hofstadgroep. Nederlands enige echte ‘terreurorganisatie’ van de laatste 10 jaar. De groep jongeren rondom Mohammed Bouyeri werd in de debatten exemplarisch voor alles wat er mis is met islam en moslims: agressief, onmogelijk (cultureel) te integreren, onbetrouwbaar en een stel idioten. De gretigheid waarmee men deze groep als terreurgroep wilde aanmerken kwam vooral tot uiting toen het gerechtshof tot het oordeel kwam dat ze geen terroristische organisatie waren. Nadat het OM in cassatie ging tegen die beslissing verwees de Hoge Raad de zaak terug naar het Gerechtshof. Dat gerechtshof heeft nu het oordeel geveld dat de groep wel een terroristische organisatie was:
Rechtspraak.nl – Veroordelingen in zaken Hofstadgroep

Het gerechtshof Amsterdam is van oordeel dat de verdachten wel degelijk hebben deelgenomen aan een samenwerkingsverband van voldoende structuur en duurzaamheid om te kunnen spreken van een organisatie. Voorts stelt het hof vast dat die organisatie gericht was op opruiing, aanzetten tot haat en geweld, en bedreiging, onder meer met een terroristisch misdrijf.

De Raad en nu ook het gerechtshof vond dat in de voorgaande behandelingen het begrip ‘organisatie’ niet goed was beoordeeld:
Rechtspraak.nl – Zoeken in uitspraken

Volgens bestendige jurisprudentie moet onder een organisatie als bedoeld in artikel 140 (en dus ook 140a) Sr worden
verstaan:

Een samenwerkingsverband met een zekere duurzaamheid en structuur tussen de verdachte en tenminste één andere persoon. Niet is vereist dat daarbij komt vast te staan dat een persoon om als deelnemer aan die organisatie te kunnen worden aangemerkt moet hebben samengewerkt met, althans bekend moet zijn geweest met alle andere personen die deel uitmaken van de organisatie of dat de samenstelling van het samenwerkingsverband steeds dezelfde is.

Aanwijzingen voor het bestaan van een dergelijk samenwerkingsverband kunnen bijvoorbeeld zijn gemeenschappelijke regels, het voeren van overleg, gezamenlijke besluitvorming, een taakverdeling, een bepaalde hiërarchie en/of geledingen. Dit zijn echter geen constitutieve vereisten om van een samenwerkingsverband te kunnen spreken. Evenmin is vereist dat het samenwerkingsverband steeds uit dezelfde personen bestaat of dat alle deelnemers elkaar kennen.

In concreto heeft de Hoge Raad in de onderhavige zaak geoordeeld dat het gerechtshof Den Haag een te beperkte reikwijdte heeft gegeven aan de maatstaf van gestructureerdheid en duurzaamheid van het samenwerkingsverband door te eisen dat “binnen die groep gemeenschappelijke regels en een gemeenschappelijke doelstelling hebben bestaan, waaraan de individuele leden gebonden waren en door welke gemeenschappelijkheid op die leden een zekere druk kon worden
uitgeoefend zich aan die regels te houden en aan die doelstelling gebonden te achten”.

In zijn conclusie in de onderhavige zaak merkt de advocaat-generaal (AG) bij de Hoge Raad (onder 27 en 28) het volgende op:

Naarmate samenwerking inniger en duurzamer is, zal eerder aan het vereiste van een samenwerkingsverband met een zekere structuur zijn voldaan. Het duidelijkst springt dat in het oog wanneer wordt bedacht dat ook twee personen duurzaam en gestructureerd, dat wil zeggen, gericht op een bepaald doel, kunnen samenwerken zonder dat hun samenwerking verder is gestructureerd in afspraken. Een dergelijk samenwerkingsverband kan toevallig en in de loop der tijd ontstaan omdat men “werkendeweg”ontdekt dat men een gezamenlijk doel heeft waarvan de realisering met duurzame samenwerking gediend is. Zo’n samenwerkingsverband is niet afhankelijk van regels, uitdrukkelijke afspraken of hiërarchische verhoudingen, maar kan heel wel duurzaam zijn en aan het werken aan een gemeenschappelijk doel een bepaalde structuur ontlenen.

Is van een lossere vorm van samenwerking sprake – geen vaste deelnemers aan het samenwerkingsverband, de deelnemers kennen elkaar maar ten dele – dan zal met name het vereiste van het samenwerkingsverband kunnen meebrengen dat ook de onderlinge verhouding tussen de deelnemers of – zoals in het hierna te noemen geval – enkele daarvan aan het samenwerkingsverband enige structuur geeft.

Met verwijzing naar HR 22 januari 2008, LJN BB7134, merkt de AG op dat de Hoge Raad het feit dat twee personen van een groep gedurende ongeveer dezelfde tijd in gestructureerd verband hebben samengewerkt, kennelijk voldoende acht om ook de overige personen van die groep te beschouwen als behorend tot de organisatie, zonder dat van hen een dergelijke structuur in de samenwerking wordt vastgesteld.

De aangehaalde opmerkingen van de AG acht het hof juist en neemt het hof als uitgangspunt.

Het Hof heeft dus een wijder begrip van het concept organisatie. Er hoeft geen nauw gestructureerd samenwerkingsverband te zijn en wanneer het helder is dat persoon A en B van dezelfde groep losjes hebben samengewerkt is dat voldoende om ook personen C t/m Z tot die organisatie te rekenen. Dat lijkt mij gezien de losse definitie een cirkelredenering. Je pikt een groep personen uit de massa, stelt dat er twee gedurende een periode hebben samengewerkt en stelt vervolgens dat dat betekent dat ook de overige tot dat verband horen; maar je had ze er toch al uitgepikt als groep? Wanneer gaat het dan precies van ‘groep’ naar ‘organisatie’? En is gezien de losse definitie van organisatie een groep niet al meteen een organisatie? In een artikel over de Hofstad groep schrijft Lorenzo Vidino dat het netwerk gezien de structuur en het functioneren van de verschillende individuen meer doet denken aan een jeugdbende (pp. 586-587):

In itself, the lack of a recruiter made the Hofstad group typologically distinct from most Western terrorist organizations. But this absence also made the group atypical in another respect: without a clearly dominant, charismatic individual, Hofstad developed an egalitarian spirit. Even though the group had some central figures, such as Bouyeri and Azzouz, its key members did not display true leadership qualities. Those members who were most knowledgeable, most faithful in attending meetings, and most charismatic obviously stood out, but they never took on the role of a leader. In the absence of a formal structure, every member was free to act on his own, without awaiting the direction of some superior. For example, Dutch authorities believe that Bouyeri and Azzouz conceived their attacks by themselves. While their intentions were clear to other members of the group, who might have been aware of some details of their planning, their actions did not emerge from a group effort.
This unusual characteristic of Hofstad might lead some to questionwhether it is actually a proper terrorist group. In its loose structure it parallels another social phenomenon that worries Dutch authorities: Moroccan youth gangs. […]

Jeugdbendes are mostly composed of groups of friends from the same neighborhood—boys between 16 and 20—who regularly congregate in certain squares or public gardens. Unlike many American gangs, jeugdbendes do not engage in large-scale criminal activities; their members limit their unlawful behavior to petty crime and unarmed confrontations with other gang members or even innocent passersby, often pursued for no other reason than to show bravado and impress their peers. Exactly like the Hofstad group, jeugdbendes lack structure and leaders. According to studies conducted by social scientists, those in jeugdbendes with strong personalities do assume a steering role, but no member of the gang is a properly defined leader who can order the other boys what to do. The Hofstad group also resembles a jeugdbende more than a terrorist group in its lack of a specific goal. Terrorist groups generally have a more or less realistic set of goals and a corresponding plan of action to accomplish them. Jeugdbendes, in contrast, are simply groups of disenfranchised youths that spend their time wandering the streets of Dutch cities looking for excitement and a sense of belonging. Unlike American gangs, they do not seek to control territory or to enrich themselves through activities such as selling drugs. The Hofstad group is similarly devoid of goals, with its members seemingly driven more by a nihilistic attraction to violence than by a concrete political goal.

Met die laatste zin ben ik het niet helemaal eens en volgens mij trekt Vidino die conclusie door een gebrek aan begrip over wat dat nihilisme inhoudt. De leden van het Hofstad netwerk hadden wel degelijk politieke doelen en denkbeelden; Vidino doet die af als dromen maar juist in het utopische zit de kracht (en voor de buitenwereld de dreiging) van die doeleinden zoals Roel Meijer en ik proberen te laten zien in ons recente stuk over het Hofstad netwerk. Zijn vergelijking met jeugdbendes is wel interessant en de discussie over de wat voor type groep het netwerk was, is ook meer dan een theoretische discussie zoals Vidino terecht stelt. Of het netwerk wel of geen terreurorganisatie is en wat de rol van ideologie is, is de crux in de afgelopen rechtszaken tegen dat netwerk. In het geval van de Hofstadgroep trekt het Hof op basis van bovenstaande uitgangspunten en het gepresenteerde feitenmateriaal de volgende conclusie:

3.1.4 Conclusie

De conclusie moet dan ook zijn dat de leden van de groep zich met elkaar verbonden voelden door een gemeenschappelijke geloofsovertuiging, dat zij daarin systematisch werden geschoold en dat binnen de groep gestructureerde activiteiten plaatsvonden, die erop gericht waren elkaar in die overtuiging te versterken en de geesten rijp te maken voor deelneming aan de jihad. Dat er tussen de leden van de groep verschil was in de intensiteit van de onderlinge contacten en in de mate van betrokkenheid bij en aanvaarding van het radicaal fundamentalistische gedachtegoed, doet daaraan niet af, nu in ieder geval kan worden vastgesteld dat er sprake was van een gedeelde bijzondere belangstelling voor dat gedachtegoed.

Op grond van het voorgaande, in onderling verband en onderlinge samenhang bezien, komt het hof tot het oordeel dat de verweren van de verdediging met betrekking tot het bestaan van een organisatie of organisaties moeten worden verworpen en dat hier aanwezig is een samenwerkingsverband of samenwerkingsverbanden van voldoende structuur en duurzaamheid om te kunnen spreken van een organisatie of organisaties in de betekenis die daaraan in de rechtspraak over artikel 140 Sr is gegeven, welke betekenis ook voor de toepassing van artikel 140a Sr moet worden aangenomen.
Deze organisatie of organisaties zullen hierna ook wel de groep worden genoemd, of, in het enkelvoud, de organisatie, ook als het om meer dan één organisatie gaat. De groep bestond vanaf in ieder geval mei 2003. Alle verdachten alsmede de overige in de tenlastelegging genoemde personen – met uitzondering van [O.A.L.] en [B.L.] (hierna: [B.L.]), van wier betrokkenheid bij de groep onvoldoende is gebleken – zijn vanaf mei 2003 (en vóór 9 augustus 2004) tot de groep gaan behoren en daarvan in de in de tenlastelegging, onder 2, genoemde periode lid gebleven.

Je vraagt je af waarom het OM in het verleden toch zo’n probleem heeft gehad verschillende verzamelingen criminelen als organisatie aan te merken. Zoals het OM het hier doet, en het Hof gaat daar in mee, kun je zo ongeveer iedere jeugdbende als organisatie aanmerken. Er is eigenlijk maar één verschil: volgens het Hof diende de ideologie als bindmiddel; ook al was er verschil van mening onder de netwerk deelnemers. Dat klopt wel in zijn algemeenheid en inderdaad dient ideologie onder meer als middel om individuen met elkaar te verbinden. Het OM baseert dat op de inhoud van aangetroffen documenten en denkbeelden van prominente betrokkenen zoals Mohammed Bouyeri en Abu Khaled. Het Hof gaat daarin mee, mede op basis van het gegeven dat er een vaste plek van samenkomst was, er scholing plaatsvond door een ervaren leraar Abu Khaled (zeer voor discussie vatbaar!) aan de hand van scholingsteksten en met laptop als leermiddel. De groep wisselde teksten uit waarin jihad werd verheerlijkt en de democratische rechtsorde werd verworpen, aanwezigheid van lijstjes voor financiële bijdragen voor de vrouw van Abu Khaled waaruit een bijzondere loyaliteit zou blijken. Daarnaast zijn er ook uitspraken waarin deelnemers naar zichzelf en anderen zouden verwijzen en zou Mohammed Bouyeri de broeders opgeroepen hebben een vergadering te beleggen. Allemaal punten die stuk voor stuk (deels) kloppen, maar nogmaals wat is dan de grens tussen een vriendengroep, jeugdbende en organisatie? Het belang van de ideologie daarbij wordt nog duidelijker wanneer we kijken naar de afwegingen van het Hof over het oogmerk van de organisatie.
Hierover stelt het hof:
Rechtspraak.nl – Zoeken in uitspraken

3.2.3 Slotsom aangaande oogmerk van de organisatie

De slotsom ten aanzien van het oogmerk van de organisatie is dat zowel het oogmerk tot het plegen van misdrijven als
– vanaf 10 augustus 2004 – het plegen van terroristische misdrijven aanwezig was, waarbij wordt gezien op de volgende misdrijven:
– het in het openbaar, bij geschrift, opruien tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag, als bedoeld in artikel 131 Sr;
– het verspreiden en om verspreid te worden in voorraad hebben van een geschrift waarin tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag wordt opgeruid, als bedoeld in artikel 132, eerste lid, Sr;
– het in het openbaar, bij geschrift, aanzetten tot haat tegen of gewelddadig optreden tegen persoon of goed van mensen wegens hun godsdienst of levensovertuiging, als bedoeld in artikel 137d Sr;
– bedreigingen met enig misdrijf waardoor de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar wordt gebracht en met enig misdrijf tegen het leven gericht, schriftelijk en al dan niet tevens onder een bepaalde voorwaarde, als bedoeld in artikel 285, eerste en tweede lid, Sr; en
– bedreigingen met een terroristisch misdrijf, als bedoeld in artikel 285, derde lid, Sr, te weten bedreiging met ‘een aanslag ondernemen met het oogmerk om de grondwettige regeringsvorm te vernietigen of op onwettige wijze te veranderen, begaan met een terroristisch oogmerk’, alsmede bedreiging met ‘moord, begaan met een terroristisch oogmerk’ en/of met ‘doodslag, gepleegd met een terroristisch oogmerk’.

Niet bewezen kan worden geacht dat het oogmerk van de organisatie ook op het plegen van andere (terroristische)
misdrijven was gericht.

3.2.4 Standpunt namens de verdachte dat nog bespreking behoeft

Na het voorgaande kan worden volstaan met de navolgende overweging naar aanleiding van hetgeen door of namens de
verdachte met betrekking tot het oogmerk van de organisatie is betoogd.

Door de raadsman is aangevoerd dat per uiting dient te worden bezien of deze uiting beschermd wordt door de
vrijheden van godsdienst, meningsuiting en ‘informatievergaring’. Voor zover daarmee bedoeld is dat een uitvoeriger
motivering vereist is dan hierboven op dit punt gegeven, verwerpt het hof dit betoog.

Het Hof komt mede tot die conclusie omdat twaalf van 25 aangetroffen documenten (er waren er overigens veel meer) kunnen worden aangemerkt als opruiend, aanzettend tot haat of gewelddadig optreden en dat diverse ook zijn verspreid. Daarnaast gaat het (natuurlijk) ook om de bedreigingen en de pogingen tot deelname aan gewapende jihad in het buitenland door enkele individuen. Dat laatste is natuurlijk begrijpelijk, maar ik wil toch nog even bij de ideologie blijven. Jos bij Geencommentaar.nl heeft daar enkele verstandige dingen over te zeggen:
Soekarno, Hatta en de Hofstadgroep – GeenCommentaar

Een tweede kwestie die De Meij bespreekt is de veroordeling van Soekarno op 22 december 1930 in het toenmalige Nederlands-Indië wegens lidmaatschap van een vereniging met een criminele doelstelling en meer in het algemeen stemmingmakerij tegen de koloniale overheid. Soekarno, na de bevrijding de eerste president van het nieuw Indonesië, draaide voor vier jaar de bak in. Waarom was zijn Partai Nasional Indonesio (PNI) crimineel? Critici van het vonnis van de koloniale rechtbank, waaronder De Meij, wijzen er op dat de rechter hier een nogal vreemde argumentatie hanteert. Er is geen sprake van criminele handelingen, er waren geen aanwijzingen voor gebruik van geweld. De rechter meende simpelweg dat uit de revolutionaire taal van de PNI de gewelddadige doelstelling kon worden afgeleid. Je zegt iets dat mogelijk tot criminele handelingen kan leiden en dus ben je bij voorbaat crimineel. Dit is dus precies de omgekeerde redenering van de Nederlandse rechter die een paar jaar eerder Hatta vrijsprak omdat er een verschil is tussen geweld prediken en geweld gebruiken. Hiermee, aldus de critici, construeerde de koloniale rechtbank zijn eigen feiten.

Inderdaad kun je je afvragen zoals Jos stelt of het Hof inzake het Hofstad netwerk niet hetzelfde doet. Er is zeker sprake van opruiende teksten en teksten die haatzaaien (laat daar geen twijfel over zijn), maar is dat voldoende om het netwerk als terroristische organisatie aan te merken? In tegenstelling tot de zaak tegen Soekarno zijn er hier overigens wel degelijk criminele handelingen en hebben enkele leden ook geweld gebruikt (even terzijde, kan iemand mij nou eens vertellen waar Jason in vredesnaam die handgranaten vandaan heeft gehaald?), maar ook hier leidt de rechter het karakter van de groep vooral (of op z’n minst mede) af aan de revolutionair-islamitische taal van de groep. Propaganda voor geweld hoeft echter nog niet gelijk te zijn aan opruiing laat staan onmiddellijk gebruik van geweld.

Al met al is de uitspraak van de rechter opmerkelijk en voor zover ik kan beoordelen een belangrijke doorbraak voor mogelijk toekomstige processen tegen vermeende terreurgroeperingen. Ik heb de nodige twijfels of deze uitspraak niet veel te ver gaat en of de groep eigenlijk niet gewoon is veroordeeld op basis van de ideologie (op degenen die geweld gebruikt hebben na natuurlijk). Op z’n minst was dit proces tegen de Hofstad groep de belangrijkste; je vraagt je wel af waarom er dan zo weinig aandacht in de media is geweest. Is de hype voorbij?

1 comment.

New Book – Identity and Participation in Culturally Diverse Societies: A Multidisciplinary Perspective

Posted on November 15th, 2010 by martijn.
Categories: International Terrorism, ISIM/RU Research, Murder on theo Van Gogh and related issues, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Together with Roel Meijer I wrote a chapter Going All the Way: Politicization and Radicalization of the Hofstad Network in the Netherlands. In this chapter we analyze the shift from a politicized identity to a radicalized identity of (members of) the Hofstad network. Our findings are based on an analysis of texts written by the Hofstad network by Meijer who acted as an expert witness at one of the trials involving the network. We also include my observations and transcripts of chats and online debates that I gathered when I followed the activities of the Hofstad network on the Internet between 2002 and 2005 and conducted interviews with three informants within the network. After introducing the Hofstad network, we provide an analysis of the “assimilationist” discourse and the rise of the Salafi movement as a background for the politicization and radicalization of the members of the Hofstad network. This process is analyzed from a social movement perspective, following Gamson (1992), by focusing on their perception of injustice, the agency of the people, and their identity.

This chapter will be published in Identity and Participation in Culturally Diverse Societies: A Multidisciplinary Perspective edited by
Assaad E. Azzi, Xenia Chryssochoou, Bert Klandermans, Bernd Simon
ISBN: 978-1-4051-9947-6
Hardcover
400 pages
October 2010, Wiley-Blackwell
£75.00 / €90.00

You can order online at Wiley.

Identity and Participation in Culturally Diverse Societies presents an original discussion in an edited volume of how the links between identity, political participation, radicalization, and integration can provide a scientific understanding of the complex issue of coexistence between groups in culturally diverse societies.

• Offers a scientific understanding of the complex issue of coexistence between groups in culturally diverse societies
• Utilizes original theory which combines social psychology, sociology, and political science
• Includes an original and extensive discussion of combining the concepts of identity and diversity
• Innovatively and engagingly employs the latest research and state-of-the-art theory

Introduction (Xenia Chryssochoou, Assaad E. Azzi, Bert Klandermans, and Bernd Simon).

Part I Development, (Re)Construction, and Expression of Collective Identities (Xenia Chryssochoou).

1 The Role of Nationalism, Ethnicity, and Class in Shaping Greek American Identity, 1890–1927: A Historical Analysis (Yannis G. S. Papadopoulos).

2 Religious Identity and Socio-Political Participation: Muslim Minorities in Western Europe (Maykel Verkuyten).

3 The Bicultural Identity Performance of Immigrants (Shaun Wiley and Kay Deaux).

4 Perceptions of (In)compatibility between Identities and Participation in the National Polity of People belonging to Ethnic Minorities (Xenia Chryssochoou and Evanthia Lyons).

Part II Collective Identity and Political Participation (Bernd Simon).

5 Winners and Losers in the Europeanization of Public Policy Debates: Empowering the Already Powerful? (Ruud Koopmans and Paul Statham).

6 New Ways of Understanding Migrant Integration in Europe (P. R. Ireland).

7 Collective Identity and Political Engagement (Bernd Simon).

8 Collective Identity, Political Participation, and the Making of the Social Self (Stephen Reicher and John Drury).

Part III Radicalization (Bert Klandermans).

9 Radicalization (Jacquelien van Stekelenburg and Bert Klandermans).

10 Citizenship Regimes and Identity Strategies Among Young Muslims in Europe (Catarina Kinnvall and Paul Nesbitt-Larking).

11 Going All the Way: Politicization and Radicalization of the Hofstad Network in the Netherlands (Martijn de Koning and Roel Meijer).

12 Trajectories of Ideologies and Action in US Organized Racism (Kathleen M. Blee).

13 No Radicalization without Identification: How Ethnic Dutch and Dutch Muslim Web Forums Radicalize Over Time (Jacquelien van Stekelenburg, Dirk Oegema, and Bert Klandermans).

Part IV Integration (Assaad E. Azzi).

14 Immigrant Acculturation: Psychological and Social Adaptations (John W. Berry).

15 Ethnic Social Networks, Social Capital, and Political Participation of Immigrants (Dirk Jacobs and Jean Tillie).

16 Naturalization as Boundary Crossing: Evidence from Labor Migrants in Germany (Claudia Diehl and Michael Blohm).

17 Confronting the Past to Create a Better Future: The Antecedents and Benefits of Intergroup Forgiveness (Nyla R. Branscombe and Tracey Cronin).

Conclusion: From Identity and Participation to Integration or Radicalization: A Critical Appraisal (Assaad E. Azzi).

Name Index.

Subject Index.

Authors
Assaad Azzi is Professor of Psychology and Director of the Social Psychology unit at the Université Libre de Bruxelles. His research focuses on identity, resource-distribution, and the perception of justice and injustice in majority-minority relations.

Xenia Chryssochoou is Associate Professor at Panteion University, Athens. She currently works on mobility, migration and justice and on perceptions of globalization and political participation.

Bert Klandermans is Professor in Applied Social Psychology at the VU-University, Amsterdam, The Netherlands. He is co-editor (with Suzanne Staggenborg, 2002) of Social Movements, Protest, and Contention and co-author, most recently, of the Handbook of Social Movements Across Disciplines (with Conny Roggeband, 2007).

Bernd Simon is Professor of Social and Political Psychology and one of the Directors of the Institute of Psychology at the Christian-Albrechts-University in Kiel, Germany. His research investigates inter- and intragroup processes.

Review/promo
This is a timely, incisive, and groundbreaking book on participation amidst societal change. Its fascinating chapters discuss a set of related topics – identity, intergroup relations, inequality, and migration – providing rich insight into dynamics of inclusion and exclusion. It is a great read that capably charts the course for future research on complex and global social issues.’
— Professor Susan Opotow, City University of New York, US

‘This is really a remarkable book on an important, complicated and challenging topic. It is a brilliant example of the fruitfulness of true interdisciplinarity, which is not interested in just being right, but in solving a problem with the serious and open use of contributions from different sources. And it shows that a strictly analytic perspective is not only possible in these soft fields of identity and political engagement, but also the only chance to find a way out of the various traps of more or less open discourses or casual descriptions that we are mostly used to seeing in these fields.’
— Professor Hartmut Esser, University of Mannheim, Germany

‘Multi-disciplinarity is extolled by many, but practiced by very few. This international team of contributors moves across levels of analysis, disciplines, and contexts with real intellectual verve. The volume impresses with its genuine and serious attempt to examine identity as a rich latticework of society and subjectivity. The esteemed team of editors – learned scholars all – provide what may prove to be the new social science of identity in society. I am excited by the possibilities.’
— Professor Colin Wayne Leach, Department of Psychology, University of Connecticut, US

‘Bridging psychology and sociology, this book demonstrates the importance of self and identity for analyzing and understanding social movements in diverse societies. With essays by some of the most eminent scholars, this volume is a must-read for scholars interested in how identity influences social movement recruitment, activism, and maintenance.’
—Professor Verta Taylor, University of California Santa Barbara, US

‘This volume represents a turning point in the study of cultural diversity. Migrations in a globalised world have rendered the question of identity within diversity such a complex matter that it requires the coordinated effort of several disciplines in the social and human sciences. Identity and Participation in Culturally Diverse Societies achieves this coordination through the scientific rigour of an outstanding group of international scholars with the insight derived from the added value of genuine interdisciplinarity.’
— Professor Fabrizio Butera, University of Lausanne, Switzerland

1 comment.

Handboek en symposium over jongeren en religie

Posted on November 11th, 2010 by martijn.
Categories: Important Publications, ISIM/RU Research, My Research, Religion Other, Young Muslims.

Zappers, relishoppers, legobouwers. Jongeren in Nederland; je ziet ze nauwelijks nog in de kerk of de moskee. Toch zijn ze wel degelijk bezig met zingeving en religieuze activiteiten. Ze bewegen zich in diffuse sociale netwerken en zijn moeilijk te traceren, laat staan langdurig te binden. Hoe stellen deze jongeren hun eigen bouwpakket van zingeving samen en waaruit kiezen ze? Uit de tradities van de grote wereldreligies? En waaruit nog meer? Welk effect heeft de religieuze erfenis van ouders op jongeren? Welke bronnen boren moslimjongeren aan voor hun religieuze zingeving? Wat voor adviezen kunnen jongerenwerkers geven aan religieuze instituten?

Het Handboek jongeren en religie toont de stand van zaken en laat zien welke rol voor godsdienstige instituten als de kerk en de moskee kan zijn weggelegd. Met behulp van een nuttige typologie van de verschillende groepen jongeren wordt het veld van religieus jongerenwerk inzichtelijk. Actueel onderzoek door verschillende specialisten in het veld van jongerenpastoraat, jeugdwerk en islamitisch jongerenwerk, wordt afgewisseld met best practices: voorbeelden van succesvolle projecten met jongeren, waaronder swingende jeugdkerken uit neo-evangelicale hoek, eucharistievieringen voor tieners, een bezoekgroep voor jonge gedetineerde moslims en een Ramadan festival. Bij de best practices worden telkens ook tips, contactgegevens én valkuilen vermeld. Het handboek bevat eveneens een state of the art overzicht van onderzoek naar christelijke en moslimjongeren van de afgelopen tien jaar.

Het boek verschijnt in de reeks Utrechtse studies van de Faculteit Katholieke Theologie (Universiteit van Tilburg) en het departement Religiewetenschap en Theologie (Universiteit Utrecht).

Symposium

Het Handboek jongeren en religie wordt op 11 november gepresenteerd tijdens het symposium ‘Jongeren en religie?!’ in de Universiteitsbibliotheek. Het programma omvat lezingen door Abdelilah Ljamai (universitair docent Islam en Humanisme aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht) en Martin Tensen (theoloog, auteur en docent/trainer op De Wittenberg, ex-programmaleider EO-Ronduit) en workshops rondom best practices.

Bekijk het programma (PDF).

NB: als u zich aanmeldt voor het symposium en de boekpresentatie op 11 november, dan ontvangt u voor de toegangsprijs van € 35,- ook meteen het boek! Het boek ligt op de dag zelf voor u klaar op de boekentafel in de zaal. Aanmelding voor de studiedag (incl. boek) gaat via de website van de Universiteit van Tilburg:

Over de auteurs

Het Handboek jongeren en religie verschijnt onder redactie van Monique van Dijk-Groeneboer, die als universitair docent verbonden is aan het Departement Religiewetenschap en Theologie (UU) en aan de Faculteit Katholieke Theologie (UvT).

Het handboek bevat bijdragen van Nora Asrami, Angela Berben-Schuring, Clazien Broekhoff-Bosman, Monique van Dijk-Groeneboer, Toke Elshof, Joris Kregting, Martijn de Koning, Jacques Maas, Johan Roeland en Hijme Stoffels.

Datum, tijd: 11 november 2010, 10.00-16.00 uur
Locatie: Boothzaal, Universiteitsbibliotheek Uithof, Heidelberglaan 3, 3584 CS Utrecht

Titel: Handboek jongeren en religie. Katholieke, protestantse en islamitische jongeren in Nederland
Auteurs): Monique van Dijk-Groeneboer (red.)
isbn: 978 90 79578 18 4
Prijs: € 29,90
Uitgeverij: 2010, Parthenon

1 comment.

PEW – Muslim Networks and Movements in Western-Europe

Posted on September 18th, 2010 by martijn.
Categories: [Online] Publications, Important Publications, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

A new report by the Pew Research Center’s Forum on Religion & Public Life, “Muslim Networks and Movements in Western Europe,” profiles several of the oldest, largest and most influential Muslim groups operating in Western Europe today. The report focuses on transnational networks and movements whose origins lie in the Muslim world but that now have an established presence in Western Europe, and examines how such movements seek to influence the views and daily lives of Muslims living there. The selected groups represent the diverse histories, missions and organizational structures found among Muslim organizations in Western Europe. These include: the Gülen Movement; the Muslim Brotherhood and Jama?at-i Islami; the Muslim World League and World Assembly of Muslim Youth; Jihadi Networks and Hizb ut-Tahrir; Sufi Orders; and Tablighi Jama?at. The report explores the groups’ origins, purposes and activities, offering a detailed look at their differing religious and political agendas, as well as their views on religious law, religious education and the assimilation of Muslims into European society.

“Muslim Networks and Movements in Western Europe” also examines how European governments are interacting with these groups, the relationships between the groups themselves, and future challenges these networks and movements face, particularly in regard to generational shifts in the leadership and membership ranks.

Some of the report’s findings include:

• Although many Muslims in Western Europe participate in the activities of these movements and networks, the groups’ formal membership rolls appear to be relatively small. Despite the low levels of formal membership, these groups often exert significant influence by setting agendas and shaping debates within Muslim communities in Western Europe.
• The growing connections between Islamic groups and European governments, as well as the integration of some of these groups into the continent’s political mainstream, have not led to a decrease in activism on the part of these groups. If anything, Muslim groups and movements have become more visible on the European political stage.
• Partly in reaction to the growth and visibility of Muslim movements in Western Europe, Christian and Jewish organizations in the region also have attracted more public attention in recent years and taken on renewed relevance in the eyes of some Europeans. In that sense, Muslim groups, collectively, may be helping to create more space for religion in general in the European public square.
• Most, if not all, of the Muslim movements and networks with a significant presence in Western Europe can also be found in North America.

It appears that the report tries to beyond the focus on radicalization and/or anti-integration tendencies (several of the groups in the report are often linked to that) and to provide a better understanding of how these transnational networks and movements try to influence views and daily lives of Muslims in Western Europe. The report does provide us with a some insight into whether or not each group tends to shy away from extremism and stimulate integration, but it does not give any clue if one of these groups is directly tied to terrorism which, according to Peter Mandaville (the author of the report), is impossible to tell. I agree with him on that since, as he argues as well, a movement’s goals and activities may not be directed at supporting or promoting terrorism (and can even be anti-extremism) but this says nothing about individuals. Moreover since many Muslims do not exactly know what the political outlook is of many of these networks (and be driven to it for other reasons such as their ethnic and regional identities), their participation in it does not necessarily mean that they endorse such views. Also many people often participate, simultaneously, in activities of different groups.

There is no reference to the Netherlands in this report with the exception of a chart that show the distribution of Muslims in Western Europe and a table with the number of Muslims in Western Europe. And with the exception of the Gülen Movement:
Gülen Movement

The Gülen movement refers to a cluster of religious, educational and social organizations founded and inspired by Fethullah Gülen, a Turkish Islamic scholar, author and speaker now in his late 60s. The movement strives to give faithful Muslims the secular education they need to thrive in the modern world. At the same time, it also emphasizes the importance of traditional religious teachings. To this end, the movement has inspired the creation of a worldwide network of schools and other centers of learning that focus on secular subjects in the classroom but also offer extracurricular programs that emphasize religious themes. […]The Gülen movement generally shies away from building ties with other Muslim organizations in the European countries where it has a presence. At one level, this self-segregation reflects the distinctively Turkish character of the movement. Indeed, outside of Turkey the movement appeals primarily to ethnic Turks. It is therefore not surprising that the movement’s influence and impact in Western Europe are highest in countries with sizeable Turkish communities, such as Germany and the Netherlands. To some extent, the Gülen movement also keeps its distance from other Turkish groups in Europe. In Germany, for example, the movement pursues a middle ground between two other major Turkish Islamic groups – the Turkish-Islamic Union for Religious Affairs (known by the Turkish acronym DITIB), an organization closely tied to the secular Turkish government, and the Islamist-leaning Millî Görü? organization.

The Gülen movement’s reluctance to join forces with other Muslim groups is not solely a case of self-segregation, however. It also reflects the movement’s commitment to the assimilation of Muslims into European society. While some Muslim groups encourage members and followers to emphasize their Islamic identity, the Gülen movement teaches that Muslims should work with and within the majority society.

Nevertheless also the report’s findings on other movements are important for the Dutch situation. I will quote the findings on the most relevant ones, focusing on the controversies surrounding the movements:
Muslim Brotherhood and Jama’ at-i Islami

The Muslim Brotherhood and its affiliates often succeed in setting the public agenda for European Muslims more broadly. But this agenda may be changing. While many of the original Brotherhood-inspired organizations are still headed by the first generation of leaders – many of whom were born outside of Europe – the second and, in some cases, the third generation of leaders – mostly born in Europe – are coming to the fore. Many of the younger leaders are pressing for an agenda that focuses on the interests and needs of Muslims in particular European countries rather than on global Islamic causes, such as the Israeli-Palestinian dispute.

Although its agenda might be changing, the Muslim Brotherhood remains controversial in many parts of Western Europe. Many Europeans believe that some Brotherhood-affiliated organizations are promoting agendas that encourage their followers to think of themselves first and foremost as Muslims, thus hindering the assimilation of Muslims in Europe.21 There also has been some scrutiny of Brotherhood-linked figures in Europe who have made anti-Semitic remarks, made comments in support of suicide bombings in Israel or been involved in fundraising for groups linked to Hamas, the militant Palestinian Islamic group.22 Others have raised questions about the possible links between some Brotherhood-affiliated groups in the Middle East and global terrorists.23 For these reasons, the leaders of Brotherhood-affiliated groups in Europe may continue to face questions about the movement’s complicated history, even as they struggle to make their agenda relevant to new generations of Muslims.

Radical Islamist Movements: Jihadi Networks and Hizb ut-Tahrir

The influence of radical Islamist groups and movements has been felt throughout the broader Muslim community of Western Europe. The general climate of fear and insecurity prompted by recent terrorist attacks has resulted in considerable public scrutiny of European Muslims, including anti-terrorism initiatives that have raised civil rights concerns among many Muslims. Some radical groups, including Hizb ut-Tahrir, claim that these anti-terrorism policies represent evidence that Muslims will never be fully welcome in the West.

Sufi Orders

In the face of what is often experienced as an onslaught of competing and sometimes contradictory views on religion available through the Web and other new media channels, some Muslims have found that affiliation with a Sufi order offers an appealing alternative: a single, reliable source of information on Islam that comes with a personal spiritual guide.40 The new wave of enthusiasm for Islamic mysticism suggests that this tradition will continue to have a pervasive influence across Europe’s Muslim communities.

Networks of Religious Scholars – Al Qaradawi

Al-Qaradawi’s pragmatic approach to Islamic jurisprudence and his willingness to use various media outlets to spread his views have made him a popular figure with younger Muslims, particularly those living in Europe and North America. At the same time, some of his statements have made him a controversial figure in the West and led to him being banned from traveling to the U.K. since 2008. In a BBC interview, for example, he expressed his support for Palestinian suicide bombings in Israel, saying, “It’s not suicide, it is martyrdom in the name of God.”47

Prior to being banned from Britain, al-Qaradawi had used London as a platform to convene some of his global projects, such as the International Union of Muslim Scholars – an effort to combat the fragmentation of traditional religious authority by fostering a unified body of classically trained scholars speaking with a single voice on major religious and world issues.

Networks of Religious Scholars – New movement?

A New Kind of Islamic Movement?

For the most part, figures like Khaled and Naik do not have ties to established Islamic social or political movements. Indeed, some think their popularity speaks to a desire among Muslims in Europe – particularly young Muslims – to move away from what some people perceive as the rigid organizational hierarchies and highly politicized agendas of groups such as the Muslim Brotherhood and Hizb ut-Tahrir in favor of more pragmatic solutions to everyday problems.

There are also signs that younger generations of European Muslims are looking for a return to the doctrinal purity of “authentic” Islamic teachings based on classical scholarship. Indeed, this may help explain the recent upsurge of interest among young Muslims in Salafism – a highly conservative but generally apolitical school of Islamic thought that is frequently associated with religious influences emanating from Saudi Arabia.53 The theological influence of Salafism can be found in a number of Muslim groups, including the Muslim Brotherhood and the Tablighi Jama’at. But some scholars have argued that Salafism is influential enough in its own right that it should be regarded as Islam’s “new religious movement.”54

Notably absent from the networks of religious scholars are Tariq Ramadan, Mustafa Ceric (Grand Mufti of Bosnia) and Abdal Hakim Murad, a Cambridge University scholar because they did not create a network of institutions and media outlets to disseminate their ideas. One of the most important organisations in the Netherlands in the past was the Muslim World League (Rabita Al-Alam al-Islami, chaired in the past by Mohammed Cheppih) that has a strong Saudi connection.

Muslim World League and World Assembly of Muslim Youth

The influence of more established da’wa groups such as the League and the Assembly has also waned as new technologies have made it easier for other groups to reach wide audiences. Discussions about issues relevant to Muslims are increasingly taking place on the Web – in blogs and in social media outlets such as Facebook and Twitter. In many cases, those leading the discussions no longer seek or need the legitimacy that affiliation with a transnational organization such as the League or the Assembly once conferred. Even when European Muslims are seeking information on Saudi-style Islam, they can go to the websites of such high-profile scholars as Saudi cleric Salman al-Audah, the force behind the popular website islamtoday.com, and the late Nasiruddin al-Albani, rather than trying to obtain information from the League or the Assembly.

Although the Muslim World League and the World Assembly of Muslim Youth are less familiar to young Muslims in Europe today than they were a generation ago, these well-funded groups continue to exert substantial influence through their extensive outreach efforts and publishing networks. And while the two groups are no longer the sole purveyors of Saudi-style Islam to European audiences, they still represent an important infrastructure for propagating conservative religious views from the Middle East throughout Europe.

Another group that had considerable influence in the 1990s but I think less now is the Tablighi Jama’at:

Tablighi Jama’at

The Tablighi Jama’at (“Society for Spreading Faith”) is a global educational and missionary movement whose primary purpose is to encourage Muslims everywhere to be more religiously observant. It currently operates in roughly 150 countries around the world, including in Western Europe.

According to the teachings of the Tablighi Jama’at, the reformation of society is achieved through personal spiritual renewal. To this end, the group encourages its followers to undertake short-term preaching missions, known as khuruj, in order to reinforce the religious norms and practices that, in its view, underpin a moral society. These missions typically last from a few days to a few months.

The movement does not have a large formal membership. Instead, it is largely comprised of small groups of itinerant male preachers – usually no more than 10 per group – who travel, eat, sleep, wash and pray together and often observe strict regimens relating to dress and personal grooming. When these groups of lay preachers arrive in a new area, they reach out to Muslims of all social strata in an effort to remind them of the core teachings of the Prophet Muhammad and encourage them to attend mosque prayers and listen to sermons.

The Tablighi Jama’at is thought to be one of the world’s largest religious movements.[…]While most followers of the Tablighi Jama’at are primarily interested in matters of personal piety and spiritual self-renewal, some have been accused of having ties to radical networks. This concern has been raised from time to time since the 9/11 terrorist attacks in the U.S. by journalists, law enforcement personnel and national security policymakers in the West who say the group’s missionary activities and loose organizational structure can be exploited by radical elements.44 “Shoe bomber” Richard Reid, who in 2001 tried to set off a bomb on a commercial aircraft, and John Walker Lindh, the American citizen captured by U.S. forces with Taliban soldiers in Afghanistan in 2001, both spent time in Tablighi circles. And because the group has strong ties to Deobandi Islam, the same school of thought that informs the religious worldview of the Taliban, certain Tablighi Jama’at leaders from South Asia have been linked to some of the same networks as Taliban scholars.

For researchers the report probably does not provide much new information and understandings. For journalist and policy makers however it provides a balanced approach and should be regarded as compulsory reading.

0 comments.

11 september en islam – 10 punten over religie en geweld

Posted on September 11th, 2010 by martijn.
Categories: anthropology, International Terrorism, Religious and Political Radicalization, Young Muslims.

Eén van de belangrijkste kenmerken van de nasleep van 9/11 is het gegeven dat veel moslims het gevoel hebben zich voortdurend te moeten verantwoorden over zaken waar ze part noch deel aan hebben (zie het programma ZOZ van de VPRO). Hoewel een groot deel van de aanslagplegers van 9/11 voorafgaand aan hun religieuze radicalisering al in politieke zin geradicaliseerd waren en beide vormen van radicalisering zich bij hen vooral in Europa voltrok, staat toch hun religieuze achtergrond centraal in veel discussies. Soms gebeurt als achtergrond informatie (de geschiedenis van islam, maatschappelijke positie van moslims), soms apologetisch (islam is niet gewelddadig en moslims die geweld gebruiken zijn extremistische idioten en/of begrijpen de echte islam niet goed), soms beschuldigend (islam is een license to kill). Wat het ook is, in alle gevallen wordt er direct of indirect een verband gelegd tussen geweld en islam.

“Het lijkt dan ook tamelijk zinloos om na te gaan of de islam intrinsiek criminogener is dan andere religies zoals sommige islamcritici menen.” Schrijft Bas van Stokkom in een mooi artikel. Daarmee kan ik zeggen, we zijn wel klaar en we kunnen gaan koffie drinken. Hoewel er echter geen enkele directe, dat wil zeggen causale, relatie te bewijzen valt tussen religie en geweld, is de situatie toch wat complexer. Ik wil, kort, enkele punten nalopen vanuit een antropologisch perspectief gericht op de relatie tussen religie en geweld; en dan niet crimineel geweld waar Van Stokkom zich vooral op richt, maar politiek en oorlogsgeweld. Dit is mede gebaseerd op eigen onderzoek maar vooral ook op het de studie van Eller Introducing Anthropology of Religion.

1. De relatie tussen religie en geweld is mede zo gecompliceerd omdat ten eerste alle religieuze groepen al eeuwenlang discussies hebben over geweld en ongeoorloofd geweld waarover ook subgroepen zich weer afgesplitst hebben wanneer zij het niet eens zijn met de (tijdelijke) consensus. Tegelijkertijd is geweld (niet alleen religieus geweld) niet zo’n overduidelijke categorie als we denken. Geweld is een praktijk die tot stand komt in specifieke tijden en plaatsen en soms zijn mensen het niet eens eens over wat nu precies geweld is of wat legitiem of illegitiem geweld is.
2. Bijdragen over de relatie tussen religie en geweld vertrekken vaak vanuit twee beperkte standpunten: óf men geeft de schuld aan religie voor het geweld óf men stelt dat religie er geen schuld aan kan hebben omdat ‘authentieke’ of ‘zuivere’ religie niet in staat is tot geweld en alleen een gecorrumpeerde versie geweld voortbrengt. Beide invalshoeken snijden geen hout. Geweld is niet het product van een ‘slechte’ of gecorrumpeerde religie en tegelijkertijd is er niets unieks aan religieus geweld dat ook niet voor andere vormen geldt, al is het maar omdat geweld (of dat criminaliteit is of andere vormen) altijd onderdeel is van een samenleving: het verschil is echter wat gelegitimeerd geweld (bijvoorbeeld van het leger) is en wat niet (bijvoorbeeld van een meute of revolutionaire groep). Wel zijn er verschillen in waardering en oordelen over legitimiteit (zie bijvoorbeeld de tweede helft van deze post over zelfmoordaanslagen).
3. We kunnen op basis van antropologische studies (onder meer van Eller) een vijftal criteria aanwijzen die basisvoorwaarden vormen voor het zich voordoen van geweld: integratie in bepaalde groepen, opkomen van een individuele en collectieve identiteit, er moet sprake zijn van institutionalisering, er moeten belangen zijn en er moet sprake zijn van een ideologie en doelen die niet of nauwelijks ter discussie staan en die absolutistisch en utopisch zijn. De ene vorm van religie komt hier dichterbij dan de de andere, maar wanneer deze voorwaarden vervuld zijn dan kan geweld door leden van een religieuze beweging als legitiem worden gezien zeker wanneer (en dat geldt vooral voor het Jodendom, Christendom en Islam) er een duidelijke scheiding is tussen wij-zij waarbij de laatste aangewezen wordt als veroorzaker van de problemen en crises van de eersten. Religie wijst namelijk aan waar het kwade zit en wie het kwade vertegenwoordigt. Dit kan leiden tot een gebrek aan empathie met het potentiële slachtoffer iets waar legers zich in specialiseren en ook dit is dus niet specifiek voor religies.
4. Religie is een verklarend system: het geeft mensen de mogelijkheid om de wereld om hen heen te interpreteren en te verklaren. Religie is ook een legitimerend system: het kan mensen (vooraf en achteraf) een reden tot geweld geven. Degenen die het geweld uitvoeren zijn dan geen agressievelingen of barbaren, maar verdedigers en strijders of zelfs martelaars. Niet vechten tegen het kwaad kan dan zelfs als immoreel bestempeld worden. Wat geweld is of wat goed of slecht geweld is, is daarmee cultureel bepaald maar ook een politieke beslissing waarbij macht en belangen komen kijken. Religie geeft een moraal kader waarmee geweld kan worden gerechtvaardigd en kan zeer intens zijn. Religie geeft ook voorstellingen en beelden van strijd en transformatie waarbinnen bestaande gevallen van ervaren onrecht hun plaats kunnen krijgen en zo bij kunnen dragen aan de idee dat de eigen morele gemeenschap onder vuur ligt. Vergelijkingen met nationalisme liggen hier zeker voor de hand en ook deze aspecten zijn niet specifiek voor islam maar gelden voor alle religies.
5. Vrijwel alle religies kennen diverse varianten van individuele (of zelfs collectieve) zelf-doding en zelfkastijding: variërend van piercings, tattoos, besnijdenis tot martelaarschap en zelfs ge-institutionaliseerde legers zoals Boeddhistische Sohei en de Ikko-Ikki (toegewijde groep). Vrijwel alle religies kennen ook doctrines die te maken hebben met geweld. Jihad is een mainstream islamitische doctrine met veel verschillende betekenissen waarbij de ‘kleine jihad’ (niet door iedereen zo ge-accepteerd, maar hier even bedoeld als de gewelddadige jihad) door de eeuwen heen zo ingeperkt dat (in mainstream) alleen geweld ter verdediging en onder leiding van een kalief nog mogelijk is. De voorwaarden die gesteld worden doen denken aan de doctrine van de rechtvaardige oorlog zoals het Christendom die kent (en voor u begint…ja er zijn ook genoeg serieuze verschillen).
6. Het is verleidelijk om het daadwerkelijk voorkomen van geweld te baseren op die ideologie of religie als die er zo vaak mee in verband wordt gebracht (onder meer door de daders zelf). Dat kunnen we, in de woorden van antropoloog Marranci, scripturegenosis noemen; een manier van denken die sterk gerelateerd is aan culturalisme waarin cultuur homogeen en duidelijk herkenbaar zou zijn en die de menselijke geest zou controleren. Bij scripturegnosis gaat om het idee dat een heilige tekst dit zou kunnen doen. De oplossing is simpel: het verwijderen van radicale, haatvolle en tot geweldoproepende passages van een religie of, het zal u niet verbazen simpelweg verbieden van deze teksten. Het omgekeerde geldt overigens ook: dat een religieuze tradities per definitie vreedzame teksten bevat en dat afwijkingen van die tekst dus makkelijk opgespoord en verwijderd kunnen worden. Beide opvattingen reduceren mensen tot robotten en het negeert de complexe cognitieve en emotionele processen van mensen. In de praktijk moeten mensen zelf de religie interpreteren of hun interpretative mede laten afhangen van religieuze gezaghebbers die, over het algemeen, de ideeen van mensen bevestigt. De vraag of er een samenhang is tussen religie en geweld kan beantwoord worden, zie het verhaal van Bas van Stokkom, de vraag of religie leidt tot geweld kan door sociale wetenschappers niet zo beantwoord worden en zou ook niet door beleidsmakers moeten gebeuren; het beantwoorden van die vraag gaat er vanuit dat religie een helder, samenhangend, homogeen verhaal is en komt uiteindelijk erop neer dat beleidsmakers religie gaan interpreteren. De vraag die wel gesteld kan worden, is hoe mensen tot het idee komen dat een bepaalde interpretatie van een religieuze traditie de correcte en authentieke interpretatie is.
7. Op basis van een stuk dat ik recent schreef samen met mijn collega Roel Meijer over de Hofstadgroep gaat het daarbij om twee belangrijke processen die kunnen leiden tot geweld: politisering en radicalisering. Politisering vindt plaats wanneer een identiteit of religie gebruikt wordt om bepaalde frustraties en gevoelens van onrechtvaardigheid onder één noemer te brengen, wanneer een outsider de schuld krijgt van die crisis en wanneer er claims ter compensatie worden gesteld om de problemen op te lossen. We krijgen dan een gepolitiseerde religie; daar is in principe niets mee aan de hand omdat een gepolitiseerde groep zal proberen meestanders te zoeken en coalities te sluiten. Wanneer de groep vervolgens echter radicaliseert, dat wil zeggen zich in woord en daad verwijdert van de maatschappelijke consensus die door bepaalde instituties en elites bewaakt wordt, kan er een isolement optreden. De overgang van gepolitiseerde naar geradicaliseerde religie is daarbij van belang en daarbij dienen we te kijken naar hoe mensen met behulp van ideologie of religie betekenis geven aan de wereld om hen heen. Religie geeft hen daarbij zoals gesteld een begrip van onrechtvaardigheid, het geeft hen een doel en programma voor actie en een sterke identiteit. De uiteindelijke beslissing om geweld te gebruiken is daarbij vaak opmerkelijk pragmatisch en niet zo principieel (dat komt pas later) en wordt mede versterkt door het opgelegde en zelfgekozen isolement van zo’n groep.
8. Geweld uitgeoefend door groepen is daarnaast slechts één van de vele verschijningsvormen van religieuze overtuigingen en interpretaties.Religies hebben hun eigen muzikale, wetenschappelijke, liefdadigheids voorstellingen en praktijken. En ook geweld heeft veel verschillende gezichten en is zeker niet alleen beperkt tot religie. Stellen dat een religie verantwoordelijk is voor geweld of zelfs intrinsiek gewelddadig is reduceert de rijke, tegenstrijdige tradities van religies tot slechts één: die van slecht geweld.
9. De wijze waarop 9/11 zou zijn uitgevoerd, zelfmoordaanslagen, zou typisch zijn voor islam. Maar dat is het niet. De wegbereiders van zelfmoordaanslagen zijn toch echt de Tamil Tijgers en pas later is dit in het Midden-Oosten overgenomen door islamitische en seculiere strijders. Wanneer we de focus leggen op martelaarschap, zoals moslims soms zelf doen, en (op-)offering dan zien we dat dat centrale begrippen zijn in alle religies voor zowel mens als dier. Denk bijvoorbeeld aan het einde van de belegering van Masada waar de gehele bevolking zich doodde in plaats van zich gevangen te laten nemen door de Romeinen.
10. Islam en cultuur van moslims zijn zo divers (zeker wanneer we sociaal-economische verschillen daar nog eens bij optellen) dat ze eigenlijk nooit een verklarende factor voor wat dan ook zijn (en dat geldt opnieuw voor religie en cultuur in het algemeen). Temeer omdat we zien dat mensen met uiteenlopende religies en etnische afkomst vaker wel dan niet vreedzaam met elkaar omgaan. Als dat niet gebeurt, zoals in het geval van 9/11 en de war on terror, dan kunnen we niet zeggen zie je wel er is een conflict dus is religie of cultuur belangrijk of is religie zelfs de unieke causale factor; dan kun je immers niet verklaren waarom mensen meestal wel vreedzaam samenleven (zie ook het artikel de Verklaringskracht van cultuur van Nan Dirk de Graaf.

6 comments.

Nu Online: Zoeken naar een ‘zuivere’ Islam

Posted on August 22nd, 2010 by martijn.
Categories: [Online] Publications, Gouda Issues, ISIM/RU Research, Murder on theo Van Gogh and related issues, My Research, Religious and Political Radicalization, Ritual and Religious Experience, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

Sinds enige tijd kun je via de VU repository mijn proefschrift Zoeken naar een ‘zuivere’ islam downloaden. Dat kan ook via deze site.

• Het proefschrift is online te lezen: HIER
• Samenvatting in het Nederlands lezen én downloaden: HIER
• Artikel Migrantenstudies lezen én downloaden: HIER
• Samenvatting in het Engels lezen én downloaden: HIER
• Artikel ISIM Review in het Engels lezen én downloaden: HIER

Veel leesplezier, en commentaar wordt op prijs gesteld.

3 comments.

Nu Online: Zoeken naar een 'zuivere' Islam

Posted on August 22nd, 2010 by martijn.
Categories: [Online] Publications, Gouda Issues, ISIM/RU Research, Murder on theo Van Gogh and related issues, My Research, Religious and Political Radicalization, Ritual and Religious Experience, Young Muslims, Youth culture (as a practice).

Sinds enige tijd kun je via de VU repository mijn proefschrift Zoeken naar een ‘zuivere’ islam downloaden. Dat kan ook via deze site.

• Het proefschrift is online te lezen: HIER
• Samenvatting in het Nederlands lezen én downloaden: HIER
• Artikel Migrantenstudies lezen én downloaden: HIER
• Samenvatting in het Engels lezen én downloaden: HIER
• Artikel ISIM Review in het Engels lezen én downloaden: HIER

Veel leesplezier, en commentaar wordt op prijs gesteld.

3 comments.

Older » Next Page »